مطالعه و پایش تعارض منافع در ایران ـ 50

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره پنجاهم


تعارض منافع به گواه تجارب عملی و پژوهش‌های تجربی، ریشه‌ی بسیاری از ناکارآمدی‌ها، اختلال‌ها و اشکال متنوع فساد است که منجر به تضعیف ظرفیت اجرایی حاکمیت و تشدید نابرابری و بی‌اعتمادی در جامعه می‌شود. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی در راستای پایش و سنجش ابعاد مختلف تعارض منافع در ایران، به رصد رسانه‌های مجازی و مکتوب در این زمینه می‌پردازد. در همین راستا، استخراج محتوای تولیدشده در شبکه‌های اجتماعی (توئیتر، تلگرام و اینستاگرام) نیز در دستور کار مرکز توانمندسازی بوده و در گزارش‌های هفتگی انعکاس می‌یابد. آنچه در ادامه می‌آید اخبار، گزارش‌ها و تحلیل‌های مربوط به تعارض منافع در رسانه‌های عمومی است که در بازه زمانی 29 خرداد تا 4 تیر 1400 منتشر شده و در قالب خبرنامه شماره 50 تجمیع و تلخیص شده‌اند.

تاریخ انتشار : ۰۶ تیر ۰۰

دریافت نسخه الکترونیکی پنجاهمین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع 

 

پنجاهمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است:

  • مجلس شورای اسلامی این هفته در سه روز نشست علنی دارد. معاونت قوانین پارلمان دستور کار جلسات علنی را اعلام کرده که در این دستور کار، بررسی طرح مدیریت تعارض منافع نیز دیده می‌شود.
  • سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور منتخب اظهار داشت منافع شخصی و گروهی و حزبی از موانع جدی در تصمیم‌سازی‌ها است و در دولت من کسانی که منافع شخصی و گروهی داشته باشند از روند تصمیم‌گیری‌ها کنار گذاشته می‌شوند تا تصمیمات به نفع مردم گرفته شوند.
  • محمدصالح جوکار، نماینده یزد در مجلس، انحصار در تاسیس وزارتخانه را ناشی از تعارض منافع دانسته و خبر داده که در بخشنامه اخیری که توسط وزیر بهداشت ابلاغ شده، انحصار در تاسیس داروخانه‌ها چه از لحاظ جمعیتی و چه از نظر محدوده فاصله مکانی از داروخانه دایر، حذف شده است.
  • فرید نجفی، معاون پژوهش وزارت بهداشت و دبیر کمیته اخلاق پزشکی در نامه‌ای به وزیر بهداشت در مورد صدور مجوز تزریق واکسن کرونای کووبرکت گفته تنها در شرایطی خاص می‌توان به واکسن‌های برکت و پاستور و … بدون سپری شدن فاز سوم مجوز داد که درگیر نبودن افراد تصمیم‌گیر با تعارض منافع از جمله این شرایط است.
  • علی اکبر بسطامی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، با اشاره به تعارض منافع در تعیین ظرفیت رشته‌های آموزش پزشکی، خواستار افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو به ویژه در مناطق محروم شد.
  • علیرضا پاک فطرت نماینده مردم شیراز در نطق پیش از دستور خود از آقای رئیسی خواست لایحۀ قانونی برای مدیریت تعارض منافع توسط دولت آینده ارائه شود.
  • سید ابراهیم امینی، نایب رییس شورای شهر تهران از منتخبان شورای ششم خواست دستاوردهای این شورا در حوزه مدیریت تعارض منافع را ادامه دهند.

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی ـ ۵ تیر ۱۴۰۰

انتشار خلاصه گزارش‌های تعارض منافع در حوز‌ه‌های مختلف حکمرانی

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه ـ ۲۹ خرداد ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ فنی و حرفه‌ای

طی ده روز اخیر چکیدۀ مجموعه‌ای از طرح‌ها و پروژه‌های مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی در مورد مدیریت تعارض منافع در حوزه‌های مختلف حکمرانی در سایت این مرکز منتشر شده است. عناوین و پیوند این گزارش‌ها به شرح زیر است:
• موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در سازمان حفاظت محیط‌زیست و راهکارهای مقابله با آن
• موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در حوزه آموزش فنی و حرفه‌ای کشور و راهکارهای مقابله با آن
• شناسایی موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در حوزه تعاون و راهکارهای مقابله با آن
• موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در صنعت برق (وزارت نیرو)
• آسیب‌شناسی تعارض میان منافع ملی و منافع منطقه‌ای نمایندگان مجلس شورای اسلامی
• موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در مدیریت پسماند
• موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در معاونت روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تشکل‌های کارگری و کارفرمایی
• موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در حوزه بهزیستی و راهکارهای مقابله با آن
• موقعیت‌ها و مصادیق تعارض منافع در حوزه مسکن و ساخت‌وساز شهری و راهکاری مقابله با آن

منبع: مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع در تعیین ظرفیت رشته‌های آموزش پزشکی

علی اکبر بسطامی (عضو کمیسیون اجتماعی مجلس) ـ ۳۰ خرداد ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ سلامت و درمان

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، با اشاره به تعارض منافع در تعیین ظرفیت رشته‌های آموزش پزشکی، خواستار افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو به ویژه در مناطق محروم شد. وی با اشاره به تاثیر مثبت افزایش ظرفیت رشته پزشکی برای رفع نیاز استان ایلام به پزشک، عنوان کرد: در نظام مدیریت دانشگاه‌های علوم‌پزشکی استان‌ها، شاهد یک تعارض منافع شدید در این حوزه هستیم. پزشکان متخصص با مطب‌های شلوغ در بخش خصوصی، با نگاه صنفی و بدون در نظر گرفتن منافع مردم و روابط اجتماعی، توان برخورد با مشکلات را ندارند. به طور مثال، پزشکان طرحی که باید در درمانگاه‌ها مستقر باشند، در این مراکز حضور ندارند و مردم مجبور به طی مسافت‌های ۶۰-۷۰ کیلومتری تا مرکز استان می‌شوند. مادامی که مدیر و مسئول حوزه بهداشت دچار تعارض منافع باشد، نمی‌توان انتظار داشت این مشکلات حل شود. وی در پایان با اشاره به تعارض منافع پزشکان سیاستگذار در تعیین ظرفیت رشته‌های پزشکی گفت: افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها در رشته‌های علوم پزشکی، از مطالبات نمایندگان مردم در مجلس است.

منبع: خبرگزاری فارس

طرح مدیریت تعارض منافع در دستور کار صحن علنی مجلس

باشگاه خبرنگاران جوان ـ ۲۹ خرداد ۱۴۰۰

دسته بندی: طرح و لایحۀ تعارض منافع

مجلس شورای اسلامی این هفته روزهای دوشنبه سی و یکم خرداد ماه، سه شنبه و چهارشنبه اول و دوم تیرماه نشست علنی دارد. معاونت قوانین پارلمان دستور کار جلسات علنی را اعلام کرده است که در این دستور کار، بررسی طرح مدیریت تعارض منافع نیز دیده می‌شود.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

پارتی‌بازی برای دانشگاه‌های غیرانتفاعی به دلیل تعارض منافع

مرتضی مرادی (عضو هیئت علمی دانشگاه پیام‌نور) ـ ۳۰ خرداد ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ آموزش عالی

تعارض منافع، مانعی بر سر راه آموزش عالی است. منظور از تعارض منافع این است که خیلی از مواقع تصمیماتی که به نفع آموزش عالی است، به ضرر تصمیم‌گیرندگان این حوزه است. یعنی مدیران آموزش عالی در دو راهی قرار می‌گیرند که باید بین منافع شخصی و منافع عمومی یکی را انتخاب کنند. برای نمونه یکی از موارد تعارض منافع در زیرمجموعه وزارت عتف به دانشگاه‌های غیرانتفاعی برمی‌گردد که متولی اکثر آنها، مدیران ارشد وزارتخانه هستند.
دانشگاه‌های غیرانتفاعی معمولا به مدیران وزارت و کسانی که دست‌اندرکار تصمیم‌گیری در آموزش عالی هستند، مرتبط‌اند. به همین دلیل، اجرای طرح آمایش آموزش عالی با منافع این گروه از مدیران در تعارض است. وزارت علوم اخیرا بر اساس طرح آمایش آموزش عالی که از ابتدای مهرماه ۱۴۰۰ برای همه دانشگاه‌ها لازم‌الاجرا است، آیین‌نامه‌ای را به دانشگاه‌ها ابلاغ کرده است. این آیین‌نامه در زمینه پذیرش دانشجو، مخصوصاً در مقطع تحصیلات تکمیلی، تعیین سهمیه پذیرش دانشجوی هر دانشگاه را به تعداد اعضای هیئت علمی آن دانشگاه و مرتبه علمی آنها وابسته کرده است. جالب است که دانشگاه‌های (موسسات) غیرانتفاعی از این قاعده مستثنی شده‌اند! برای دانشگاه‌های غیرانتفاعی که معمولاً فاقد اعضای هیئت علمی هستند و اکثر آنها از زیرساخت‌های مناسبی هم برخوردار نیستند، تعداد اساتید حق‌التدریس در سهمیه پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی مد نظر قرار گرفته است. آیا بجز تعارض منافع، علت دیگری دارد؟ چطور باید دانشگاه­های با امکانات خوب، ادغام یا الحاق شوند؛ اما دانشگاه­های غیرانتفاعی که برخلاف اسمشان، ذاتشان انتفاعی است، باید مستثنی شوند؟ در حال حاضر علیرغم کاهش تعداد دانشجویان، تعارض منافع آنها، مانع از  تصمیم درست در مورد اینگونه موسسات شود.
همانطور که در سال ۹۹ هم نمایندگان مجلس از جواب وزیر علوم در تعداد مورد مدیران وزارت عتف که سهامدار موسسات آموزش عالی هستند، قانع نشدند، به نظرم باید یک تحقیق بی‌طرف انجام بگیرد تا مشخص شود چند درصد مدیران وزارت عتف در ادوار گذشته، در حال حاضر دارای موسسه آموزش عالی هستند. البته علاوه بر این، مواردی هم مشاهده شده که به سیاسیون هم در این زمینه مجوز اعطاء شده است!

منبع: باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران

حریم شهر تهران به علت تعارض منافع تعریف نشده است

زهرا نژادبهرام (عضو هیات رییسه شورای شهر تهران) ـ ۳۱ خرداد ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ شوراها و شهرداری

پردیس و بومهن حریم دارند اما تهران حریم ندارد! این مسائل جدی پیگیری نمی‌شود. تاکنون از لحاظ تشکیلات کشوری حرکتی لحاظ نشده است. از سوی دیگر می توانیم قانونی در مجلس در این خصوص تصویب کنیم. این مقوله نیازمند دیدگاه بالاتری دارد. بنده از مقام معظم رهبری درخواست دارم تا به این مقوله ورود پیدا کنند. هنوز  بر اساس تقسیمات کشور حریم شهر تهران مشخص نیست. از سوی دیگر این حریم با توجه به عملکردها و ساخت و سازهای حاشیه‌ای پایتخت نیازمند بازبینی است. سامانـدهـی و صیـانت از حریـم پایـتخت یکی از اهداف شورای پنجم بود اما به دلیل تعارض منافع و تعارض حقوقی اقدامات مناسب در این باره انجام نشده است. علت اصلی مشکلات ساختاری است. مشکلات کارکردی هم به دلیل تعارض منافع بروز کرده است. برای مثال بین منطقه ۱۸ و اسلامشهر، منطقه ۲۰ با فرمانداری ری این تعارض وجود دارد. هم‌اکنون مساحت حریم در محدوده منطقه ۲۲ و کرج را نمی‌دانیم. باید دانست که در زمینه کارکردی و ساختاری مشکلات وجود دارد.

منبع: جامعه خبری – تحلیلی الف

دولت آقای رئیسی لایحۀ مدیریت تعارض منافع ارائه دهد

علیرضا پاک فطرت (نماینده مردم شیراز) ـ ۱ تیر ۱۴۰۰

دسته بندی: طرح و لایحۀ تعارض منافع

مردم با حضور به موقع خود نشان دادند از بسیاری از مسئولان کشور با بصیرت تر هستند. در این شرایط یکی از قوانین مهمی که در مجلس باید به تصویب برسد قانون شفافیت و قانون تعارض منافع است، از آقای رئیسی درخواست داریم در این رابطه لوایح لازم را به مجلس ارائه دهند.

منبع: خبرگزاری فارس

شورای ششم ادامه دهنده راه مبارزه با تعارض منافع باشد

سید ابراهیم امینی (نایب رییس شورای شهر تهران) ـ ۱ تیر ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در شوراها و شهرداری

شورای شهر ششم میراث شورای پنجم در زمینه‌هایی نظیر شفافیت، مبارزه با تعارض منافع، حفاظت از باغات و فضای سبز، مبارزه با شهر فروشی و مواردی از این قبیل را مد نظر قرار دهند و مسیر فعلی در این موارد ادامه پیدا کند. همچنین از همکاران عزیز شاغل در شهرداری تهران که برای زندگی با آرامش و به دور از مشکلات شهروندان تهرانی تلاش می‌کنند، می‌خواهم در دوران باقیمانده تا آغاز به‌کار شورای ششم همچنان با قدرت و توان بالا کارهای خود را ادامه دهند و تلاششان را جهت پیشبرد امور شهری ادامه دهند.

منبع: خبرگزاری ایسنا

کسانی که تعارض منافع داشته باشند از تصمیم‌سازی کنار گذاشته می‌شوند

سید ابراهیم رئیسی (رئیس جمهور منتخب) ـ ۱ تیر ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ آموزش عمومی

یکی از مشکلات آموزش و پرورش این است که برخی مدیران به جای تمرکز بر مسئولیت خود به مدرسه‌داری شخصی روی می‌آورند. گاهی اوقات، مدیران مدرسه‌داری می‌کنند. مدرسه‌داری کار خوبی است اما اگر آن مدیر حواسش به مدیریت و تحقق سیاست‌ها باشد، بهتر از این است که حواسش به مدرسه‌ای که خودش دارد، باشد.
منافع شخصی و گروهی و حزبی از موانع جدی در تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها است. در دولت من کسانی که منافع شخصی و گروهی داشته باشند از روند تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها کنار گذاشته می‌شوند تا تصمیمات به نفع مردم گرفته شوند.
خبرگزاری تسنیم: از آنجا که تعارض منافع، علت‌العلل و مادر بسیاری از فسادهایی است که در تصمیم‌گیری های کلان و حتی خردتر کشوری رخ می‌دهد، اگر رئیس دولت سیزدهم همانطور که وعده داده با همان قاطعیت بتواند تعارض منفعت را ریشه کن و یا به حداقل برساند، سرچشمه بسیاری از مسائل که در کشور به مصائب تبدیل می‌شوند از جمله در آموزش و پرورش، گرفته می‌شود.

منبع:  خبرگزاری تسنیم

باید فکری برای رفع مشکل تعارض منافع در صندوق فرهنگیان شود

ابراهیم سحرخیز (معاون پیشین وزارت آموزش و پرورش) ـ ۳ تیر ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ آموزش عمومی

صندوق فرهنگیان می‌توانست در حوزه درمان، بیمه، تسهیلات بانکی و مسکن خدمات با کیفیتی ارائه دهد؛ اما این اتفاق نیفتاده است. مثلاً یکی از شرکت‌های اقماری صندوق فرهنگیان، بیمه معلم است اما بیمه تکمیلی معلمان با این شرکت نیست؛ بلکه با شرکت بیمه‌ای دیگری است که اتفاقاً معلمان رضایت چندانی از آن ندارند؛ یعنی بیمه‌ای که متعلق به فرهنگیان است، حاضر نیست به این قشر خدمات ارائه دهد.
برای شفاف شدن ابتدا باید تکلیف خود را با ماهیت این صندوق مشخص کنیم؛ یعنی ببینیم آیا این صندوق یک نهاد عمومی غیردولتی است یا دولتی؟ اگر نهاد عمومی غیردولتی است پس باید مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره صندوق توسط اعضا انتخاب شوند نه توسط وزیر آموزش و پرورش یا چرا دولت موظف است به اندازه سهم معلمان پول به صندوق بپردازد؟ چون وقتی از بودجه دولت سهم یا کمکی دریافت می‌کنیم پس باید به نهادهای نظارتی پاسخگو باشیم. اما بعضی از مدیران صندوق معتقدند چون صندوق یک نهاد عمومی غیردولتی است پس نباید به سازمان بازرسی، قوه قضائیه و… پاسخگو باشد. خب در این صورت دیگر شفافیت در فعالیت معنی ندارد. درواقع یکی از موانع شفافیت صندوق، ماهیت خود صندوق است، بنابراین باید این مشکل حل شود. علاوه بر این باید فکری برای رفع مشکل تعارض منافع در این صندوق شود چون ۱۵-۱۰ نفر از مدیران این صندوق از استان مرکزی هستند که این مصداق تعارض منافع است.

منبع: قدس آنلاین

مخالفت با رفع انحصار در تاسیس داروخانه‌ها به دلیل تعارض منافع

محمدصالح جوکار (نماینده یزد در مجلس) ـ ۳ تیر ۱۴۰۰

دسته بندی:تعارض منافع در حوزۀ سلامت و درمان 

در هرکسب و کاری که انحصار بوجود آید رانت و کاهش کیفیت خدمات ارائه شده به مردم را به دنبال خواهد داشت. وزارت بهداشت طی جلساتی قول برداشتن انحصار را از داروخانه‌ها داده بودند که بالاخره در بخشنامه اخیری که ابلاغ کردند، انحصار را در تاسیس داروخانه‌ها چه از لحاظ جمعیتی و چه از نظر محدوده فاصله مکانی از داروخانه دایر را حذف کردند، که اقدام مفیدی است. عمده افراد بدلیل تعارض منافع با این موضوع مخالف هستند. نباید تعارض منافع در تصمیم‌گیری حکمرانان تاثیرگذار باشد و هدف را بایستی ارائه خدمات مناسب‌تر و با کیفیت‌تر به مردم و رفع انحصار و اشتغال‌زایی درنظر گرفت.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

رفع تعارض منافع در بخش مسکن و سلامت؛ شعار رئیس جمهور جدید

روزنامه دنیای اقتصاد ـ ۵ تیر ۱۴۰۰

دسته بندی: کلیات تعارض منافع

سید ابراهیم رئیسی تا ۴۵ روز دیگر کلید پاستور را برای چهار سال در اختیار خواهد گرفت و به نظر می رسد با همراهی جریان اصولگرایان و دیگر نهادها، بهانه‌هایی مثل کارشکنی یا نبود قوانین مناسب برای عملی نشدن وعده‌های رئیس دولت وجود نخواهد داشت و باید دید که آیا رئیسی می‌تواند به وعده‌هایی که در انتخابات به مردم داده است عمل کند یا خیر. یکی از این وعده های مدیریتی رئیسی به حداقل رساندن یا منتفی کردن تعارض منافع در بسیاری از سطوح مثل بخش مسکن و سلامت است.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد

در شورای تصمیم‌گیری واکسن نباید افراد درگیر تعارض منافع حضور یابند

فرید نجفی (معاون پژوهش وزارت بهداشت) ـ ۲۹ خرداد ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ سلامت و درمان

دکتر فرید نجفی معاون پژوهش وزارت بهداشت در نامه‌ای به وزیر بهداشت درباره صدور مجوز اضطراری برای تزریق واکسن‌های ایرانی نوشت: هرچند کمیته اخلاق مرجع صدور مجوز استفاده اضطراری نیست، اما با توجه به اهمیت موضوع و انتظاری که مجامع علمی از کمیته ملی اخلاق در پژوهش‌های پزشکی دارند، مواردی به عنوان نظر مشورتی کمیته ملی اخلاق در پژوهش به وزیر بهداشت تذکر داده می‌شود. وی در این نامه یادآور شده که تنها در شرایطی خاص می‌توان به واکسن‌های برکت و پاستور و … (بدون سپری شدن فاز سوم) مجوز داد که درگیر نبودن افراد تصمیم‌گیر با تعارض منافع از جمله این شرایط است: «در جلسه ای با دعوت از محققین و صاحب‌نظران حوزه سلامت عمومی و نمایندگان جامعه و سایر ذینفعان تصمیم اتخاذ گردد و در شورای تصمیم‌گیری از افراد نباید تعارض منافع اقتصادی/مالی در تصمیم‌گیری داشته باشند.»

منبع: همشهری‌ آن‌لاین 

«تعارض منافع» عامل بلاتکلیفی حریم شهر مقدس مشهد است

حجت‌الاسلام پژمان فر (نماینده مردم مشهد) ـ ۳۰ خرداد ۱۴۰۰

دسته بندی: تعارض منافع در حوزۀ مسکن و شهرسازی

تعارض در منافع موجب بلاتکلیفی در حریم شهر مقدس مشهد شده است. من فکر می‌کنم علت اینکه مسئولین استانی قادر به حل این موضوع نیستند به دلیل منافع برخی افراد در منطقه است. تعارض منافع برای گروه‌ها و افراد باعث آن می‌شود که علیرغم آنکه تکلیف  و وظیفه قانونی روشن است درعین‌حال افراد در وظیفه انجام  قانونی‌شان کوتاهی  کرده  و کار خودشان را به بهانه‌های مختلف به تأخیر بیندازند.

منبع: موسسه تحلیل بازار فردا

محتوای چندرسانه‌ای تعارض منافع

در هفتۀ گذشته، یک کلیپ و یک برنامۀ تصویری مرتبط با تعارض منافع در فضای مجازی منتشر شد:

 

دریافت نسخه الکترونیکی پنجاهمین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع

 

 

 

لینک کوتاه https://iran-bssc.ir/?p=17298

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *