حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

انحصار در وکالت و تعارض منافع!

میلاد زمان۱۳۹۹-۰۸-۰۵

تعارض منافع در نظام سلامت یکی از حوزه‌هایی که در هفته گذشته بازهم موردتوجه کاربران فضای مجازی قرار گرفت تعارض منافع در نظام سلامت بود. کاربری به نام دارا می نویسد: «مدیران سابق غذا و دارو بوضوح امتیاز تاسیس کارخانه داروسازی گرفته اند و این بجز رانت، نشانگر تعارض منافع در آن سازمان است.» این یک موقعیت تعارض منافع درب‌های گردان است یعنی استفاده از روابط شغلی و پساشغلی در جهت منافع شخصی. این موقعیت را می توان از طریق تصویب قانونی مبنی بر عدم اجازه فعالیت در حوزه‌های مربوطه برای کارمندان سازمان ها تا مدت مثلا ۵ سال پس ... مطالعه بیشتر

سند امنیت قضایی؛ جای خالی مدیریت تعارض منافع

کمال رضوی۱۳۹۹-۰۸-۰۵

روز ۲۱ مهر ۱۳۹۹ سند امنیت قضایی با امضای رئیس قوه‌ی قضاییه ابلاغ شد. این سند با یک مقدمه، در چهار بخش و ۳۷ ماده تنظیم شده است که عناوین بخش‌های آن به ترتیب عبارتند از: بخش اول: هدف و اصول امنیت قضایی (مواد ۱ تا ۸) بخش دوم: حقوق عام شهروندی مربوط به امنیت قضایی (مواد ۹ تا ۱۸) بخش سوم: حقوق خاص شهروندی در فرآیند دادرسی (مواد ۱۹ تا ۳۰) بخش چهارم: راهبرد‌ها (مواد ۳۱ تا ۳۷) محتوای این سند، عمدتاً برگرفته از قوانین و بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود است و به خودی خود حامل مقرره یا دستورالعمل ... مطالعه بیشتر

گزارش ۱۵| حاشیه‌نشینی: یکی از پنج اولویت اصلی در حوزه آسیب‌های اجتماعی

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۸-۰۵

در سال ۱۳۹۶، در حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی، اولویت‌های پنج‌گانه کشور شامل (۱)  اعتیاد، (۲) حاشیه‌نشینی، (۳) طلاق، (۴) مفاسد اخلاقی و (۵) احصای مناطق بحران‌خیز در کشور، تعیین و به تأیید رهبر معظم انقلاب رسید. این گزارش به چالش حاشیه‌نشینی، که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان موجب نگرانی سیاست‌گذاران شده است، می‌پردازد. نمایندگان معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اوائل مهرماه در نشستی شرکت کردند که در آن موضوع حاشیه‌نشینی و فقر شهری در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. در این رویداد، که پانزدهمین نشست کارگروه مبارزه با فقرِ ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره هفدهم

سمانه سهرابی۱۳۹۹-۰۸-۰۴

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۷   گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور اظهار داشته که چندبار در مورد لوایح مانده دولت در مجلس با رئیس مجلس مکاتبه شده است و افزوده سه لایحه با دو فوریت تقدیم مجلس شده و زمان زیادی هم از آنان گذشته که یکی از آن‌ها لایحه‌ی مدیریت تعارض منافع است. عباس گودرزی نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داده که اعضای کمیسیون اجتماعی با توجه به اهمیت موضوع تعارض منافع و اینکه هنوز لایحه دولت اعلام ... مطالعه بیشتر

تمرین هدف را می‌سازد.

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۸-۰۳

  این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش ... مطالعه بیشتر

لانه زنبور: ضرورت مدیریت تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی

سعید هراسانی۱۳۹۹-۰۷-۳۰

پس از تشکیل مجلس یازدهم و شکل‌گیری کمیسیون‌های مختلف آن موضوع تعارض منافع در این کمیسیون‌ها مورد بحث کنشگران اجتماعی قرار گرفت. این بحث‌ها با شکل‌گیری پویش تعویق کنکور سراسری سال ۹۹ و وجود تعارض منافع در کمیسیون آموزش و تحقیقات دامن گرفت، اما خیلی سریع به سایر کمیسیون‌ها ازجمله کمیسیون بهداشت تسری یافت. سؤال کنشگران این بود که چگونه می‌توان از پزشکان کمیسیون بهداشت انتظار داشت منافع پزشکان را در نظر نگیرند؟ اما آیا موقعیت‌های تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی محدود به همین موارد است؟ سؤال ریشه‌ای‌تر آن‌که موقعیت‌های تعارض منافع در مجلس چه پیامدهای می‌تواند داشته باشد؟ ... مطالعه بیشتر

تجربۀ برنامۀ توانمندسازی حکومت: پروژۀ فناوری اطلاعات برای طرح پیشنهادی شفافیت دستمزد

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۷-۳۰

  این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع اشتغال بیرونی در وزارت نیرو

راضیه شیخ رضایی۱۳۹۹-۰۷-۲۹

تعارض منافع اشتغال بیرونی ناظر بر موقعیتی است که کارمند دولتی به طور همزمان در جایگاهی دیگر و مرتبط با حوزه شغلی‌اش فعالیت کند. این همزمانی فعالیت‌ها می‌تواند مرتبط با مالکیت یا سهامداری شرکت‌های مربوط در حوزه تخصصی باشد. از سوی دیگر برخی از عناوین شغلی همچون پیمانکاری و مهندسی مشاور نیز می‌تواند به عنوان شغل همزمان برای حقوق‌بگیران دولت، ‌مصداق تعارض منافع باشد. برخی از این مشاغل ممکن است در بین کارمندان، کار غیررسمی محسوب شود. همچنین اگر حقوق‌بگیر دولتی حتی در فعالیت‌های داوطلبانه و بدون دستمزد که نزدیک به حوزه تخصصی‌اش است، عضو باشد و یا دارای مناصب ... مطالعه بیشتر

پاندمی کووید-۱۹ تشدیدکنندۀ بحران آموزش: شواهدی از تعطیلی درازمدت مدارس در پاکستان

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۷-۲۹

پیامدهای پاندمی کووید-۱۹ و سیاست‌هایی که برای کاهش شیوع آن اتخاذ شده است در سرتاسر جهان و به‌ویژه در کشورهای با درآمد متوسط و کم چشم‌گیر خواهد بود. کوچک شدن اقتصاد می‌تواند نزدیک به یک دهه تلاش برای کاهش فقر را بلااثر کند. درحالی‌که نظام‌های درمانی با چنگ و دندان می‌جنگند، احتمال می‌رود که میلیون‌ها نفر از مراقبت‌های لازم برای بیمارهای‌های عفونی قابل‌پیشگیری محروم بمانند و نرخ واکسیناسیون کودکان نیز به‌شدت کاهش یابد. با تعطیلی مدارس، میلیون‌ها کودک در مدرسه بیش‌تر هم عقب می‌مانند که این مسئله اثرات درازمدت بسیار مخربی بر زندگی این کودکان می‌گذارد. سقفی که چکه می‌کند، ... مطالعه بیشتر

توسعه کارآفرینانه در مقایسه با انطباق تکرارشونده مسئله‌محور (PDIA)

میلاد زمان۱۳۹۹-۰۷-۲۸

اکثر سازمان‌های توسعه‌ای، تحلیل‌گران و متخصصان تشخیص داده‌اند که نهادها روند توسعه را شکل می‌دهند و به نوبه خود، تغییرات نهادی نیز امری سیاسی و مربوط به قدرت است. بنابراین سازمان‌های توسعه‌ای بین‌المللی باید بتوانند با هوشمندی در فضای سیاسی کشورهای شریک عمل کنند. در این خصوص نیاز به دانشی در این حوزه احساس می شود. یکی از موانعی که آنها با آن روبرو هستند فقدان مثال‌های کاملاً مستند از دستاوردهای حاصل از کار با روش‌های آگاهانه‌تر از نظر سیاسی است. مورد دیگر کمبود آشکار مدل‌های عملیاتی است که جایگزینی منسجم و مبتنی بر شواهد برای روش‌های استاندارد اهداکننده کمک‌های ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع خوب یا بد؟

سعید هراسانی۱۳۹۹-۰۷-۲۸

در هفته گذشته مجموعاً ۴۵ محتوا با کلیدواژه‌های «تعارض منافع» و «تضاد منافع» شامل تعارض منافع در رسانه، بورس، نظام سلامت و غیره در سه شبکه تلگرام، اینستاگرام و توییتر منتشر شده است. بیش از ۱۱ هزار نفر این تعداد محتوا را مشاهده کرده‌اند. همچنین ۵۳ درصد این محتوا نیز موضعی منفی به تعارض منافع دارد. بااین‌حال بیش از ۸۰ درصد محتوای تولیدشده با این کلیدواژه‌ها اساساً ارتباطی با مفهوم Conflict of Interest (CoI) نداشته و عموماً تعارضات بین‌المللی مدنظرشان است. همچون روال گذشته در طول هفته گذشته نیز برخی موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در توییتر موردتوجه قرارگرفته است ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شانزدهم

سمانه سهرابی۱۳۹۹-۰۷-۲۷

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۶   گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: هیات وزیران آیین نامه اجرایی مربوط به رتبه بندی تولیدکنندگان کالاها، عرضه کنندگان خدمات و پیمانکاران طراحی – ساخت را تصویب کرد. نکته‌ی مهم در تصویب این آیین‌نامه، پیش‌بینی مسئله‌ی مدیریت تعارض منافع است. محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش در جمع خبرنگاران درباره سرنوشت بخشنامه تعارض منافع گفت: بیش از ۹۵ درصد تحقق یافته است و یک بخش کوچکی مانده است که همین روزها انجام می‌شود. وزارت امور اقتصادی و دارایی طی اطلاعیه ای ... مطالعه بیشتر

خطر پیش روی مدیریت تعارض منافع: سیاست‌زدگی، کژفهمی و نخود هر آش شدن

سمانه سهرابی۱۳۹۹-۰۷-۲۷

تعارض منافع (Conflict of Interests) به مفهوم قرار گرفتن کنشگران فردی و سازمانی در دوراهی انتخاب نفع شخصی یا انجام وظیفه‌ی حرفه‌ای و حفظ منافع عمومی، در کشورهای پردرآمد و توسعه‌یافته سابقه‌ای حداقل ۵ دهه‌ای دارد. از دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی قوانین مشخصی در این زمینه در کشورهایی نظیر آمریکا و فرانسه تصویب شده است. در ایران اما این موضوع کمتر از ۱۵ سال در ادبیات پژوهشی ـ دانشگاهی[۱] و کمتر از شش سال در نظام اجرایی، تقنینی و فضای کارشناسی کشور سابقه دارد. در حالی که تا سال گذشته، مراکز پژوهشی و اندیشکده‌های انگشت‌شماری نظیر مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، مرکز ... مطالعه بیشتر

تجربۀ برنامۀ توانمندسازی حکومت: ایجاد فرهنگ محیط‌کار برای مستمرآموزان و خودآموزان

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۷-۲۷

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر

یک ماه، یک گام: هر گام، یک معضل

زهره سروش فر۱۳۹۹-۰۷-۲۳

در روز شنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۹ جلسه مشترکی میان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معاونان وی، رئیس سازمان تأمین اجتماعی و نمایندگان بخش خصوصی (اتاق بازرگانی ایران و اتاق تهران) با هدف بررسی مسائل فعالان اقتصادی با سازمان تأمین اجتماعی برگزار شد. این جلسه با پیگیری و اقدام معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه و همچنین در پاسخ به درخواست‌های قبلی صاحبان کسب‌وکار و فعالان اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی برگزار شد. در مجموع می‌توان گفت این جلسه نتایج مثبتی برای طرف کارفرما داشت و از پنج مسئله اصلی مطرح شده در این نشست، دو موضوع ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع در مشارکت عمومی ـ خصوصی

جمال کاکائی۱۳۹۹-۰۷-۲۲

خصوصی‌سازی یکی از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین سیاست‌های قرن گذشته در حیطه اقتصاد بوده است؛ به گونه‌ای که تقویت‌ کارایی و بهبود رفاه را به دنبال داشته است. اگر رسالت (مأموریت) خصوصی‌سازی خلق ارزش از منابع موجود تعریف شود، می‌توان ادعا نمود که خصوصی‌سازی می‌تواند ارزش‌هایی را که در سایه اقتصاد دولتی اجازه رشد پیدا نکرده‌‌اند، احیا کند. این مهم از مجرای افزایش بهره‌وری می‌گذرد. به بیان بهتر، با منابع و عوامل تولید کنونی می‌توان ارزش بیشتری خلق و مطلوبیت اجتماعی بیشتری کسب کرد. مشارکت عمومی ـ خصوصی را می‌توان مدلی برای تامین مالی پروژه‌های زیرساختی، زیر بنایی و طرح‌های تملک ... مطالعه بیشتر

تجربۀ توانمندسازی حکومت: یافتن اعتماد به نفس رهبری

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۷-۲۲

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر

هر کس به همه کار، به هیچ کار!

محمد ملکی۱۳۹۹-۰۷-۲۱

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی به طور منظم به تحلیل نظرات کاربران فضای مجازی در خصوص موضوع تعارض منافع، می‌پردازد تا از این میان مسائل روز را شناسایی کرده و در ترویج مفهوم درست تعارض منافع گامی برداشته باشد. هفته گذشته ۱۲۳ مطلب در فضای توییتر و تلگرام با کلیدواژه تعارض منافع توسط کاربران بکار رفته است. از این میان کاربران توییتر که ۶۷ درصد از کل مطالب به آن‌ها اختصاص دارد در بکارگیری مفهوم تعارض منافع اغلب تضاد منافع را مترادف با تضاد در روابط بین الملل به کار برده‌اند. اما در تلگرام ۴۰ مطلب با این ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره پانزدهم

سمانه سهرابی۱۳۹۹-۰۷-۲۱

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۵ گزیده‌ی اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جلسه مشترک با نمایندگان اتاق‌های بازرگانی، صنعت، معدن و تجارت با تاکید بر اصل سه‌جانبه‌گرایی در جلسات هیات امنای تامین اجتماعی، از اقدام این وزارتخانه برای افزودن کرسی نمایندگان بخش کارفرمایی در این هیات خبر داد. قاسم احمدی لاشکی معاون حقوقی و امور مجلس وزیر آموزش و پرورش آمار مشمولان تعارض منافع در این وزارتخانه را به این ترتیب اعلام کرد: ۲۲۵ نفر کل مشمولان بوده‌اند که ... مطالعه بیشتر

درماندگی مفرط: به‌روز شده

محمد ملکی۱۳۹۹-۰۷-۱۹

رهیافت PDIA نسبت به توانمندسازی حکومت، برخاسته از دریافت کارورزان/دانشگاهیان (یا کارورزان دانشگاهی) بود که اعتقاد داشتند (الف) توانایی اجرایی یک سازمان اگرچه مهم‌تر از اتخاذ سیاست‌ها یا طراحی برنامه‌های جدید نیست، اما کلید موفقیت آن سازمان است و (ب) مدل‌های موجود برای توانمندسازی در بخش عمومی، چه در جریان‌های اصلی دانشگاهی و چه در عمل، ناکارآمد بودند. ما این مورد اخیر را به‌اختصار «درماندگی مفرط» می‌نامیم: حتی هنگامی‌که مردم از اهمیت توانمندسازی حکومت آگاه‌اند و در پروژه‌ها، برنامه‌ها و سیاست‌ها مشارکت کرده و دراین‌باره تلاش می‌کنند، شرایط بالفعل نشان‌گر آن است که توانمندی حکومت _دست‌کم از جهت تمامی معیارهای ... مطالعه بیشتر