حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

رصد بودجه- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تبصره ۱۷ بودجه ۹۹ گامی برای رصدپذیری بودجه

در یک فرآیند صحیح بودجه‌ریزی، سیاست‌گذار نیازها و اولویت‌ها را تعیین می‌کند، سپس بودجه را با توجه به اولویت‌ها به بخش‌ها و اهداف مشخص تخصیص می‌دهد. این فرآیند زمانی به درستی به نتیجه می‌رسد که قادر باشیم از اصابت صحیح بودجه به اهداف تعیین‌شده اطمینان حاصل کنیم. به بیان دیگر، سیاست‌گذار باید بتواند مسیر هزینه‌کرد منابع بودجه را تا آخرین حلقه رصد کند و بر مبنای آن از همسویی مخارج با اهداف ابتدایی اطمینان حاصل کند. در ساختار کنونی بودجه‌ریزی در ایران اما به‌دلایل متعدد نمی‌توان از اصابت منابع به اهداف اصلی اطمینان حاصل کرد. به‌نظر می‌رسد بند ح تبصره ... مطالعه بیشتر

کار تیمی و رهبریِ چند کنش‌گری

مقدمه: فوتبال به‌مثابه زندگیِ حرفه‌ای می‌توان فوتبال را به ساختار بخشی از یک دولت مشابه دانست. در باشگاه، سرمربی به عنوان مقام رسمی، دارای اقتدار و توان اجرایی، به‌منظور جامه عمل پوشاندن به برنامه‌ها و چشم‌اندازهای مطلوب خویش است. سرمربی در این جایگاه، همان مقام رسمی دولتی است که فرآیند تغییر و تیم‌سازی را بر عهده دارد. البته در این میان، سرمربی، نقش قهرمان یا رهبر تام را ندارد بلکه به مثابه رهبری چندکنش‌گری، بازوهای اجرایی از جمله دستیاران اول تا سوم، مدیر اجرایی، پزشک تیم و … او را همراهی می‌کنند. باشگاه فوتبال «منچستر یونایتد» یکی از باشگاه‌های فوتبال ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره یازدهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع ۱۱ گزیده‌ی اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: «رضا اردکانیان» در نشستی با عنوان «تعارض منافع در صنعت آب و برق» که با حضور مدیران عامل شرکت‌های مادر تخصصی صنعت آب و برق و با مدیران عامل شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نیرو در سطح کشور برگزار شد، گفت: «ناسازگاری علاقه‌ها» جایگزین بهتری برای conflict of interest است و افزود: دفتر امور مجامع وزارت نیرو ناسازگاری علاقه‌ها را مونیتور و به مجمع گزارش می‌کند. علیرضا حاجیونی، مدیر کل بهزیستی استان بوشهر بخشنامه مدیریت تعارض منافع سازمان ... مطالعه بیشتر

گام بلند مدیریت تعارض منافع در اصلاح نظام اداری

مدیریت تعارض منافع و بازسازی خلاقانه مدیریت دولتی بحث در مورد رصد فضای مجازی را با یک توییت تیزبینانه آغاز می‌کنیم. کاربری به نام جابر نوشته است: « قطعا ورود به مسئله تضاد منافع و جلوگیری و برخورد با مسئولینی که بنا به منافع شخصی تصمیمات کشوری گرفته و میگیرند خسارت این افراد صدها برابر اختلاس گران چند هزار ملیاردی است از انحصارگران پزشکی و وکالت و… تا تصمیم گیران برای قیمت گذاری‌ها». این کاربر نکته مهمی را مطرح کرده است. معمولا زمانی که صحبت از تعارض منافع می‌شود، خیلی سریع ذهن ما به سوی فساد و اتلاف منابع می‌رود. ... مطالعه بیشتر

مسیر توسعه: بسط عقلانیت سیاسی در پرتو اعتدال و ارتباط متوازن

ناصر صدقی در این گفت‌وگو بر این نظر است که هر شکلی از توسعه در ایران، ضرورتا در چارچوب نهادهای دیرپایی صورت خواهد پذیرفت که در تاریخ ما ریشه دوانده و مردم با آنها خو گرفته‌اند. نهادهایی چون نهاد دین، نهاد خانواده، روابط قومی و… . صدقی بر این باور است که باید از رفتارهای هیجانی خودداری کرد و در فضای اعتدال، عقلانیت و نوعی توازن اجتماعی، مطالبات تعدیل‌شده را در چارچوب شکلی از تعامل و مصالحه پی گرفت. او نتیجه هر گونه تخاصمی را مضر به حال جامعه دانسته و به‌دلیل نحیف‌بودن جامعه، رادیکالیسم تقابلی را توصیه نمی‌کند. ‌همان‌طور ... مطالعه بیشتر
اقدامات حمایت‌طلبی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

اقدامات حمایت‌طلبی

درباره شبکه بین‌المللی توسعه باند «باند» شبکه‌ای است متشکل از بیش از ۴۰۰ سازمان مردم‌نهاد بریتانیا است؛ ؛ سازمان‌هایی که طیفی از نهادهای تخصصی کوچک تا نهادهای بین‌المللی بزرگ را در بر می‌گیرند. این شبکه در سال ۱۹۹۳ با ۶۱ عضو راه‌اندازی شده و درزمینۀ توسعۀ بین‌المللی و توسعۀ آموزش فعالیت می‌کند. هدف باند بهبود میزان و کیفیت مشارکت انگلیس و اروپا در توسعه بین‌المللی، ریشه‌کن‌کردن فقر جهانی و دفاع از حقوق بشر است. نقطۀ آغاز فرآیند اقدامات حمایت طلبی برای طراحی استراتژی حمایت طلبی هیچ راه تماماً «درستی» وجود ندارد و همه روش‌ها متفاوت از یکدیگر هستند. در این ... مطالعه بیشتر
اتحاد ناظر و منظور- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

موقعیت اتحاد ناظر و منظور به چه موقعیتی اطلاق می‌شود؟

اتحاد ناظر و منظور: نظارت بر انجام وظایف و مأموریت‌های هر سازمان راهی برای جلوگیری از شکل‌گیری موقعیت‌هایی است که منجر به فساد می‌شود. در واقع، نظارت آخرین امید برای جلوگیری از فساد است و درصورتی‌که تخلفات و مشکلات بتوانند از مراحل گوناگون فرایند کاری تا رسیدن به مرحله نهایی و پایان کار عبور کنند، ممکن است در برخورد با این سد از حرکت بازبمانند. حال اگر خود فرایند نظارت هم دچار مشکل باشد، این امر می‌تواند به گسترش مشکلات و در نهایت فساد در آن سازمان بینجامد. اتحاد ناظر و منظور از جمله موقعیت‌هایی است که فرایند نظارت را ... مطالعه بیشتر

دموکراتیزاسیون ذیل قدرت

علیرضا صحرایی در این گفت‌وگو به صراحت اذعان می‌کند که اگر قرار بر تحقق قسمی دموکراتیزاسیون یا مشروطه‌خواهی باشد، باید ذیل جمهوری اسلامی ممکن شود. هر سنخی از توسعه را نیز ذیل همین وضعیت می‌توانیم پی‌جویی کنیم. ‌در باب ساخت سیاسی جوامع شرقی، تاکنون برخی رهیافت‌های نظری از سوی متفکرانی همچون مارکس، ویتفوگل، وبر و… مطرح شده است. نتیجه این رهیافت‌ها عمدتا به این‌ صورت بوده که روند مشروطه‌کردن قدرت در ایران به دلایلی ازجمله عدم شکل‌گیری طبقات مستقل از قدرت در ایران، جامعه کم‌آب و پراکنده، سرزمین‌های پهناور و… با نوعی انسداد مواجه می‌شود. تحلیل شما از این نظریات ... مطالعه بیشتر
خصوصی‌سازی در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع پیش نیاز الگوی مشارکت عمومی ـ خصوصی

خصوصی سازی چیست و تاریخچه آن به کی برمی‌گردد؟ خصوصی‌سازی یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سیاست‌های قرن گذشته در حیطه اقتصادی بوده است؛ به گونه‌ای که تقویت‌ کارایی و بهبود رفاه را به دنبال داشته است. اگر رسالت (مأموریت) خصوصی سازی خلق ارزش از منابع موجود تعریف شود می‌توان ادعا نمود که خصوصی‌سازی می‌تواند ارزش‌هایی که در سایه اقتصاد دولتی اجازه رشد پیدا نکرده‌‌اند را احیا خواهد کرد. این مهم از مجرای افزایش بهره‌وری می‌گذرد. به بیان بهتر، با منابع و عوامل تولید کنونی می‌توان ارزش بیشتری خلق و مطلوبیت اجتماعی بیشتری کسب خواهد شد. نشریه JOURNAL OF ECONOMIC PERSPECTIVE ... مطالعه بیشتر

حاکمیت قانون از بالا، گامِ نخست مشروطه‌سازی قدرت

او در این گفت‌وگو، توسعه ایران را تا حدی به «لیبرال اتوکراسی در آلمان در زمان بیسمارک پیش از جنگ دوم جهانی» شبیه می‌داند. قهرمان‌پور میان دو سنخ «حاکمیت قانون از بالا» و «حاکمیت قانون برای همگان» تمایز می‌گذارد و پیش‌نیاز و مقدمه حاکمیت قانون برای همگان را حاکمیت قانون از بالا می‌داند. از منظر او، مقدمه مشروط‌کردن قدرت، در وهله اول، توافق سیاسی میان حکومت و نیروهای قوی‌شده سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خواهد بود.   همان‌طور که می‌دانید، در باب ساخت سیاسی ایران، تاکنون رهیافت‌هایی نظری از متفکرانی مانند مارکس، منتسکیو، وبر، ویتفوگل و… مطرح بوده و در فضای ... مطالعه بیشتر
مبارزه با تعارض منافع - مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ممنوعیت دانشگاههای غیرانتفاعی؛ مدیریت تعارض منافع یا حل و حذف آن؟

هفته گذشته «طرح مبارزه با تعارض منافع و ممنوعیت دانشگاه‌های غیرانتفاعی» در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد. در مقدمه این طرح آمده است: «سال‌هاست که عده‌ای با استفاده از رانت در دوران اصلاحات و سازندگی تعداد زیادی دانشگاه غیرانتفاعی تأسیس نموده‌اند در حالی که خود آنان در دوران مذکور دارای مدیریت و پست دولتی بوده‌اند و هستند». در این طرح توضیحات بیشتری در این خصوص ارائه نشده است و صرفا با تأکید بر تأسیس دانشگاه‌های غیرانتفاعی توسط مدیران دولتی و «به منظور ساماندهی درست به مراکز علمی و در نهایت حل تعارض منافع»، ممنوعیت دانشگاه‌های غیرانتفاعی پیشنهاد ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره دهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع ۱۰   گزیده‌ی تحلیل‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش خبر داد اطلاعات دقیقی از سراسر کشور در مورد تعارض منافع مدیران جمع‌آوری شد. بر اساس این اطلاعات تعدادی از همکاران، مسئولیت برخی مدارس را بر عهده داشتند که بعد از ارسال بخشنامه تعارض منافع، فعالیت این مدارس متوقف شده، یا تصمیم بر واگذاری مسئولیت آن‌ها گرفته شده است. در مرحله اول باید ۲۲۵ نفر از مدیران استانی و ۵ نفر از مدیران ستادی باید در این مورد تعیین تکلیف شوند. وحید قبادی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع آزمون عمومی زبان- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

آزمون عمومی زبان زیر سایه تعارض منافع

مسئله تعارض منافع را می‌توان یکی از مهم‌ترین ریشه نابرابری در جامعه و ناکارآمدی و فساد در حاکمیت معرفی نمود زیرا درصورتی که سازوکارهایی برای مدیریت این مهم پیش بینی نشده باشد اشخاص و یا سازمان‌ها در موقعیت‌های تعارض این امکان را خواهند داشت که نفع خود را بر نفع و رفاه عمومی ترجیح دهند. معمولاً در ارتباط با بسترهای تعارض منافع اشتباهات رایجی وجود دارد که بعضاً در میان نوشته‌های کاربران فضای مجازی مشاهده می‌شود در این ارتباط توجه به دو نکته حائز اهمیت است، نخست، در هر شرایطی که وظیفه عمومی یک شخص تحت تأثیر ارزش‌های شخصی، علایق، ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع شرکت‌های تعاونی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع بالقوه در شرکت‌های تعاونی کارکنان

می‌دانیم که کنکور یک مسئلهٔ ملی است و متاسفانه جمعیت زیادی از کشور و خانواده‌ها را درگیر خود می‌کند. این پدیده، یک پدیده چندبعدی و پیچیده است؛ یک سوی آن دانش‌آموزان و خانواده‌ها هستند که ذینفعان اصلی در کنکور هستند که فعلاً تا طراحی سازوکاری عادلانه‌تر که تضمین دسترسی اقشار مختلف به بهترین دانشگاه‌های کشور باشد، تنها سازوکار توزیع جمعیت دانش‌آموزی در دانشگاه‌های دولتی است. سوی دیگر آن مدارس دولتی و غیردولتی، آموزشگاه‌های کنکور، مؤسسات تدوین و نشر کتب کمک‌درسی و کنکوری، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم و سازمان تابعهٔ آن (سازمان سنجش آموزش کشور) و نیز دانشگاه‌های دولتی ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره نهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع ۹   گزیده‌ی تحلیل‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: لعیا جنیدی معاون حقوقی رئیس جمهوری در مصاحبه‌ای اعلام کرده اهمیت لایحه مدیریت تعارض منافع کمتر از لوایح چهارگانه FATF نیست و شاید بیشتر باشد. وی همچنین افزوده است باید از فعالان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بخش خصوصی در حاکمیت استفاده کنیم ولی باید بحث تعارض منافع را مدیریت کنیم. على سعدوندی، کارشناس بازار سرمایه در تحلیلی اظهار داشته که علت عدم اقدام برای کنترل حباب بازار بورس از طریق فروش و واگذاری سهام دولتی، تعارض منافع مدیران نهادهای ... مطالعه بیشتر
ناکارآمدی حکمرانی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع به‌ مثابه ناکارآمدی حکمرانی

«تعارض منافع» در دستورکار سیاسی چندی پیش بود که مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهور، حسام‌الدین آشنا، بیان کرد «اگر گرفتار آفت‌های مهمی چون «تعارض منافع»، «فساد»، «جهل و نادانی» و «دروغ» نبودیم، وضع کنونی کشورمان بسیار متفاوت بود». این اظهارنظر در کنار بسیاری موارد دیگر نشان می‌دهد مقامات کشور به پیامدهای مخرب تعارض منافع به‌عنوان یکی از جدی‌ترین مسائل سیاستی کشور پی برده‌اند. معاون اول رئیس‌جمهور، اسحاق جهانگیری، هم کمی پیش‌تر در اکانت توئیتری خود عنوان کرد « ای‌کاش سه لایحه مهم شفافیت، تعارض منافع و مقابله با فساد و ارتقای سلامت اداری که می‌توانستند در مبارزه بنیادین با فساد مؤثر باشند، ... مطالعه بیشتر
تضاد اهداف- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

استقلال سازمانی راهکاری برای مدیریت تعارض منافع

در هفته گذشته (۳۰ مرداد تا ۴ شهریور)، به طور مجموع ۱۷۸ مطلب در فضای مجازی با کلید واژه‌های تعارض منافع یا تضاد منافع به اشتراک گذاشته شده است که بیش از نیمی از آن‌ها سهم کانال‌های تلگرامی است. به طور کلی مباحث مطرحه را می‌توان حول چند دسته تقسیم کرد مباحث مربوط به آموزش و پرورش و کمیسیون‌های مجلس مباحثی است که در هفته‌های قبل هم کاربران به آن توجه داشتند اما دو رویداد جدید در هفته گذشته اتفاق افتاد که هر چند کاربران به درستی نتوانسته بودند آن‌ها را در چارچوب مفاهیم تعارض منافع تحلیل کنند اما هر ... مطالعه بیشتر
پیامدهای مخرب تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ملزومات توفیق در مدیریت تعارض منافع در آموزش و پرورش

مهلت دوماهه مهمترین ماده بخشنامه وزیر آموزش و پرورش در راستای مدیریت تعارض منافع در این وزارتخانه اخیراً به پایان رسید. محسن حاجی‌میرزایی اواخر خردادماه بود که خبر از برنامه‌ی این وزارتخانه برای مدیریت تعارض منافع در بخش‌هایی نظیر مدرسه‌داری مدیران دولتی، سازمان نوسازی، توسعه وتجهیز مدارس، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و …. داد و در فاصله‌ی کوتاهی بخشنامه‌ای توسط وزارت آموزش و پرورش به تمامی ادارات و سازمان‌های زیرمجموعه‌ی آن ابلاغ شد که در آن تاکید شده بود مشمولان بخشنامه که خود یا بستگانشان مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی از قبیل آموزشگاه علمی آزاد، آموزشگاه زبان خارجی، ... مطالعه بیشتر

بازیگرانِ مشروطه سازیِ قدرت؛ دولت، جامعه و عناصر فراملی

قاضی مرادی در این گفت‌وگو سه عنصر دولت، جامعه و نیروی فراملی را در فرایند دموکراتیک‌کردن قدرت در ایران به معنای مشروط‌کردن آن، مؤثر و بلکه تعیین‌کننده می‌داند. درخصوص نقش دولت، وی شرط امکان مشروط‌کردن مسالمت‌آمیز قدرت را وجود جناح میانه‌رو قوی نسبت به جناح تندرو می‌داند. از طرفی، به نظر قاضی‌مرادی، مهم‌ترین شرط امکان مشروط‌کردن قدرت، عاملیت سیاسی-اجتماعی جامعه در برابر دولت است. چنین عاملیتی، از خلال سازمان‌یافتگی سیاسی و مدنی جامعه روی می‌دهد. در این مصاحبه پرسش‌ها حذف شده است. شیوه  تولید آسیایی  و  دولت  استبدادی با گسترش سرمایه‌داری غرب در جهان غیر اروپایی و به ‌موازات آن ... مطالعه بیشتر
نظام آموزش و پرورش

تعارض منافع در آموزش و پرورش- بخش سوم

  چرا محتوای کتب درسی در مدارس کشور در مقایسه با دیگر کشورها سخت‌تر است؟ حضور مدیران مدارس غیرانتفاعی در بدنه وزارت آموزش و پرورش چه تبعاتی دارد؟ در این ویدیوکلیپ کوتاه یکی از آسیب‌های تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش را توضیح دادیم. مطالب مرتبط: تعارض منافع در وزارت نیرو تعارض منافع در صنعت خودرو کشاکش منافع| قسمت دوم: تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش تعارض منافع در آموزش و پرورش- ۱ موقعیت‌های تعارض منافع در بخشنامه وزارت آموزش و پرورش ناظر به چه مواردی است؟ تجارب جهانی تعارض منافع در آموزش و پرورش ... مطالعه بیشتر