حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

تعارض منافع سازمانی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع سازمانی چیست؟

اصطلاح تعارض منافع سازمانی (Organizational Conflicts of Interest) در مورد انواعی از تعارض منافع استفاده می‌شود که در آن یک فرد در دوراهی بین وظایف (یا وفاداری‌های) مختلف به دو یا چند فرد یا سازمان مختلف قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، زمانی که شخصی وکالت چند متهم را در یک پرونده جنایی بر عهده می‌گیرد، ممکن است در معرض تعارض منافع قرار گیرد. اصطلاح تعارض منافع به خوبی این موارد را توضیف می‌کند زیرا شخص تلاش می‌کند که به دو سازمان مختلف خدمت کند که هر کدام به سویی متفاوت حرکت می‌کنند. اما موقعیت‌های تعارض منافع سازمانی لزوما به خدمت ... مطالعه بیشتر
موقعیتهای تعارض منافع آموزش و پروزش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

موقعیت­های فرضی تعارض منافع در آموزش و پرورش: تجارب جهانی

آموزش و پرورش به عنوان یکی از ارکان رشد و توسعه هر جامعه و تعیین کننده میزان آسیب­ پذیری اعضای آن در برابر ناهنجاری­ ها و انواع آسیب­ های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و … همواره در اغلب جوامع موردتوجه خاص اعضای جامعه، روشنفکران و اندیشمندان و سیاست­گزاران قرار دارد. از این جهت موضوع شکل ­گیری موقعیت­های تعارض منافع در آموزش و پرورش بسیار حساس ­تر از نهادهای دیگر است زیرا نتایجش بسیار فراگیرتر است و می­تواند با زیست نسل­ های آینده ارتباط داشته باشد. مدیریت موقعیت­های تعارض منافع در آموزش و پرورش باید از بالاترین سطوح مدیریتی تا پایین­ ترین ... مطالعه بیشتر
بیمۀ بیکاری در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گزارش ۱۲| بیمۀ بیکاری در ایران و جهان

به گزارش سازمان بین‌المللی کار، تنها در ۷۲ کشور از ۱۹۸ کشور (۳۶%) ، طرح‌های بیمۀ بیکاری وجود دارد. هم‌چنین، بیش از ۷۰% نیروی کار فعال در سراسر جهان به بیمۀ بیکاری، یا دیگر انواع حمایت در هنگام بیکاری، دسترسی قانونی ندارند. درصد بیکارانی که به چنین مزایایی دسترسی ندارند بیشتر نیز هست و تا ۸۶% بیکاران جهان را در بر می‌گیرد. البته این نسبت تفاوت‌های منطقه‌ای معناداری دارد: نسبت بیکارانی که تحت پوشش مزایا قرار دارند نسبت به کل بیکاران در اروپا (غربی، مرکزی و شرقی)‌ و آمریکای شمالی به ۸۰% می‌رسد، در حالی که در آمریکای لاتین به ... مطالعه بیشتر
خبرنامه تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره دوم

دریافت نسخه pdf خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع- شماره دوم شفافیت و مدیریت بر تعارض منافع در اولویت مجلس باشد حسن فروزان‌فرد (رئیس کمیسیون حمایت قضایی و مبارزه با فساد اتاق بازرگانی تهران) ـ ۱۴ تیر ۹۹ دسته‌بندی: کلیات تعارض منافع لایحه مدیریت تعارض منافع در کنار لایحه شفافیت، دو لایحه اولویت‌داری‌اند که در صف دستور کار قرار دارند. با وجود اینکه همواره در برابر شفاف‌سازی، مقاومت‌هایی وجود دارد، اما از مجلس انتظار می‌رود تا با تصویب هر چه زودتر این دو لایحه، مسیر ابلاغ و اجرای آن را هموار کند. در هر دو لایحه، نهاد جدیدی به‌نام شورای عالی ... مطالعه بیشتر

وضعیت پات‌شدگی

تاریخ معاصر ایران، از صدر مشروطه تاکنون، فرازونشیب‌های بسیاری را به خود دیده است و نیروهای بسیاری در میادین اجتماعی، با یکدیگر رقابت‌ها و گاه تخاصم‌هایی داشته‌اند، اما به‌نظر می‌رسد روند مشروطه‌کردن قدرت با نوعی انسداد مواجه می‌شود؛ گویی که درصد ناکامی‌ها کمی بیش از میزان توفیق‌ها بوده است. با این وصف، مسئله ایران امروز را تا چه اندازه تمرکز قدرت دانسته و فکر می‌کنید به چه طریقی خواهیم توانست هم اِعمال حاکمیت مؤثر را در ایران شاهد بوده و هم این حاکمیت، به نحوی مقید و مشروط، به‌صورت مشروع در پهنه سرزمینی اعمال اقتدار کند؟ در ابتدا می‌خواهم تقسیم‌بندی ... مطالعه بیشتر

افشای مصادیق تعارض منافع در ایران و کانادا

مزایای شناسایی مصادیق جدید تعارض منافع در ایران می‌تواند بخش‌های مغفولی از آن را برای عموم آشکار کند که پیش از آن صرفا صاحبان منافع در خفا از آن بهره می‌بردند. درنتیجه با آشکارسازی مصادیق تعارض منافع در ایران می‌توان دروازه‌های فساد را بست. کاربران فضای مجازی همچون هفته‌های گذشته با استفاده از مفهوم تعارض منافع تلاش کردند تا موقعیتی را تشریح کنند که منافع دو دسته، گروه و یا انتخاب بین نفع فردی یا جمعی، مانع تصمیمی بی‌طرفانه و عاقلانه‌ای می‌شود. شباهت‌های مفهومی بسیاری بین تعارض منافع (conflict of interest) که به لحاظ علمی ناظر بر موقعیتی است که ... مطالعه بیشتر
کتاب توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل

با استقبال کم‌نظیر پژوهشگران و سیاست‌گذاران از کتاب «توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل» مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی با همکاری نشر روزنه اقدام به انتشار چاپ دوم این کتاب با عنوان «توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل» کرده است. کتاب توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل (Building State Capability: evidence, analysis, action) توسط سه نفر از متخصصان توسعه در دانشگاه هاروارد و در طرحی با عنوان «توانمندسازی حکومت» نوشته شده است. مت اندروز، لنت پریچت و مایکل وولکاک نویسندگان این کتاب هستند. سه استاد برجسته مدرسه حکمرانی کندی دانشگاه هاروارد و کارشناسان بانک جهانی که می‌خواهند ثابت ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در ویتنام- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مبارزه با تعارض منافع در جهت تقویت رشد اقتصادی

مقدمه ویتنام در سه دهه اخیر در مسیر توسعه اقتصادی و اجتماعی خود گام‌های بلندی را طی کرده است و در این مسیر از فرآیندهای اصلاحی مشخصی در جبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و نهادی استفاده کرده است. این فرآیندها، مطالبه برای کارآمدی بیشتر و پایبندی به اصول در نهادهای عمومی را برجسته می‌کند. از آنجایی که ویتنام می‌خواهد تا سال ۲۰۳۵ به کشوری مرفه با نهادهایی مدرن بدل شود، مدیریت تعارض منافع امری ضروری است زیرا این فرآیند مدرنیزاسیون نهادی مشخص خواهد ساخت که نهادهای دولت و بازار و قوانین و مقررات نسل بعد به چه شکلی خواهند بود. متن ... مطالعه بیشتر
مدیریت مالی عمومی یا PFM- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

اصلاحات مدیریت مالی عمومی: تیرهایی که به هدف نمی‌خورند

تنگنای مالی دولت در سال‌های اخیر ضرورت پرداختن به مفهوم مدیریت مالی عمومی (PFM) را افزایش داده است. علاوه بر این افزایش ظرفیت تکنیکی و شبکه‌ای کشور این امکان را فراهم کرده است که سامانه‌های مختلف طراحی و ارتباط بر خط این سامانه‌ها برقرار شود و به این ترتیب شرایط طراحی نظام مدرن مدیریت مالی عمومی نسبتا مهیا باشد. در حال حاضر به رغم تولید و ثبت انواع مختلفی از اطلاعات در دستگاه‌های مختلف، به دلیل نبود فرآیندها و روندهای مشخص برای تجمیع اطلاعات، تحلیل عملکرد بخش‌های مختلف حکومت، شناسایی مشکلات و اصلاح ناکارآمدی‌ها امکان پذیر نیست. به این ترتیب ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در بخشنامه وزارت آموزش و پرورش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

موقعیت‌های تعارض منافع در بخشنامه وزارت آموزش و پرورش ناظر به چه مواردی است؟

انتقادات بسیاری در سال‌های اخیر به وضعیت آموزش و پرورش در کشور مطرح شده است و با شتاب گرفتن تحولات در آن میزان انتقادات هم رشدی فزاینده داشته است. بررسی بسیاری از نقدهای ذکر شده مشخص می‌کند که بخش قابل توجهی از مشکلات آموزش و پرورش در ایران ناشی از شکل‌گیری انواع موقعیت‌های تعارض منافع در آن است. بسیاری از چنین موقعیت‌هایی ناشی از ارتباط تنگاتنگ آموزش و پرورش دولتی با بخش خصوصی است که موجب شده است بسیاری از مدیران در سطوح گوناگون علاوه بر اشتغال به کار در بخش دولتی در بخش خصوصی نیز به مشغول باشند. همچنین ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع مدیریت پسماند- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

قدرت نفوذ پیمانکاران و ذی‌نفعان در مدیریت پسماند خشک

بر اساس طرحی که در پژوهش یغمای کودکی  ارائه شده و شما مدیریت آن را برای انجمن حمایت از حقوق کودکان بر عهده داشتید، عوامل علّی زباله گردی کودکان به دو دسته عوامل اقتصادی و مدیریت شهری ناکارآمد تقسیم شده است. از نظر شما مهم‌ترین عواملی که به ناکارآمدی مدیریت شهری در حوزه پسماند خشک منجر شده است، چیست؟ یکی از مهم ترین عواملی که منجر به بروز بحران‌های کنونی در حوزه پسماند خشک شده است، نبود زیرساخت‌های لازم برای جمع آوری مکانیزه پسماندهای شهری است. تجارب جهانی نشان می‌دهند تا زمانی که این مسئله مورد توجه جدی قرار نگیرد، ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع توییتر- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ترویج یک مفهوم: از تعارض منافع در بورس تا ورزش

بررسی فضای مجازی نشان‌دهنده آن است که استفاده از مفهوم تعارض منافع برای بررسی ناکارآمدی‌ها و فساد نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است. تا آنجا که از تعارض منافع در بورس تا ورزش را می‌توان در فضایی توییتری مشاهده کرد. در واقع بررسی روندهای هفتگی استفاده از مفهوم تعارض منافع در فضای مجازی نشان دهنده افزایش کمی و کیفی استفاده از این مفهوم است. در حالی که در ماه‌های گذشته عمده استفاده از مفهوم تعارض منافع برای حوزه پزشکی بوده است و یا در بهترین حالت با مطرح شده تعارض منافع در یکی از حزوه‌ها بنا به موقعیت ترند ... مطالعه بیشتر

روابط غیررسمی به دلیل تضعیف سازمان برنامه بودجه

به باور بسیاری از صاحب‌نظران به‌تعویق‌انداختن و عدم موفقیت در اجرای اصلاحات اقتصادی و ساختاری در سه دهه اخیر در ایران، نتیجه‌ نبود سیستم‌های لازم در همسو و هم‌راستا‌کردن منافع میان گروه‌های ذی‌نفع است. بنابراین مورد انتظار است که گروه‌های متضرر در مقابل اجرای آن کارشکنی کنند. اجرای ناقص و مهندسی‌شده قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب سال ۱۳۸۸ یکی از بارزترین مصداق‌های این پدیده در ایران است. با وجود آنکه مفاهیم تعارض منافع حتی در میان جامعه دانشگاهی نیز غریب است اما در تاروپود زندگی مردم حضور دارد. این مسئله را می‌توان شاکله اکثر فسادها دانست زیرا ... مطالعه بیشتر
خبرنامه تعارض منافع مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره اول

دریافت نسخه pdf خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره اول بخشنامه مقابله با تعارض منافع در آموزش و پرورش وزارت آموزش و پرورش ـ ۲ تیر ۹۹ دسته‌بندی: تعارض منافع در آموزش عمومی به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، محسن حاجی میرزایی با صدور بخشنامه‌ای موازین مدیریت تعارض منافع در آموزش و پرورش را اعلام کرد. اهم مفاد این بخشنامه ممنوعیت‌هایی به شرح زیر است: ۱-منع صدور مجوز راه اندازی و اداره مدرسه یا مرکز آموزشی و پرورشی غیردولتی توسط مدیران و وابستگان آنان ۲-انعقاد هرگونه قرارداد با کارمندان دولتی به ویژه کارکنان ... مطالعه بیشتر

دموکراسی، آخرین پروژه ایران است نه اولین آن

همان‌گونه که مستحضرید، در باب ساخت سیاسی ایران تاکنون برخی رهیافت‌های نظری از سوی کسانی مانند مارکس، ویتفوگل، وبر و… مطرح بوده است. مطابق این نظریات و به دلایلی از جمله شکل‌نگرفتن طبقات مستقل از قدرت در ایران، جامعه کم‌آب و پراکنده، سرزمین‌های پهناور و… روند مشروطه‌کردن قدرت در ایران با انسداد مواجه می‌شود. تحلیل شما از این نظریات و نتایج حاصل از آنها چیست؟ بنده درباره همه این نظریات سوگیری دارم. مفصل هم نوشته‌ام. در کتاب بنیان‌های فکری نظریه جامعه ایرانی تفصیلا این نظریات را مورد انتقاد قرار داده‌ام. آنچه تحت عناوینی مانند وبریسم، مارکسیسم و ویتفوگلیسم ایرانی، استبداد ... مطالعه بیشتر
بازبینی نظام تدبیر اقتصادی

بازبینی نظام تدبیر اقتصادی

نظام تدبیر اقتصادی لازم است بازبینی شود. این پیشنهاد بایزید مردوخی کارشناس اقتصادی برای شرایطی است که بخواهیم از فسادهای پیاپی بوجود آمده فاصله بگیریم. به عقیده او امروز بسیاری از قوانین در کشور اجرا نمی‌شود و یا برخی از قوانین با یکدیگر در تضاد و تناقض است. از دل چنین جریانی، رانت و فساد بیرون می‌آید. یعنی همین قوانین زمینه‌هایی را ایجاد می کند که افراد خود به خود در معرض سوءاستفاده و رانت‌خواری قرار بگیرند. اگرچه برخی از کارشناسان پیشنهاد می کنند که با تدوین قوانین بالادستی جلوی این پدیده را بگیریم اما مردوخی معتقد است که با ... مطالعه بیشتر

مدیریت تعارض منافع در آموزش و پرورش

در روز یکشنبه یکم تیرماه وزیر آموزش و پرورش بخشنامه‌ای برای مدیریت تعارض منافع در این وزارتخانه صادر کرد. این بخشنامه به مشمولان دو ماه فرصت داده تا تکلیف خود را مشخص و از میان کار در مناصب عمومی و فعالیت خصوصی یکی را انتخاب کنند. حاجی میرزایی در همین زمینه بیان کرد که ممنوعیت هم‌زمان راه‌اندازی و اداره مدرسه غیردولتی، عضویت در شورای سیاست‌گذاری و شورای نظارت استان‌ها، قرارداد همکاری با مهندسین مشاور، انعقاد قرداد اجرای طرح‌های پژوهشی و…ازجمله مصادیق تعارض منافع  در آموزش و پرورش است. بر اساس حکم لایحه قانونی منع مداخله مقامات و کارمندان دولت در ... مطالعه بیشتر
ارتباطات پسا شغلی

تعارض منافع درب گردان یا ارتباطات پسا شغلی چیست؟

تعارض منافع درب گردان چیست؟ چرا جابه‌جایی افراد بین بخش خصوصی و عمومی می‌تواند منجر به تعارض منافع شود؟ درب‌های گردان میان نهادهای حاکمیتی و بنگاه‌های خصوصی چه طور می‌تواند به ضرر منافع عمومی باشد؟ چرا امروز در سطح جهان قوانین و مقرراتی را برای کنترل و ایجاد محدودیت در چرخش بین بخش خصوصی و دولتی و یا به عبارتی ارتباطات پسا شغلی، وضع می‌کنند؟ تعارض منافع یا تضاد منافع به موقعیتی اطلاق می‌شود که فرد یا سازمانی درگیر انتخاب بین منافع می‌شود و انتخاب یک منفعت برخلاف منفعت دیگری است. انتخاب منفعت معمولاً بین دو منفعت شخصی و سازمانی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در صدا و سیما- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

صدور مجوز سریال‌های شبکه خانگی: تعارض منافع در صدا و سیما

با توقف صدور مجوز تولید سریال شبکه خانگی و انتقال فرایند آن به سازمان صدا و سیما، بحث تثبیت انحصار سازمان صدا و سیما در فضای سینمایی کشور داغ شده است. با این حال تدقیق در مفاهیم نشان می‌دهد این انتقال اختیارات موجب شکل‌گیری تعارض منافع در صدا و سیما می‌شود. به عبارت دیگر تثبیت انحصار سازمان صدا و سیما ناشی از منافع متعارض این سازمان در زمان مقررات‌گذاری و نظارت خواهد بود. این گزارش با تفکیک مفهومی قوانین ضدتراست و تعارض منافع، به موضوع صدور مجوز سریال‌های شبکه خانگی در صدا و سیما از منظر تعارض منافع خواهد پرداخت. ... مطالعه بیشتر

رانت اطلاعاتی غیرموظف‌ها

قانون منعی برای حضور مسئولان و کارکنان دولت در هیئت‌مدیره شرکت‌ها به‌صورت غیرموظف ندارد و این حضور هم‌زمان اگرچه در ظاهر مشکلی ایجاد نمی‌کند اما رانت اطلاعاتی که در پس این روابط نهفته است می‌تواند افراد را در معرض فساد قرار دهد. در هیئت‌مدیره خودروسازی‌های بزرگ کشور اعضای غیرموظف از این جنس هستند و هشدارها نسبت به تبعات احتمالی این حضور هم هنوز مؤثر نیفتاده است. به عقیده امیرحسین کاکایی، استاد گروه مهندسی خودروی دانشگاه علم‌وصنعت، لازم است ابتدا تفکر اصلاح شود و دوم باید شرایط را برای ایجاد شفافیت فراهم کرد. وقتی سیستم شفاف شود، زمینه برای پاسخ‌گویی مهیا ... مطالعه بیشتر