نقش بوروکراسی قدرتمند در معجزه شرق

رویه‌ها فراتر از سیاست‌های «درست»  این ایده که موفقیت حکومت‌ها به دلیل سیاست‌های «درستی» بوده‌اند که آن‌ها اتخاذ و اجرا کرده‌اند، موجب شده است که بسیاری از سیاست‌گذاران و پژوهشگران توسعه تلاش کنند تا با مطالعه موارد سیاست‌های موفقیت‌آمیز، به جستجوی «راه‌حل‌هایی» برای کشورهای در حال توسعه اقدام کنند. به عنوان مثالی از این تقلیدها می‌توان به تلاش برای اتخاذ سیاست‌های ژانریک برای بهبود شاخص‌های انجام کسب‌وکار یا مبارزه با فقر و استراتژی‌های رشد اقتصادی اشاره کرد. عمل ساخت چنین شاخص‌هایی به این معنی است که راه‌حل‌های مشخص و ثابتی وجود دارد که حکومت‌ها باید اتخاذ کنند تا به موفقیت ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره سیزدهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۳ گزیده‌ی اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور برای چندمین بار در ماه‌های اخیر از مجلس شورای اسلامی خواست هر چه سریع‌تر به لایحه مدیریت تعارض منافع که سال گذشته توسط دولت به مجلس ارائه شد، رسیدگی کند. فرهاد دژپسند وزیر اقتصاد، خبر داد نه تنها وزیر اقتصاد بلکه طبق قانون، تمام اعضای شورای بورس، اعضا هیئت رئیسه بورس و رئیس سازمان بورس حق عضویت و فعالیت در بازار سرمایه را ندارند؛ این افراد به واسطه اینکه اطلاعات ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع دنا پلاس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دناپلاس و تعارض منافع

در بازه زمانی ۲۷ شهریور ماه تا ۲ مهر ماه تعداد ۱۵۱ مطلب در شبکه‌های اجتماعی با کلیدواژه‌های تعارض منافع، منافع متعارض و تضاد منافع به اشتراک گذاشته شده است که از این میان به تفکیک ۷۲ مطلب در شبکه اجتماعی تلگرام، ۷۸ مطلب در شبکۀ اجتماعی توئیتر و ۱ مطلب در شبکۀ اینستاگرام منتشر شده است. تعارض منافع نمایندگان مجلس شورای اسلامی، تعارض منافع اعضای شورا و سازمان بورس از عمده‌ترین مضامینی بوده است که کاربران شبکه‌های اجتماعی در هفته گذشته در ارتباط با موضوع تعارض منافع به آن‌ها پرداخته‌اند. دناپلاس و نمایندگان مجلس در هفته‌ای که گذشت اخباری ... مطالعه بیشتر

انعطاف‌پذیری و یادگیری به وقت بلاتکلیفی جهانی

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دوره‌ی آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربه‌ی عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربه‌ی عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر

تجربه ی توانمندسازی حکومت: ندای کنگو جان تازه گرفت

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دوره‌ی آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربه‌ی عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربه‌ی عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر
کاربرد تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع یا خلق موقعیت تعارض منافع!؟

تعارض منافع در صدا و سیما یکی از مطالب هفته گذشته درباره کاربرد تعارض منافع که در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفته بود و در شبکه‌های اجتماعی دیده شد یادداشت عباس آخوندی وزیر اسبق راه و شهرسازی در مورد مسئله اعطای مجوز نظارت بر شبکه نمایش خانگی به صدا و سیما در روزنامه اعتماد بود. آخوندی می‌نویسد : «وضع مقررات بر یک بازار توسط یک بنگاهِ انحصاری و صدور مجوز فعالیت به سایر بنگاه‌ها آشکارا مشمول تعارض منافع است و لاجرم به محو شفافیت منجر و موجب فساد و اخلال در نظم و امنیت حقوقی سایر فعالان و شهروندان ... مطالعه بیشتر
اجماع واشنگتن- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ظرفیت‌سازی حکومتی مقدم بر خصوصی‌سازی

زمانی که به عقب می‌نگریم و نتایج سیاست‌های اجماع واشنگتن را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که آزادسازی اقتصادی در بسیاری از کشورها نتوانست به وعده‌های خود عمل کند. به‌خصوص، برخی کشورها که ابزارهای مناسبی نداشتند، دریافتند که فقدان چارچوب نهادی مناسب باعث شده است وضعیت آنان پس از آزادسازی اقتصادی بدتر شود. مشکل اینجا بود که درحالی‌که این نیاز وجود داشت که دولت‌ها در حوزه‌هایی خاص کوچک شوند، باید در همین زمان در حوزه‌هایی دیگر تقویت می‌شدند. تأکید نسبی در این دوره تا حدود زیادی بر محدود ساختن فعالیت‌های دولت بود که اغلب می‌توانست به ظرفیت‌های دولتی ضربه بزند. این درحالی ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره دوازدهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۲ گزیده‌ی اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس جمهوری، از ابلاغ منشور اخلاق حرفه‌ای کارگزاران مجموعه حقوقی دولت خبر داد که دربردارنده ضوابط مدیریت تعارض منافع نیز هست. حسین امامی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تصریح کرده برخی مدیران خاطی در اجرای بخشنامه “تعارض منافع” مدافعان بازگشایی مدارس بودند و بخاطر فشار این مدیران و اصرار رئیس جمهور مدارس بازگشایی شدند. مجید جی افرام، عضو هیات رییسه سازمان نظام مهندسی خبر داد که در جلسه شورای مرکزی این ... مطالعه بیشتر
تعارض درآمد و وظیفه در مدیریت پسماند

تعارض درآمد و وظیفه در مدیریت پسماند

پیمانکاران بسیاری برای خدمات شهری در هر یک از حوزه‌های فضای سبز، رفت و روب و جمع‌آوری پسماند و حوزه بازیافت وجود دارند. در حال حاضر برای ۱۲۵ ناحیه شهر تهران  ۱۲۵ قرارداد برای رفت و روب و جمع‌آوری پسماند تر منعقد می‌شود. چون برخی از پیمانکاران ۲، ۳ یا ۴ ناحیه را تحت پوشش دارند، در مجموع حدود ۷۰ پیمانکار در حوزه پسماند تر و رفت و روب معابر در حال فعالیت هستند. برای پسماند خشک هم برای هر منطقه یک پیمان منعقد می‌شود، که در مجموع مناطق ۲۲ گانه، ۲۲ پیمان هم در حوزه پسماند خشک وجود دارد. ... مطالعه بیشتر
رصد بودجه- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تبصره ۱۷ بودجه ۹۹ گامی برای رصدپذیری بودجه

در یک فرآیند صحیح بودجه‌ریزی، سیاست‌گذار نیازها و اولویت‌ها را تعیین می‌کند، سپس بودجه را با توجه به اولویت‌ها به بخش‌ها و اهداف مشخص تخصیص می‌دهد. این فرآیند زمانی به درستی به نتیجه می‌رسد که قادر باشیم از اصابت صحیح بودجه به اهداف تعیین‌شده اطمینان حاصل کنیم. به بیان دیگر، سیاست‌گذار باید بتواند مسیر هزینه‌کرد منابع بودجه را تا آخرین حلقه رصد کند و بر مبنای آن از همسویی مخارج با اهداف ابتدایی اطمینان حاصل کند. در ساختار کنونی بودجه‌ریزی در ایران اما به‌دلایل متعدد نمی‌توان از اصابت منابع به اهداف اصلی اطمینان حاصل کرد. به‌نظر می‌رسد بند ح تبصره ... مطالعه بیشتر

کار تیمی و رهبریِ چند کنش‌گری

مقدمه: فوتبال به‌مثابه زندگیِ حرفه‌ای می‌توان فوتبال را به ساختار بخشی از یک دولت مشابه دانست. در باشگاه، سرمربی به عنوان مقام رسمی، دارای اقتدار و توان اجرایی، به‌منظور جامه عمل پوشاندن به برنامه‌ها و چشم‌اندازهای مطلوب خویش است. سرمربی در این جایگاه، همان مقام رسمی دولتی است که فرآیند تغییر و تیم‌سازی را بر عهده دارد. البته در این میان، سرمربی، نقش قهرمان یا رهبر تام را ندارد بلکه به مثابه رهبری چندکنش‌گری، بازوهای اجرایی از جمله دستیاران اول تا سوم، مدیر اجرایی، پزشک تیم و … او را همراهی می‌کنند. باشگاه فوتبال «منچستر یونایتد» یکی از باشگاه‌های فوتبال ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره یازدهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع ۱۱ گزیده‌ی اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: «رضا اردکانیان» در نشستی با عنوان «تعارض منافع در صنعت آب و برق» که با حضور مدیران عامل شرکت‌های مادر تخصصی صنعت آب و برق و با مدیران عامل شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نیرو در سطح کشور برگزار شد، گفت: «ناسازگاری علاقه‌ها» جایگزین بهتری برای conflict of interest است و افزود: دفتر امور مجامع وزارت نیرو ناسازگاری علاقه‌ها را مونیتور و به مجمع گزارش می‌کند. علیرضا حاجیونی، مدیر کل بهزیستی استان بوشهر بخشنامه مدیریت تعارض منافع سازمان ... مطالعه بیشتر

گام بلند مدیریت تعارض منافع در اصلاح نظام اداری

مدیریت تعارض منافع و بازسازی خلاقانه مدیریت دولتی بحث در مورد رصد فضای مجازی را با یک توییت تیزبینانه آغاز می‌کنیم. کاربری به نام جابر نوشته است: « قطعا ورود به مسئله تضاد منافع و جلوگیری و برخورد با مسئولینی که بنا به منافع شخصی تصمیمات کشوری گرفته و میگیرند خسارت این افراد صدها برابر اختلاس گران چند هزار ملیاردی است از انحصارگران پزشکی و وکالت و… تا تصمیم گیران برای قیمت گذاری‌ها». این کاربر نکته مهمی را مطرح کرده است. معمولا زمانی که صحبت از تعارض منافع می‌شود، خیلی سریع ذهن ما به سوی فساد و اتلاف منابع می‌رود. ... مطالعه بیشتر

مسیر توسعه: بسط عقلانیت سیاسی در پرتو اعتدال و ارتباط متوازن

ناصر صدقی در این گفت‌وگو بر این نظر است که هر شکلی از توسعه در ایران، ضرورتا در چارچوب نهادهای دیرپایی صورت خواهد پذیرفت که در تاریخ ما ریشه دوانده و مردم با آنها خو گرفته‌اند. نهادهایی چون نهاد دین، نهاد خانواده، روابط قومی و… . صدقی بر این باور است که باید از رفتارهای هیجانی خودداری کرد و در فضای اعتدال، عقلانیت و نوعی توازن اجتماعی، مطالبات تعدیل‌شده را در چارچوب شکلی از تعامل و مصالحه پی گرفت. او نتیجه هر گونه تخاصمی را مضر به حال جامعه دانسته و به‌دلیل نحیف‌بودن جامعه، رادیکالیسم تقابلی را توصیه نمی‌کند. ‌همان‌طور ... مطالعه بیشتر
اقدامات حمایت‌طلبی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

اقدامات حمایت‌طلبی

درباره شبکه بین‌المللی توسعه باند «باند» شبکه‌ای است متشکل از بیش از ۴۰۰ سازمان مردم‌نهاد بریتانیا است؛ ؛ سازمان‌هایی که طیفی از نهادهای تخصصی کوچک تا نهادهای بین‌المللی بزرگ را در بر می‌گیرند. این شبکه در سال ۱۹۹۳ با ۶۱ عضو راه‌اندازی شده و درزمینۀ توسعۀ بین‌المللی و توسعۀ آموزش فعالیت می‌کند. هدف باند بهبود میزان و کیفیت مشارکت انگلیس و اروپا در توسعه بین‌المللی، ریشه‌کن‌کردن فقر جهانی و دفاع از حقوق بشر است. نقطۀ آغاز فرآیند اقدامات حمایت طلبی برای طراحی استراتژی حمایت طلبی هیچ راه تماماً «درستی» وجود ندارد و همه روش‌ها متفاوت از یکدیگر هستند. در این ... مطالعه بیشتر
اتحاد ناظر و منظور- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

موقعیت اتحاد ناظر و منظور به چه موقعیتی اطلاق می‌شود؟

اتحاد ناظر و منظور: نظارت بر انجام وظایف و مأموریت‌های هر سازمان راهی برای جلوگیری از شکل‌گیری موقعیت‌هایی است که منجر به فساد می‌شود. در واقع، نظارت آخرین امید برای جلوگیری از فساد است و درصورتی‌که تخلفات و مشکلات بتوانند از مراحل گوناگون فرایند کاری تا رسیدن به مرحله نهایی و پایان کار عبور کنند، ممکن است در برخورد با این سد از حرکت بازبمانند. حال اگر خود فرایند نظارت هم دچار مشکل باشد، این امر می‌تواند به گسترش مشکلات و در نهایت فساد در آن سازمان بینجامد. اتحاد ناظر و منظور از جمله موقعیت‌هایی است که فرایند نظارت را ... مطالعه بیشتر

دموکراتیزاسیون ذیل قدرت

علیرضا صحرایی در این گفت‌وگو به صراحت اذعان می‌کند که اگر قرار بر تحقق قسمی دموکراتیزاسیون یا مشروطه‌خواهی باشد، باید ذیل جمهوری اسلامی ممکن شود. هر سنخی از توسعه را نیز ذیل همین وضعیت می‌توانیم پی‌جویی کنیم. ‌در باب ساخت سیاسی جوامع شرقی، تاکنون برخی رهیافت‌های نظری از سوی متفکرانی همچون مارکس، ویتفوگل، وبر و… مطرح شده است. نتیجه این رهیافت‌ها عمدتا به این‌ صورت بوده که روند مشروطه‌کردن قدرت در ایران به دلایلی ازجمله عدم شکل‌گیری طبقات مستقل از قدرت در ایران، جامعه کم‌آب و پراکنده، سرزمین‌های پهناور و… با نوعی انسداد مواجه می‌شود. تحلیل شما از این نظریات ... مطالعه بیشتر
خصوصی‌سازی در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع پیش نیاز الگوی مشارکت عمومی ـ خصوصی

خصوصی سازی چیست و تاریخچه آن به کی برمی‌گردد؟ خصوصی‌سازی یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سیاست‌های قرن گذشته در حیطه اقتصادی بوده است؛ به گونه‌ای که تقویت‌ کارایی و بهبود رفاه را به دنبال داشته است. اگر رسالت (مأموریت) خصوصی سازی خلق ارزش از منابع موجود تعریف شود می‌توان ادعا نمود که خصوصی‌سازی می‌تواند ارزش‌هایی که در سایه اقتصاد دولتی اجازه رشد پیدا نکرده‌‌اند را احیا خواهد کرد. این مهم از مجرای افزایش بهره‌وری می‌گذرد. به بیان بهتر، با منابع و عوامل تولید کنونی می‌توان ارزش بیشتری خلق و مطلوبیت اجتماعی بیشتری کسب خواهد شد. نشریه JOURNAL OF ECONOMIC PERSPECTIVE ... مطالعه بیشتر

حاکمیت قانون از بالا، گامِ نخست مشروطه‌سازی قدرت

او در این گفت‌وگو، توسعه ایران را تا حدی به «لیبرال اتوکراسی در آلمان در زمان بیسمارک پیش از جنگ دوم جهانی» شبیه می‌داند. قهرمان‌پور میان دو سنخ «حاکمیت قانون از بالا» و «حاکمیت قانون برای همگان» تمایز می‌گذارد و پیش‌نیاز و مقدمه حاکمیت قانون برای همگان را حاکمیت قانون از بالا می‌داند. از منظر او، مقدمه مشروط‌کردن قدرت، در وهله اول، توافق سیاسی میان حکومت و نیروهای قوی‌شده سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خواهد بود.   همان‌طور که می‌دانید، در باب ساخت سیاسی ایران، تاکنون رهیافت‌هایی نظری از متفکرانی مانند مارکس، منتسکیو، وبر، ویتفوگل و… مطرح بوده و در فضای ... مطالعه بیشتر
مبارزه با تعارض منافع - مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ممنوعیت دانشگاههای غیرانتفاعی؛ مدیریت تعارض منافع یا حل و حذف آن؟

هفته گذشته «طرح مبارزه با تعارض منافع و ممنوعیت دانشگاه‌های غیرانتفاعی» در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد. در مقدمه این طرح آمده است: «سال‌هاست که عده‌ای با استفاده از رانت در دوران اصلاحات و سازندگی تعداد زیادی دانشگاه غیرانتفاعی تأسیس نموده‌اند در حالی که خود آنان در دوران مذکور دارای مدیریت و پست دولتی بوده‌اند و هستند». در این طرح توضیحات بیشتری در این خصوص ارائه نشده است و صرفا با تأکید بر تأسیس دانشگاه‌های غیرانتفاعی توسط مدیران دولتی و «به منظور ساماندهی درست به مراکز علمی و در نهایت حل تعارض منافع»، ممنوعیت دانشگاه‌های غیرانتفاعی پیشنهاد ... مطالعه بیشتر