دیوانسالاری و سیاستمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۲-۰۷مراد ثقفی در مقاله دیوانسالاری و سیاست معتقد است تلاش‌های ائتلافی در مقولاتی نظیر مبارزه با فساد تاکنون بی‌نتیجه مانده و همین امر سبب شده مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه تلاش خود را بر اصلاح نهادهای اجتماعی متمرکز کند؛ راه‌حلی صرفاً فنی و مهندسی و تهی از سیاست که قرار است تبعات سیاسی داشته باشد. مطابق روایت ثقفی، راه‌حل‌های این مرکز برای توانمندسازی جامعه، شبکه‌سازی و تعامل با دولت است. این در حالی است که تجربه سازمانهای مردم‌نهاد نشان می‌دهد، جمع شدن آنها ذیل ساختار شبکه‌ای به ضعف آنها می‌انجامد و تا زمانی که دولت مسئول اعطای مجوز و نظارت ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع بین نهادیراضیه شیخ رضایی۱۴۰۰-۰۲-۰۴در ادبیات رایج از تعارض منافع، موقعیت‌ها و اشکال فرد محور بیشتر مدنظر قرارگرفته است؛ بدین معنی که فرد در موقعیت بین انتخاب منافع شخصی‌اش و منافع عمومی قرار بگیرد. حال اگر در این تعریف ساده به‌جای فرد، نهادها و سازمان‌ها را قرار دهیم که می‌خواهند برای انجام کاری بین منافع سازمانی خود یا منافع عموم مردم تصمیم بگیرند، داستان تعارض منافع بین نهادی بر سر اختراع چرخ معنا پیدا می‌کند. در این وضعیت به‌قدری نهادها و سازمان‌ها به دنبال منافع خودشان هستند که غایت و هدف اصلی کار را فراموش می‌کنند و منافع عمومی برای استفاده و بهره‌ها و ... مطالعه بیشتر
حذف دستگاه‌های غیرکلیدی به خاطر تعارض منافع ساختاریمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۵-۲۵امروز بسیاری از دستگاه‌ها و سازمان‌ها دیگر وجودشان موضوعیت ندارد؛ اما به دلیل منافعی (تعارض منافع ساختاری) که برای عده‌ای ایجاد می‌کند، چه به لحاظ اشتغال در آن دستگاه و چه به لحاظ وابستگی سیاسی، همچنان این موجودیت حفظ‌شده است و در مقابل تغییرات ساختاری آن مقاومت می‌کنند. بخشی از این اتفاق را میتوان با استناد به نداشتن مهارت در حکمرانی تحلیل کرد و بخش دیگری از آن ناشی از توزیع رانت سیاسی است. به‌بیان‌دیگر این مقاومت‌ها و کارشکنی‌ها ریشه در عدم مدیریت تعارض دارد؛ مثلاً نظر به اینکه پس از فعالیت‌های انتخاباتی نامزدها، پست‌هایی برای طرفداران آنها در نظر ... مطالعه بیشتر
«دولت محدود» برای غلبه بر کووید-۱۹ چه کاری می‌تواند انجام دهد؟سعید هراسانی۱۳۹۹-۰۲-۰۲دولت محدود و تعریف آن حجم بزرگ گزارش‌های تولید شده در دوره همه‌گیری اگرچه خود نشان می‌دهد بدنه کارشناسی دولت اهداف و مسیرهای مختلفی را مدنظر قرار دارد، اما واقعیت آن است که تمام توصیه‌ها یک مفروض اصلی را در پیشنهادات خود به طور ضمنی بیان دارند و آن اشاره به این موضوع دارد که «دولت» یک سازمان منسجم و یکپارچه است که اهداف مشخصی را دنبال می‌کند. این فرض از تعریف وبری دولت ناشی می‌شود. وبر دولت را سازمانی تعریف می‌کند که انحصار مشروع استفاده از زور (نیروی فیزیکی) در یک قلمرو جغرافیایی مشخص را دارد[۱]. تعریف فوق باعث ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۲۸ مقابله با فساد و فقر : کرونیسم و توزیع درآمدمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۷-۱۳کرونیسم و توزیع درآمد کرونیسم یا سرمایه‌داری رفاقتی، عبارت است از تخصیص انتخابی منابع دولتی مورد نیاز برای فعالیت اقتصادی به متحدان سیاسی که حاصل آن، منتفع شدن گروه کوچکی از شهروندان مرفه است. به‌طور معمول، سرمایه‌داری رفاقتی به شکل بده‌بستان مفسدانه بین نخبگان وابسته به قدرت و مقامات دولتی رخ می‌دهد که در آن مقامات دولتی دسترسی ویژه به اموال دولتی یا نیازمندی‌های قانونی برای راه‌اندازی کسب‌وکار را در قبال بده‌بستان و رشوه فراهم می‌آورند. درنتیجه، فساد هزینه لازم برای تأمین نیازهای قانونی در فعالیت اقتصادی را افزایش می‌دهد. ازاین‌رو، فساد برای شهروندان نابرخوردار مانع از ورود به بازار ... مطالعه بیشتر
یک بازی برد بردبهنام ذوقی رودسری۱۳۹۸-۰۷-۰۹صحنه سیاسی کشور شیلی بین سال‌های ۱۹۲۵ تا ۱۹۷۳ را میتوان به شکل فرآیندی توصیف کرد که طی آن گروههای اجتماعی مختلف با کسب حق رأی و قدرت سازماندهی برای بازتوزیع رانتها تلاش میکردند. در شروع این دوره زمینداران بزرگ و صاحبان صنایع معدنی مهمترین گروههای صاحب رانت در کشور بودند و بنابراین مؤثرترین نقشآفرینان در صحنه سیاسی این کشور بودند. از یک سو تغییرات حقوقی همچون کسب حق رأی توسط زنان و اصلاح نظام انتخاباتی در سال ۱۹۵۸ و از سوی دیگر پیادهسازی سیاستگذاری صنعتی و جایگزینی واردات و رشد صنعت مس (که به تثبیت یک طبقه کارگر قدرتمند ... مطالعه بیشتر
فقر زیر سایه فسادمحمد کریمی۱۳۹۸-۰۷-۰۵این کتاب در یازده فصل به چاپ رسیده است. فصل اول کتاب به بررسی مفهوم و ماهیت فساد پرداخته شده و تعریف از فساد و انواع فساد اداری تاریخچه فساد مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر نویسنده، وجود قوه قضائیه مستقل، نیرومند و کارا در مبارزه با فساد اداری، سیاسی و اقتصادی به منظور فراهم کردن محیط مساعد و شفاف برای فعالیت‌های اقتصادی، تضمین امنیت و ثبات برای این فعالیت‌ها و حفظ، نظارت و دفاع از حقوق شهروندان و جلوگیری از ضایع شدن اموال عمومی، ضروری است. فصل دوم رابطه علت معلولی فساد با سایر عوامل را واکاوی می‌کند ... مطالعه بیشتر
کشور قربانی فسادراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۷-۰۵ف‍راه‍ان‍ی در این کتاب فساد را از ابعاد متفاوتی در ایران بررسی کرده است و سپس رشته پیامدهای فساد را در سطح خرد و کلان همچون از بین رفتن عدالت اجتماعی، افزایش فاصله طبقاتی، سلب اعتماد عمومی از نظام و … بررسی کرده است. این کتاب در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول درباره نگاه موردی به مقوله فساد در ایران که در چهار بخش به مقوله و مفاهیم و تعاریف فساد سیاسی، فساد اقتصادی و فساد اجتماعی و تاریخچه مبارزه با آنان پرداخته شده است. در این فصل به این مسئله اشاره شده است که در ایران بعد ... مطالعه بیشتر
عامل عقب ماندگی مسلمانانراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۷-۰۵این کتاب دارای دو بخش است. بخش اول به اندیشه دینی می‌پردازد و بخش دوم درباره وضعیت سیاسی مسلمانان است. در بخش اول نویسنده تصریح می‌کند که «فساد سیاسی» در تاریخ ما بیماری سابقه داری است؛ بوده‌اند و هستند حاکمانی که به واسطه خواسته‌های سیری ناپذیر و امیال سرکش، میان خود و مردم دیوار بسیار بلندی کشیده‌اند و با وصف این که امانت‌دار دین خداوند و دنیای مردم نبوده‌اند، اما سالیان درازی را به تاخت و تاز سپری کرده‌اند. برخی دیگر از مسلمانان قوانینی وضع نموده و بر اساس آن به رئیس حکومت اختیارات خرافی و عجیبی سپرده‌اند که نه ... مطالعه بیشتر
مخرج مشترک مبارزه با فساد: اراده سیاسیراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۷-۰۵این کتاب در دوازده فصل نوشته شده است که تقریبا هر فصل آن یک مقاله از تجربیات کشورهای مختلف است. فصل اول، درباره فساد و راهبردهای مبارزه با فساد دولت است. در این فصل ابتدا مفهوم فساد و اشکال مختلف فساد دولتی عنوان می‌شود و سپس راهبردهای مبارزه با فساد دولت‌ها تشریح می‌شود که در این مورد به پاسخگویی سیاسی، قوه قضاییه مستقل، جامعه مدنی و افزایش رقابت اقتصادی می‌پردازد. فصل دوم اقدام‌های ضد فساد در هند را بیان می‌کند که اقدامات متعدد و برخی ابتکاری داشتند ولی محور اقدامات آنان، تثبیت قوانین ضد فساد، حق دسترسی به اطلاعات، حسابرسی‌های ... مطالعه بیشتر
نورافکن روی دارایی مسئولانراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۷-۰۵هدف این مطالعه ارائه تصویری واضح‌تر از طریق تحلیل شیوه‌های موجود در زمینه اعلام دارایی‌های مسئولان دولتی چند کشور است. این بررسی بر مبنای دو منبع اطلاعاتی یعنی جمع آوری داده‌های اولیه از کشورهای اروپای شرقی و آسیای مرکزی و مرور پیشینه پژوهشی موجود نوشته شده است. این کتاب برای دولتمردان کشورها و سازمانهای بین‌المللی فعال که به توسعه، تحول و ارزیابی سیستم‌های اظهار دارایی می‌پردازند، مناسب است. کتاب در سه بخش و ۱۳ فصل تنظیم شده است. بخش اول در ۱۰ صفحه به اصول سیاستگذاری و توصیه‌هایی برای اعلام دارایی‌های مسئولان دولتی پرداخته است. این توصیه‌ها برای افزایش اثربخشی ... مطالعه بیشتر
آنچه باید از فساد بدانیم!راضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۷-۰۱کلمه‌ی فساد نوعی انهدام را ترسیم می‌کند و همه مردم نسبت به آن واکنش منفی دارند. چنانکه طبق نظرسنجی‌ها، بیش از ۷۰ درصد مردم ایران نگران مسائل اقتصادی مثل گرانی، بیکاری، فقر و فساد اقتصادی هستند. چهره اصلی فساد را میتوان در غالب رشوه، اخاذی، خویشاوندسالاری و اختلاس پیدا کرد. بر همین اساس ویژگی‌های بارز آن نهانکاری، انجام اعمال غیرقانونی با توجیه قانونی و خیانت به اعتماد است. این در حالیست که گسترش فساد می تواند ضربات جبران ناپذیری به پیکره‌ی جامعه وارد کند که میتوان به پیامدهایی همچون گسترش فقر، کاهش مشروعیت نظام سیاسی، تضعیف سلامت قوانین، تهدید علیه ... مطالعه بیشتر
بلوغ نارس دولت الکترونیک در حوزه ی صنعت، معدن و تجارتمونا امیری۱۳۹۸-۰۶-۲۶دولت الکترونیک (electronic government)، یکی از کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات است که به منظور ساختن دولتی کوچکتر، کارآمدتر و سالمتر پیگیری می شود و بر ارائه خدمات و اطلاعات آنلاین تأکید دارد. یکی از اساسی ترین اهداف پیاده سازی دولت الکترونیک، مرتفع سازی معضل نابرابری دسترسی شهروندان به خدمات عمومی است. از اولین اقدامات جدی صورت گرفته در زمینهی تحقق دولت الکترونیک در ایران، میتوان به آئین نامه اجرایی تحقق دولت الکترونیک مصوب بیست و دوم تیرماه سال ۱۳۸۱ و همچنین، قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در یازدهم شهریورماه سال ۱۳۸۳، اشاره نمود. ... مطالعه بیشتر
حکمرانی و خشونتبهنام ذوقی رودسری۱۳۹۸-۰۶-۲۴نوشته‌های وبر والیس در این بخش به مفهوم حکومت و دولت و رابطه آن با توسعه می‌پردازد. او در ابتدا برخی نوشته‌های وبر در مورد دولت را تحلیل می‌کند. والیس توضیح می‌دهد که دولت در واقع توافقی جمعی را مشخص می‌کند مبنی بر این که چه کسی تحت چه شرایطی می‌تواند از خشونت استفاده کند. بیشتر کشورهای در حال توسعه دولت‌هایی «مدرن» ندارند زیرا آنان فاقد توافق‌هایی معتبر در مورد استفاده از خشونت هستند. او سپس به این مسئله می‌پردازد که نظریه‌پردازانی همچون وبر، اولسون و هابز در تحلیل دولت و توسعه از یک چارچوب مفهومی با کنشگری یکه یا ... مطالعه بیشتر
اتحادیه کسب و کارهای خرد (کنفدراسیون کسب و کار اروپای نوین)سعید هراسانی۱۳۹۸-۰۶-۲۳اصناف و حمایت گری اجتماعی همانطور که در مطالب قبلی بیان شد، حمایت گری اجتماعی به فرایندی اشاره دارد که به اثرگذاری یا پشتیبانی از کسی یا چیزی منجر شود. این فرایند برای تاثیر بر سیاست ها، قوانین، مقررات و برنامه ها اجرا می شود. بنابراین بدیهی است که تمام گروه های متشکل و غیرمتشکلی که از سیاست ها، قوانین و مقررات نفع یا ضرری می بینند، برای تاثیر بر آنها اقدام کنند. در این میان اصناف و گروه های متشکل مربوط به کسب و کار شامل سندیکاهای کارگری، تشکل های کارفرمایی و اتاق های بازرگانی عمده ترین گروه هایی ... مطالعه بیشتر
مرکز حمایت گری برای فرهنگ مردم سالارانهسعید هراسانی۱۳۹۸-۰۶-۲۳مراکز حمایت گری اجتماعی را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد. برخی از مراکز حمایت گری اجتماعی را به عنوان یکی از ماموریت های خود در حوزه کاری آن مرکز دنبال می کنند. برخی دیگر از سازمان ها حمایت گری اجتماعی در حوزه کاری خود را به عنوان تنها ماموریت سازمانی مرکز دنبال می کنند. تفاوت این مراکز با نوع قبلی در آن است که حمایت گری اجتماعی تنها فعالیت آنها محسوب شده و خدمات دیگر شامل ارائه کمک به افراد تحت پوشش، اقدامات خیریه ای، توسعه زیرساخت ها و غیره را انجام نمی دهند. این نوع شیوه ... مطالعه بیشتر
حمایت گری اجتماعی برای اقشار آسیب پذیرسعید هراسانی۱۳۹۸-۰۶-۲۳به عبارت ساده تر در ادبیات نظری موجود درباره حمایت گری به دو سطح فردی (Advocacy) و ساختاری (advocacy systems) برخورد می کنیم. سطح ساختاری آن چیزی است که ما آن را «حمایت گری اجتماعی» می‌نامیم. با توجه به اینکه سازمان های مورد اشاره در بالا بیشتر با اشخاصی با ناتوانی جسمی بالا مواجه هستند، بخشی از خدمات آنها ناگزیر کمک به آنان است. تهیه ابزارهای لازم برای بهبود زندگی، حمایت حقوقی در برابر مسائل خاص، توانمندسازی آنان برای ادغام در جامعه بخشی از این کمکهای فردی هستند. اما فارغ از این مباحث که کمک به یک شخص محسوب می‌شود، ... مطالعه بیشتر
شفافیت: حاکمیت پاسخگو، جامعه مطالبه گرسعید هراسانی۱۳۹۸-۰۶-۲۳در هنگامه این پیچ و تاب ها مفهومی تحت عنوان حکمرانی خوب از طرف سازمانهای بین المللی امر توسعه مطرح شد. عنوانی که نخست نگاه ما را از طرف بازار به توانمندی های دولت سوق داد و از طرف دیگر اقتصاد و محیط زیست را به سیاست و مدیریت پیوند داد. با چنین وصفی در اواخر دهه هشتاد و بخصوص ۱۹۹۰ مفهوم حکمرانی خوب توسط بانک جهانی مطرح شد. این دیدگاه که پس از اندیشه های تمامیت خواه دولتگرا و بازارگرا پدید آمد به دنبال کارآمدتر کردن بازار از طریق دولت و فرایندهای سیاسی بود. در این اندیشه هرچند کوچک ... مطالعه بیشتر
دشواری کاهش فساد و آثار آن بر رفاه اجتماعیمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۶-۲۳رابطه‌ی میان کاهش فساد و بهبود رفاه اجتماعی آن‌قدر آشکار است و موردتاکید همگان قرار دارد که هرنوع بحثی درباره‌ی آن، تکرار بدیهیات خواهد بود. با این حال، آشکاربودگی وجود یک رابطه و اهمیت اثرات و پیامدهای آن برای کاهش تاثیر فساد بر مردم و جامعه و توزیع متناسب‌تر منابع کافی نیست. بنابراین، چالش اساسی از لحظه‌ای آغاز می‌شود که بحث درباره‌ی راهکارهای واقعی کاهش فساد مطرح شود. در سال‌های اخیر، با اعلام ارقام بزرگ اختلاس -به‌ویژه از لحظه‌ی نمودارشدن اختلاس سه‌هزارمیلیاردتومانی- لنگرگاه ذهنی ما نسبت به میزان اختلاس‌های معنادار و بااهمیت به‌شکل شگفت‌آوری تغییر کرد؛ به‌نحوی که سایر اختلاس‌های ... مطالعه بیشتر
مکانیزم‌های تاثیر شفافیت و مقابله با فساد بر رفاه اجتماعیسعید هراسانی۱۳۹۸-۰۶-۲۳وکیلی: شفافیت به‌معنای واقعی چیست و به چه مکانیزم‌هایی نیاز داریم تا به شفافیت برسیم؟ هراسانی: من شفافیت را مساوی با نور می‌دانم؛ البته این استعاره به‌منظور عبور از تعریف نیست. در ایران هرگاه از شفافیت صحبت می‌کنیم، این موضوع با فساد جمع می‌شود؛ اما واقعیت این است که مقابله با فساد، کم‌ترین تاثیر شفافیت است. از نظر سازمان بین‌المللی شفافیت، شفافیت به این معناست که هر سازمانی اطلاعاتی را ارائه کند که به‌کمک آنها امکان پایش سازمان فراهم شود. به‌عبارتی دیگر، شفافیت برابر است با اطلاعات و امکان‌پایش؛ اینکه چه‌چیزی، کجا، توسط چه‌کسی و با چه نتایجی هزینه می‌شود. ... مطالعه بیشتر
