تعارض منافع

مجمع تشخیص مصلحت نظام

مجمع تشخیص مصلحت نظام ورود کند

تعلل دو قوه مجریه و مقننه برای تدوین قانون تعارض منافع، مقابله با فسادهای احتمالی ناشی از آن را نیز در حالت تعلیق نگه داشته است. لایحه «نحوه مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارائه خدمات عمومی» اگرچه به پیشنهاد معاونت حقوقی رئیس‌جمهور در دستور کار دولت قرار گرفت و با طی‌کردن مراحل بررسی، در جلسه ۱۹ آبان ۱۳۹۸ هیئت وزیران مشتمل بر «۴۰» ماده تصویب شد اما همچنان در مرحله بررسی باقی مانده است و تا تبدیل‌شدن به قانون فاصله دارد. از این جهت غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گفت‌وگو با «شرق» پیشنهاد می‌‌دهد ... مطالعه بیشتر
مصادیق تعارض منافع در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

شناسایی مصادیق تعارض منافع: راهبردها و راهکارها

در سال‌های گذشته موسسات و اندیشکده‌های انگشت شماری موضوع تعارض منافع را به یکی از حوزه‌های پژوهشی خود تبدیل کرده‌اند. این سازمان‌ها به کرات پیامدهای وجود تعارض منافع در دستگاه‌های دولتی و ضرورت مواجهه با آن را طرح کرده‌اند، اما اغلب به این سوال پاسخ نداده‌اند که شناسایی مصادیق تعارض منافع چگونه است؟ مطالعه پژوهش‌های تعارض منافع در ایران (اگرچه بسیار محدود است) حاکی از استفاده گسترده از روش‌های کیفی شامل گردآوری داده از طریق مصاحبه و توصیف و تبیین با استفاده از تحلیل مضمون (تماتیک) است. این در حالی است که تحلیل مضمون مصاحبه‌ها و قوانین گرچه روشی پایه‌ای ... مطالعه بیشتر
مدیریت تعارض منافع در بخش مسکن-مرکز توانمندسازی و حاکمیت جامعه

راهکارهای مدیریت تعارض منافع در بخش مسکن

یکی از مهمترین سیاستهای اداره بازرسی عمومی وزارت مسکن ایالات متحده برای کاهش جرایم اداری و بهبود کارایی در حوزه مسکن مدیریت تعارض منافع در دستگاههای تابعه این وزارت خانه است. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای مدیریت تعارض منافع متن پیشرو که نحوه مدیریت تعارض منافع وزارت مسکن و توسعه شهری ایالات متحده را نشان می‌دهد ترجمه و تلخیص کرده است. همانطور که در متن گزارش آمده است، این اداره طی اطلاعیه‌ای مهمترین موقعیت های تعارض منافع و راهکارهای اجتناب یا مدیریت تعارض منافع را به کارمندان و مدیران این دستگاه ها  ابلاغ کرده است. بنا به تعریف ... مطالعه بیشتر

معامله سهام با اطلاعات پنهانی

هرگونه استفاده از اطلاعات نهانی جرم است و با افرادی که از این اطلاعات به نفع خود سود ببرند، برخورد قانونی می‌شود. یک سر ماجرای استفاده از رانت اطلاعاتی در بازار سرمایه می‌تواند به اشتغال هم‌زمان افراد در بورس و شرکت‌ها برسد. هرچند قانون این اتفاق را ممنوع کرده؛ اما گاه راه‌هایی برای دور‌زدن این قانون وجود دارد که زمینه سوءاستفاده را فراهم کرده است. بنا به تعریف مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی چنانچه یک مقام عمومی منافعی در فعالیتش با شرکت‌های خصوصی داشته باشد یا اشتغال هم‌زمان در حوزه‌های نزدیک به‌ هم در بخش‌های خصوصی و عمومی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع بخش انرژی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

کدهای رفتاری برای مدیریت تعارض منافع

امروزه در ادبیات جهانی سازمان‌ها، تعارض منافع به مسئله‌ای مشترک تبدیل شده است و اغلب سازمان‌های بخش عمومی در کشورها راهکارهای مدیریت تعارض منافع را در دستور کار خود قرار داده‌اند. به‌طور اجمالی تعارض منافع ناظر بر موقعیت دوراهی فرد یا سازمان در مواجهه بین انتخاب منافع خودشان و منافع عمومی است که می‌تواند وظیفه حرفه‌ای و شغلی را تحت تأثیر قرار دهد. مدیریت تعارض منافع نیز به منظور مدیریت انتخاب در دو راهی نفع شخصی و نفع عمومی است تا فرد یا سازمان قبل از وقوع هر نوع فساد و ناکارآمدی کنترل شوند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد ... مطالعه بیشتر

اعتبار خیریه‌ ها و اعتماد عمومی در گرو مدیریت تعارض منافع

وضعیت‌های تعارض منافع می‌توانند هر نوع سازمانی را متأثر سازند. ارتباطات شخصی و حرفه‌ای متولیان می‌توانند منشأ ظهور تعارض منافع شوند و متولیان خیریه ها موظف هستند واکنش مؤثری در برابر این تعارض‌ها نشان دهند. متولیان خیریه‌ ها به‌لحاظ قانونی وظیفه دارند که تنها در جهت منافع خیری خود عمل کنند. آن‌ها نباید خود را در موقعیتی قرار دهند که این وظایف با منافع شخصی‌شان در تعارض قرار گیرد. این راهنما با این هدف توسط کمیسیون مقررات‌گذاری خیریه‌ها در انگلستان و ولز تهیه شده تا منبع عملکرد تمامی خیریه‌ های ثبت شده و ثبت نشده در انگلستان و ولز باشد؛ ... مطالعه بیشتر
اشتغال هم‌زمان در مجلس

حیاط خلوت نمایندگان

اشتغال هم‌زمان به‌عنوان یکی از نمونه‌های بارز تعارض منافع بین مدیران و افراد ذی‌نفوذ دیده می‌شود. حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی در برخی پست‌های دولتی یا شرکت‌های پررونق اقتصادی نیز از این قاعده مستثنا نیست. اما ریشه چنین اتفاقاتی کجاست؟ اخیرا سخن از آن به میان آمده که برخی نمایندگان سابق مجلس، تلاش خود را برای حضور در وزارت نفت افزون کرده‌اند. علی ابراهیمی، نماینده مجلس دهم شورای اسلامی که در دوره حضور خود تحقیق و تفحص از وزارت نفت درباره وجود فساد در صنعت پتروشیمی‌ را دنبال می‌کرد، در گفت‌وگو با «شرق» به ریشه‌های این اتفاق نگاهی می‌اندازد. به ... مطالعه بیشتر
معنی تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مجلس جدید: بیم و امید در خصوص لایحه تعارض منافع

مجلس جدید در هفته گذشته آغاز به کار کرد و همچون هر شروع دیگری این آغاز نیز با امیدهایی در خصوص بهبود شرایط جامعه و بیم‌هایی از عدم توجه به مسائل اساسی و برآورده نکردن خواست‌های مردم همراه بود. در این میان مطرح شدن مفهوم تعارض منافع در میان مسئولان و مردم در آغاز کار مجلس یازدهم رویداد خجسته‌ای است که می‌تواند توجه نمایندگان مردم را به تصویب قوانین لازم در این زمینه معطوف نماید و مردم را به خواست و پیگیری این مسأله رهنمون شود. بررسی رویدادهای فضای مجازی در هفته گذشته (۳۱ اردیبهشت تا ۷ خرداد) نشان از ... مطالعه بیشتر

معامله‌گران در سایه

تعارض منافع در اقتصاد ایران پدیده مرسومی است که گرچه سویه‌های مثبتی می‌تواند داشته باشد در عین حال می‌تواند زمینه‌ساز فساد شود. این روزها که تنور بازار بورس داغ است، تعارض منافع در این بازار هم رایج‌تر و گسترده‌تر از قبل شده؛ افراد و گروه‌هایی که به واسطه شغل و سمت خود در شرکت‌های بورسی بزرگ به بانک اطلاعاتی دسترسی دارند که سایر سهامداران خرد و معمولی هیچ اطلاعی از آنها ندارند و برایشان قابل دسترس نیست. غلامرضا سلامی در گفت‌و‌گو با «شرق» مصادیق تعارض منافع در بازار سرمایه را لیست می‌کند و البته به مصادیقی از آن که خیر ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع در بورس اوراق بهادار

اتفاقات عجیب در بازار سرمایه کم نیست. اینکه برخی شرکت‌ها و دارایی‌ها قیمت‌های آن‌چنانی دارند و قیمتشان در سه ماه ۱۰ برابر می‌شود، از همین مسائل عجیب است که به‌ویژه در یک سال گذشته زیاد رخ داده است. سهام کنتورسازی هم یکی از همین عجایب بود. سهام این شرکت مانند دیگر شرکت‌ها در حال معامله بود و روند طبیعی خود را طی می‌کرد تا اینکه به‌دلیل ارائه اطلاعات اشتباه و انتشار آن روی سایت کدال، زمینه ضرر و زیان صدها سهام‌دار در این بازار ایجاد شد. این عجایب همچنان در بورس دیده می‌شود؛ اما علت این ماجراها چیست؟ اشتغال هم‌زمان ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در وزارت بهداشت- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع در مجلس

دولت حسن روحانی برای تنظیم و تصویب لایحه «نحوه مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارایه خدمات عمومی» در مجلس شورای اسلامی تلاش‌های بسیاری کرد و از سوی دیگر تحلیلگران و کارشناسان تلاش کردند تا مفهوم تعارض منافع و یا تضاد منافع را در جامعه ترویج دهند. در ارزیابی ادبیات کارشناسان و فضای عمومی جامعه گاهی این مفهوم به طور دقیق و با مصادیق بیان می‌شود اما گاهی برخی دچار کج فهمی می‌شوند. در مجموعه یادداشت‌های تحلیل تعارض منافع در فضای مجازی به طور هفتگی نحوه استفاده از مفهوم در شبکه‌های اجتماعی رصد و ارزیابی می‌شوند.  رصد فضای ... مطالعه بیشتر

بازنشستگان وزارت نیرو و تعارض منافع درب گردان

تعارض منافع درب گردان ناظر بر موقعیتی است که افراد پیش از استخدام در دستگاه‌های دولتی و یا پس از استعفا و بازنشستگی از دولت در شرکت‌های خصوصی در حیطه شغلی مرتبط مشغول به کار شوند. به موقعیتی که افراد بازنشسته بلافاصله از دستگاه‌های دولتی وارد بخش خصوصی شوند، تعارض منافع ارتباطات پساشغلی می‌گویند. تحول در بدنه و چابک سازی فضای مدیریتی در دستگاه‌های دولتی همواره با مخالفت‌ها و مقاومت‌هایی روبرو بوده است. مهم‌ترین استدلال مخالفین این است که بازنشستگی کارکنان باتجربه و باسابقه باعث از دست دادن نیروهای توانمند و متخصص می‌شود. از سوی دیگر مدیران بازنشسته همواره این ... مطالعه بیشتر

بخش بیمه؛ در تعارض میان منافع سازمان یا بیمه شدگان

بخش بیمه‌ای سازمان تأمین اجتماعی ارتباط مستقیمی با مردمی دارد که در قالب کارفرما و کارگر با سازمان در ارتباط هستند و وجود تعارض منافع در این بخش تأثیرات مستقیم و فوری بر آنان می‌گذارد. برای مثال یکی از مصادیق تعارض منافع تأمین اجتماعی در بخش بیمه‌ای، در هیأت رسیدگی به مطالبات بروز می‌یابد؛ این هیأت که مسئول رسیدگی به اختلافات میان کارفرما و سازمان است، باید بی‌طرف باشد اما ترکیب اعضایش آن را به سوی دفاع از منافع سازمان سوق می‌دهد و بدین ترتیب بسیار محتمل است که عدالت را در مورد کارفرمایان رعایت نکند. مطالب مرتبط: بی‌توجهی به ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در خیریه‌ها- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

آیا نهادهای خیریه هم درگیر تعارض منافع می‌شوند؟

حفظ حسن شهرت موسسات خیریه و ثتبیت اعتماد عمومی به آن‌ها گام مهمی برای استمرار و اثرگذاری بیشتر این موسسات است؛ در راستای تحقق این امر، مدیریت موثر تعارض منافع ضرورت می‌یابد. شیوه عملی شدن این مهم نیز از طریق ارائه راهنمایی برای متولیان خیریه است تا بتوانند با کمک آن تعارض منافعی را که ممکن است در خیریه‌شان ایجاد شود مدیریت کنند. تعارض منافع در خیریه ها و انواع آن هر زمان موقعیت پیشامد که مانع از تصمیم‌گیری متولی در راستای منافع خیریه شد، می‌توان گفت که تعارض منافع رخ داده است. این موانع تصمیمات درست می‌تواند از منافع ... مطالعه بیشتر
سازمان تامین اجتماعی

بخش سرمایه گذاری و درمان؛ در تعارض میان منافع سازمان و بخش خصوصی

سازمان تامین اجتماعی ارتباطی مستقیم با منافع بخش بزرگی از اعضای جامعه دارد و مستقیماً با پول حق بیمه آنها اداره می‌شود. اما بخش‌های مختلف این سازمان به دلیل قرار گرفتن در موقعیت‌های تعارض منافع گهگاه منافع عمومی را قربانی منافع شخصی گروه‌های مختلف درون و بیرون سازمان می‌کنند. برای مثال در شستا که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری کشور است، مدیران سازمان خود عضو هیأت مدیره شرکت‌های زیرمجموعه شده‌اند و در نتیجه به جای نظارت بر فعالیت این شرکت‌ها و جلوگیری از تخلف، منافع خود را لحاظ می‌کنند. در بخش درمان هم حضور پزشکان موجب شده است که در ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در وزارت صمت- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

قیمه، ماست، وزارت صمت و تعارض منافع

یک ماه پیش بود. کنگره آمریکا به دولت اجازه داد که با یک بسته ۲۰۰۰ میلیارد دلاری از کسب و کارها در مقابل کرونا حمایت کند. اما با یک شرط. این کسب و کارها نباید به نحوی از انحاء(مالکیت، سهامداری، مدیریتی و …) وابسته به ترامپ، وزیرانش و یا اقوام درجه یک آنها باشند. عجیب است؟ نیست؟ حتی در شرایط اضطراری همچون رکود ناشی از کرونا نیز، نمایندگان کنگره آمریکا حواس شان به تعارض منافع هست. ما چطور؟ حواس مان هست؟در ادامه سلسله مطالبی که به تحلیل واکنش کاربران فضای مجازی در موضوع تعارض منافع می‌پردازد، در یادداشت پیش رو ... مطالعه بیشتر
تلاقی منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

صدور مجوز واردات مدیران برای خودشان

«سال ۱۳۹۷ که با شدیدترین مسائل تحریمی و مشکلات ارزی مواجه بودیم، بیش از ۶۰۰ میلیون دلار به واردات داروهایی اختصاص داده شده که این داروها تولیدکننده داخلی داشتند. کشوری که ارز ندارد و تحریم شده، باید روی دلار به دلار مصارف ارزی‌اش دقت و کنترل داشته باشد. چرا شرکت دارویی که برایش سرمایه‌گذاری شده و خط تولید و پرسنل دارد، یک‌باره تعطیل می‌شود و همین دارو به چندین برابر قیمت وارد می‌شود؟ تنها جواب تلاقی منافع است. در سال ۹۷، ۶۰ درصد ارز کشور به واردات اختصاص یافته اما متأسفانه هیچ اطلاعات شفافی از تخصیص آن نداریم، مگر به‌طور ... مطالعه بیشتر
اتحاد قاعده‌گذار و مجری

تعارض منافع در بانک مرکزی

اتحاد قاعده‌گذار و مجری به عنوان یکی از انواع تعارض منافع در بانک مرکزی تبعات اقتصادی جدی‌ای برای تمام شهروندان یک جامعه از زنان خانه‌دار تا سرمایه‌گذاران و کارفرمایان دارد. حداقل سه مکانیزم تاثیرگذاری این نوع تعارض منافع بر اقتصاد را می‌توان شناسایی کرد در صورت رفع آن بخش بزرگی از مشکلات اقتصادی مرتفع خواهد شد. اول آنکه موجب تشدید کسری بودجه می‌شود. یعنی دولت بدون نگرانی از کسری بودجه و با اتکا به پول بدون پشتوانه به تدوین بودجه‌هایی می‌پردازد که از همان ابتدا دچار کسری است. دوم آنکه از طریق سیاست‌های بانک مرکزی مثل جلوگیری از اتخاذ سیاست ... مطالعه بیشتر

لایحه معلق‌مانده مبارزه با فساد

قانون برای مقابله با تعارض منافع به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین زمینه‌های بروز فساد کم نداریم. در این گفت‌وگو دست‌کم به ۱۰ قانونی اشاره می‌شود که قرار بود با حل این معضل، مقابل فساد بایستند؛ اما به جای ایستادن مقابل فساد به نوشته‌هایی بدل شده‌اند که فقط از آنها در دادگاه‌ها و پس از بروز فساد، نام برده می‌شود. به گفته فرشته محمدی، عضو جامعه حسابداران رسمی ایران، بخش مهمی از مصادیق تعارض منافع به‌ویژه تعارض منافع مقامات، مسئولان و کارگزاران سیاسی و مقررات‌گذار، تعارض منافع دارندگان وظایف و اختیارات کنترلی، نظارتی و بازرسی و دارندگان وظایف و اختیارات محاسباتی، ارزیابی، ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع در ردیف اول اتهام: از آمایش سرزمین علوم تغذیه تا مدارس غیردولتی

اگرچه چندین دهه از طرح بحث درباره ی مصادیق تعارض منافع و ارائه دستورکارهایی برای مدیریت آن در کشورهای بیشترتوسعه‌یافته می‌گذرد، اما در ایران مدت کوتاهی است که تعارض منافع به عنوان یکی از اصلی‌ترین متهمان ناکارآمدی دستگاه‌های دولتی شناسایی شده است. این مفهوم در حال تبدیل شدن به یکی از مولفه‌های اصلی تحلیل ناکارآمدی در کنار مفاهیمی همچون شفافیت، فساد و غیره است. به میزانی که این مفاهیم بیشتر مورد توجه کارشناسان و پژوهشگران حکمرانی قرار گیرد، استفاده از آن در فضای عمومی نیز افزایش یافته و به یکی از مولفه‌های اصلی گفتمان کارآمدی دولت تبدیل خواهد شد. بر ... مطالعه بیشتر