کتاب‌شناسی فساد و شفافیت

کتاب‌شناسی فساد و شفافیت محصول مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه است که در آن 255 کتاب براساس کتاب‌شناسی ملی در حوزه فساد و شفافیت با رویکردهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی انتخاب و یک چکیده توصیفی برای هر کدام از کتاب‌ها نوشته شده است.

شفافیت در مخارج انتخاباتی

حسین قمری و سجاد اعظم‌پور در مقدمه کتاب نوشته‌اند: انتخابات پاک ضرورتی آشکار در حقوق انتخاباتی را مطرح می‌کند. پیدایی این مفهوم همزمان با اوج گیری و افزایش بی‌رویه هزینه‌ها و مخارج انتخاباتی در تمامی کشورها بوده است. اگرچه وجود پول لازمه انجام یک رقابت سیاسی حداقلی است اما نفوذ بی‌رویه آن در رقابت‌های سیاسی، انتخابات را که باید مجرای موثق انتقال قدرت سیاسی در حکومت دمکراتیک باشد، به ورطه فساد کشانده و ضمن حیف‌ومیل مبالغ هنگفت و نجومی پول، سلامت آن را دستخوش تخدیش می‌کند. تلاش تمام نظام‌های حقوقی آن است که نفوذ پول در سیاست و هزینه‌ها و ... مطالعه بیشتر
پول‌های غیر‌قانونی به سیاست

فساد در فرایند انتخابات

خطرات نفوذ پول در سیاست و انتخابات چیست؟ راهکارهای کنترل و مدیریت پول‌های غیرقانونی در انتخابات چیست؟ جامعه مدنی و مردم چه نقشی در این باره دارند؟ جنی وارد، مایکل پینتو دوشینسکی و هربرت الکساندر در کتاب «پول در سیاست‏‫:‌ راهنمای جلوگیری از ورود پول‌های غیر‌قانونی به سیاست» به پول‌هایی اشاره دارند که برای انتخابات و تاثیرگذاری بر فرایندهای سیاسی استفاده می‌شود. تامین مالی سیاسی اصطلاحی برای توضیح تامین مالی احزاب در نظام‌های حزب محور و تامین مالی تبلیغات انتخاباتی در نظام‌های کاندیدا محور است. این کتاب نقش پول‌ها در عرصه سیاست یک ملت را بررسی می‌کند و توضیح می‌دهد ... مطالعه بیشتر
هزینه‌های مالی در نظام انتخاباتی

راهکار نظارت بر هزینه‌های کاندیداهای انتخابات

در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با اینکه در مورد نهاد انتخابات سابقه روشن و درخشانی کسب شده اما در مورد کنترل میزان هزینه‌های مالی در نظام انتخاباتی و مخارج تبلیغاتی اقدامی صورت نگرفته است. از طرف دیگر، تفاوت سیستم انتخاباتی جمهوری اسلامی با انتخابات سایر نظام‌های حقوقی در این است که انتخابات کشور ما از حضور احزاب سازمان یافته و برنامه محور محروم بوده و تکیه اصلی انتخابات، بیشتر بر نامزدها است تا احزاب سیاسی و این امر باعث شده موضوع کنترل میزان مخارج تبلیغات انتخاباتی در کشور ما تاکنون مورد اقبال قرار نگیرد. این کتاب که بر اساس ... مطالعه بیشتر
کتاب چشم‌اندازهای نظری فساد- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مطالعه پدیده فساد با رویکردهای مختلف

رسالت اصلی مباحث نظری مورد بحث در کتاب چشم‌اندازهای نظری فساد باز کردن فهم راه‌های متفاوت و دیدگاه‌های نظری است که می‌توان به موضوع فساد ارتباط داد. تمرکز اصلی متن بر راه‌های متفاوتی است که از آن طریق محققان دانشگاهی به موضوع فساد نگاه می‌کنند. چنانکه بخش‌های مختلف کتاب را دانشمندان مختلف علوم اجتماعی و علوم سیاسی نوشته‌اند. پرسش اصلی کتاب حول این سؤال است که چگونه دلایل فساد بررسی شده‌اند. در این کتاب انواع گوناگونی از رشته‌های پژوهشی، با رویکردهای مختلف، موضوع فساد را بررسی می‌کنند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: رویکرد نوع آرمانی وبر، رویکرد کارکردگرایی ساختاری، ... مطالعه بیشتر
حکمرانی خدامحور

کاهش فساد اداری در پرتوی حکمرانی خدامحور

در پیشگفتار کتاب آمده است: امروزه فساد اداری به یک معضل جهانی تبدیل شده و دولت‌ها آگاه‌اند که فساد اداری آسیب‌های بسیاری به سیستم سیاسی و اقتصادی و سطح توسعه‌یافتگی جوامع وارد خواهد کرد است، به‌علاوه سیاست‌های دولت را در تضاد با منافع اکثریت قرار می‌دهد و باعث هدر رفتن منابع ملی می‌شود. همچنین فساد اداری به کاهش اثربخشی دولت‌ها در هدایت امور منجر می‌شود و از این طریق اعتماد مردم را نسبت به دستگاه‌های دولتی و غیردولتی کاهش داده و موجب کاهش سرمایه اجتماعی و تضعیف روحیه افراد درستکار می‌شود. در این رابطه مدیریت غیرموثر، فقدان نظام شایسته‌سالاری و ... مطالعه بیشتر
فساد و حکمرانی

حکمرانی و راه‌های مبارزه با فساد سیاسی

فساد به عنوان یک پدیده چندوجهی در اقتصاد کشورها ظهور می‌یابد. تقریباً تمام کشورهای دنیا با این پدیده مواجهه هستند. تداوم پدیده فساد در اقتصاد کشورها مانع بزرگ برای رشد و توسعه اقتصادی به شمار می‌آید. ازاین‌رو مقابله با این پدیده به عنوان هدف اصلی تمام دولت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه شناخته می‌شود. دن هاف استاد علوم سیاسی و مدیر مرکز مطالعات فساد در دانشگاه ساسکس، هدف از این کتاب را تحلیل ماهیت و همچنین راه‌حل‌های ممکن برای مبارزه با فساد سیاسی می‌داند. اهمیت یافتن مسائل مربوط به فساد و برنامه کاری حکمرانی خوب به عنوان روش اصلی رفع ... مطالعه بیشتر
تجربه کشورها برای مبارزه با فساد اقتصادی

خط و مشی کشورها در مبارزه با فساد

در پیشگفتار کتاب آمده است که هیچ شکی در مورد تأثیر منفی فساد بر توسعه وجود ندارد. فساد بازتاب وجود نقص در دموکراسی، حقوق بشر و حکمرانی است که به طور منفی فقر و امنیت انسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. فساد باعث به مخاطره افتادن ثبات نهادهای دمکراتیک، بروز تبعیض در دسترسی به خدمات دولتی و در نتیجه نقض حقوق انسان‌ها به ویژه فقرا می‌شود. ایده تهیه این مطالعه مقایسه‌ای پس از درخواست اولیه کارگروه پارلمانی مبارزه با فساد مغولستان مطرح گردید. آن‌ها در درخواست خود خواستار دریافت مجموعه‌ای از گزینه‌ها برای طراحی چارچوب نهادی لازم برای اجرای برنامه ... مطالعه بیشتر
نقش پارلمان در مبارزه با فساد

مبارزه با فساد در مجلس

ایده نگارش کتاب از مشاهده سطح پایین مطالعاتی که در سراسر دنیا در زمینه نقش نهاد پارلمان در توسعه وجود داشت، شکل گرفت. برنامه تقویت‌کننده پارلمان از سوی بانک جهانی ارائه شد و مجمع مجالس کشورهای مشترک‌المنافع باعث شد در پاسخ به یافته‌های تحقیق و تقاضای کشورها، سلسله کنفرانس‌هایی با حضور کارشناسان پیشرو، اعضای پارلمان و کارکنان پارلمان سراسر دنیا در دوره سه ساله برگزار شود. این کتاب با مروری بر یافته‌های اصلی، در زمینه نقش نمایندگان در مبارزه با فساد پیشنهادهایی را بر مبنای مجموعه‌ای از تجارب و درس‌های مطرح شده در این کنفرانس‌ها ارائه می‌دهد. این کتاب شامل ... مطالعه بیشتر
فساد در جنگلداری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

فساد در جنگلداری

فساد در جنگلداری سبب تخریب محیط‌زیست و تهدیدی برای جوامع شهری است. قطع غیرقانونی درختان سالیانه در جهان سبب نابودی حدود ۱۰ میلیارد دلار از سرمایه جنگل‌های ملی می‌شود. همچنین زیاده‌روی در برداشت منابع جنگلی، علاوه بر فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک سبب کاهش کیفی و کمی منابع آب نیز می‌شود. از سوی دیگر زمانی قطع کنندگان چوب با مقامات محلی برای دست یافتن به جنگل‌ها همدست می‌شوند، منافع ناعادلانه فعالیت‌های غیرقانونی، گروه‌ها را روبه روی هم قرار می‌دهد. تمایل به سمت قطع درختان، اغلب تغییر درآمد جوانان را به طور برجسته نمایان کرده و قطع مزایای زنان و مردان ... مطالعه بیشتر
آن روی سکه: بریتانیا و فساد در آفریقا

پشتیبانی بریتانیا از مبارزه با فساد آفریقا

در ابتدای کتاب نوشته شده است: این کتاب روایت جدیدی است از بی‌عدالتی و ظلمی که در عصر حاضر بر ملل محروم جهان سایه افکنده و از زبان قانون‌گذاران ساکن در یکی از کشورهای توسعه‌یافته صنعتی حقایق تکان‌دهنده‌ای نظیر پرداخت رشوه کلان، خرید دولتمردان مزدور و نحوه نفوذ در دستگاه‌های حاکمه کشورهای ضعیف اروپایی را به تصویر می‌کشد. اگرچه مقوله فساد به معضلی جهانی تبدیل شده اما تمرکز این کتاب بر تأثیر این پدیده خانمان‌سوز در قاره افریقا حقایق تلخی را برملا می‌سازد. به طوری که در نمایه مربوط به بیست کشور دارای بالاترین مظاهر فساد در سراسر جهان تنها ... مطالعه بیشتر
پیشگیری از فساد اداری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

الگوهای موفق مبارزه با فساد

این کتاب گزارشی است از جلسات هماهنگی و حضور پنج روزه یک گروه کاری مرکب از نمایندگان سازمان‌های عمده نظارت و بازرسی کشور در یک کارگاه آموزشی با سازمان‌های ضد فساد در هنگ‌کنگ، مالزی و سنگاپور است که در بهمن‌ماه ۱۳۷۸ برگزار شد. این مطالعه در راستای رهنمودهای مقام رهبری مبنی بر توجه هر چه بیشتر به وجدان کاری و انضباط اقتصادی و اجتماعی و تحقق نظرات ریاست‌جمهور در زمینه ترویج فرهنگ شفافیت عملکرد و پاسخگویی سازمان‌های خدماتی تابع دولت و جلب مشارکت عمومی در نظارت بر عملکرد سازمان‌های دولتی به انجام رسیده است. در این سال‌ها شفافیت عملکرد و ... مطالعه بیشتر
ب‍ررس‍ی‌ وض‍ع‍ی‍ت‌ و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی‌ ب‍رای‌ م‍ب‍ارزه ب‍ا ف‍س‍اد اداری در ک‍ره‌ ج‍ن‍وب‍ی‌ و ت‍ان‍زان‍ی‍ا- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تجربه مبارزه با فساد در کره جنوبی و تانزانیا

در این کتاب، تصویری از تلاش‌های دو کشور ارائه شده است که هریک به برنامه خاص و مناسب شرایط خود دست یافته است. با ملاحظه این تجربه‌ها، می‌بینیم که برنامه جامع مبارزه با فساد در قالب اصلاح قوانین، ساده سازی مقررات، شفاف سازی سامانه‌های اداری و استخدامی، جریان یافتن ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها و نظارت همگانی بر آنها، استفاده از فناوری اطلاعات برای ایجاد جریانات کاری مکانیزه و کاهش تعامل مستقیم و رو در روی خدمت گیرندگان و خدمات دهندگان و آگاه سازی عمومی راجع به فساد و نقش مردم در امر مبارزه با فساد شکل می‌گیرد اما عملیاتی شدن این ... مطالعه بیشتر

فساد به‌مثابه جرم حکومتی

این کتاب در خصوص جرائم ارتکاب یافته توسط دولت‌ها یا با همکاری دولت‌ها و کارگزاران دولتی است. اغلب جرائم مهم به رفتارهایی اشاره دارد که با هر معیار معقول حقوقی یا اخلاقی جرم به شمار می‌آیند، مانند نسل‌کشی، جرائم جنگی، شکنجه، قتل و فساد. در این کتاب جرم حکومتی را به عنوان انحراف سازمانی حکومت که مستلزم نقض حقوق بشر است، تعریف شده است. این تعریف زمانی مهم است که ما با برخی از رفتارها مواجه می‌شویم که در ظاهر جرم نیستند. سه ویژگی پدیده جرم حکومتی عبارت‌اند از: نخست، سازمان‌هایی که ما با آن‌ها مواجه هستیم، سازمان‌های حکومتی هستند. ... مطالعه بیشتر

 داستان فساد به زبان ساده

هدف نویسندگان از کتاب «فساد آنچه همه باید بدانند»، ارائه درکی از معمای فساد به افراد گرفتار در دام آن و دیگرانی است که احتمالاً از آن می‌ترسند. درک از فساد برای همه ممکن نیست چون ما پرداخت رشوه را می‌بینیم اما وقتی رشوه رواج داشته باشد، این امر منجر به تغییرات زیادی در روش سازمان‌دهی جامعه می‌شود؛ تغییراتی که با وقوعشان به بسیاری از انواع اختلالات سیاسی و اقتصادی که به خیر عمومی آسیب می‌زنند و منجر به فساد بیشتری می‌شوند. در واقع اثرات فساد بدون شک بزرگ‌تر و خیلی بزرگ‌تر از هزینه‌های مستقیم رشوه‌ها و پول‌های اختلاس شده ... مطالعه بیشتر

فساد سد راه توسعه

همانطور که از عنوان اصلی کتاب مشخص است، این کتاب درباره بازماندگی ایران از توسعه و همچنین ارائه راهکارهایی برای توسعه درون‌زای ایران است، راهکارهایی که با تکیه بر آمار و ارقام در حوزه‌های مختلف ارائه شده است. بخشی از کتاب به تاریخ عملکرد جمهوری اسلامی می‌پردازد، به خصوص از سال ۱۳۶۸ که شعار توسعه و رونق اقتصادی بود. دوره‌ای که ما با پدیده  فساد مالی- اداری مواجه شدیم. به اعتقاد نویسنده اگر فساد مالی – اداری به زعم برخی متفکران معلول توسعه نایافتگی است اما امروزه در خیلی از کشورهای توسعه نایافته و از جمله کشور ما، یکی از ... مطالعه بیشتر

راهنمای عملی و تجربی مبارزه با فساد

گسترش فساد و آثار مخرب این پدیده نه‌تنها بر جوامع، حکومت و دولت‌ها بلکه در سطح بین‌المللی نیز تأثیر دارد. فساد نه‌فقط تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را مخدوش می‌کند، بلکه مانع سرمایه‌گذاری و همچنین باعث تضعیف رقابت و در نهایت تنزل رشد اقتصادی می‌شود. ماهیت بسیار وسیع این پدیده و فقدان اجماع درباره تعاریف حقوقی و جرم شناختی، که مبنای تحقیقات بین‌المللی و تطبیقی است، این مشکل را شدیدتر کرده است. این کتاب مجموعه برنامه‌های مبارزه با فساد بر مبنای اقدامات و درس‌هایی است که از همکاری‌های فنی تسهیل شده از سوی برنامه جهانی مبارزه با فساد آموخته شده است. هدف این ... مطالعه بیشتر

ریشه‌کنی فساد در مالزی

این کتاب درباره سابقه اقدامات مبارزه با فساد در مالزی از دوران استعمار تا به حال است. اقداماتی که مالزی را به کشوری الگو برای کشورهای درحال‌توسعه بدل کرده است. این کتاب سه راهبرد و اقدام مالزی را تشریح می‌کند که شامل: یک، تشکیل کمیته نظارت بر سلامت اداری که به منظور یکپارچه‌سازی فعالیت‌ها به این هفت موضوع می‌پردازد: بررسی و اصلاح قوانین و مقررات، بررسی و اصلاح سیستم‌ها و رویه‌های کاری، تعیین ارزش‌های متعالی و اصول رفتاری، تشویق کارکنان، اقدامات تنبیهی و اصلاحی، تعریف نقش مدیران، اجرای کنترل‌های داخلی؛ دومین راهبرد، تبیین مفهوم فساد در قوانین؛ سومین راهبرد، تأسیس ... مطالعه بیشتر

کارکردهای شفافیت و الزامات اجرای آن

اهمیت شفافیت و جریان اطلاعات برای عملکرد مطلوب سازمان‌ها، نهادها و بازارها موضوعی است که در مطالعات متعدد در طول چند دهه اخیر مورد بررسی و تأکید قرار گرفته است. گسترش اطلاعات و وجود شفافیت گذشته از کاهش مسائلی مانند رانت، فساد و مسئله مالک کارگزار، موجب کارایی بیشتر در تخصیص منابع در بازارهای مالی و اقتصادی می‌شود و حتی کارایی بیشتر را در سیاست و مدیریت کشور به همراه دارد. شفافیت در ایجاد اعتماد بین شهروندان و طرف‌های مرتبط با سازمان‌ها و نهادها نقش مهمی ایفا می‌کند که این خود گذشته از کاهش فشار بر نهادها و سازمان‌ها، فضای ... مطالعه بیشتر

فساد به عنوان یک جریان اجتماعی

امروزه توجه به معضل قدیمی فساد، ابعاد و ویژگی‌های مختلفی به خود گرفته است. نخست اینکه فساد سیمای بین‌المللی به خود گرفته، ثانیا وجه اقتصادی فساد است. پیش از این، فساد در حیطه تخصص وکلا و متخصصان حقوق بود، اما امروزه در راس برنامه اقتصاددانان قرار دارد. عنوان کتاب برگرفته از دوره آموزشی کوتاه مدتی است که توسط استادان دانشگاه ملی استرالیا و و کارمندان کمیسیون مستقل ضدفساد نیوساوت‌ولز برنامه‌ریزی و تدریس شده است. مولفین بسیاری در این دوره تدریس داشته‌اند و سیزده فصل کتاب بر مبنای سخنرانی‌ها و کارگاه‌هایی است که آنها در این زمینه ارائه داده‌اند. فصل آغازین ... مطالعه بیشتر

سنجش و ارزیابی راهبردهای ضد فساد

قانون اساسی، قوانین حقوقی و مدنی کشور به شدت با پدیده شیوع مفاسد مالی مخالف هستند و در قانون اساسی به مسئله نظارت و بازرسی در مورد مقابله با مفاسد مالی اشاره شده است. در قوانین مجازات نیز ارتکاب به اخاذی و رشوه فساد مالی شناخته شده و مرتکب، مستوجب مجازات است. در سند چشم‌انداز نیز مبارزه با فساد جایگاهی مشخص دارد و همچنین در صحبت‌های مقام معظم رهبری نیز بر شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی بسیار تأکید شده است.  به دلیل اهمیت روزافزون مسئله مبارزه با فساد، در سال ۱۳۹۱ طرح تشکیل سازمان مبارزه با مفاسد اقتصادی مطرح شد تا ... مطالعه بیشتر