مقاله تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع در خانواده

دوراهی اجتماعی مساوی با تعارض منافع در مقاله فوق تعریف دوراهی اجتماعی چنین آمده است: «موقعیتی است که در آن بین خواسته‌های فردی و خواسته‌های جمعی، تعارض رخ می‌دهد». باز در تعریفی دیگر «دوراهیی موقعیتی بیان شده است که در آن هر کنشگری عضو یک گروه یا جامعه در آن موقعیت با دو گزینه رو به رو است و باید یکی را انتخاب کند. این انتخاب یا همیارانه یا غیر همیارانه است». هرچند این مفهوم از نظریه‌هایی نظیر، نظریه اخلاق مراقبت، نظریه نقش‌های اجتماعی و نظریه انتخاب عقلانی برگرفته شده است، اما با وجود تعاریفی که ارائه شده است، دوراهی ... مطالعه بیشتر
ماهیت نظام سلامت

اخلاق پزشکی و تعارض منافع

ماهیت نظام سلامت نظام سلامت شامل مواردی چون: بیماری، درمان، داروسازی و داروشناسی، ادوات و تجهیزات پزشکی، ابنیه و اعیان مرتبط با بهداشت و درمان، اقتصاد در بهداشت و درمان، نظام پیشگیری، حمایت و نگه‌داری، حوزه‌های بهزیستی و توان بخشی، آزمایشگاه‌ها و … است. پس به تبع این تعریف بیمار نیز امروزه تبدیل به متقاضی خدمات درمانی شده است که مفهومی بس موسع‌تر از پیش است. اما مسئله اساسی این مقاله در واقع تعارض اخلاق پزشکی با قوانین این حوزه است. البته در بیان این تعارض‌ها تنها به بروز مصداق تعارض بسنده شده و توضیح تفصیلی‌تری را به همراه ندارد. ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع پزشکی

راهکارها شش‌گانه مدیریت تعارض منافع در پزشکی

تبارشناسی تعارض منافع در دانش پزشکی موضوع تعارض منافع در متون پزشکی در دهه ۱۹۸۰ مورد توجه جدی قرار گرفت. مطالعات صورت گرفته طیف وسیعی از تعارضات را شرح داده‌اند که پزشکان، محققان پزشکی و مؤسسات پزشکی را درگیر می‌کند. طبق تعریفی که آقای تامپسون ارائه داده است، «تعارض منافع شامل حالاتی می‌شود که در آن قضاوت حرفه‌ای راجع به یک منفعت اولیه یا اصلی (مانند رفاه بیمار و اعتبار یک تحقیق) بی جهت و ناروا تحت تأثیر یک منفعت ثانویه یا فرعی (مانند بهره مالی) قرار می‌گیرد.» از نگاه این مقاله به‌طورکلی تعارض منافع در حرفه‌ی سلامت، غالباً وقتی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در داوری

معیارهای بی‌طرفی داوران در موقعیت تعارض منافع

هفت معیار بی‌طرفی، استقلال و افشاء بخش اول اصول راهنما با عنوان «معیارهای کلی راجع به بی‌طرفی، استقلال و افشاء» به بیان هفت معیار کلی پرداخته است: «اصل عام»: این معیار بیان می‌کند که داور باید از آغاز رسیدگی تا پایان بی‌طرف و مستقل باشد؛ «تعارض منفعت»: هر داور در صورت قرار گرفتن در موقعیت تعارض باید از پذیرش ماموریت داوری خودداری نماید. «افشا توسط داور»: اگر از دید طرفین، حقایق یا اوضاع و احوال منجر به تردیدهای داور شود و در استقلال داور خدشه وارد کند، داور باید دست به افشای آن حقایق بزند. «انصراف طرفین»: افشای داور به ... مطالعه بیشتر
سهم‌خواری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

سهم‌خواری به مثابه مصداق تعارض منافع

مفهوم سهم‌خواری سهم‌خواری وقتی اتفاق می‌افتد که یک بیمار توسط پزشکی به پزشک دیگری ارجاع داده شود و به ازای آن، بخشی از درآمد توسط پزشک ارجاع‌دهنده دریافت شود. در عمل سهم‌خواری دو چیز باید اتفاق بیفتد. اول این‌که ارجاع بیمار انجام شده باشد و دوم این‌که صرفاً به‌خاطر ارجاع بیمار و نه به‌خاطر خدمات ارائه شده به بیمار، انتفاع مالی نصیب ارجاع‌دهنده شده باشد. پرداخت‌های مالی غیرمجاز و سهم‌خواری پدیده‌ای غیرقانونی و غیراخلاقی است و به تدریج به‌عنوان یک اپیدمی جامعه‌ی پزشکی در سراسر جهان را مورد تهدید قرار می‌دهد. سهم‌خواری وقتی اتفاق می‌افتد که یک بیمار توسط پزشکی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع میان مدیران و سهامداران

پیوند تئوری تحلیل ذی‌نفعان و تعارض منافع

ماهیت مفهوم شرکت بنگاه، سازمان، شرکت و موسسه نام‌هایی هستند که رشته‌های مختلف به یک مفهوم واحد می‌گویند. بنگاه مفهومی اقتصادی، سازمان مفهومی مدیریتی و شرکت و موسسه مفهومی حقوقی هستند. در تعریف و کاکرد شرکت نظریه‌ها و رویکردهای متفاوتی مورد استفاده قرار گرفته است. نظریه بنگاه‌ها، نظریه اقتصادی، نظریه شبکه قراردادها، هزینه معاملات و غیره از این جمله هستند. از دیدگاه نئوکلاسیک‌ها شرکت یک سازمان اقتصادی است که منابع را برای تولید کالا و خدمات هدایت می‌کند. در واقع در این تعریف مدیریت سازمان که از طرف سهامداران تفویض اختیار شده است موظف به بیشینه کردن سود شرکت است. ... مطالعه بیشتر
مدیریت ذی‌نفعان- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ذی‌نفعان: از تعارض تا هماهنگی

نمودار شماتیک فوق بخشی از ذی‌نفعان یک سازمان را نشان می‌­دهد. نوع منفعت هرکدام از گروه­های بالا مشخص است، بنابراین به عنوان توضیح آنکه منظور از «گروه­هایی که منافع ویژه دارند» گروه­هایی مدنی همچون سازمان­های زیست­‌محیطی، حامی حقوق زنان، حمایت از مصرف­‌کننده و غیره است. بخش سوم این مقاله به تشریح منفعت هرکدام از این ذی­نفعان می ­پردازد: سهامداران مشارکت در توزیع سود، حق خرید سهام جدید، حق رای، بازرسی، انتقال سهام، انتخاب هئیت مدیره بستانکاران پرداخت اصل و فرع بدهی، ایمنی دارایی مورد وثیقه، اولویت نسبی در زمان انحلال و کارکنان رضایت مالی، اجتماعی و روانی در محل کار، ... مطالعه بیشتر

تهدید خارجی و میل به توسعه

سکانسی از فیلم معروف تایوانی «جنگجویان رنگین‌کمان» که به مبارزات ضد استعماری گروه‌های محلی در تایوان با ژاپن و چین می‌پردازد حزب ملی‌گرای چین (KMT)  در ابتدا به عنوان یک سازمان انقلابی برای مبارزه علیه سلسله مانچو[iii] در چین تاسیس شد. KMT در سال ۱۹۴۹ و پس از شکست در نبردی بلندمدت با حزب کمونیست چین بر سر کنترل کشور چین، مقر فرماندهی خود را به تایوان منتقل کرد. این حزب انقلابی که ساختاری همانند احزاب مارکسیست لنینیست داشت، تمامی جنبه­‌های حیات سیاسی در جزیره تایوان را تحت کنترل خود درآورد. KMT در طول دوره سال ۱۹۴۹ تا زمان مرگ ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در حقوق شرکت‌ها

تعارض منافع از سهامداران تا مدیران

موانع عملکرد شرکت تجاری قانون تجارت موجود در حدود هشت دهه پیش به عنوان زمینه عملکرد در عرصه اقتصاد نوین تصویب شد[۱] که در این قانون به حقوق سهامداران اقلیت که مهم‌ترین اجزای قانونی حقوق شرکت‌ها می‌باشد کمتر توجه شده است. قابل توجه است یکی از الزامات موفقیت قانون تجارت، پشتوانه اجتماعی است زیرا در عرصه اجتماعی باورها نسبت به کار جمعی ست و حس هم بستگی در میان افراد جامعه ضعیف است. مهیا نکردن زمینه برای کسب اعتماد، پیروی نکردن از یک سیاست هماهنگ و نیز ابهام در حل تعارض منافع اشخاص از جمله شاخص‌های اصلی این مانع اجتماعی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع نمایندگان- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

روش‌های نظارت بر رفتار حرفه‌ای نمایندگان پارلمان کدامند؟

قواعد حل تعارض منافع یا روش‌های نظارت بر رفتار حرفه‌ای نمایندگان متنوع‌اند،­ روش‌های اعمال نظارت بر رفتار حرفه‌ای نمایندگان در دو دسته روش‌های نظارت مالی و غیرمالی جای می‌گیرند. ۱-ساز و کارهای نظارت مالی اعلام منظم منافع از قبیل اعلام دارایی‌ها، هدایا، هزینه مسافرت‌ها و مشاغل خارج از پارلمان و همچنین اعلام اتفاقی منابع در جرگه نظارت‌های مالی جای می‌گیرند که به دلیل محوریت سازوکار اعلام منافع، مستلزم اعتماد به نمایندگان است. اعلام منافع در موعدهای مشخص منظور از اعلام منظم منافع، اعلام منافع در موعدهای مشخص است و نمایندگان مکلف‌اند در ابتدای دوره نمایندگی و پس از آن، سالی ... مطالعه بیشتر
داده‌های دولتی باز

داده های دولتی باز و تکوین توسعه پایدار

استفاده از داده‌های دولتی باز در بستر دولت الکترونیک ایجاد می‌شود و نتایجی چون رشد اقتصادی پایدار و کار شایسته، آموزش با کیفیت و پایان دادن به فقر را به همراه دارد و از این‌رو، توسعه‌ای پایدار را به همراه می‌آورد. با گذر زمان، کشورها بیش از پیش بر ضرورت استفاده از این داده‌ها پی برده‌اند. تعداد کشورهایی که از داده‌های دولتی باز استفاده می‌کنند از ۴۶ کشور در سال ۲۰۱۴ به ۱۳۹ کشور در سال ۲۰۱۸ رسیده است. همچنین استفاده از این داده‌ها در بخش آموزش نسبت به سایر حوزه‌ها بیشتر است. مطالب مرتبط: دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال برای ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲۹ مقابله با فساد و فقر : فساد در آستانه روز جهانی مبارزه با فقر

فساد در آستانه روز جهانی مبارزه با فقر فساد در کشورهای در حال توسعه و در حال گذار در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته، بسیار گسترده‌تر است. این وضعیت به دلیل متفاوت بودن مردمان این کشورها نیست بلکه به این دلیل است که در جوامع در حال توسعه، شرایط مستعدتری برای بروز فساد وجود دارد. مطالعات اغلب اثرات فساد بر فقر و نابرابری را تأیید کرده‌اند با این تفاوت که گروهی از آن‌ها این رابطه را مثبت ارزیابی کرده اند به این معنا که نشان داده‌اند با افزایش فساد، فقر و نابرابری نیز افزایش یافته است؛ اما در گروه دوم مطالعات، ... مطالعه بیشتر

نسبت دموکراسی و حاکمیت توانمند

سمیعی اصفهانی: مدخلی بر نظریه میگدال، ورود اندیشه مدرن در عصر قاجار بررسی جامعه‌شناختی روابط دولت- جامعه در دوران قاجار از آن روی حایز اهمیت است که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و پژوهشگران مسایل ایران، مرحله اصلی گذار از جامعه، فرهنگ و نظم سیاسی پیشامدرن به سوی ایرانی نوین به شمار می‌آید. بر پایه الگوی نظری جول. اس. میگدال می‌توان گفت عصر قاجار تصویر بارز و روشنی از یک «جامعه شبکه‌ای» و «دولت ضعیف» را بر ما عرضه می‌دارد. جامعه‌ای ناهمگون، پراکنده و چند پاره به لحاظ «کنترل اجتماعی» که هر کدام از بازیگران «نیرومند» اجتماعی نظیر شاهزادگان، روسای ... مطالعه بیشتر

نگاهی بر هوشمند سازی مدارس در ایران؛ چالش ­های پیش­ رو با ذرّه­ بین توسعه

تولدی از یک تحول انقلابی مدت زمان زیادی از استعمال مفاهیمی چون دیجیتالیزه شدن و هوشمند سازی نمی­گذرد. شاید بتوان ردپای به­ کارگیری این مفاهیم را در انقلاب صنعتی چهارم پیگیری نمود. در واقع، انقلاب صنعتی چهارم پدیده ­ای کاملاً نوظهور است که سرآغاز آن به اوایل قرن بیست و یکم باز می ­گردد. این انقلاب، بر پایه ­ی انقلاب دیجیتالی شکل گرفته و تحولی را که در جهان ایجاد نموده است، با عنوان «تحول دیجیتال» می ­شناسند. لذا به نظر می ­رسد، مفهوم هوشمند سازی پس از شکل­ گیری مفهوم تحول دیجیتال، زاده شده باشد. اهمیت و ضرورت تحول ... مطالعه بیشتر

حکمرانی همکارانه با نهادهای غیر‌دولتی

حکمرانی نوین نیازمند راهبردهای جدید برای گسترش اثربخشی و ارتقای کیفیت است و این دستاورد چیزی نیست که با تصدی‌گری حداکثری یک دولت مرکزی  حاصل شود؛ وگرنه انبان تجربه سنتی حکومت‌های متمرکز  حکایتی از توفیقات آنها می‌داشت. حال آنکه شاهد کارنامه‌ای متفاوت از این مدعا هستیم. تحولات جابه‌جایی قدرت از دولت به نهادهای مدنی موضوعی است که جهان امروز به‌شدت به آن توجه می‌کند. نگاه جامعه‌محور به کارکرد حکمرانی امتیازی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی کاملا بر مدار آن تمشیت می‌کند. حتی اقتباس از مدل تعاونی در اقتصاد ایران نیز قرینه‌ای بر درک یک مدل اجتماعی مردم‌نهاد برای توسعه ... مطالعه بیشتر
شفافیت آراء مجلس شورای اسلامی

اتاق شیشه ای برای قانونگذار و تصمیم گیر

شفافیت در پارلمان و نهادهای قانونگذار می‌تواند ابعاد متعددی همچون شفافیت دارایی و… داشته باشد اما آنچه که از سال ۱۳۹۶ در ایران مطرح شده است، شفافیت آرای نمایندگان مجلس است. شفافیت آراء به منظور علنی‌سازی رای منجر به این می‌شود که نمایندگان در ازای هر رای در مجلس به مردم پاسخگو خواهند شد و می‌توان عملکرد هر نماینده‌ای را ارزیابی کرد. با وجود محاسن طرح شفافیت آراء، مجلس شورای اسلامی ایران بعد از دو سال توانست یک فوریتی طرح شفافیت آرای نظام تقنینی را با ۱۶۸ رای موافق تصویب کند تا این طرح در مرحله بعدی به کمیسیون‌های مربوطه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲۸ مقابله با فساد و فقر : کرونیسم و توزیع درآمد

کرونیسم و توزیع درآمد کرونیسم یا سرمایه‌داری رفاقتی، عبارت است از تخصیص انتخابی منابع دولتی مورد نیاز برای فعالیت اقتصادی به متحدان سیاسی که حاصل آن، منتفع شدن گروه کوچکی از شهروندان مرفه است. به‌طور معمول، سرمایه‌داری رفاقتی به شکل بده‌بستان مفسدانه بین نخبگان وابسته به قدرت و مقامات دولتی رخ می‌دهد که در آن مقامات دولتی دسترسی ویژه به اموال دولتی یا نیازمندی‌های قانونی برای راه‌اندازی کسب‌وکار را در قبال بده‌بستان و رشوه فراهم می‌آورند. درنتیجه، فساد هزینه لازم برای تأمین نیازهای قانونی در فعالیت اقتصادی را افزایش می‌دهد. ازاین‌رو، فساد برای شهروندان نابرخوردار مانع از ورود به بازار ... مطالعه بیشتر
انطباق تکرارشونده مسئله محور (PDIA)- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

PDIA دشوار اما ارزشمند است (ماژول ۱۰- بخش ۳)

سلام. به آخرین ویدئوی دوره ی آموزشی PDIA خوش آمدید. خرسندیم از این که ۱۴ مودولِ این دوره را گذراندید و امیدواریم از تمام کارهای دشواری که در چند ماه گذشته انجام داده‌اید، چیزهای زیادی آموخته باشید. تشکر می‌کنیم از این بابت که کنار ما بودید و بابت تمام کارهایی که در این دوره انجام دادید. می‌دانیم که اکثر شما، شاغل هستید و شغل‌تان، زمان چندانی برای شما باقی نمی‌گذارد تا با خانواده‌تان باشید. و نیز زمان زیادی برای پرداختن به امور روزانه‌تان باقی نمی‌گذارد. با وجود این، امیدواریم به این اعتقاد رسیده باشید که انطباق تکرارشونده مسئله محور (PDIA) ... مطالعه بیشتر
آموزش PDIA- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

افسانه ارتقا و پایداری (ماژول ۱۰- بخش ۲)

  در برخی از کلاس‌هایم دربارۀ حسابرسی داخلی، از دو مورد جالب صحبت می‌کنم. البته می‌دانم برای برخی افراد کسالت‌بار است. اما در سازمان‌هایی که در زمینۀ ریسک کارها و حصول اطمینان از حرکت به سوی اهداف مشاوره می‌دهند، حسابرسی داخلی، نقش مهمی دارد. این، تعریف سادۀ حسابرسی داخلی است. یکی از دو موردی که اشاره کردم، مربوط به مالزی است. مالزی در سال ۱۹۷۹، در قالب قانون و طی دستورالعملی جامع، حسابرسی داخلی را در ساختار دولتی به راه انداخت. بر اساس این دستورالعمل، تمام بخش‌های دولتی ملزم به راه‌اندازی حسابرسی داخلی شدند. در مالزی، این قانون، بسیار سریع ... مطالعه بیشتر
آموزش PDIA- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ارتقا از طریق اشاعۀ رویه‌ها (ماژول ۱۰- بخش ۱)

  همه می‌پذیرند که در فرایند تغییر باید از سطح پایین به سطح بالا حرکت کرد. نوآوری و اقتباس خوب است، اما برای تأثیرگذاری بر تغییر در سطح سیستم، نیاز به فرایندی بسیار فراگیر و گسترده، و استراتژی‌ای برای حرکت از سطح پایین به بالا وجود دارد. در محیط‌های سنتی می‌بینیم که عمدتاً کسانی با این مسائل رویارو هستند که آگاهی کافی از موضوعی خاص یا نحوۀ تعیین دقیق طرح مسئله ندارند. در این شرایط، ارتقا[ی رویه‌ها] اتفاق نمی‌افتد و اکثر افراد نمی‌دانند که چگونه از سطح پایین به بالا حرکت کنند و چگونه مهارت‌های خاص و جدید کسب کنند ... مطالعه بیشتر