حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و سوم

سمانه سهرابی۱۳۹۹-۰۹-۱۶

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۳ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: فاطمه رحمانی نماینده مردم مشهد و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داد در ادامه رسیدگی به طرح مدیریت تعارض منافع ماده ۴ آن به تصویب کمیسیون رسید. در این ماده وظیفه نظارت بر حسن اجرای این قانون برعهده سازمان بازرسی گذاشته شده بود، که پس از بحث و بررسی‌های آن در جلسه سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات به ناظران اجرای این قانون اضافه شدند. احمدحسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، در گفتگو با ... مطالعه بیشتر

تجربه برنامه توانمندسازی حکومت: پرش از مانع

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۹-۱۵

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر

صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تعارض منافع کارمندان آن‌ها

فرشته الهی۱۳۹۹-۰۹-۱۱

رکود و نااطمینانی در بازارهای پول، ارز، طلا، مسکن و … و افزایش مداوم و افسارگسیخته تورم در کشور طی یک سال گذشته مردم را برای حفظ سرمایه خود و جلوگیری از کاهش ارزش آن در کنار تشویق و ترغیب دولت، به سمت بازار سرمایه سوق داد. این هجوم بی‌سابقه افراد موجب شد تا افراد بدون اطلاعات کافی اقدام به فعالیت در بازار سرمایه کنند و از ظرفیت‌های آن که تا چندی قبل هیچ اطلاعی از آن نداشتند، استفاده نمایند. یکی از این ظرفیت‌ها که البته بسیار می‌تواند به کمک افرادی که اطلاع و آگاهی و زمان کافی در خصوص ... مطالعه بیشتر

بیم و امیدهای بخشنامه نحوه مدیریت تعارض منافع در وزارت نیرو

راضیه شیخ رضایی۱۳۹۹-۰۹-۱۰

وزارت نیرو به‌واسطه نقش‌های حساسی که بر عهده دارد به‌ویژه نقش ویژه خدمات‌رسانی به مردم و از سوی دیگر بودجه‌های عمرانی کلان، هم پرخرج‌ترین وزارتخانه محسوب می‌شود و هم پردرآمدترین آن‌ها. چنین جایگاهی منجر به این شده است که پیگیری مدیریت تعارض منافع و پیشگیری از فساد در وزارت نیرو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. «رضا اردکانیان»، وزیر نیرو از ابتدای دوره تصدی خود در دولت دوم آقای روحانی دغدغه مبارزه و پیشگیری از فساد را داشت اما این چهار سال بسیار زودتر از به ثمر رساندن دغدغه‌هایش برای او گذشت. درواقع، اردکانیان در ماه‌های آخر وزارتش توانست مجموعه وزارت ... مطالعه بیشتر

کشاکش منافع| قسمت دوم: تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش

محمد ملکی۱۳۹۹-۰۹-۱۰

  اواخر خرداد ماه بود که وزیر آموزش و پرورش آقای حاجی میرزایی، طی بخشنامه ای اعلام کرد که مصمم هستم تا مدیریت تعارض منافع را در وزارت آموزش و پرورش عملیاتی کنم. مدیریت تعارض منافع و مبارزه با فساد در وزارت آموزش و پرورش که گره خورده با منافع بسیاری از گروه های مختلف ذینفع است، پیچیدگی های فراوانی دارد. در این قسمت به سراغ گفتگو با منصور اردستانی مدیرکل امور حقوقی وزارت آموزش و پرورش و دکتر مجید صرفی مشاور حقوقی مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه رفتیم تا ضمن آشنایی با مصادیق تعارض منافع در وزارت آموزش و ... مطالعه بیشتر

بازگشایی پرونده ­هایی از تعارض منافع در سازمان­ها  

فرشته الهی۱۳۹۹-۰۹-۰۹

بررسی توییت‌های منتشر شده در هفته گذشته یعنی در حدفاصل روزهای ۱ تا ۷ آذر، توجه گسترده نظرات عمومی در خصوص استعفای پس از عزل معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و اقدامات انجام شده توسط وی را که گفته می‌شود درگیر با تعارض منافع بوده‌ است نشان داد. علاوه بر این موضوع که به دلیل وضعیت نگران‌کننده کرونایی کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، موضوعاتی از قبیل تعارض منافع موجود در قوه قضائیه و نیز برکناری ۳۰۰ مدیر در آموزش و پرورش به دلیل داشتن تعارض منافع نیز در فضای مجازی مورد بحث قرار گرفتند. سهم توییتر از میان ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و دوم

سمانه سهرابی۱۳۹۹-۰۹-۰۹

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۲ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش خبر داد که حدود ۳۰۰ نفر از مدیران و معاونان آموزش و پرورش که مشمول تعارض منافع می‌شدند، جابه‌جا شدند. محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی از اصلاح ارجاع کار نظارت بر ساخت و ساز به منظور شفافیت و اقدام ویژه در خصوص رفع تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور خبر داده است. ولی اسماعیلی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی ضمن اعلام خبر تصویب ... مطالعه بیشتر

بازار سیاست باید خود را اصلاح کند

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۹-۰۸

پیشرفت و توسعه نزد عموم اندیشمندان علوم انسانی با مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی حکومت، انتخابات آزاد و به طور کلی حکمرانی خوب گره خورده است. بررسی تجارب جهانی نشان می‌دهد بسیاری از کشورها توفیق چندانی در دستیابی به مردم‌سالاری نداشته‌اند. مؤسسات مختلف، دستیابی به شاخص‌های مختلف مردم‌سالاری مانند انتخابات آزاد را مورد سنجش قرار می‌دهند؛ برای مثال، در شاخص مردم‌سالاری نشریه اکونومیست، بیش از ۵۰ درصد از کشورهای مورد بررسی (۶۸ کشور از ۱۲۹ کشور)، امتیازی کمتر از ۵۰ درصد دارند. مباحث بسیار گسترده‌ای به‌ویژه پس از بهار عربی تحت عنوان شکست جنبش‌های مردم‌سالارانه در جریان است. با توجه به سیر مباحث ... مطالعه بیشتر

نئوکورپراتیسم و اصلاح سیاستی در برزیل

بهنام ذوقی رودسری۱۳۹۹-۰۹-۰۵

به قدرت رسیدن حزب کارگر در ژانویه ۲۰۰۳ تنها تغییری در جهت‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی دولت برزیل نبود بلکه شروع تغییراتی در روابط بین جامعه و دولت و بهبود چارچوب نهادی حکمرانی در این کشور بود. تاسیس شورای توسعه اجتماعی و اقتصادی[۱]  (CDES) برزیل با هدف بهبود حکمرانی دموکراتیک و توسعه اجتماعی و اقتصادی از طریق مشورت و گفت‌وگو با نقش‌آفرینان جامعه مدنی یکی از اصلاحات دولت کارگر بود. این مقاله با بررسی این نهاد جدید تلاش می‌کند به دو پرسش پاسخ دهد: واکنش نخبگان سیاسی و اقتصادی نسبت به این نهاد چیست؟ مکانیسم‌های مروج گفت‌وگو چرا و تا چه ... مطالعه بیشتر

تجربه برنامه توانمندسازی حکومت: تغییر روش کار از طریق به اشتراک‌گذاری اطلاعات  

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۹-۰۴

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر

مردم‌سالاری و توسعه‌ی اقتصادی

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۹-۰۳

پیشرفت و توسعه نزد عموم اندیشمندان علوم انسانی با مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی حکومت، انتخابات آزاد و به طور کلی حکمرانی خوب گره خورده است. بررسی تجارب جهانی نشان می‌دهد بسیاری از کشورها توفیق چندانی در دستیابی به مردم‌سالاری نداشته‌اند. مؤسسات مختلف، دستیابی به شاخص‌های مختلف مردم‌سالاری مانند انتخابات آزاد را مورد سنجش قرار می‌دهند؛ برای مثال، در شاخص مردم‌سالاری نشریه اکونومیست، بیش از ۵۰ درصد از کشورهای مورد بررسی (۶۸ کشور از ۱۲۹ کشور)، امتیازی کمتر از ۵۰ درصد دارند. مباحث بسیار گسترده‌ای به‌ویژه پس از بهار عربی تحت عنوان شکست جنبش‌های مردم‌سالارانه در جریان است. با توجه به سیر مباحث ... مطالعه بیشتر

کشاکش منافع| قسمت اول: تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی و شهرداری

محمد ملکی۱۳۹۹-۰۹-۰۲

  تعارض منافع در رابطه بین سازمان نظام مهندسی و شهرداری تهران بازار مهندسی را دستخوش فساد،رانت و انحصار کرده است. در این قسمت به گفتگو با عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی و نادر شکوفی عضو هیات مدیره جامعه مهندسان مشاور نشستیم تا بی پرده از منافع گروه های مختلف حوزه ساخت و ساز مسکن با خبر شویم. مطالب مرتبط: بازیگران تعارض منافع در حوزه مسکن کشاکش منافع| قسمت سوم: تعارض منافع در نظام بانکی کشاکش منافع| قسمت دوم: تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش تعارض درآمد و وظیفه در مدیریت پسماند راهکاری برای مدیریت تعارض منافع ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و یکم

سمانه سهرابی۱۳۹۹-۰۹-۰۲

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۱ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محمدباقر قالیباف رئیس مجلس گفت تعارض منافع که در سطوح و لایه‌های مختلف بازار سرمایه وجود دارد مانع اصلی حل مشکلات بورس است. مرکز پژوهش‌های مجلس در اظهارنظری کارشناسی در مورد طرح مدیریت تعارض منافع مجلس نتیجه‌گیری کرده که پیگیری‌های لازم جهت اعلام وصول لایحه مدیریت تعارض منافع دولت که به مجلس ارسال شده است در دستور کار قرار گیرد. عباس گودرزی نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داده که کلیات طرح مدیریت تعارض منافع در ... مطالعه بیشتر

موازی کاری مجلس با دولت در مدیریت تعارض منافع

محمد ملکی۱۳۹۹-۰۹-۰۲

در هفته گذشته بار مطالب مرتبط با کلید واژه “تعارض منافع”، “تضاد منافع” و “منافع متعارض” بر دوش کانال‌های خبری در تلگرام بود. بطوریکه از ۳۶۳ مطلب منتشر شده و مرتبط، ۲۰۰ مطلب آن (معادل ۵۵%) در کانال‌های خبری منتشر شد. توییتر اما با دارا بودن سهم ۲۵ درصدی از کل مطالب مرتبط بیشتر نگاه‌ها به تعارضات سیاسی بین کشورها معطوف بوده است. تنها ۳-۴ موضوع در توییتر با مفهوم تعارض منافع مورد نظر ما سنخیت دارد که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم. موضوعاتی همچون مبارزه با فساد از کانال تعارض منافع، بخشنامه مدیریت تعارض منافع در وزارت نیرو، ... مطالعه بیشتر

مسیر هموار دموکراسی‌خواهی با قشر فرهیخته آگاه

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۹-۰۱

پیشرفت و توسعه نزد عموم اندیشمندان علوم انسانی با مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی حکومت، انتخابات آزاد و به طور کلی حکمرانی خوب گره خورده است. بررسی تجارب جهانی نشان می‌دهد بسیاری از کشورها توفیق چندانی در دستیابی به مردم‌سالاری نداشته‌اند. مؤسسات مختلف، دستیابی به شاخص‌های مختلف مردم‌سالاری مانند انتخابات آزاد را مورد سنجش قرار می‌دهند؛ برای مثال، در شاخص مردم‌سالاری نشریه اکونومیست، بیش از ۵۰ درصد از کشورهای مورد بررسی (۶۸ کشور از ۱۲۹ کشور)، امتیازی کمتر از ۵۰ درصد دارند. مباحث بسیار گسترده‌ای به‌ویژه پس از بهار عربی تحت عنوان شکست جنبش‌های مردم‌سالارانه در جریان است. با توجه به سیر مباحث ... مطالعه بیشتر

مدیریت تعارض منافع، ابزاری برای تدوین «سیاست خوب»

بهنام ذوقی رودسری۱۳۹۹-۰۸-۲۸

تجربیات چندین دهه برنامه ریزی توسعه‌ای نشان داده است که توصیه‌های معمول به کشورهای در حال توسعه همچون عناصری از «حکمرانی خوب» درست همانند نسل قبلی برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای مبتنی بر تعدیل ساختاری و کاهش مداخله دولت در اقتصاد، عملاً دستاوردهای چشمگیری نداشته‌اند ( برای اطلاعات بیشتر به این مطلب مراجعه کنید) و در بسیاری از موارد موجب افزایش فساد، از بین رفتن ثبات سیاسی و بسته شدن مسیر اصلاحات در این کشورها شده‌اند. این برنامه‌های تجویزی همچون ایجاد فشار برای ملزم ساختن دولت‌های کمتر توسعه یافته به پاسخگویی بیشتر یا آزادی رسانه‌ها در جهت افشای فساد هنوز هم سکه رایج ... مطالعه بیشتر

تجربه برنامه  توانمندسازی حکومت: از تغییر نهراسید!

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۸-۲۷

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر

مدلسازی خسارت‌های یادگیری در دوره کرونا

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۸-۲۶

کووید-۱۹ بحران یادگیری را تشدید خواهد کرد. با تعطیلی مدارس در سرتاسر جهان در اثر پاندمی آموزش زیان بسیاری جدی دیده است. اما شوکی که این پاندمی به نظام‌های آموزشی وارد کرده است، احتمالاً سبب زیان‌های درازمدت و شدید یادگیری می‌شود که بسیار عظیم‌تر و درازمدت‌تر از صرفِ دورۀ تعطیلی مدارس است. زیان‌های یادگیری بعد از بازگشت کودکان به مدرسه هم می‌تواند انباشته شود و تداوم یابد. تخمین زیان‌های درازمدت یادگیری اهمیت دارد پژوهش‌هایی که بعد از زلزلۀ سال ۲۰۰۵ پاکستان انجام شده‌اند نشان می‌دهند که چگونه اثرات تعطیلی درازمدت مدارس می‌توانند بر روی هم انباشت شوند. زمانی‌که بعد از ... مطالعه بیشتر

راه درازی در مدیریت تعارض منافع در پیش است …

زهره سروش فر۱۳۹۹-۰۸-۲۵

بررسی مطالبی که کاربران توییتر در هفته گذشته یعنی در فاصله روزهای ۱۵ تا ۲۱ آبان ماه منتشر کرده‌اند، ما را با این حقیقت مواجه می‌نماید که هنوز فاصله زیادی با تبدیل تعارض منافع به مطالبه‌ای عمومی برای جامعه و نظام حکمرانی وجود دارد. ابهام در ادراک و تلقی از تعارض منافع، موجب می‌شود که امکان ایجاد خواستی جمعی در خصوص مدیریت تعارض منافع و برخورد جدی و قانونی با موارد مختلف آن در سطوح گوناگون در ادارات و سازمان‌های دولتی در حال حاضر وجود نداشته باشد. بدون پیگیری جمعی نیز نمی‌توان اطمینان داشت که حتی تصویب لایحه در مجلس ... مطالعه بیشتر

دموکراسی حداقلی برای توسعه مفیدتر از دموکراسی حداکثری است

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۸-۲۵

پیشرفت و توسعه نزد عموم اندیشمندان علوم انسانی با مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی حکومت، انتخابات آزاد و به طور کلی حکمرانی خوب گره خورده است. بررسی تجارب جهانی نشان می‌دهد بسیاری از کشورها توفیق چندانی در دستیابی به مردم‌سالاری نداشته‌اند. مؤسسات مختلف، دستیابی به شاخص‌های مختلف مردم‌سالاری مانند انتخابات آزاد را مورد سنجش قرار می‌دهند؛ برای مثال، در شاخص مردم‌سالاری نشریه اکونومیست، بیش از ۵۰ درصد از کشورهای مورد بررسی (۶۸ کشور از ۱۲۹ کشور)، امتیازی کمتر از ۵۰ درصد دارند. مباحث بسیار گسترده‌ای به‌ویژه پس از بهار عربی تحت عنوان شکست جنبش‌های مردم‌سالارانه در جریان است. با توجه به سیر مباحث ... مطالعه بیشتر