حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

راه طی‌نشده

محور تئوریک این گفت‌وگوها با ابتنا به رهیافت نظری متفکرانی مانند مارکس، ویتفوگل، منتسکیو، وبر و… به این قرار بود که گویی روند مشروطه‌کردن قدرت در ایران، به دلایلی از جمله فقدان ساخت طبقاتی، اقلیم جغرافیایی منحصربه‌فرد، جامعه کم‌آب و پراکنده و… همواره با نوعی بن‌بست یا انسداد تاریخی مواجه شده است؛ ازاین‌رو و با عطف توجه به چنین زاویه تحلیلی، از پژوهشگران پرسیده بودیم که آیا روند مشروطه‌خواهی به همان شکل که تاکنون طی شده، امکان ادامه حیات دارد یا آنکه مسیر بدیلی را می‌توان برای آینده ایران متصور بود؛ مسیری که ضرورتا بر راهی تاکنون «طی‌نشده» اصرار دارد ... مطالعه بیشتر
کنترل تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

توصیه‌های بانک جهانی در جهت کنترل تعارض منافع

کنترل تعارض منافع باید به‌موازات ساده‌سازی روندهای مدیریت دولتی، مدیریت بهینه ساختارهای امور دولتی و تقویت شفافیت، پوشش رسانه‌‌ای و پاسخگویی مدیریت دولتی انجام شود. همچنین سرعت بخشیدن به اصلاح رویه‌های مدیریتی برای از بین بردن یا به حداقل رساندن تماس مستقیم میان کارکنان بخش عمومی و شهروندان و کسب‌وکارها در عمل باعث کاهش خطر بروز تعارض منافع می‌شود. کنترل بهتر ساختارهای امور دولتی با اعمال محدودیت‌های سخت بر کارکنان بخش عمومی، ازجمله مدیریت بر دارایی‌هایشان و درآمدها و عملکردشان، می‌تواند از بروز تعارض منافع پیشگیری کند. این امر باعث می‌شود که تشخیص و رسیدگی به تخلفات ناشی از آن ... مطالعه بیشتر
لویاتان- مرکز توانمدسازی حاکمیت و جامعه

کرونا، شوم‌ترین هراس هایک

دارن عجم‌اوغلو استاد اقتصاد دانشگاه MIT و از پژوهشگران برجسته توسعه و اقتصاد سیاسی است. از میان آثار شناخته شده او می‌توان به «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند» و «راه باریک آزادی» اشاره کرد. عجم اوغلو در این ویدیو پس از توضیحات مختصری در مورد مدل‌سازی‌های مربوط به شیوع ویروس کوید ۱۹ به پیامدهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی این بیماری همه‌گیر می‌پردازد. او به رابطه بین ظرفیت حاکمیتی در کشورهای مختلف و واکنش دولت‌ها به این بیماری اشاره می‌کند و این امر را به شبکه حمایت‌های اجتماعی این کشورها و  روندهایی همچون مقررات‌زدایی پیوند می‌زند. او سپس به مسئله اعتماد عمومی ... مطالعه بیشتر
بخشنامه تعارض منافع در آموزش و پرورش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره پنجم

دانلود نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۵ سرتیتر اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: جمعی از فعالین فضای مجازی در ارومیه، با انتشار نامه ای خطاب به اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، خواستار نظارت بر حسن اجرای بخشنامه اخیر وزارت آموزش پرورش برای مقابله با تعارض منافع و همچنین پیگیری تصویب قوانینی در راستای مقابله با این موضوع در تمامی سطوح سیاستگذار و تصمیم ساز حوزه آموزش و پرورش شدند. زهرا مظفر، مدیرکل ارزیابی عملکرد آموزش و پرورش از پیگیری بخشنامه مدیریت تعارض منافع وزارت آموزش ... مطالعه بیشتر
حل تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مدیریت تعارض منافع با شفافیت اطلاعات

تعارض منافع به عنوان یکی از عوامل ناکارآمدی حاکمیت‌ها از دهه‌های پیش موردتوجه کشورهای توسعه‌یافته‌تر قرار گرفته است. با اینکه مدت کوتاهی است که پژوهشگران به این مفهوم به عنوان یکی از عوامل اصلی ناکارآمدی سیاست‌گذاری و حکمرانی در ایران پرداخته‌اند، اما این موضوع به کرات توسط کاربران فضای مجازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی راهکار اصلی مبارزه با فساد دانسته می‌شود. چنانکه کاربری می‌نویسد: «تجربه بشر نشان داده که شفافیت و حل تعارض منافع تصمیم‌گیران، نیاز مهمی برای خشک کردن ریشه فساد است». بررسی دقیق‌تر فضای مجازی نشان می‌دهد که در ادبیات کاربران فضای مجازی تعارض یا تضاد ... مطالعه بیشتر

دالان‌های توسعه‌ی پیچیده از نظرگاهِ ناسیاست-سیاست

از مقصود فراستخواه تاکنون، کتاب‌ها و مقاله‌های متعددی به چاپ رسیده که به مهم‌ترین آنها اشاره می‌شود: ذهن و همه‌چیز؛ طرح‌واره‌هایی برای زندگی، ما ایرانیان: زمینه‌کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی، خویش‌کاوی ایرانیان در دوران مدرن، فضاها و پویش‌های شهری در مشروطیت با تأکید بر مورد تبریز، جامعه بزرگ و مقتضیات آن، جامعه ایران، بیم‌ها و امیدها و… . فراستخواه در این گفت‌وگو با تأکید بر یک ماتریس چندوجهی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فناوری و ذهنی، از پیچیدگی وضعیت جامعه ایران سخن می‌گوید و معتقد است نباید تحلیلی تقلیل‌یافته و ساده‌انگارانه از وضعیت به دست داد. از طرفی او به برهم‌افزایی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در سازمان برنامه و بودجه

تحول نظام بودجه‌ریزی‌ در گرو مدیریت تعارض منافع

در ادبیات توسعه، تحول اقتصادی را نتیجه سه مؤلفه «تغییر در کمیت و کیفیت جوامع بشری»، «تغییر در ذخیره دانش بشری، به ویژه دانشی که برای کنترل بر طبیعت بکار می‌رود» و «تغییر در چارچوب نهادی که ساختار انگیزشی عامدانه و هدفمند جامعه را معین می‌کند» می‌دانند. چارچوب نهادی از یک سو، متشکل از ساختار سیاسی (شوه انتخاب‌های سیاسی)، ساختار حقوق مالکیت (مشوق‌های اقتصادی رسمی) و ساختار اجتماعی (هنجارها و رسوم، مشوق‌های غیر رسمی در اقتصاد) تعریف می‌شود. از دیگر سو، کلید فهم فرایند تحول، قصدمندی بازیگرانی است که عاملان تغییرات نهادی هستند و فهم فراگیر از مسائل دارند. به ... مطالعه بیشتر
بخشنامه تعارض منافع آموزش و پرورش

تعارض منافع در آموزش و پرورش- ۱

?️وزیر آموزش و پرورش در بخشنامه مربوط به تعارض منافع چه می‌گوید؟ ?️فعالان حوزه آموزش و پرورش باید چه تصمیمی بگیرند؟ در این ویدیو کلیپ یک دقیقه‌ای به زبان ساده این موضوع را توضیح داده‌ایم. مطالب مرتبط: کشاکش منافع| قسمت چهارم: تعارض منافع در صنعت خودرو تعارض منافع در وزارت نیرو تعارض منافع در صنعت خودرو تعارض منافع در آموزش و پرورش- بخش سوم تعارض منافع در آموزش و پرورش- ۲ موقعیت‌های تعارض منافع در بخشنامه وزارت آموزش و پرورش ناظر به چه مواردی است؟ ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع در آموزش و پرورش- ۲

?️اصلی‌ترین مسیٔله نظام آموزش و پرورش کشور چیست؟ ?️حمایت از مدارس غیردولتی در کجا اتفاق می‌افتد؟ ?️ سهم مدارس غیردولتی از نظام آموزش کشور چقدر است؟ در این ویدیوکلیپ کوتاه مسیٔله تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش را توضیح دادیم مطالب مرتبط: کشاکش منافع| قسمت چهارم: تعارض منافع در صنعت خودرو تعارض منافع در وزارت نیرو تعارض منافع در صنعت خودرو تعارض منافع در آموزش و پرورش- بخش سوم تعارض منافع در آموزش و پرورش- ۱ موقعیت‌های تعارض منافع در بخشنامه وزارت آموزش و پرورش ناظر به چه مواردی است؟ ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در آموزش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ابعاد گسترده تعارض منافع در آموزش و پرورش

  تعارض منافع یکی از عوامل ناکارآمدی و تضعیف برابری و شاخص‌های رفاهی است که از رهگذر بروز فساد می‌تواند به تشدید فقر نیز منجر شود. برای بررسی ابعاد مختلف اجتماعی و اداری تعارض منافع، سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و جهاد دانشگاهی به امضا رسیده است. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی از بدو فعالیت در سال ۱۳۹۷ نسبت به موضوع تعارض منافع ورود داشته و مطالعاتی در این زمینه را سامان داده است. در راستای خط سیر مطالعاتی ـ حمایت‌طلبی این مرکز و نیز واکاوی هر چه ... مطالعه بیشتر
موقعیت‌های تعارض منافع در آموزش‌وپرورش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مصادیق تعارض منافع در آموزش‌ و پرورش: بخش دوم

وزارت آموزش‌وپرورش و سازمان‌های تابعه آن همانند سایر دستگاه‌های دولتی با موقعیت‌های تعارض منافع متعددی مواجه هستند که موجب شده، از اهداف و وظایف ماهوی خود فاصله بگیرند. از جمله موقعیت‌های شایعی که بسیاری از خانواده و دانش‌آموزان با آن مواجه شده‌اند موقعیت مشاوران مراکز خصوصی کنکور است. مدارس در ازای دریافت مبلغی به مراکز کنکور خصوصی مجوز می‌دهند در مدارسشان کلاس‌های مشاوره کنکور برگزار کنند. از آنجا که حضور در این کلاس‌ها رایگان است، بسیاری از دانش‌آموزان در آن شرکت می‌کنند؛ اما مشاوران مراکز خصوصی از این کلاس‌ها برای جذب دانش آموزان به مراکز خصوصی کنکور خود استفاده می‌کنند. ... مطالعه بیشتر

بررسی مصادیق تعارض منافع در شبکه بانکی (با تمرکز بر بانک مرکزی)

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در مسیر پیشبرد مأموریت و رسالت خود برای شناخت هرچه بیشتر مصادیق تعارض منافع در دستگاه‌های دولتی و عمومی کشور و ارائه راهکارهای سیاستی برای مدیریت آن، بخصوص تعارض منافع در شبکه بانکی، علاوه بر استفاده از ظرفیت کارشناسی خود از پژوهشگرانی که به‌طور مشخص درباره تعارض منافع پژوهش انجام داده‌اند نیز برای ارائه یافته‌های خود دعوت به عمل می‌آورد. بر همین اساس سه‌شنبه، ۳۱ تیر، فرشته الهی، پژوهشگر بانکداری اسلامی، به ارائه مصادیق تعارض منافع در شبکه بانکی با تمرکز بر بانک مرکزی پرداختند. این جلسه در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی ... مطالعه بیشتر

دولت مطلقه، نیاز یک جامعه از هم گسیخته است

برخی آثار احمد زیدآبادی عبارت‌اند از: دین و دولت در اسرائیل، الزامات سیاست در عصر ملت-دولت، از سرد و گرم روزگار، بهار زندگی در زمستان تهران و… . در این گفت‌وگو او تصریح کرده که سرنگونی دولت مطلقه، لزوما به وضعی مطلوب و نظمی دموکراتیک منجر نخواهد شد. حتی ای بسا وجود دولت مطلقه، نیاز جامعه‌ای ازهم‌گسیخته باشد که اجزای آن نمی‌توانند با هم سازگاری داشته باشند. او انقلاب‌ها را نتیجه ضعف دولت‌ها می‌داند و بر این نظر است که همواره پس از رخداد انقلاب، دولت قدرتمندتری با تمرکز بیشتر روی کار می‌آید. زیدآبادی معتقد است که دوگانگی قدرت، به ... مطالعه بیشتر
سازمان ملل برای مقابله با کرونا

گزارش ۱۳| پیشنهاد سازمان ملل متحد برای ایران: بازسازی پس از کرونا

صندوق کودکان سازمان ملل (UNICEF) و دفتر عمران  سازمان ملل (UNDP) با همکاری سایر تیم‌های کشوری سازمان ملل در ایران به‌تازگی برنامۀ «بازسازی بهتر پس از کرونا: اقدام مشترک UNCT برای ایران» را را‌ه‌اندازی کرده ‌است. با توجه به چالش‌های موجود، برنامۀ پیشنهادی سازمان ملل برای مقابله ‌با بحران کرونا در ایران، سه رکن اساسی را دربر می‌گیرد: (۱) تقویت نظام سلامت، (۲) حمایت اجتماعی از جمعیت آسیب‌پذیر و (۳) ایجاد اشتغال و تاب‌آورسازی اقتصادی. تیم کشوری سازمان ملل متحد در ایران در پیوست‌ گزارش خود تاکید می‌کند که ایران حتی پیش از بحران کرونا با چالش‌های اجتماعی-اقتصادی بسیاری روبه‌رو ... مطالعه بیشتر
تجربیات جهانی مدیریت تعارض منافع-مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

سازمان‌های شیشه‌ای

به گزارش فرهیختگان به گـــواه تجـــــارب عملـــی و پژوهش‌های صورت گرفته، بسیاری از مفاسد و ناکارآمدی‌های پرتکرار در عرصه حکمرانی ریشه در پدیده تعارض منافع دارد. پدیده‌ای که از سویی ظرفیت اجرایی حاکمیت را مستهلک می‌کند و از سویی دیگر به تولید نابرابر و تبعیض و البته بی‌اعتمادی در جامعه منجر می‌شود. گزارش پیش‌رو درراستای توسعه و ترویج ادبیات نظری و تجارب عملی مدیریت تعارض منافع، مجموعه‌ای از تجارب جهانی در این زمینه را گردآوری کرده که تامل در آنها می‌تواند راهکارهایی عملیاتی پیش‌روی سیاستگذاران و مسئولان دستگاه‌های اجرایی برای مقابله با موقعیت‌های تعارض منافع ارائه کند. راهکارهای اصلی مدیریت ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره چهارم

دریافت نسخه pdf خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع- شماره چهارم سرتیتر اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: ابلاغ بخشنامه تعارض منافع سازمان بهزیستی به استان‌ها منجر به برکناری ۱۷ نفر از مدیران و کارکنان بهزیستی خراسان شمالی و یا لغو مجوز فعالیت مراکز زیر نظر آنها شد. جواد توکلی، عضو نظام پرستاری مشهد، مشکلات موجود در قوانین وضع‌شده برای پرستاران را ناشی از تعارض منافع مسئولان دانست. مرکز پژوهش‌های مجلس طی تحقیقاتی به بررسی بازارهای اقامتی پرداخته و واگذاری مدیریت خانه‌مسافرها به شرکت مادرتخصصی ایرانگردی و جهانگردی را عامل ایجاد تعارض ... مطالعه بیشتر
موقعیت‌های تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حل مشکلات معیشتی در گرو قطع ریشه تعارض منافع

مقدمه لایحه مدیریت تعارض منافع که در آذر ماه سال گذشته به مجلس ارائه شد گامی در  مسیر حکمرانی مطلوب، صیانت و رعایت هرچه بیشتر حقوق شهروندان جامعه است. هدف از تصویب این لایحه در دولت، حمایت از اعتماد عمومی به مقامات، مسئولان و کارمندان و اداره کشور ، ارتقای شفافیت، ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد است. پس از تصویب لایحه فوق در هیئت دولت (آبان ۹۸) و ارسال به مجلس، سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلفی مانند سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش در بدنه دولت تلاش کردند تا در این راستا گام بردارند. در کنار دولت، کاربران فضای ... مطالعه بیشتر
آن روی سکه: بریتانیا و فساد در آفریقا

پشتیبانی بریتانیا از مبارزه با فساد آفریقا

در ابتدای کتاب نوشته شده است: این کتاب روایت جدیدی است از بی‌عدالتی و ظلمی که در عصر حاضر بر ملل محروم جهان سایه افکنده و از زبان قانون‌گذاران ساکن در یکی از کشورهای توسعه‌یافته صنعتی حقایق تکان‌دهنده‌ای نظیر پرداخت رشوه کلان، خرید دولتمردان مزدور و نحوه نفوذ در دستگاه‌های حاکمه کشورهای ضعیف اروپایی را به تصویر می‌کشد. اگرچه مقوله فساد به معضلی جهانی تبدیل شده اما تمرکز این کتاب بر تأثیر این پدیده خانمان‌سوز در قاره افریقا حقایق تلخی را برملا می‌سازد. به طوری که در نمایه مربوط به بیست کشور دارای بالاترین مظاهر فساد در سراسر جهان تنها ... مطالعه بیشتر
مصادیق تعارض منافع در سازمان حفاظت محیط زیست

فاصله گرفتن از اصول ارزیابی محیط زیست تعارض منافع را افزایش می‌دهد

ادبیات جهانی حاکی از آن است که بسیاری از کشورها برای مدیریت تعارض منافع چه در سطح فردی و چه در سطح سازمانی متوسل به بخشنامه، آیین نامه و در موقعیت‌هایی قانون شده‌اند؛ اما گاهی مدیریت تعارض منافع ساده‌تر از این چیزهاست. تنها کافی است قانون‌های موجود را درست اجرا کنیم، تعارض منافع خود به خود حل خواهد شد. یکی از این موارد موضوع ارزیابی پروژه‌های محیط‌زیستی است.  برابر قانون، اجرای پروژه‌های توسعه‌ای نظیر ساخت راه‌ها، احداث صنایع، توسعه شهرها و… منوط به انجام و تأیید مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی است. یکی از موضوعاتی که سال‌ها بین کارشناسان و ... مطالعه بیشتر
تقویت ظرفیت‌های حاکمیتی برای برقراری آزادی‌های لیبرالی

بازگشت به هابز

در قرن بیستم دولت دشمن اصلی آزادی بود. اما امروز، ضعف دولت مهم‌ترین تهدید برای آزادی است. در بخش‌های زیادی از جهان، دولت‌ها سقوط کرده‌اند. در بخش‌هایی دیگر، دولت به‌تدریج تضعیف‌شده است یا فاسد است. نتیجه این است که میلیاردها نفر فاقد ابتدایی‌ترین شرایط برای زندگی مطلوب هستند. حتی در بسیاری از کشورهای ثروتمند نیز ترس از جرائم فراگیر است. اما لیبرال ها (تحت تأثیر سوابق هولناک جرائم علیه بشریت به پشتوانه دولت‌ها) در این باور خود راسخ هستند که چالش اصلی سیاست، محدود کردن قدرت دولت است. آن‌ها با باور به اینکه برخی آزادی‌های انسانی وجود دارند که هیچ‌گاه ... مطالعه بیشتر