۱۳۹۸

خبرنامه شماره ۱۴ مقابله با فساد و فقر : فساد، اقتصاد یا فرهنگ

فساد: اقتصاد یا فرهنگ توجیه اخلاقی دوری از فساد و همین‌طور مقابله با فساد کار دشواری نیست. حتی در میان کسانی که به افراطی‌ترین  حد ممکن نسبی‌گرا هستند نیز کمتر متفکر یا صاحب‌نظری را سراغ داریم که سوء استفاده از قدرت برای تأمین منافع شخصی را تأیید کند یا در برابر آن موضع نداشته و بی‌طرف باشد. اما بحث درباره اثرات فساد بر اقتصاد کلان و توسعه است که از پیچیدگی‌های بسیار برخوردار است. به همین سبب بسیاری از اقتصاددانان و متخصصان علوم اجتماعی تمرکز مطالعات خود را بر تبیین اثرات کلان اقتصادی و اجتماعی فساد قرار داده‌اند. کنش متقابل ... مطالعه بیشتر

مقدمه‌ای بر دوره آموزشی PDIA: چرا توانمندسازی حکومت؟

  موضوع این کتاب افزایش قدرت دولت و توانمندسازی حکومت است. نگرانی اصلی همیشه افزایش قدرت و چگونگی مهار آن است. اما افزایش ظرفیت‌های دولت نیز بسیار مهم است. تحقق هر هدفی در جامعه نیازمند دولتی است که قدرت اجرایی لازم را داشته باشد. رویکرد این کتاب برای افزایش توانمندی حاکمیت و تغییر در سیاست‌گذاری با روش های پیشنهاد شده در کتاب های دیگر بسیار متفاوت است. سیاست‌گذاری در دنیای واقعی مسافرت در سال ۱۸۱۵ است. در حالی که روش های پیشنهادی در کتاب ها بیشتر سفری بعد از ابداع waze را نشان می‌دهند. سیاست‌گذاری تعیین هدف و درک محدودیت‌ها ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۱۳ مقابله با فساد و فقر : مبارزه با فساد و  شبکه حکمرانی

مبارزه با فساد و  شبکه حکمرانی[۱] فساد و یا احساس گسترش فساد در کشور به حدی  رسیده است که حتی کسی مانند هانتینگتون نیز نمی‌تواند وجود آن را مثبت و روغن نظام اداری بداند. فساد تهدیدی بزرگ است و هرچه زودتر باید مبارزه جدی و فراگیر را با آن آغاز نمود. آیا برای مبارزه با فساد نیازمند قانون یا سازمان تازه‌ای هستیم؟ پاسخ منفی است.  برای مقابله با فساد قوانین و مقررات زیادی نوشته شده است،  به فهرست قوانینی که در دهه اخیر در این زمینه نوشته شده است نگاهی بیندازیم: قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۱۲ مقابله با فساد و فقر

عمده علت عدم توفیق در مبارزه با فساد را می‌توان در فقدان شفافیت در نظام مالی و پولی کشور جستجو کرد. عدم شفافیت که رانت خواران، کلاه‌برداران، واسطه‌گران و دلالان خواهان آن هستند، همین را می‌رساند. لذا وقتی می‌توانیم به‌طور سیستماتیک جلوی فساد را بگیریم که سیستم اطلاعاتی شفافی داشته باشیم. اگر شفافیت در تمام ابعاد پولی، مالی و اداری به سیستم بازگردد، این مسئله منتج به انضباط اقتصادی در کشور خواهد شد. امروز اگر شاهد بی‌عدالتی، نابرابری و فساد اقتصادی هستیم، بدین دلیل است که شفافیت بر ارتباطات و روندهای کاری حاکم نیست. در همه جای جهان برای محاسبه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۱۱ مقابله با فساد و فقر

امروزه موضوع شفافیت بانک مرکزی تبدیل به یکی از مورد بحث‌ترین موضوعات در زمینه سیاست‌های پولی شده است. عموم مردم نیاز دارند که بانک‌های مرکزی که روزبه‌روز مستقل‌تر از گذشته می‌شوند، از درجه قابل قبولی از شفافیت برخوردار باشند تا همچنان نهادی قابل اتکا باقی بمانند. همچنین، شاخه رو به رشدی از ادبیات مرتبط، به بررسی تأثیرات اقتصادی این افزایش در شفافیت پرداخته است. البته بحث شفافیت و اندازه‌گیری آن به لحاظ کیفی بودن متغیر شفافیت، اندکی پیچیده‌تر شده است؛ چراکه یافتن سنجه‌های مناسب برای اندازه‌گیری آن چندان ساده نیست. اگرچه اقتصاددانانی مانند گراتس و ایجفینگر مطالعات بسیاری در زمینه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۱۰ مقابله با فساد و فقر

به نظر جامع‌ترین تعریف درباره فساد، توسط خانم سوزان اکرمن ارائه شده است. اکرمن یکی از مطرح‌ترین افراد در زمینه آگاهی‌های عمیق و منحصر به فردی است که درباره فساد، منشأ و پیامدهایش سخن گفته است. ایشان در کتاب فساد و دولت می‌گوید زمانی که فساد گسترش می‌یابد، نشان‌دهنده‌ی ناتوانی فراگیر نظام تصمیم‌گیری و تخصیص منابع برای بهره‌برداری از نفع شخصی در جهت مقاصد تولیدی است. نکته مهم آنجاست که ما تولید را به عنوان یک فعالیت انتزاعی در یک ساختمان در نظر گرفته‌ایم. درحالی‌که اگر تولید به‌مثابه یک نظامِ حیات جمعی در نظر گرفته شود، در آن صورت معنای ... مطالعه بیشتر

توالی بحران‌ها و درماندگی آموخته‌شده

برای توصیف این موقعیت و تبیین پیامدهای این وضعیت می‌توان از مفهومی مهم و کاربردی در حوزه روان‌شناسی استفاده کرد: «درماندگی آموخته‌شده». این مفهوم ابتدا از سوی سلیگمن به کار برده شد و به شرایطی اشاره می‌کند که افراد در آن بر طبق تجارب گذشته به این نتیجه می‌رسند. که رابطه علی مابین تلاش و کوشش آنها و پیشرفت و حل مسائل و مشکلات وجود ندارد. این مفهوم معرف منفی‌ترین حالت درک از خود است، وضعیتی که فرد حس می‌کند که همه چیز از اختیار او خارج است و فقط باید بنشیند و نظاره کند تا شاید اتفاق بهتری بیفتد. ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۹ مقابله با فساد و فقر

نسبت میان سیاست­گذاری اجتماعی، نظام مالیاتی و شفافیت: ماهیت نظام رفاهی یا سیاست­گذاری اجتماعی به­ گونه ­ای است که می­ خواهد بین نیروی کار و سرمایه توازن ایجاد کند. این مسئله در اوایل قرن بیستم یا بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد و ناشی از اندیشه­ های مارکس مبنی بر پیش­ بینی آینده نظام سرمایه ­داری بود. سیاست­گذاران به این نتیجه رسیده بودند که نباید بین سرمایه و نیروی کار، شکاف ایجاد شود و راه آن، گرفتن مالیات­هایی از بورژوازی بود تا در زمان­های رکود به بیکارها و کسانی که محتاج هستند، داده شود. البته پیش از شکل ­گیری ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۸ مقابله با فساد و فقر

ضرورت وجود شفافیت در بحث‌های رفاهی، در حال حاضر بسیار محسوس و پررنگ است. امروزه از شفافیت و بیان هرچه صریح‌تر جزئیات به عنوان یکی از عوامل کاهش دهنده‌ی فساد در دستگاه‌های دولتی به ویژه فساد در بودجه مالی سنوات یاد می‌شود. سامان‌دهی نظام رفاهی شفاف یکی از مباحث مهم مطرح شده در دولت‌های رفاهی به حساب می‌آید که در نهایت به دنبال تحقق عدالت میان اعضای یک جامعه است. مفهوم رفاه، لزوم تأمین منافع ذی‌نفعان، کم‌توان‌ها و فقرا را به خوبی روشن می‌سازد. همچنین این مسئله نشان می‌دهد که دولت‌ها باید با بهره‌گیری از انواع سیاست‌های مالی، اجتماعی، سیاسی ... مطالعه بیشتر
فساد قضایی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

شناخت فساد در دستگاه قضایی

کتاب «فساد در نظام‌های قضایی» ترجمه گزینشی از مجموع گزارش‌های فساد قضایی است که توسط سازمان شفافیت بین‌الملل تهیه و تدوین شده است. در این کتاب ۹ مقاله از مجموع ۲۸ مقاله از بخش تحلیل تطبیقی فساد قضایی، ۹ گزارش کشوری از مجموع ۳۲ گزارش کشوری و ۲ مقاله روش‌شناسی از مجموع ۱۷ مقاله انتخاب و ترجمه شده است. از مجموع ۳۲ کشور مورد مطالعه، گزارش‌هایی انتخاب شده است که مسائلشان شباهت بیشتری با مسائل ایران داشته است و این کشورها شامل مکزیک، پاکستان، فیلیپین، رومانی، آفریقای جنوبی، ترکیه و بریتانیا است. نتیجه بسیار مهم گزارش جهانی فساد ۲۰۰۷ سازمان ... مطالعه بیشتر
شفافیت در نظام سلامت- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

فساد در نظام سلامت، بهداشت و درمان

فساد در نظام سلامت تأثیرات منفی بر سلامت مردم، تأثیر اقتصادی و هدر رفت منابع و تأثیر منفی بر اعتماد مردم دارد. در این کتاب برخی مفاهیم و مداخلات مرتبط با مسئله فساد در نظام بهداشت و درمان تشریح شده‌اند. هدف این کتاب بیشتر مفهوم‌سازی در خصوص فساد در نظام سلامت است تا تشریح تکنیکی ابزارها و مداخلات؛ زیرا به نظر می‌رسد مفهوم این امر آن چنان که باید درک نشده، در مورد آن زبان مشترکی وجود ندارد و نقش آن جدی گرفته نمی‌شود. عموماً چنین تصور می‌شود که مشکلات فعلی که به طور روزمره با آن‌ها دست به گریبان ... مطالعه بیشتر
اندازه گیری فساد اقتصادی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

راهنمای کشف رد پای فساد

این کتاب شامل مطالبی در خصوص انواع داده‌ها، مدل‌ها، ارزشیابی و ارزیابی اثربخشی، رویکردهای اندازه‌گیری و شاخص‌های ترکیبی اندازه‌گیری فساد/ ضد فساد است. تراپنل نویسنده این کتاب با بیان انواع شاخص‌های اندازه‌گیری فساد و سپس ارائه مثال‌های عملی برای سنجش فساد می‌کوشد تا خوانندگان را با این روش‌ها آشنا سازد. این کتاب راهنمای عمل، مجموعه‌ای از روش‌شناسی‌ها، ابزارها و فعالیت‌هایی را ارائه می‌دهد که به وسیله انجمن ضد فساد در طول سالیان پیش مورد استفاده و تأیید اعتبار قرار گرفته است. اولین نسخه این راهنما در سال ۲۰۰۸ منتشر شد که حاوی نوآوری‌های بسیاری در زمینه رویکردهای سنجش فساد بود. ... مطالعه بیشتر

ارزیابی مبارزه با فساد در ارمنستان

شبکه مبارزه با فساد در اقتصادهای در حال گذار یکی از ابتکارات سازمان همکاری اقتصادی و توسعه برای ترویج اقدامات ضد فساد در کشورهای غیر عضو است. این شبکه در سال ۲۰۰۳ با حمایت ارمنستان، آذربایجان, گرجستان، قزاقستان، روسیه، تاجیکستان و اوکراین با نام طرح اقدام استانبول برای بررسی چارچوب قانونی و نهادی برای مبارزه با فساد و شناسایی دستاوردها و نقاط ضعف شروع به کار کرد. این کتاب به طور اختصاصی درباره گزارش نظام‌مند مبارزه با فساد در ارمنستان است که نتایج آن می‌تواند راهنمایی برای کشورهای در حال مبارزه با فساد باشد. توصیه‌های این کتاب شامل اقدامات در ... مطالعه بیشتر
فساد در نظام مالیاتی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

فساد در نظام مالیاتی

تحول نظام مالیاتی به عنوان یکی از محورهای اصلی طرح تحول اقتصادی دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام گردیده است. در همین چارچوب «طرح جامع مالیاتی» به عنوان طرح جامع و همه جانبه تحول نظام مالیاتی کشور در دستور کار سازمان امور مالیاتی کشور قرار گرفت. دستگاه مالیاتی یک دستگاه قضاوتی از نوع مالی است. دستگاه‌های قضاوتی به دلیل حساس بودن بحث عدالت و اجرای آن خودبه‌خود می‌توانند زمینه‌های ایجاد فساد را در خود پرورش دهند و به‌جاست که در سیستم حکومتی و اداره جامعه، روشی را برای کاهش آن به طور سیستماتیک به وجود آورد. یکی از بزرگ‌ترین معضلاتی که ... مطالعه بیشتر

 فساد پلیس

فساد اداری به عنوان یکی از واقعیت‌های تلخ جامعه امروزی شیوع بی‌سابقه‌ای در نظام اداری، سیاسی و اجتماعی جهان داشته است. چنانکه رویدادهای اخیر نشان داده، هیچ کشوری با هر میزان ثروت و قدرت نمی‌تواند ادعا کند که از پیامدهای مخرب فساد کاملاً در امان مانده است. پلیس یکی از ارکان اصلی مبارزه با فساد در جامعه است که شرط لازم برای موفقیت آن، سلامت آحاد کارکنان و سازمان پلیس است. فساد پلیس آثار و پیامدهای منفی فراوانی دارد که از جمله می‌توان به و سوءاستفاده شغلی را نام برد. این کتاب پایان‌نامه دکتری در رشته علوم قضایی دانشگاه هاروارد ... مطالعه بیشتر

تحلیل جامعه شناسی فساد در ایران

نویسنده در این کتاب در خصوص مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کارکرد مناسب یک نظام اجتماعی بزرگ که موجب درهم شکستن قواعد مناسب برای دوام یک جامعه که به فساد از آن تعبیر می‌شود، سخن می‌گوید. مهم‌ترین عامل در عدم کارکرد یک جامعه، نداشتن قواعد مناسب و از آن مهم‌تر عدم رعایت قواعد از جانب همه است که در بدترین حالت جامعه را دچار آنومی یا آشفتگی می‌کند. یکی از مهم‌ترین علل این آشفتگی اجتماعی این است که برخی از انسان‌ها بتوانند با ابزاری قواعد را به نفع خودشان یا نزدیکان خود تغییر دهند و یا از شرایط، به طور خاص ... مطالعه بیشتر

 هزینه‌ها و نتایج اقدامات ضد فساد در آسیا

این کتاب به مطالعه موردی چند کشور منتخب در آسیا از جمله فیلیپین، کره جنوبی، تایلند و اندونزی پرداخته و همچنین توصیه‌هایی برای بهبود روش‌ها و ابزارهای مبارزه با فساد ارائه کرده است. آشنایی با وضعیت فساد در کشورهای دیگر و تجربیات کشورهای مذکور، می‌تواند به دلیل شباهت‌های اجتماعی-فرهنگی، قابلیت انطباق و مقایسه (مبارزه با فساد) در آن کشورها با وضع داخلی را امکان پذیرتر سازد. از ویژگی‌های مثبت کتاب توجه به رویکرد کنترل و ارزیابی بازخورد سیاست‌ها و برنامه‌ها است. کتاب در هفت فصل نوشته شده است. در فصل اول کتاب با عنوان مقدمه‌ای بر چالش فساد در آسیا ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۷ مقابله با فساد و فقر

در سال ۱۹۷۴ میلادی، اطلاعات ارزشمندی از طرف یک فرد ناشناس به دو خبرنگار واشنگتن پست منتقل شد. انتشار این اطلاعات توسط رسانه ­ها، منجر به استعفای رئیس­ جمهور آمریکا، ریچارد نیکسون شد. این اسناد مربوط به نوارهای ضبط شده از دستور برای کارگذاری شنود جهت استراق سمع و سرقت اطلاعاتی بود. این سرقت از محل نشست ستاد تبلیغات حزب دموکرات که در طبقه­ای از هتل واترگیت برگزار شده بود، اتفاق افتاد. ابتدا تصور می­ شد این قضیه فقط مربوط به سطوح پایین است ولی پس از پیگیری رسانه ­ها و مقامات قضایی، مشخص شد که شخص نیکسون از این ... مطالعه بیشتر