حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

دموکراسی خواهی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

برای نیل به توسعه‌یافتگی، نخستین گام، برقراری امنیت در همه‌ی وجوهِ آن است

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی در چارچوب تدوین مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت، با همکاری روزنامه شرق و در ادامه‌ی گفتگوهای پیشین با اساتید و پژوهشگران سیاست و تاریخ و جامعه‌شناسی، این بار به سراغ اقتصاددانان رفته و از نسبت میان توسعه، دموکراسی‌ خواهی و مردم‌سالاری، پرسش‌هایی را طرح کرده است. گفتگوی پیشِ رو، در ادامه‌ی گفتگوهایی است که پیش از این با اساتیدی نظیر دکتر صالحی اصفهانی، دکتر سرزعیم، دکتر ستاری‌فر و دکتر طبیبیان، به انجام رسیده است. توسعه و پیشرفت جوامع نزد عموم پژوهشگران علوم اجتماعی، عمدتا با مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی، انتخابات آزاد و حکمرانی خوب گره خورده ... مطالعه بیشتر
بودجه‌بندی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دولت‌ها چگونه باید کسری بودجه ۲۰% (یا بیشتر) در سال ۲۰۲۱ را مدیریت کنند؟

ماه‌های اکتبر، نوامبر و دسامبر معمولاً برای خزانه‌داریِ شهرها، دفاتر بودجه استانی و وزارت‌خانه‌های دارایی در سراسر جهان، ماه‌های پر‌ مشغله‌ای هستند. در این زمان از سال، مقامات در حال نهایی‌کردن پیشنهادات بودجه خود و آماده‌شدن برای ارائۀ این پیشنهادات به نمایندگان سیاسی هستند. غالباً انتظار می‌رود که طرح‌های درآمد و هزینه سال بعد، مشابه سال قبل باشد؛ با برخی افزایش‌های جزئی برای انعکاس تورم و سایر تأثیرات قابل انتظار و قابل برنامه‌ریزی بر درآمد موجود یا نیازهای سیاستی. تنظیم بودجه سال ۲۰۲۱ بسیار متفاوت به نظر می‌رسد و برای مقامات چالشی جدی ایجاد خواهد کرد. ما اخیراً در یک ... مطالعه بیشتر
لایحه مدیریت تعارض منافع دولت

قانون مدیریت تعارض منافع؛ درگیرودار مجلس و دولت

از زمانی که معاونت حقوقی ریاست جمهوری پیش‌نویس لایحه «مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی» را منتشر کرد تا تکمیل و نهایی شدن لایحه در هیئت دولت دو سال طول کشید. این لایحه که  مشتمل بر (۴۰) ماده است در آذر  ۹۸ در قالب لوایح دو فوریتی برای مجلس شورای اسلامی ارسال شد اما مجلس دهم فرصتی برای بررسی و تصویب لایحه نداشت. این لایحه در محافل تخصصی مورد بحث و نقد قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آن بررسی شده است، از این رو به نظر می‌رسد لایحه‌ای است که می‌تواند کارآمد باشد. در همین حال مجلس یازدهم ... مطالعه بیشتر
تنظیم بودجه- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

بکارگیری فناوری در جهت بهبود پیش‌بینی بودجۀ استانداری‌های و نظارت بر آن

هفتۀ گذشته و با افزایش شدید موارد ابتلا به ویروس کووید-۱۹ دولت‌های فرانسه و آلمان اعلام کردند که کشورهایشان بار دیگر به خانه‌نشینی اجباری روی آورده‌اند. درحالی‌که اروپا با موج دوم کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کند، انتظار می‌رود که دولت‌ها در سرتاسر جهان تصمیمات مشابهی اتخاذ و اعلام کنند. اگرچه که اپیدمیولوژیست‌ها مدت‌هاست انتظار این مسئله را می‌کشیدند، اعلام دستور خانه‌نشینی اجباری بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط را غافل‌گیر کرده است. وزیر اقتصاد آلمان، اولاف شولتز با هدف کاهش اثرات خانه‌نشینی اجباری بر کسب‌وکارها وعده داد که دولت تا ۷۵% درآمدی را که شرکت‌های کوچک سال پیش تا این موقع ... مطالعه بیشتر
استراتژی‌های بقا- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

اصلاح ساختار دولت و جامعه مقدم بر تغییر سیاست‌گذاری

چه چیزی باعث پدیداری رهبران دارای چشم‌انداز می‌شود؟ بخش اعظمی از پاسخ به این پرسش در توانایی رهبران در ترسیم تصویر جهانی با تفاوت‌هایی رادیکال از جهان فعلی برای هواداران و همچنین هواداران بالقوه‌شان است. این رهبران باید بتوانند هوادارانشان را متقاعد سازند که جهان فعلی آنان می‌تواند به طریقی به تصویری از جهان که آنان ارائه می‌کنند، بدل شود. این تحول ممکن است اساساً بر حوزه‌های مذهبی، اجتماعی یا سیاسی حیات آن‌ها تمرکز داشته باشد. هر حوزه نمایانگر بازسازی اساسی استراتژی‌هایی است که مردم برای فائق آمدن بر حوادث و مسائل نامنتظره در زندگی روزمره اتخاذ می‌کنند. تمامی مردم ... مطالعه بیشتر
سازمان غذا و دارو- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

بخشنامه‌ی پرمناقشه‌ی رئیس سازمان غذا و دارو

بخشنامه‌ی پرمناقشه‌ی رئیس سازمان غذا و دارو  در همه کشورهای جهان، حوزه‌های سلامت و آموزش عمومی کانون شکل‌گیری تعارض منافع هستند. تعارض منافع در این حوزه‌ها به سبب انکه خدماتشان محل رجوع اقشار زیادی از مردم و خانواده‌هاست، به طور مستقیم در رفاه اجتماعی و تشدید فقر و نابرابری تاثیر دارد. از همین رو است که پرداختن به موقعیت‌های تعارض منافع در این حوزه‌ها همواره امری ضروری است. پس از مناقشه بر سر استعفای معاون وزیر بهداشت و منتسب کردن این موضوع به موقعیت تعارض منافع برای معاون مستعفی[۱]، اکنون مصداق دیگری از تعارض منافع در حوزه‌ی سلامت رسانه‌ای شده ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در سیستم بانکی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

کشاکش منافع| قسمت سوم: تعارض منافع در نظام بانکی

  نظام بانکی یکی از ابرچالش‌های پیش روی اقتصاد کشور است. بدون شک ریشه بسیاری از کژکارکردی‌های نظام بانکی در ایران به موقعیت‌های تعارض منافع در نظام بانکی و بانکداری ما برمی‌گردد. بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر و یا تنظیم‌گر در سیستم بانکی، نقش محوری در رفع موقعیت‌های تعارض منافع یا تبدیل آنها به موقعیت‌های فسادخیز دارد. در سومین قسمت از برنامه کشاکش منافع به سراغ گفتگو با دکتر احمد عزیزی معاون ارزی اسبق بانک مرکزی و دکتر علی سعدوندی استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی رفتیم تا ضمن آشنایی با مصادیق تعارض منافع در نظام بانکی و علی‌الخصوص بانک ... مطالعه بیشتر
فقر آموزشی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گزارش ۱۷| نگران فقر آموزشی باشیم: هیچ راه‌حلی به‌ تنهایی جوابگوی تمام نیازها نیست

اکنون حدود یک‌ سال می‌شود که در واکنش به بحران کرونا، در بیش از ۱۹۰ کشور، ۱.۶ میلیارد کودک از حضور در کلاس‌های درس به طور دائم یا موقت محروم شده‌اند. به دنبال تعطیلی کلاس‌های حضوری، بسیاری از کشورها برای تداوم آموزش، به روش‌های آموزش از راه دور روی آورده‌اند، اما دسترسی کودکان مناطق محروم به آموزش در این دوران، بسته به میزان دسترسی به فن‌آوری و امکان یا عدم امکان آموزش با راهنمایی معلم، متفاوت است. در عین حال تجربیات جهانی نشان داده است که اولویت باید بازگشایی مدارس باشد. شمار زیادی از کشورها، با تصمیم‌گیری محلی در مورد ... مطالعه بیشتر
مدیریت تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و سوم

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۳ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: فاطمه رحمانی نماینده مردم مشهد و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داد در ادامه رسیدگی به طرح مدیریت تعارض منافع ماده ۴ آن به تصویب کمیسیون رسید. در این ماده وظیفه نظارت بر حسن اجرای این قانون برعهده سازمان بازرسی گذاشته شده بود، که پس از بحث و بررسی‌های آن در جلسه سازمان اطلاعات سپاه و وزارت اطلاعات به ناظران اجرای این قانون اضافه شدند. احمدحسین فلاحی، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، در گفتگو با ... مطالعه بیشتر
توسعه اقتصادی بحرین- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تجربه برنامه توانمندسازی حکومت: پرش از مانع

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع کارکنان صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تعارض منافع کارمندان آن‌ها

رکود و نااطمینانی در بازارهای پول، ارز، طلا، مسکن و … و افزایش مداوم و افسارگسیخته تورم در کشور طی یک سال گذشته مردم را برای حفظ سرمایه خود و جلوگیری از کاهش ارزش آن در کنار تشویق و ترغیب دولت، به سمت بازار سرمایه سوق داد. این هجوم بی‌سابقه افراد موجب شد تا افراد بدون اطلاعات کافی اقدام به فعالیت در بازار سرمایه کنند و از ظرفیت‌های آن که تا چندی قبل هیچ اطلاعی از آن نداشتند، استفاده نمایند. یکی از این ظرفیت‌ها که البته بسیار می‌تواند به کمک افرادی که اطلاع و آگاهی و زمان کافی در خصوص ... مطالعه بیشتر
مدیریت تعارض منافع در وزارت نیرو

بیم و امیدهای بخشنامه نحوه مدیریت تعارض منافع در وزارت نیرو

وزارت نیرو به‌واسطه نقش‌های حساسی که بر عهده دارد به‌ویژه نقش ویژه خدمات‌رسانی به مردم و از سوی دیگر بودجه‌های عمرانی کلان، هم پرخرج‌ترین وزارتخانه محسوب می‌شود و هم پردرآمدترین آن‌ها. چنین جایگاهی منجر به این شده است که پیگیری مدیریت تعارض منافع و پیشگیری از فساد در وزارت نیرو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار باشد. «رضا اردکانیان»، وزیر نیرو از ابتدای دوره تصدی خود در دولت دوم آقای روحانی دغدغه مبارزه و پیشگیری از فساد را داشت اما این چهار سال بسیار زودتر از به ثمر رساندن دغدغه‌هایش برای او گذشت. درواقع، اردکانیان در ماه‌های آخر وزارتش توانست مجموعه وزارت ... مطالعه بیشتر
مدیریت تعارض منافع در آموزش و پرورش

کشاکش منافع| قسمت دوم: تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش

  اواخر خرداد ماه بود که وزیر آموزش و پرورش آقای حاجی میرزایی، طی بخشنامه ای اعلام کرد که مصمم هستم تا مدیریت تعارض منافع را در وزارت آموزش و پرورش عملیاتی کنم. مدیریت تعارض منافع و مبارزه با فساد در وزارت آموزش و پرورش که گره خورده با منافع بسیاری از گروه های مختلف ذینفع است، پیچیدگی های فراوانی دارد. در این قسمت به سراغ گفتگو با منصور اردستانی مدیرکل امور حقوقی وزارت آموزش و پرورش و دکتر مجید صرفی مشاور حقوقی مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه رفتیم تا ضمن آشنایی با مصادیق تعارض منافع در وزارت آموزش و ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع نظام قضایی

بازگشایی پرونده ­هایی از تعارض منافع در سازمان­ها  

بررسی توییت‌های منتشر شده در هفته گذشته یعنی در حدفاصل روزهای ۱ تا ۷ آذر، توجه گسترده نظرات عمومی در خصوص استعفای پس از عزل معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و اقدامات انجام شده توسط وی را که گفته می‌شود درگیر با تعارض منافع بوده‌ است نشان داد. علاوه بر این موضوع که به دلیل وضعیت نگران‌کننده کرونایی کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، موضوعاتی از قبیل تعارض منافع موجود در قوه قضائیه و نیز برکناری ۳۰۰ مدیر در آموزش و پرورش به دلیل داشتن تعارض منافع نیز در فضای مجازی مورد بحث قرار گرفتند. سهم توییتر از میان ... مطالعه بیشتر
بیست و دومین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و دوم

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۲ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش خبر داد که حدود ۳۰۰ نفر از مدیران و معاونان آموزش و پرورش که مشمول تعارض منافع می‌شدند، جابه‌جا شدند. محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی از اصلاح ارجاع کار نظارت بر ساخت و ساز به منظور شفافیت و اقدام ویژه در خصوص رفع تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور خبر داده است. ولی اسماعیلی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی ضمن اعلام خبر تصویب ... مطالعه بیشتر

بازار سیاست باید خود را اصلاح کند

پیشرفت و توسعه نزد عموم اندیشمندان علوم انسانی با مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی حکومت، انتخابات آزاد و به طور کلی حکمرانی خوب گره خورده است. بررسی تجارب جهانی نشان می‌دهد بسیاری از کشورها توفیق چندانی در دستیابی به مردم‌سالاری نداشته‌اند. مؤسسات مختلف، دستیابی به شاخص‌های مختلف مردم‌سالاری مانند انتخابات آزاد را مورد سنجش قرار می‌دهند؛ برای مثال، در شاخص مردم‌سالاری نشریه اکونومیست، بیش از ۵۰ درصد از کشورهای مورد بررسی (۶۸ کشور از ۱۲۹ کشور)، امتیازی کمتر از ۵۰ درصد دارند. مباحث بسیار گسترده‌ای به‌ویژه پس از بهار عربی تحت عنوان شکست جنبش‌های مردم‌سالارانه در جریان است. با توجه به سیر مباحث ... مطالعه بیشتر
حزب کارگر - مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

نئوکورپراتیسم و اصلاح سیاستی در برزیل

به قدرت رسیدن حزب کارگر در ژانویه ۲۰۰۳ تنها تغییری در جهت‌گیری‌های سیاسی و اقتصادی دولت برزیل نبود بلکه شروع تغییراتی در روابط بین جامعه و دولت و بهبود چارچوب نهادی حکمرانی در این کشور بود. تاسیس شورای توسعه اجتماعی و اقتصادی[۱]  (CDES) برزیل با هدف بهبود حکمرانی دموکراتیک و توسعه اجتماعی و اقتصادی از طریق مشورت و گفت‌وگو با نقش‌آفرینان جامعه مدنی یکی از اصلاحات دولت کارگر بود. این مقاله با بررسی این نهاد جدید تلاش می‌کند به دو پرسش پاسخ دهد: واکنش نخبگان سیاسی و اقتصادی نسبت به این نهاد چیست؟ مکانیسم‌های مروج گفت‌وگو چرا و تا چه ... مطالعه بیشتر
اشتراک‌گذاری داده‌ها- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تجربه برنامه توانمندسازی حکومت: تغییر روش کار از طریق به اشتراک‌گذاری اطلاعات  

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر
مردم‌سالاری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مردم‌سالاری و توسعه‌ی اقتصادی

پیشرفت و توسعه نزد عموم اندیشمندان علوم انسانی با مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی حکومت، انتخابات آزاد و به طور کلی حکمرانی خوب گره خورده است. بررسی تجارب جهانی نشان می‌دهد بسیاری از کشورها توفیق چندانی در دستیابی به مردم‌سالاری نداشته‌اند. مؤسسات مختلف، دستیابی به شاخص‌های مختلف مردم‌سالاری مانند انتخابات آزاد را مورد سنجش قرار می‌دهند؛ برای مثال، در شاخص مردم‌سالاری نشریه اکونومیست، بیش از ۵۰ درصد از کشورهای مورد بررسی (۶۸ کشور از ۱۲۹ کشور)، امتیازی کمتر از ۵۰ درصد دارند. مباحث بسیار گسترده‌ای به‌ویژه پس از بهار عربی تحت عنوان شکست جنبش‌های مردم‌سالارانه در جریان است. با توجه به سیر مباحث ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی و شهرداری

کشاکش منافع| قسمت اول: تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی و شهرداری

  تعارض منافع در رابطه بین سازمان نظام مهندسی و شهرداری تهران بازار مهندسی را دستخوش فساد،رانت و انحصار کرده است. در این قسمت به گفتگو با عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی و نادر شکوفی عضو هیات مدیره جامعه مهندسان مشاور نشستیم تا بی پرده از منافع گروه های مختلف حوزه ساخت و ساز مسکن با خبر شویم. مطالب مرتبط: بازیگران تعارض منافع در حوزه مسکن کشاکش منافع| قسمت سوم: تعارض منافع در نظام بانکی کشاکش منافع| قسمت دوم: تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش تعارض درآمد و وظیفه در مدیریت پسماند راهکاری برای مدیریت تعارض منافع ... مطالعه بیشتر