حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

تعارض منافع و بهره‌وری در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع و بهره‌وری در ایران

پل کروگمن، نوبلیست اقتصاد، بیان می‌کند که «بهره‌وری همه‌‌چیز نیست‌ اما در بلندمدت تقریبا همه‌‌چیز است». اگر این نقل‌قول، جدی گرفته شود، آن‌گاه باید برای آینده اقتصاد ایران نگران بود؛ چه‌بسا این آینده نه‌چندان روشن، سال‌هاست فرا‌رسیده است. چراکه شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید ایران از ۴٫۹۹ در سال ۱۳۴۸ به ۱٫۰۸۳ در سال ۱۳۹۶ رسیده و در سال‌های اخیر هم این رقم افت بیشتری کرده است. در این زمینه بهره‌وری اکثر عوامل تولید ایران بسیار نوسانی و در قیاس جهانی در سطح بسیار پایینی است. عوامل متعددی در وقوع این عملکرد دخیل بودند اما در این نوشتار دنبال استدلال ... مطالعه بیشتر
حمایت طلبی چیست- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حمایت طلبی: دلایل و نحوۀ انجام اقدامات حمایت طلبانه

درباره شبکه بین‌المللی توسعه (باند) «باند» شبکه‌ای است متشکل از بیش از ۴۰۰ سازمان مردم‌نهاد بریتانیا است؛ ؛ سازمان‌هایی که طیفی از نهادهای تخصصی کوچک تا نهادهای بین‌المللی بزرگ را در بر می‌گیرند. این شبکه در سال ۱۹۹۳ با ۶۱ عضو راه‌اندازی شده و درزمینۀ توسعۀ بین‌المللی و توسعۀ آموزش فعالیت می‌کند. هدف باند بهبود میزان و کیفیت مشارکت انگلیس و اروپا در توسعه بین‌المللی، ریشه‌کن‌کردن فقر جهانی و دفاع از حقوق بشر است. در این راهنما شمال و جنوب کشور انگلستان منظور است. در توضیح ماموریت‌های این شبکه آمده است: طی دورانی که به شکل روزافزونی دشوار می‌شود، خیریه‌ها ... مطالعه بیشتر
مصادیق تعارض منافع در آموزش و پرورش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مصادیق تعارض منافع در آموزش و پرورش- بخش اول

همان‌طور که اشاره شد به دلیل آنکه عامه مردم از طریق مدارس دولتی و خصوصی با وزارت آموزش‌وپرورش سروکار دارند؛ مصادیق تعارض منافعی را که در مدارس رخ می‌دهد به‌وفور تجربه کرده‌اند. استعدادیابی ازجمله این مصادیق است. این موقعیت هنگامی رخ می‌دهد که برخی مسئولین یا معلمین مدارس دولتی مالک یا سهامدار مدارس خصوصی باشند. این امکان وجود دارد که آن‌ها دانش‌آموزان بااستعداد مدارس عمومی را شناسایی کرده و به مدارس خصوصی خود هدایت کنند. این روند باعث تهی شدن مدارس دولتی از دانش‌آموزان بااستعداد، مستحیل شدن انگیزه معلمان مدارس دولتی برای تدریس و نهایتاً کاهش کیفیت آموزش عمومی رایگان ... مطالعه بیشتر
خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره سوم

دریافت نسخه pdf خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع- شماره سوم مهمترین اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش در برنامه تلویزیونی دستخط حضور یافته و ضمن مباحث دیگر، به تشریح موانع مدیریت تعارض منافع در وزارتخانه متبوع خود پرداخت. رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: بر اساس بخشنامه تعارض منافع، ۱۹۳ نفر از مدیران بهزیستی، مراکز غیردولتی و خیریه‌های خود را تحویل دادند. تکلیف ۴۴ نفر در روزهای آینده مشخص خواهد شد. احمد توکلی (رئیس تشکل دیده‌بان شفافیت و عدالت) در مصاحبه‌ای به ابعاد مختلف تعارض منافع ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

برعکس نهند نام زنگی کافور! فراکسیون کارفرمایان یا فراکسیون کارگران؟

در بازه زمانی ۱۹ تا ۲۶ تیر کاربران زیادی در شبکه‌های توئیتر و اینستاگرام و کانال‌های متعددی در شبکۀ تلگرام درباره اهمیت و اثرات تعارض منافع در سیاست و اقتصاد نوشتند و به مصادیق تعارض منافع در این حوزه‌ها اشاره کردند. در این بازه زمانی در شبکه تلگرام ۱۷۵ مطلب، در شبکه توئیتر ۱۸۶ مطلب و در شبکه اینستاگرام ۳ مطلب در ارتباط با تعارض منافع به اشتراک گذاشته شده است. در هفتۀ گذشته نیز مانند هفته‌های پیشین نمونه‌های بسیاری از کاربرد ناصحیح تعارض منافع به جای منافع متعارض به چشم می‌خورد و کاربران بخصوص در شبکه توئیتر از اصطلاح ... مطالعه بیشتر

هزینه مبادله سیاسی در ایران بالاست

همان‌گونه که مستحضرید، برخی رویکردهای نظری از سوی متفکرانی چون مارکس، ویتفوگل، وبر و… پیرامون ساخت سیاسی ایران مطرح بوده است. اگر این تئوری‌ها را ذیل یک پارادایم قرار دهیم، می‌توان گفت مطابق این نظریات و به دلایلی از جمله جامعه کم‌آب و پراکنده، عدم شکل‌گیری فئودالیسم در ایران، سرزمین‌های پهناور و… مشروطه‌کردن قدرت در ایران با انسداد مواجه می‌شود. ارزیابی شما از این نظریات و نتایج حاصل از آنها چیست؟ در مجموع می‌توان گفت هرکدام از این نظریات تنها بخشی از واقعیت جوامع شرقی و جامعه ایرانی را توضیح می‌دهند. اما بخش دیگری را نیز توضیح نمی‌دهند. برای مثال، ... مطالعه بیشتر

ژورنالیست‌ها ادعا می‌کنند که تعارض منافع موضوعی ساده است، اما …

وقتی بحث تعارض منافع خبرنگاران مطرح می‌شود ـ بالقوه[۲]، بالفعل[۳] یا ادراک شده[۴] ـ معمولا قواعد ساده هستند. آنها پیرامون این اصل شکل می‌گیرند که نیاز است مخاطبان (و مدیریت) بدانند آیا گزارشگر، مجری اخبار[۵] یا ویراستار تحت تأثیر هر نوع رابطه شخصی یا مالی‌ای با دیگر افراد یا سازمان‌ها هستند یا خیر. اما چه اتفاقی می‌افتد اگر پروتکل‌های افشا درنظر گرفته نشوند؟ خوب آن‌طور که چندین نمونه کانادایی اخیر نشان می‌دهند، عدم افشا می‌تواند به سرعت به عدم استخدام ختم شود. اخراج اخیر دو خبرنگار کانادایی برجسته بر مسائلی تأکید می‌کند که کارکنان رسانه‌ها با آنها مواجه می‌شوند وقتی‌که ... مطالعه بیشتر

بنگاه‌های رفاقتی ذیل شرکت‌های دولتی‌

همواره از خلأ قوانین صحبت به میان می‌آید و گفته می‌شود اگر قانون وجود داشته باشد‌، می‌توان جلوی فساد را گرفت؛ این در حالی است که همت قلی‌زاده، کارشناس اقتصادی سازمان برنامه‌و‌بودجه کشور عقیده دیگری دارد. او معتقد است قوانین به اندازه کافی وجود دارد، آن چیزی که نیاز است وجود داشته‌ باشد، ضمانت اجرائی کافی برای قوانین است. وی به قانون منع اشتغال هم‌زمان مدیران اشاره می‌کند که سال‌هاست در کشور وجود دارد و اتفاقا در سال‌های اخیر حساسیت زیادی هم در‌این‌باره ایجاد شده است اما نداشتن ضمانت اجرائی کافی، سبب شده این معضل همچنان در شرکت‌ها وجود داشته ... مطالعه بیشتر

اهمیت شناسایی زمینهِ انگیزه‌ فساد

منافع عمومی و شخصی گاهی در تقابل قرار می‌گیرند و چون انسان ذاتا سودجوست، احتمال اینکه نفع شخصی بر نفع عمومی و ملی غلبه یابد زیاد است. این اتفاق می‌تواند در سیاست‌ها و برنامه‌های تدوین‌شده کشور هم تبلور یابد. این اتفاق فقط مخصوص برنامه‌ها و سیاست‌های کشور ما نیست و در دیگر کشورها هم وجود دارد. در بسیاری از کشورها تلاش می‌شود که این دو نفع در تضاد و تقابل با یکدیگر قرار نگیرند تا احتمال بروز فساد را تا حد امکان کاهش دهند. فرزام پوراصغر، کارشناس اقتصاد محیط زیست، دراین‌باره تأکید می‌کند: ابزارهای متعددی در دنیا به وجود آمده ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع دونالد ترامپ- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع دونالد ترامپ

ضعف شرکت ترامپ بیشتر آن را همچون یک معضل می‌نمایاند تا شرکتی در حال بسط و گسترش. برج جدید ترامپ در وورلی، که یک منطقه شلوغ در بمبئی است، مانند هر سایت ساختمانی دیگری است ولی بیش از واقعیت، در حال فروش رویاست. ساختاری طلایی که همراه تصویری از دونالد ترامپ سر به آسمان می‌ساید. ترامپ ـ آن‌طور که مقیمان بالقوه هتل‌هایش تضمین کرده‌اند ـ جایگاهی دارد که نه تنها طلا معیار او نیست بلکه این خود اوست که معیار طلاست، تاجری بی‌همتا که در سراسر شهرهایی که دروازه ارتباطات جهانی هستند، فعالیت می‌کند و مردی است که رویای آمریکایی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در مدارس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع در مدارس

موارد زیر ازجمله شرایطی است که ممکن است در مدرسه‌ای موجب تعارض منافع شود. در هر یک از این شرایط، حداقل وظیفه کارمند این است که تضاد و تعارض را به مدیر خود گزارش دهد. برای کاهش خطرات تعارض برای منافع عمومی ممکن است اقدامات دیگری نیز انجام شود. شناخت این موارد برای مدیریت تعارض منافع در مدارس حائز اهمیت است. برای مدیران یکی از اعضای خانواده متقاضی کار در مدرسه شده است. در حال حاضر یکی از اعضای خانواده در مدرسه کار می‌کند.  فرزند شما در مدرسه تحصیل می‌کند.  با یک کارمند دیگر در ارتباط و تعامل هستید (نسبت ... مطالعه بیشتر
کمیسیون برنامه‌وبودجه

رابطه نفع حوزه‌های انتخابیه به نوع کمیسیون‌ نمایندگان

کمیسیون برنامه‌وبودجه و کمیسیون سیاست خارجی، دو کمیسیون پرطرفدار مجلس هستند و برای عضویت در آن صف طولانی متقاضیان تشکیل می‌شود. سفرهای خارجی متعدد، تقاضا برای کمیسیون سیاست خارجی را بالا برده و منابع مالی و بودجه، متقاضیان کمیسیون برنامه‌وبودجه را افزایش می‌دهد. مهدی پازوکی می گوید همه جا این تعارض منافع دیده می شود  مثلا چرا شورای نگهبان در انتخاباتی خودش کاندیدا است و خودش ناظر؟ برای رفع این تعارضات علاوه بر قوانین، باید اهتمام جمعی و در سطح حاکمیت وجود داشته باشد. امروز اگرچه در قوانین ثبت شرکت‌ها مواردی برای جلوگیری از بروز تعارض منافع پیش‌بینی شده اما ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع سازمانی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع سازمانی چیست؟

اصطلاح تعارض منافع سازمانی (Organizational Conflicts of Interest) در مورد انواعی از تعارض منافع استفاده می‌شود که در آن یک فرد در دوراهی بین وظایف (یا وفاداری‌های) مختلف به دو یا چند فرد یا سازمان مختلف قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، زمانی که شخصی وکالت چند متهم را در یک پرونده جنایی بر عهده می‌گیرد، ممکن است در معرض تعارض منافع قرار گیرد. اصطلاح تعارض منافع به خوبی این موارد را توضیف می‌کند زیرا شخص تلاش می‌کند که به دو سازمان مختلف خدمت کند که هر کدام به سویی متفاوت حرکت می‌کنند. اما موقعیت‌های تعارض منافع سازمانی لزوما به خدمت ... مطالعه بیشتر
موقعیتهای تعارض منافع آموزش و پروزش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

موقعیت­های فرضی تعارض منافع در آموزش و پرورش: تجارب جهانی

آموزش و پرورش به عنوان یکی از ارکان رشد و توسعه هر جامعه و تعیین کننده میزان آسیب­ پذیری اعضای آن در برابر ناهنجاری­ ها و انواع آسیب­ های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … همواره در اغلب جوامع موردتوجه خاص اعضای جامعه، روشنفکران و اندیشمندان و سیاست­گزاران قرار دارد. از این جهت موضوع شکل ­گیری موقعیت­های تعارض منافع در آموزش و پرورش بسیار حساس ­تر از نهادهای دیگر است زیرا نتایجش بسیار فراگیرتر است و می­تواند با زیست نسل­ های آینده ارتباط داشته باشد. مدیریت موقعیت­های تعارض منافع در آموزش و پرورش باید از بالاترین سطوح مدیریتی تا پایین­ ترین ... مطالعه بیشتر
بیمۀ بیکاری در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گزارش ۱۲| بیمۀ بیکاری در ایران و جهان

به گزارش سازمان بین‌المللی کار، تنها در ۷۲ کشور از ۱۹۸ کشور (۳۶%) ، طرح‌های بیمۀ بیکاری وجود دارد. هم‌چنین، بیش از ۷۰% نیروی کار فعال در سراسر جهان به بیمۀ بیکاری، یا دیگر انواع حمایت در هنگام بیکاری، دسترسی قانونی ندارند. درصد بیکارانی که به چنین مزایایی دسترسی ندارند بیشتر نیز هست و تا ۸۶% بیکاران جهان را در بر می‌گیرد. البته این نسبت تفاوت‌های منطقه‌ای معناداری دارد: نسبت بیکارانی که تحت پوشش مزایا قرار دارند نسبت به کل بیکاران در اروپا (غربی، مرکزی و شرقی)‌ و آمریکای شمالی به ۸۰% می‌رسد، در حالی که در آمریکای لاتین به ... مطالعه بیشتر
خبرنامه تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره دوم

دریافت نسخه pdf خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع- شماره دوم شفافیت و مدیریت بر تعارض منافع در اولویت مجلس باشد حسن فروزان‌فرد (رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران) ـ ۱۴ تیر ۹۹ دسته‌بندی: کلیات تعارض منافع لایحه مدیریت تعارض منافع در کنار لایحه شفافیت، دو لایحه اولویت‌داری‌اند که در صف دستور کار قرار دارند. با وجود اینکه همواره در برابر شفاف‌سازی، مقاومت‌هایی وجود دارد، اما از مجلس انتظار می‌رود تا با تصویب هر چه زودتر این دو لایحه، مسیر ابلاغ و اجرای آن را هموار کند. در هر دو لایحه، نهاد جدیدی به‌نام شورای عالی ... مطالعه بیشتر

وضعیت پات‌شدگی

تاریخ معاصر ایران، از صدر مشروطه تاکنون، فرازونشیب‌های بسیاری را به خود دیده است و نیروهای بسیاری در میادین اجتماعی، با یکدیگر رقابت‌ها و گاه تخاصم‌هایی داشته‌اند، اما به‌نظر می‌رسد روند مشروطه‌کردن قدرت با نوعی انسداد مواجه می‌شود؛ گویی که درصد ناکامی‌ها کمی بیش از میزان توفیق‌ها بوده است. با این وصف، مسئله ایران امروز را تا چه اندازه تمرکز قدرت دانسته و فکر می‌کنید به چه طریقی خواهیم توانست هم اِعمال حاکمیت مؤثر را در ایران شاهد بوده و هم این حاکمیت، به نحوی مقید و مشروط، به‌صورت مشروع در پهنه سرزمینی اعمال اقتدار کند؟ در ابتدا می‌خواهم تقسیم‌بندی ... مطالعه بیشتر

افشای مصادیق تعارض منافع در ایران و کانادا

مزایای شناسایی مصادیق جدید تعارض منافع در ایران می‌تواند بخش‌های مغفولی از آن را برای عموم آشکار کند که پیش از آن صرفا صاحبان منافع در خفا از آن بهره می‌بردند. درنتیجه با آشکارسازی مصادیق تعارض منافع در ایران می‌توان دروازه‌های فساد را بست. کاربران فضای مجازی همچون هفته‌های گذشته با استفاده از مفهوم تعارض منافع تلاش کردند تا موقعیتی را تشریح کنند که منافع دو دسته، گروه و یا انتخاب بین نفع فردی یا جمعی، مانع تصمیمی بی‌طرفانه و عاقلانه‌ای می‌شود. شباهت‌های مفهومی بسیاری بین تعارض منافع (conflict of interest) که به لحاظ علمی ناظر بر موقعیتی است که ... مطالعه بیشتر
کتاب توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل

با استقبال کم‌نظیر پژوهشگران و سیاست‌گذاران از کتاب «توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل» مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی با همکاری نشر روزنه اقدام به انتشار چاپ دوم این کتاب با عنوان «توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل» کرده است. کتاب توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل (Building State Capability: evidence, analysis, action) توسط سه نفر از متخصصان توسعه در دانشگاه هاروارد و در طرحی با عنوان «توانمندسازی حکومت» نوشته شده است. مت اندروز، لنت پریچت و مایکل وولکاک نویسندگان این کتاب هستند. سه استاد برجسته مدرسه حکمرانی کندی دانشگاه هاروارد و کارشناسان بانک جهانی که می‌خواهند ثابت ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در ویتنام- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مبارزه با تعارض منافع در جهت تقویت رشد اقتصادی

مقدمه ویتنام در سه دهه اخیر در مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی خود گام‌های بلندی را طی کرده است و در این مسیر از فرآیندهای اصلاحی مشخصی در جبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و نهادی استفاده کرده است. این فرآیندها، مطالبه برای کارآمدی بیشتر و پایبندی به اصول در نهادهای عمومی را برجسته می‌کند. از آنجایی که ویتنام می‌خواهد تا سال ۲۰۳۵ به کشوری مرفه با نهادهایی مدرن بدل شود، مدیریت تعارض منافع امری ضروری است زیرا این فرآیند مدرنیزاسیون نهادی مشخص خواهد ساخت که نهادهای دولت و بازار و قوانین و مقررات نسل بعد به چه شکلی خواهند بود. متن ... مطالعه بیشتر