گزارش های کارشناسی

تعارض منافع، فقر و نابرابری آموزشی

سخن گفتن از فقر و نابرابری لاجرم ما را به مفهوم عدالت متوجه می‌کند. عدالت یکی از مهم‌ترین مفاهیم نظری برای سامان بخشی به زندگی فردی و اجتماعی بوده است و تعابیر مختلفی در رابطه با آن وجود دارد. در این مجال بدون آنکه بخواهیم به شرح و بسط تعابیر مختلف «عدالت» بپردازیم، به تفکیک مفهومی عبارت عام «عدالت در آموزش‌وپرورش» از عبارت خاص «نابرابری و فقر آموزش عمومی» خواهیم پرداخت تا بتوانیم موضوع پژوهش را دقیق‌تر نماییم. هرچند این تفکیک در بستر علوم اجتماعی امری شناخته شده و تقریباً مشخص است لیکن در حوزه‌ی تعلیم و تربیت کشور تا ... مطالعه بیشتر

فقر و تعارض منافع در بخش مالی

تأمین مالی مهم‌ترین وظیفه و رسالت بانک‌ها در قبال اقتصاد است و تخصیص بهینه و عادلانه، غایت مطالبه‌ای است که هر اقتصادی از شبکه‌ی بانکی دارد. درصورتی‌که تخصیص بهینه‌ی منابع اعتباری اتفاق نیفتد، ثبات اقتصاد کلان آسیب می‌بیند و اقتصاد می‌تواند دچار رکود یا تورم شود. تورم، پدیده‌ی آشنای ایرانیان در نیم‌قرن اخیر را می‌توان یکی از عوامل مهم مؤثر بر تشدید نابرابری تلقی کرد؛ بنابراین اولین مکانیسم، تأثیرِ بخش مالی بر نابرابری تورمی است که با تخصیص غیر بهینه‌ی پول یا اعتبار توسط نظام بانکی اتفاق می‌افتد، اما گذشته از تورم عوامل دیگری نیز از جمله تعارض منافع در ... مطالعه بیشتر
گفتگوی اجتماعی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گفتگوی اجتماعی؛ چیستی، سازوکارها و چالش‌ها

مفهوم گفتگوی اجتماعی اولین بار توسط سازمان بین‌المللی کار و در رابطه با روابط میان کارفرمایان و کارگران در دنیای کار مطرح شد. مراد این سازمان از مطرح کردن چنین بحثی، تأکید بر مشارکت افراد ذی‌نفع در مسائلی است که می‌تواند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی کاری آن‌ها تأثیر بگذارد. در همین راستا سازمان بین‌المللی کار، توصیه‌نامه‌ها و مقاوله‌نامه‌های متعددی ازجمله دو مقاوله نامه مهم ۹۸ و ۱۵۴ و توصیه‌نامه‌های ۹۴، ۱۲۹ و ۱۳۰ را برای شفافیت این موضوع تدوین کرد. سازمان بین‌المللی کار به‌عنوان مبدع این مفهوم با ارائه تعریفی آن را «انواع مذاکرات، مشورت‌ها و اشتراک‌گذاری اطلاعات ... مطالعه بیشتر
وضعیت فقر انرژی

فقر و تعارض منافع در حوزه انرژی

«فقر انرژی» یکی از ابعاد بسیار مهم فقر در جامعه کنونی ما محسوب می‌شود. تعارض منافع و ناهماهنگی‌های بین سازمانی می‌تواند منجر به مشکلاتی در خصوص وضعیت فقر انرژی شود. در اقتصاد، فقر به صورت محرومیت از رفاه تعریف شده است. رفاه بر حسب مطلوبیت مشخص می‌شود و تابع مطلوبیت بر اساس مصرف کالاها و خدمات تعریف می‌شود. به عبارت دیگر، تابع مطلوبیت، ترجیحات افراد را نسبت به سبدهای مختلف کالاها و خدمات مشخص می‌کند. با توجه به تعریف محرومیت، دو جنبه مطلق و نسبی در شناسایی افراد فقیر مطرح می‌شود و مرزی میان فقرا و سایر افراد جامعه ترسیم ... مطالعه بیشتر
تشکل‌زدایی در عصر پهلوی

تشکل‌زدایی در عصر پهلوی

تقویت و نیرومندسازی جامعه‌ی مدنی‌ ترجیع‌بند گفتار بسیاری از مصلحان اجتماعی و سیاسی در دهه‌های گذشته بوده است. مباحث نظری زیادی حول ضرورت جامعه‌ی مدنی تولید و ارائه شده است؛ اما بخشی از این مباحث جنبه‌ی اقتباس از مباحثات نظری کشورهای توسعه‌یافته را داشته و بخشی نیز در مدار کلیات نظری باقی مانده است. برای تکوین جامعه‌ی مدنی نیازمند توجه به ظرفیت‌ها و امکانات موجود در جامعه‌ی ایران هستیم. اصناف و نظام استاد ـ شاگردی پیشینه‌ای دراز در تاریخ ایران داشته است. در دوران جدید نیز بخشی از توفیق مشروطیت به سبب مشارکت همه‌جانبه‌ی اصناف، انجمن‌های محلی ـ اجتماعی و ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در مسکن

فقر و تعارض منافع در مسکن

بی‌خانمانی و بد مسکنی دو تجلی از فقر مسکن است. یکی از عوامل و شرایط فقر مسکن می‌تواند وجود تعارض منافع در مسکن و بازار آن باشد. گزارش «فقر و نابرابری در دسترسی به زیرساخت‌ها: مسکن» از مجموعه گزارش‌های فقر، نابرابری و تعارض منافع است که در مهرماه ۱۳۹۹ توسط دفتر مطالعات رفاه اجتماعی (وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) و مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه (جهاد دانشگاهی) تهیه شده است. این پژوهش سعی داشته با جمع‌بندی آثار مکتوب فقر مسکن در کشـور به تحلیلی کلی در این حوزه دسـت پیدا کند. تمرکز این پژوهش به‌طور خاص بر مصادیق بارز ... مطالعه بیشتر
بخشنامه مدیریت تعارض منافع آموزش‌وپرورش

موانع و راهکارهای مدیریت تعارض منافع در آموزش‌وپرورش در گفت‌وگو با صاحب‌نظران

با توجه به اهمیت موضوع تعارض منافع و تأثیر عمیق آن بر فقر آموزشی، ناکارآمدی اداری و ایجاد فساد، بخشنامه مدیریت تعارض منافع آموزش‌وپرورش می‌تواند به نتایج بسیار مثبتی منجر شود. وزیر آموزش‌وپرورش در نوزدهم خرداد ۱۳۹۹ با صدور بخشنامه ضمن برشمردن چند مورد از اصلی‌ترین مصادیق تعارض منافع در وزارت آموزش و پرورش، با استناد به قوانین مختلف، مدیریت تعارض منافع در آن دستگاه را در دستور کار قرار داد. بخشنامه مدیریت تعارض منافع آموزش‌وپرورش اگرچه بر اساس پیام وزیر به دنبال اجرای لایحه مدیریت تعارض منافع در وزارت آموزش‌وپرورش است، اما ازآنجاکه لایحه مذکور هنوز به تصویب مجلس ... مطالعه بیشتر

سامانه‌های شفافیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی زیر ذره‌بین ارزیابی تشکل‌های مدنی

پارادایم‌های جدید توسعه حضور ذی نفعان در تمام مراحل توسعه را امری اجتناب‌ناپذیر در نظر می‌گیرند. در نظریه‌های جدید، ذی نفعان و شهروندان از سطوح ابتدایی تعیین مسئله تا طراحی سیاست و ارزیابی آن باید حضوری فعال داشته باشند. دلیل توجه به حضور شهروندان به صورت هم‌زمان ناشی از کارآمدی و دموکراسی است. تجربه‌های توسعه‌ای نشان داده است که حکمرانی خوب بدون تعامل با شهروندان معنایی ندارد و موفقیت در پروژه‌های توسعه‌ای نیازمند مشارکت تمام ذی نفعان است. از طرف دیگر، بخش عمده‌ای از تلاش‌ها برای به مشارکت گرفتن ذی نفعان به صورت عمومی و گروه‌های حاشیه‌ای به طور خاص ... مطالعه بیشتر
طرح تعارض منافع

تشابه و تفاوت لایحه و طرح تعارض منافع  

طرح تعارض منافع جامعیت بیشتری دارد و یا لایحه؟ لایحه «نحوه مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارائه خدمات عمومی» و طرح «مدیریت تعارض منافع» به لحاظ قانونی شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد که نقاط ضعف و قوتشان را می‌توان در هر موضوعی از بندهای تعارض منافع یافت. در گزارش اظهارنظر کارشناسی پیش رو که به همت کارشناسان حقوقی مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه نوشته شده است به این موضوع می‌شود. تعارض منافع، مفهومی است که در نگاه کلی به شرایطی اطلاق می‌شود که یک حق یا منفعت شخصی در تعارض با یک حق یا منفعت عمومی قرار می‌گیرد ... مطالعه بیشتر
تحلیل حقوقی بخشنامه تعارض منافع آموزش‌وپرورش

تحلیل حقوقی بخشنامه تعارض منافع آموزش‌وپرورش

  در راستای اقدامات مدیریت تعارض منافع در کشور، سومین تلاش طی چند سال اخیر در دولت و دستگاه‌های اجرایی برای مقابله با تعارض منافع مربوط می‌شود به بخشنامه مدیریت تعارض منافع وزارت آموزش و پرورش که در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۹۶ ابلاغ شد و این گزارش قصد دارد به تحلیل حقوقی بخشنامه تعارض منافع آموزش‌وپرورش بپردازد. اولین تلاش به اقدام وزیر وقت راه و شهرسازی بازمی‌گردد که تلاش کرد تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی را مدیریت کند و البته مناقشات و تنش‌های زیادی برانگیخت. دومین تلاش نیز مربوط به اقدام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در شناسایی ... مطالعه بیشتر
داده‌های باز- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ارزیابیِ کیفیت پرتال‌های داده باز در سطح ملّی

داده ماده خامی است که از آن می‌توان اطلاعات و دانش به دست آورد، بدون داده نمی‌توانیم اطلاعات بسازیم و بدون اطلاعات دانش جدیدی نیز وجود ندارد. یکی از انواع داده‌ها، داده باز است. داده باز داده‌هایی است که هرکس می‌تواند به آن‌ها دسترسی داشته باشد، از آن‌ها استفاده کرده و آن‌ها را به اشتراک بگذارد. فلسفه ایجاد داده‌های باز مدت‌هاست که تثبیت شده اما اصطلاح “داده­ های باز” اخیراً با ظهور اینترنت و شبکه جهانی وب و بخصوص با ابتکار داده‌های دولتی باز محبوبیت بیشتری یافت. یکی از مهم‌ترین انواع داده‌های باز، داده ­های باز دولتی (OGD[۱]) است که ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع کارکنان صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تعارض منافع کارمندان آن‌ها

رکود و نااطمینانی در بازارهای پول، ارز، طلا، مسکن و … و افزایش مداوم و افسارگسیخته تورم در کشور طی یک سال گذشته مردم را برای حفظ سرمایه خود و جلوگیری از کاهش ارزش آن در کنار تشویق و ترغیب دولت، به سمت بازار سرمایه سوق داد. این هجوم بی‌سابقه افراد موجب شد تا افراد بدون اطلاعات کافی اقدام به فعالیت در بازار سرمایه کنند و از ظرفیت‌های آن که تا چندی قبل هیچ اطلاعی از آن نداشتند، استفاده نمایند. یکی از این ظرفیت‌ها که البته بسیار می‌تواند به کمک افرادی که اطلاع و آگاهی و زمان کافی در خصوص ... مطالعه بیشتر
کتابچه راهنمای حمایت طلبی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

کتابچه راهنمای حمایت‌طلبی

درباره بنیاد اندِوِر (Endevour) بنیاد اندِور یک موسسه خیریۀ غیرانتفاعی است که در شهر بریزبن، در کوئینزلندِ استرالیا مستقر است. این بنیاد از بزرگ‌ترین ارائه‌دهندگان خدمات به معلولین در استرالیا، با بیش از ۱۸۰۰ پرسنل است و توسط ۱۲۰۰ داوطلب پشتیبانی می‌شود. این سازمان در سال ۱۹۵۱ در کوئینزلند و برای حمایت از کودکان دارای معلولیت ذهنی تأسیس شد. بنیاد اندِور هم‌اکنون از بیش از ۴۰۰۰ معلول در کوئینزلند، نیو ساوت ولز و ویکتوریا حمایت می‌کند تا بتوانند یک زندگی فعال و واقعی در خانه‌هایشان داشته باشند، شغلی را پیدا کنند که با توانایی‌های آن‌ها سازگار است و به‌صورت گسترده‌تر ... مطالعه بیشتر

شبکه‌سازی شیوه‌ای کارآمد برای تقویت سازمان‌های جامعه مدنی

شبکه‌سازی چارچوبی برای حمایت از منافع مشترک اعضا و عموم مردم جامعه است. خیر عمومی نهفته در منافع جمعی به تقویت ائتلاف‌ها و موضع چانه‌زنی کمک می‌کند و وحدت حداقلی موردنیاز در کار مدنی را حفظ می‌کند. احترام به منافع مشترک به تخصیص وظایف نیز کمک کرده، به تجارب بزرگ‌‌تر می‌انجامد و تداوم کارجمعی را تضمین می‌کند. توسعه به مثابه هدف شبکه‌سازی مسیری برای تصمیم‌گیری مستقل سازمان‌ها و مقابله با تحت کنترل درآمدن آن‌ها است. شبکه‌سازی از یک سو عاملی برای استقلال سمن‌ها از دولت بوده و از سوی دیگر به سمن‌ها کمک می‌کند تا مانع از تاثیرگذاری خیرین که ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع نهادهای تنظیم گر- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع و نقش نهادهای تنظیم گر

تعارض منافع در تعریفی کلی به عنوان موقعیتی مطرح می‌شود که در آن فرد در دوراهی انتخاب بین منافع فردی و عمومی بازمی‌ماند. با توجه به تصویب لایحه مدیریت تعارض منافع توسط هیئت دولت در آبان ماه سال گذشته و مواردی همچون بخشنامه اخیر وزیر آموزش و پرورش در این مورد، این مفهوم  به میزان هرچه بیشتری به سوژه بحث‌های سیاست‌گذاران و پژوهشگران اقتصادی کشور بدل شده است. هدف از قوانین و مقررات مدیریت تعارض منافع در گام اول، ممنوعیت اشتغال افراد به طور همزمان در مدیریت بخش‌های دولتی و بنگاه‌داری در همان بخشی است که شخص در آن نقش ... مطالعه بیشتر
حمایت طلبی چیست- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حمایت طلبی: دلایل و نحوۀ انجام اقدامات حمایت طلبانه

درباره شبکه بین‌المللی توسعه (باند) «باند» شبکه‌ای است متشکل از بیش از ۴۰۰ سازمان مردم‌نهاد بریتانیا است؛ ؛ سازمان‌هایی که طیفی از نهادهای تخصصی کوچک تا نهادهای بین‌المللی بزرگ را در بر می‌گیرند. این شبکه در سال ۱۹۹۳ با ۶۱ عضو راه‌اندازی شده و درزمینۀ توسعۀ بین‌المللی و توسعۀ آموزش فعالیت می‌کند. هدف باند بهبود میزان و کیفیت مشارکت انگلیس و اروپا در توسعه بین‌المللی، ریشه‌کن‌کردن فقر جهانی و دفاع از حقوق بشر است. در این راهنما شمال و جنوب کشور انگلستان منظور است. در توضیح ماموریت‌های این شبکه آمده است: طی دورانی که به شکل روزافزونی دشوار می‌شود، خیریه‌ها ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در مدارس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع در مدارس

موارد زیر ازجمله شرایطی است که ممکن است در مدرسه‌ای موجب تعارض منافع شود. در هر یک از این شرایط، حداقل وظیفه کارمند این است که تضاد و تعارض را به مدیر خود گزارش دهد. برای کاهش خطرات تعارض برای منافع عمومی ممکن است اقدامات دیگری نیز انجام شود. شناخت این موارد برای مدیریت تعارض منافع در مدارس حائز اهمیت است. برای مدیران یکی از اعضای خانواده متقاضی کار در مدرسه شده است. در حال حاضر یکی از اعضای خانواده در مدرسه کار می‌کند.  فرزند شما در مدرسه تحصیل می‌کند.  با یک کارمند دیگر در ارتباط و تعامل هستید (نسبت ... مطالعه بیشتر
مدیریت مالی عمومی یا PFM- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

اصلاحات مدیریت مالی عمومی: تیرهایی که به هدف نمی‌خورند

تنگنای مالی دولت در سال‌های اخیر ضرورت پرداختن به مفهوم مدیریت مالی عمومی (PFM) را افزایش داده است. علاوه بر این افزایش ظرفیت تکنیکی و شبکه‌ای کشور این امکان را فراهم کرده است که سامانه‌های مختلف طراحی و ارتباط بر خط این سامانه‌ها برقرار شود و به این ترتیب شرایط طراحی نظام مدرن مدیریت مالی عمومی نسبتا مهیا باشد. در حال حاضر به رغم تولید و ثبت انواع مختلفی از اطلاعات در دستگاه‌های مختلف، به دلیل نبود فرآیندها و روندهای مشخص برای تجمیع اطلاعات، تحلیل عملکرد بخش‌های مختلف حکومت، شناسایی مشکلات و اصلاح ناکارآمدی‌ها امکان پذیر نیست. به این ترتیب ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع سازمان حفاظت محیط زیست -مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

راهنمای اصول اخلاقی و تعارض منافع در موسسات حفاظت محیط زیست ایالات متحده

ماموریت اصلی سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا که در سال ۱۹۷۰ تاسیس شد ایجاد استانداردها و قوانین ارتقادهنده سلامت افراد و محیط زیست است. کارمندان سازمان حفاظت محیط زیست همانند سایر کارمندان دولتی در ایالات متحده تابع قوانین و مقرراتی هستند تا رفتار و تصمیمات آن‌ها طوری تنظیم شود که به دور از هر گونه جهت‌گیری شخصی و سیاسی باشد. تنها در این حالت است که آنها در مسیر اجرای قانون و برقراری نفع عمومی حرکت خواهند کرد. یکی از این قوانین، اساسنامه مدیریت تعارض منافع و مقررات اخلاقی در رفتارهای دولتی در سازمان محیط زیست است. اساسنامه تعارض منافع، ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در دانشگاه- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع در تعاملات دانشگاه و صنعت

تعارض منافع در دانشگاه ها در ایالات متحده آمریکا بدان علت بالا گرفت که در سال ۱۹۸۰ توسط کنگره آمریکا قانونی تحت عنوان بای دال[۱]تصویب شد که به دانشگاه‌ها اجازه می‌داد که با سپردن برخی امتیازهای پژوهش‌های‌شان به صنعت از حمایت‌های مالی بهره‌مند شوند. بدین ترتیب دارایی دانشمندان که همان امتیازات پژوهشی بود بین دانشگاه و صنعت به اشتراک گذاشته شد. با وجود موفقیت‌هایی که این شیوه همکاری با خود به دنبال آورد و موجب تأسیس کارخانه‌ها و صنایع جدید زیادی پیرامون امتیازاتی که دانشگاه‌ها اعطا می‌کردند، شد اما از سوی دیگر به شکل‌گیری تعارضات و مسائلی نیز انجامید. ورود ... مطالعه بیشتر