حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

کار شایسته

کار شایسته، فقر و گفتگوهای اجتماعی

کار یکی از معدود تجربیات مشترک بشریت است که نه ­تنها نقش آشکار و حیاتی در زندگی کارگران و خانواده آن­ها دارد، بلکه راه را برای توسعه اقتصادی و اجتماعی گسترده ­تر افراد و جوامع هموار می ­کند. اما پیشرفت تنها به کار کافی و دردسترس وابسته نیست بلکه کیفیت کار نیز عامل مهمی برای پیشرفت است. کارهایی که افراد را در دام فقر یا بردگی انداخته، یا آن­ها را در معرض خطرات، تبعیض و ناامنی قرار می ­دهد به افراد –یا اقتصادهایی که آن­ها عضو آن هستند- اجازه پیشرفت و تحقق پتانسیل­ های خود را نمی ­دهد. کار شایسته ... مطالعه بیشتر
سامانه‌های شفافیت- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

از ارزیابی مشارکتی سامانه‌های شفافیت تا رتبه نخست شفافیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

  یکی از شاخص‌های حکمرانی خوب، شفافیت است و این امر را می‌توان از طریق توسعه دولت الکترونیک و ارتقای شاخص‌های شفاف‌سازی عملکرد و روند امور دنبال کرد. همچنین، علاوه بر شفافیت و امکان مشارکت‌پذیری و نظارت مردمی، مبارزه با فساد نیز باوجود توسعه الکترونیک امکان‌پذیر می‌شود. یکی از اقدامات در این راستا، پیگیری توسعه دولت الکترونیک از سال ۱۳۹۳ بوده است که کمیسیون توسعه دولت الکترونیکی ذیل شورای عالی فناوری اطلاعات تشکیل شد. یکی از اقدامات این کمیسیون ارزیابی شفافیت دستگاه‌ها بوده است. به گفته باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات، ۱۰ شاخص اولیه برای ارزیابی شفافیت دستگاه‌ها ... مطالعه بیشتر
پنجاهمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره پنجاهم

دریافت نسخه الکترونیکی پنجاهمین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: مجلس شورای اسلامی این هفته در سه روز نشست علنی دارد. معاونت قوانین پارلمان دستور کار جلسات علنی را اعلام کرده که در این دستور کار، بررسی طرح مدیریت تعارض منافع نیز دیده می‌شود. سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور منتخب اظهار داشت منافع شخصی و گروهی و حزبی از موانع جدی در تصمیم‌سازی‌ها است و در دولت من کسانی که منافع شخصی و گروهی داشته باشند از روند تصمیم‌گیری‌ها کنار گذاشته می‌شوند تا تصمیمات به ... مطالعه بیشتر
نظام بهداشت و سلامت

تعارض منافع فراگیر در نظام بهداشت و سلامت کشور

تلاش باغ‌کُش‌ها برای حضور مجدد در شورای شهر در هفته‌های گذشته بیش‌ترین توجه کاربران به انتخابات ریاست جمهوری معطوف بود و کمتر کسی در مورد انتخابات شوراهای شهر و روستا صحبت می‌کرد. با فروکش کردن تب انتخابات ریاست جمهوری و بحث پیرامون تعارض منافع موجود در فرایند آن که بارها از سوی کاربران مورداشاره قرار گرفته بود، در هفته گذشته فرصتی دست داد تا برخی کاربران به مسئله تعارض منافع در شوراها و انتخابات آن نیز بپردازند. سازوکار شوراهای شهر و روستا ازجمله مواردی هستند که ظرفیت بالایی برای بروز تعارض منافع دارند. اهم انتقادات به انتخابات شورای شهر، نه ... مطالعه بیشتر
ابرتورم- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

پیامدهای وخیم ابرتورم

مقدمه  ابرتورم شرایطی است که تغییرات قیمت کالا و خدمات به بارزترین وجه در زندگی روزمره مردم خود را نشان می‌دهد؛ به‌طوری‌که در فاصله تنها چند ساعت قیمت‌ها چنان افزایش و ارزش پول به حدی کاهش می‌یابد که هرلحظه امکان تأمین نیازهای اساسی برای مردم بیش‌تری با دشواری مواجه می‌شود. بر طبق تعاریف رسمی، ابرتورم اصطلاحی برای توصیف افزایش عمومی سریع و خارج از کنترل قیمت‌ها است. درحالی‌که تورم معیاری برای افزایش تدریجی قیمت کالاها و خدمات است، ابرتورم افزایش سریع تورم است که معمولاً بیش از ۵۰ درصد در ماه است. بر اساس تحقیقات مختلف، به نظر می‌رسد ابرتورم ... مطالعه بیشتر
لایحه و طرح تعارض منافع

پایانی بر کشاکش قوای سه‌گانه بر سر لایحه و طرح تعارض منافع

تنظیم لایحه مدیریت تعارض منافع از ابتدای دور دوم دولت روحانی برای کاهش فساد و پیشگیری از تخلفات اداری کلید خورد تا آنکه در پاییز ۱۳۹۸ به مجلس دهم ارسال شد تا فرایند قانون‌گذاری را طی کند اما این لایحه همچنان باوجود روی کار آمدن مجلس یازدهم، در دستور کار مجلس قرار نگرفت. باوجوداینکه، دولت روحانی در این عرصه پیشگام بود و جلسات متعددی و کار کارشناسی بسیاری برای تنظیم لایحه تعارض منافع صرف شد؛ مجلس شورای اسلامی نیز در اقدامی موازی، طرح تعارض منافع را آماده کرده و به صحنه مجلس ارسال کرده است. جدای از مباحث اختلافات سیاسی ... مطالعه بیشتر
بازار سرمایه در ایران

نگاهی به اوج و فرودهای اخیر بازار سرمایه در ایران

این گزارش می‌کوشد با رویکردی تلفیقی‌تر و از منظر اقتصاد سیاسی توضیح دهد که چرا علی‌رغم رخ دادن فاز اصلاحی بازار سرمایه در ایران، عملاً روند «طبیعی» رخ نداد و پس از تجربه‌ی صعودی شگفت‌انگیز، دچار نزول و سقوطی آسیب‌زا شد. در ابتدای نیمه‌ی دوم سال ۱۳۹۸ از یک‌سو بر همگان روشن‌شده بود که سیاست تزریق دلار ارزان از سوی دولت کاملاً ناکام بوده و دلار ۴۲۰۰ تومانی نتیجه‌ای به‌جز اتلاف گسترده‌ی منابع ارزشی کشور در پی نداشته، و از سوی دیگر دورنمای روشنی از آینده‌ی بازار ارز وجود نداشت و میانگین قیمت حدوداً یازده هزارتومانی دلار کمکی به شکل‌گیری ... مطالعه بیشتر
سنجش مبتنی بر عملکرد رهیافت انطباق پذیر

چگونه می‌توانیم از موفقیت رهیافت انطباق پذیرمان مطمئن شویم؟

این مطلب ابتدا در وبلاگ طرح نجات جهانی منتشرشده است. طرح نجات جهانی (GDI) مشارکتی است میان بیش از ۵۰ سازمان توسعه با هدف گردآوری و به اشتراک‌گذاری دانش عملیاتی، تجربیات و آموزه‌هایی در زمینه‌ی اجرا، از جمله «اجرای انطباق پذیر» که در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است. آیا «توسعه‌ی انطباق پذیر» یک راه علاج است یا یک جریان مُد روز؟ آیا یک شیوه‌ی قدیمی در پوششی جدید می‌تواند به توانمندسازی حکومت‌ها در زمینه‌ی اجرای سیاست‌ها، منجر شود، یا نیازمند تغییری اساسی در باورهای عمومی در خصوص توسعه هستیم؟ موضوع نیاز به یک رهیافت جدید کاملاً واضح است: ... مطالعه بیشتر
شبکه‌های اجتماعی

نقش شبکه‌های اجتماعی در شکل‌گیری و قدرت دولت‌ها

  ریچارد لاکمن فارغ‌التحصیل دکترای دانشگاه هاروارد و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آلبانی است. علایق تحقیقاتی وی بررسی افول قدرت‌های مسلط در اوایل اروپای مدرن و ایالات‌متحده معاصر و سرنوشت دموکراسی‌ها در دوره‌های افول اقتصادی است. وی در کتاب «قدرت دولت‌ها»، توسعه سیاست‌ها و اقتصادهای مختلف و شکل‌گیری سیستم دولتی جهانی را توصیف می‌کند. وی با مقایسه نواحی و شهرهای سراسر اروپا از قرن دوازدهم تا هجدهم میلادی چگونگی تکوین و گسترش روابط اجتماعی جدید و نهادهای سیاسی مدرن اروپا را نشان می‌دهد. ازنظر ریچارد لاکمن تشکیل دولت مدرن و سایر مفاهیمی مانند شهروندی، حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی که در ... مطالعه بیشتر
رئیسی

مدیریت تعارض منافع، از شعار تا برنامه

تعارض منافع؛ وعده خوش آب و رنگ در هفته گذشته بیش‌ترین سخنان پیرامون موضوع تعارض منافع، متوجه اظهارات رئیسی، یکی از داوطلبان ریاست‌جمهوری بود که در برنامه مناظره بین کاندیداها مسئله تعارض منافع را مطرح کرد. به گزارش کانال تلگرامی خبرهای فوری، وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چه برنامه‌های برای دوران پساکرونا دارد اظهار کرد که یکی از اهدافش رسیدگی به مسئله تعارض منافع به‌خصوص در حوزه سلامت و بهداشت است. «در نظام سلامت دو مشکل داریم؛ تعارض منافع و انحصار، البته تعارض منافع در همه سطوح داریم و باید آن را از بین برد… کسانی که ... مطالعه بیشتر
چهل و نهمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره چهل و نهم

دریافت نسخه الکترونیکی چهل و نهم خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: رئیس‌جمهور روحانی با اشاره به تلاش دولت برای تحقق شفافیت، دولت الکترونیک و مدیریت تعارض منافع گفت لایحه تعارض منافع را تهیه کردیم و به مجلس دهم دادیم، بررسی نکردند و گذاشتند در بایگانی، یک مقدار خاک خورد. بعد مجلس یازدهم شد دو مرتبه اینها را فرستادیم، باز هم ظاهراً خاک می‌خورد. اندیشکده شفافیت برای ایران با نقد طرح مصوب کمیسیون اجتماعی مجلس در مورد مدیریت تعارض منافع تاکید کرده که طرح مذکور ... مطالعه بیشتر
مشارکت عمومی

پورسلیمان: ضرورت جلب حمایت و مشارکت عمومی برای تعارض منافع

در مصاحبه پیشِ روی با آقای علی پورسلیمان، مدیرمسئول سایت صدای معلم به گفتگو نشسته‌ایم. ایشان معتقد هستند که اجرای موفقیت‌آمیز بخشنامه فوق نیازمند پیش‌شرط‌هایی است که متأسفانه هنوز بستر آن‌ها در کشور فراهم نیست. ضمن آنکه هرچند اصل بخشنامه قابل دفاع است اما موانع جدی پیش روی آن وجود دارد؛ تا جایی که ممکن است از اهرم استیضاح برای توقف این مسیر استفاده شود. سرمنشأ شکل‌گیری تعارض منافع در آموزش‌وپرورش چه دوره‌ای بوده؟ چه تصمیم یا برنامه‌ای منجر به بروز مصادیق حاد تعارض منافع در آموزش‌وپرورش شده است؟ هر قانون یا بخشنامه‌ای که تدوین‌شده یا شکل می‌گیرد مقدمات آن ... مطالعه بیشتر
وعده های انتخاباتی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع پیش‌درآمدی برای اجرای وعده های انتخاباتی

با نزدیک شدن به موعد سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، مخاطبان هرچه بیشتر با وعده های انتخاباتی نامزدهای این دوره برای چهار سال آینده آشنا می‌شوند. علاوه‌براین، نامزدها نیز با ارائه شعارها و وعده های انتخاباتی جذاب‌تر و کوتاه‌مدت‌تر به دنبال جذب بیشترین آرا هستند. یک نگاه کلی به وعده‌ها و شعارهای نامزدها نشان می‌دهد با توجه به وضعیت نابسامان اقتصادی ناشی از تحریم و عالم‌گیری کرونا، توجه اکثر آن‌ها به سمت‌وسوی حل مسائل اقتصادی و معیشتی مردم است. اما در کنار این، کمتر نامزدی است که موضوع مبارزه با فساد و رانت را به‌عنوان برنامه خود عنوان نکرده باشد. ... مطالعه بیشتر
سیاست‌های رفاهی

سیاست‌های رفاهی صحیح، راه مقابله با تحریم‌ها

سیاست‌های رفاهی می‌توانند به فاجعه اقتصادی منجر شوند یا ممکن است همبستگی ملی و انسجام اجتماعی را تقویت کنند. در ایام انتخابات پیشنهاد‌های مختلفی در مورد سیاست‌های رفاهی داده می‌شود. اگر این سیاست‌ها به‌خوبی طراحی نشود، ممکن است تجربه‌های تلخی به دنبال داشته باشند. سیاست‌های رفاهی به اشکال مختلف برای هر کشوری ضروری هستند و کارکردهای خوبی دارند. سیاست رفاهی نباید به تورم منجر شود یا با تولید یا اشتغال ناسازگار باشد. یعنی محور نخست در تدوین سیاست‌های رفاهی باید کنترل تورم و ایجاد اشتغال و افزایش تولید باشد. به‌عنوان یک نمونه از کشورهایی که به دنبال ایجاد سیاست‌های رفاهی ... مطالعه بیشتر
بودجه‌ریزی عملیاتی در ایران

نگاهی انتقادی به تجربه کاربرد الگوی بودجه‌ریزی عملیاتی در ایران

پس از آن‌که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته تلاش کردند از ایجاد بحران‌های ناشی از تنظیم غیرواقع‌گرایانه‌ی ظرفیت‌های بودجه‌ای خود جلوگیری کنند، در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه نیز این بحث مطرح شد که باید تجدیدنظرهایی کلان در الگوها و سیاست‌های بودجه‌ای اتفاق بیافتد و دولت‌ها نسبت به منطق هزینه‌کردها و اعتبارات تخصیصی‌شان پاسخ‌گوتر شوند. این کشورها با پروبلماتیک‌های سیاسی و سیاست‌گذارانه‌ی بودجه‌ریزی درگیر شدند، درحالی‌که از بسیاری از ظرفیت‌های اجرایی، مالی و رفاهی کشورهای توسعه‌یافته نیز محروم بودند. آن‌ها در واقع بیش از کشورهای توسعه‌یافته باید به این واقعیت تن می‌دادند که «عدم‌تعادل» های بودجه‌ای می‌تواند موجد ظرفیت‌های تخریبی فراوانی باشد. ... مطالعه بیشتر
چهل و هشتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره چهل و هشتم

دریافت نسخه الکترونیکی چهل و هشتمین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محمدرضا شانه‌ساز، معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو، اظهار داشته همزمان با تشدید تحریم ها و تشکیل قرارگاه سازمان غذا و دارو، کمیته های تخصصی با حضور مشاوران متخصصی که در این حوزه ذینفع نبودند برنامه‌ریزی شد تا تعارض منافع ایجاد نشود. مهدی زارعی، رییس شورای عالی داروخانه‌ها، با اشاره به وجود تعارض منافع در آیین نامه تأسیس داروخانه ها که اخیراً توسط وزیر بهداشت بهداشت امضا و توسط سازمان ... مطالعه بیشتر
کاندیداها

تعارض منافع و انتخابات

مشکلات مردم و بی‌برنامگی کاندیداهای ریاست‌جمهوری در هفته گذشته بحث از تعارض منافع در مناظرات انتخاباتی شدت گرفته بود به‌طوری‌که بیش‌ترین مباحث در فضای مجازی پیرامون اظهارات داوطلبان ریاست جمهوری و وعده‌های انتخاباتی آن‌ها برای مدیریت این مسئله بوده است. عبدالناصر همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی که خود به دلیل شائبه امکان تعارض منافع در زمان کاندیداتوری از سوی رئیس‌جمهور برکنار شده بود بیش‌ترین اظهارات را درباره این موضوع بیان کرده بود. وی در دومین مناظره انتخاباتی و همچنین گفتگوی ویژه خبری بارها به مسئله تعارض منافع در بخش‌های مختلف اشاره و وعده‌هایی را برای رفع آن داد. به گزارش ... مطالعه بیشتر
مبارزات انتخاباتی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

نقش اندیشکده‌ها در برگزاری مناظرات انتخاباتی

لئاندرو اکت: اندیشکده‌های آمریکای لاتین چه نقشی را می‌توانند در مبارزات انتخاباتی ایفا کنند؟ فرناندو استرایفیس: پس از بررسی چندین فرآیند انتخابات ریاست جمهوری در منطقه، می‌توان تصدیق کرد که برخی اندیشکده‌ها، نقش پیشگامی را در زمینۀ ایجاد فضای گفت‌وگو و طرح‌‌های سیاست‌های عمومی بر عهده داشته‌اند. از اندیشکده‌های شیلی که از پیشگامان تجربیاتی این‌چنینی هستند گرفته، تا سازمان‌هایی نظیر فدسارالو (کلمبیا)، CIES (پرو) و گروپو فارو (اکوادور) و بسیاری از سازمان‌های جامعۀ مدنی مکزیک، شمار قابل ملاحظه‌ای از تجربیات و آموخته‌ها را می‌توان پیرامون سهم اندیشکده‌ها در مبارزات انتخاباتی یافت. در عین حال می‌توان سه عامل زمینه‌ای را مشاهده ... مطالعه بیشتر

استقلال بانک مرکزی در گرو مدیریت تعارض منافع

۱۲ روز به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ باقی مانده است و در چند روزی که از اعلام اسامی کاندیداهای تأیید صلاحیت‌شده گذشته، نامزدها سعی داشته­اند تا با وعده‌های خود، در میان عموم مردم و متخصصین حوزه­های گوناگون جلب‌توجه کرده و آرای آن‌ها را به سمت خود متمایل کنند تا بتوانند در این مسابقه پیروز میدان باشند؛ با توجه به شرایط نامناسب اقتصادی کشور، بسیاری از این وعده‌ها به موضوعاتی اقتصادی همچون پرداخت یارانه، وام، مسکن، تورم، استقلال بانک مرکزی و … معطوف بوده است. در میان موضوعات مطرح­شده بحث استقلال بانک مرکزی در این نوشتار موردبررسی قرار گرفته است، ... مطالعه بیشتر
انتخابات گرجستان

مناظرات انتخاباتی و سیاست انرژی مبتنی بر شواهد

انتخابات گرجستان در راه است. اگرچه برخی از اندیشمندان بر این باورند که در زمان انتخابات، یافتن مخاطب برای اندیشکده‌ها دشوار است، اما به این نکته نیز اشاره شده است که اندیشکده‌ها فرصت‌هایی را نیز برای مشارکت در روند دموکراتیک، فراهم می‌کنند. در «تجربه‌ی جهانی برای گرجستان»[۱](WEG) به این موضوع اندیشیدیم که آیا می‌توانیم به شکل بخشیدن به یک مناظره‌ی مهم در گرجستان کمک کنیم؟ بدین منظور، ما قبل از انتخابات مجموعه‌ای از فعالیت‌ها را ترتیب دادیم (که در ادامه بیشتر به آن‌ها خواهیم پرداخت) تا مباحث مربوط به سیاست انرژی را در مناظرات انتخاباتی وارد کنیم. قبل از ورود ... مطالعه بیشتر