شمشیر دولبه توجه به تعارض منافعمحمد عادلی۱۴۰۱-۰۳-۲۲نظام حکمرانی ایران از مسائل و مشکلات مختلفی رنج میبرد که تعارض منافع یکی از مهمترین آنهاست. جلبتوجه مردم به این مسئله و مشکلاتی که در پی دارد، میتواند کمک کند که بسیاری از موقعیتهای تعارضآمیز که از دید سیاستگذاران و همچنین نهادهای ناظر پنهان مانده است، عیان شده و بتوان در راستای رفع آنها کوشید؛ مانند آنچه در حوزه محیطزیست مشاهده میشود؛ اما از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که تأکید بیشازحد بر تعارض منافع در حوزهای خاص سبب شود که باب هرگونه سخن یا اقدامی با اتهام نفعبری بسته شده و نتوان اقدامی درخور کرد. چنانچه این ... مطالعه بیشتر
خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره نود و هشتممرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۲۲دریافت نسخه الکترونیکی نود و هشتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع گزیدۀ اخبار، تحلیلها و گزارشهای هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امورداخلی کشور و شوراهای مجلس با تاکید بر نقش تعارض منافع در بروز حادثۀ متروپل از همکاری نزدیک دولت و مجلس برای به سرانجام رسیدن قانون مدیریت تعارض منافع به عنوان اقدام بنیادی در حل این مسائل خبر داد. اسدالله عباسی (استاندار گیلان) و محمدعلی نوبخت (فرماندار شهرستان ساری) بر لزوم توجه به تعارض منافع در حوزۀ مجوز ساخت از سوی دهیاریها و توزیع آرد تاکید کردند که بیانگر توجه وزارت ... مطالعه بیشتر
راهحلهای بوروکراتیک برای هدفمندسازی کمکهای اجتماعیمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۲۱کشورهای با درآمد متوسط به پایین، ۴/۱ درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف کمکهای اجتماعی میکنند که این میزان موجب کاهش ۷ درصدی فقر نسبی میگردد. با این حال، تنها ۵۴ درصد از پنج چندک فقیر جامعه، تحت پوشش این یارانهها قرار میگیرند. دلایل متعددی وجود دارند که میتوانند این نقصان را توجیه کنند: بودجۀ ناکافی، اهداف متفاوتی که کمکهای اجتماعی در زمینۀ کاهش فقر دنبال میکنند، نگرانیها درخصوص انگیزههای کاری، و ناتوانی در هدفگذاری و کمکرسانی. با این حال، یک دلیل مهم اما نادیده گرفته شده، ترس یک بوروکرات از متهم شدن به فساد است. رفتارهای بوروکراتیک مربوطه ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع مربوط به حقوق مدیران و هیئتمدیرهمحمد ملکی۱۴۰۱-۰۳-۲۰اولین موضوعی که در حوزه تعارض منافع شرکتها بحث میشود تعیین حقوق هیئتمدیره یا مدیران است بخصوص زمانی که آنها خود پاداشهایشان را تنظیم کنند. هرچند برای مدیریت این موقعیت راهکارهایی همچون تعیین پاداش بر اساس نمودارهای عملکردی یا سود شرکت پیشنهادشده است اما این راهکارها نیز مشکل تعارض منافع را حل نمیکنند زیرا ممکن است اعضای هیئتمدیره برای کسب سود بیشتر داراییها را بیشازحد و بدهیها را کمتر از حد ارزیابی کنند. قاعده گذاری در مورد حقوق مدیریت و هیئتمدیره چگونه انجام شود؟ همانطور که گفتیم در غیاب حوزههای قضایی عموماً این مدیران هستند که برای خود پاداش تعیین ... مطالعه بیشتر
حادثۀ ریزش ساختمان متروپل و تعارض منافع سازمانیمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۱۹در دو هفتۀ اخیر و در پی فاجعه ریزش ساختمان متروپل در آبادان، موضوع تعارض منافع دستگاههای مسئول در امر ساختوساز به ویژه شهرداری به مبحث داغی در فضای عمومی بدل شده است. هم تعداد زیادی از نمایندگان مجلس، نمایندگان اصناف و تشکلهای حرفهای و نمایندگان شوراهای شهر در این زمینه اظهارنظر کردهاند و هم در فضای مجازی به ویژه توئیتر، کاربران به طور مکرر بر دخیل بودن تعارض منافع در این حادثه تاکید دارند. عمدۀ اظهارنظرها نیز حول تاکید بر نقش تعارض منافع شهرداری آبادان در این زمینه است؛ موضوعی که به ویژه پس از مصاحبۀ دو هفته پیش ... مطالعه بیشتر
تحول فقر جهانی ۲۰۳۰-۱۹۹۰مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۱۸فقر جهانی در ۳۰ سال گذشته، به دلیل رشد جبرانی وسیعی که در کشورهای در حال توسعه (به ویژه در آسیا) شاهد آن بودهایم، کاهش چشمگیری داشته است. تا سال ۲۰۱۵ حدود ۷۲۹ میلیون نفر، یعنی ۱۰ درصد از جمعیت جهان، زیر خط فقر (درآمد ۱٫۹۰ دلار در روز) زندگی میکردند که این بسیار فراتر از «هدف توسعۀ هزاره» برای به نصف رساندن میزان فقر بود. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳، در دوران اوج کاهش فقر جهانی، ۱۳۰ میلیون نفر از جمعیت فقیر جهان کاهش یافت. این اتفاق موفقیتآمیز متاثر از اقدامات چین و هند بود. در دسامبر ۲۰۲۰، چین ... مطالعه بیشتر
پیشبرد مسئله محور امورمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۱۸یکی از انتقاداتی که در شبکههایی مانند «پیشبرد متفاوت توسعه» و «تفکر و کار سیاسی در امور توسعهای»، به بحث کلان حکمرانی وارد میشود، این است که تقریباً تمام کارها پا در هوا پیش میروند. فرد ناامیدانه میپرسد: «کدام کار را به شکل متفاوتی انجام دهم؟». اکنون برخی از پاسخهای واقعاً مفید (از جمله «انطباق تکرار شوندۀ مسئله محور») در حال ارائه هستند، و من تعدادی از آنها را مرور میکنم. اولین مورد مقالهای از مت اندروز، لنت پریچت و مایکل وولکاک با عنوان «انجام مسئله محور امور» است. این مقاله، رهیافت PDIA یا «انطباق تکرار شوندۀ مسئلهمحور» را به ... مطالعه بیشتر
مردم؛ اولین قربانیان تعارض منافعمحمد عادلی۱۴۰۱-۰۳-۱۸حادثه متروپل نشان داد که چگونه درگیر شدن سیاستگذاران به رقابتهای سیاسی میتواند تبعاتی سهمگین برای مردم داشته باشد. درحالیکه مدتها بین دولت قبل و مجلس درگیریهایی بین لایحه و طرح مدیریت تعارض منافع وجود داشت، برخی نهادها از فرصت نبود قانونی جامع استفاده کرده و اقداماتی را انجام دادهاند که بیشترین آسیب را برای مردم داشته است. چنانچه امروز خبر میرسد فقط در بخش ساختمانسازی تعداد زیادی ساختمان ناایمن همچون متروپل وجود دارند که علاوه بر منفعتطلبی سازندگان و مالکان آن ناشی از تعارض منافع نهادهای ناظر همچون شهرداریها هستند. همین موضوع را نیز میتوان در بخش خودروسازی مشاهده ... مطالعه بیشتر
خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره نود و هفتممرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۱۶دریافت نسخه الکترونیکی نود و هفتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع گزیدۀ اخبار، تحلیلها و گزارشهای هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: علی حدادی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس تاکید کرد: دخالت نمایندگان مجلس در انتصاب مدیران اجرایی آسیبهای فراوانی بهدنبال دارد که مهمترین آن تعارض منافع است. مجتبی یوسفی، عضو مجمع نمایندگان خوزستان اظهار داشت: حوادثی نظیر حادثه ساختمان متروپل در آبادان نتیجه اتخاذ تصمیمات غلط و همچنین تعارض منافع در اتخاذ تصمیمات است. محمد رئیس زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ضمن رد وجود تعارض منافع در این سازمان گفت: قبل از طرح ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در داوری سرمایهگذاری بینالمللیزهره سروش فر۱۴۰۱-۰۳-۱۵«تعارض منافع در داوری سرمایهگذاری بینالمللی» توسط آگوست راینیش و کریستینا نهر نگاشته شده و در کتاب «تعارض منافع در حکمرانی جهانی، دولتی و شرکتی» آمده است. راینیش استاد حقوق بینالملل عمومی دانشگاه وین است و نهر در وزارت اقتصاد، خانواده و جوانان کشور اتریش مشغول به کار است. نویسندگان در این مقاله «ابتدا معیارهای قانونی قابل اجرا برای تعیین تعارض منافع احتمالی در حکمیت سرمایهگذاری با تمرکز بر کنوانسیون مرکز بینالمللی حل و فصل اختلافات سرمایهگذاری (ICSID) و قوانین داوری ICSID و همچنین با در نظر گرفتن قوانین داوری آنسیترال (کمیسیون حقوق تجاری سازمان ملل) را ارائه میدهند. سپس ... مطالعه بیشتر
خصوصیسازی با چاشنی تعارض منافعافسانه شرکت۱۴۰۱-۰۳-۱۰پرونده خصوصیسازی در ایران با فراز و نشیبهای زیادی همراه بود، بطوریکه به عقیده بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران آنچه از واگذاریها مورد انتظار بود هیچگاه محقق نشد. تعدادی از بنگاههای خصوصیشده بار دیگر به دولت بازگردانده شد، بسیاری از آنها در غالب رد دیون دولت به نهادهای عمومی غیردولتی واگذار شد و نهایتاً هم اعتصابات و نارضایتی کارکنان بنگاهها همگی حکایت از آن داشت که خصوصیسازیهای انجام شده به موفقیت لازم دست نیافتهاند و در بسیاری از موارد نیز منجر به هدر رفت منابع شدهاند. اکنون پس از گذشت دو دهه از شروع خصوصیسازی در کشور، نخستین رویداد بینالمللی ... مطالعه بیشتر
ریزش متروپل، بزنگاه تعارض منافع نهادهای عمومی و دولتیمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۰۹متروپل در کانون توجه توئیتریها در هفتۀ گذشته، بیشترین توئیتهای کاربران فضای مجازی که به مسئلۀ تعارض منافع پرداخته، حادثۀ ریزش ساختمان متروپل آبادان را در کانون توجه خود قرار دادهاند. محور واحدی در تمام این توئیتها مشهود است، آن هم در وهلۀ اول، تعارض منافع شهرداری در مشارکت در ساخت این پروزه است که از سوی رئیس کمیسیون عمران مجلس به طور رسمی مورد تصریح قرار گرفت. در همین رابطه یکی از کاربران فضای مجازی چنین توئیت کرد: «تلخترین خبری که امروز شنیدم این بود که شهرداری آبادان در متروپل شریک بوده است. فلذا تعارض منافع گردنه فساد در ... مطالعه بیشتر
حمایت اجتماعی در خلال بحرانهامرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۰۹تا سال ۲۰۳۰، نزدیک نیمی از فقر شدید جهان در کشورهای دچار بیثباتی، درگیری و خشونت متمرکز خواهد شد. در میان ۲۰ کشور فقیرتر در زمینه شاخص سرمایه انسانی (HCI)، ۱۴ کشور تحت تأثیر بیثباتی، درگیری و خشونت قرار دارند و بیش از نیمی از فقیرترین این کشورها، از دسترسی به خدمات اساسی مانند بهداشت و آموزش و همچنین زیرساختهایی مانند انرژی، آب و سیستم فاضلاب محروم هستند. برنامههای حمایت اجتماعی اغلب اولین خط دفاعی برای محافظت از نیازمندان و افراد آسیبپذیر در وضعیتهای دچار بیثباتی یا درگیری هستند. این برنامهها (مانند یارانه نقدی و برنامههای یارانه در برابر کار)، ... مطالعه بیشتر
خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره نود و ششممرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۰۸دریافت نسخه الکترونیکی نود و ششمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع گزیدۀ اخبار، تحلیلها و گزارشهای هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس گفت: ساختمان متروپل به صورت مشارکتی بین بخش خصوصی و شهرداری آبادان در حال ساخت بوده است و در وهله اول تعارض منافع مشهود است. شهرداری خود در ساخت این پروژه شریک بوده اما از طرف دیگر وظیفه نظارتی را نیز بر عهده داشته است. در دومین روز رویداد خصوصی سازی در اقصاد ایران، کاتارزینا سرزک، استاداقتصاد دانشگاه پوزنون لهستان با تشریح تعارض منافع در شرکت های دولتی، ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع و خشم عمومی علیه پاداشهای دریافتی بانکدارانمحمد ملکی۱۴۰۱-۰۳-۰۴موضوعی که نویسنده در این نوشته به بررسی آن میپردازد، موضوعی است که نام آن را «تهدید» مینامد. استدلالی که شرکتهای سرمایهگذاری/ مدیران دارایی، مدیران ارشد یا معاملهگران بانکهای سرمایهگذاری سهامی عام در خصوص تشویقهای سالانهشان ارائه میدهند آن است که در صورت عدم پرداخت چنین تشویقهایی بهترین کارمندانشان آنجا را ترک کرده و به شرکتهای سرمایهگذاری خصوصی یا صندوقهای پوششی خواهند پیوست. ضرر کننده اصلی این انتقال سهامداران و مشتریان عمومی بانکها هستند که چنین استعدادهایی را از دست خواهند داد. بنابراین در اینجا تهدید آن است که در صورت عدم پرداخت پاداش، کارمندان بانکهای سهامی عام را ترک ... مطالعه بیشتر
سازمانهای خیریه چگونه تعارض منافع را مدیریت کنند؟مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۰۳حکمرانی نهادهای خیریه و حمایت مردمی، بخش جداییناپذیری از سیاستگذاری رفاهی کشور است. در این بین توجه به مسائل و چالشهای درونی که مدیریت آنها میتواند موجب بهبود اعتماد عمومی به نهادهای حمایتی و کارآمدسازی این نهادها شود، اهمیت مییابد. تعارض منافع یکی از این مسائل است که در روند فعالیت تمامی نهادهای حاکمیتی و مردمی و همچنین افرادی که در بخشهای دولتی، خصوصی و داوطلبانه فعالیت دارند، ممکن است پدیدار شود. عدم مدیریت تعارض منافع میتواند موجب ایجاد اختلال در فعالیت حرفهای و تحقق خیر عمومی شود و در برخی شرایط به فساد و سوءاستفادهی خواسته و ناخواسته منجر ... مطالعه بیشتر
تحلیلی بر بخشنامه مدیریت تعارض منافع در سازمان راهبر توسعه ایرانجمال کاکائی۱۴۰۱-۰۳-۰۳طی یک دهه اخیر در ادبیات سیاستگذاری، کارشناسان و روزنامهنگاران ایرانی واژه «تعارض منافع و مدیریت آن» به وفور دیده میشود. تهیه لایحه «مدیریت تعارض منافع در خدمات عمومی» در سال ۱۳۹۸ توسط دولت وقت و ارسال آن به مجلس شورای اسلامی و ابلاغ بخشنامه مدیریت تعارض منافع توسط برخی دستگاههای اجرایی جدیترین اقدامها در این خصوص به شمار میرود. با وجود آنکه لایحه مزبور تاکنون به نتیجه نرسیده است، اما در بالاترین سطوح نظام تدبیر در کانون توجه قرار دارد. به گونهای که در شهریور ماه سال ۱۴۰۰ مقام معظم رهبری در یکی از دیدارهای خودشان با اعضای هیأت ... مطالعه بیشتر
بحران جهانی غذایی جدید در راه استمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۰۲در عرض چند هفته، تعداد کشورهای محدودکننده صادرات مواد غذایی ۲۵ درصد افزایش یافت و به این ترتیب تعداد کل این کشورها به عدد ۳۵ رسید. تا پایان ماه مارس، ۵۳ اقدام سیاستی جدید در حوزه تجارت مواد غذایی اجرایی شده بودند (براساس آخرین دادهها، ۳۱ مورد از این سیاستها صادرات را محدود میکردند و ۹ مورد آنها از صادرات گندم جلوگیری میکردند). تاریخ نشان میدهد که اعمال چنین محدودیتهایی به فجیعترین شکلی زیانبار هستند. بهطور ویژه در یک دهه گذشته، چنین سیاستهایی موجب تشدید بحران جهانی غذا و افزایش ۳۰ درصدی قیمت گندم شدند. بحرانهای غذایی برای همگان بد ... مطالعه بیشتر
چه کسی از چه سیاستی نفع میبرد؟محمد عادلی۱۴۰۱-۰۳-۰۲یکی از خبرهایی که در هفته گذشته توجهات بسیاری از کاربران را به خود جلب کرد، طرح رتبهبندی مدارس غیردولتی بود که بنا به نظر مخالفان سیاستی در راستای تقویت اینگونه مدارس و تضعیف مدارس دولتی است. ازاینرو کاربران در کنار اشاره به مدرسهداری و تعارض منافع سیاستگذاران حتی خواستار ممانعت از حضور فرزندان آنها در چنین مدارسی شدند. موافقت مجلس با ماده (۳) طرح دوفوریتی شفافیت قوای سهگانه و دستگاههای اجرایی نیز یکی از موارد پرمناقشه بود چراکه بنا به تبصره این ماده بسیاری از نقاط پرریسک تعارض منافع از شمول قانون خارج شده و عملاً بخشی از این ... مطالعه بیشتر
خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره نود و پنجممرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۱-۰۳-۰۲دریافت نسخه الکترونیکی نود و پنجمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع گزیدۀ اخبار، تحلیلها و گزارشهای هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: مسئله تعارض منافع احتمالی در تامین سموم کشاورزی در کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس با حضور رئیس سازمان حفظ نباتات مورد بررسی قرار گرفت. حجت الله فیروزی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار داشت: سهامداری قطعهسازان در خودروسازی تعارض منافع ایجاد میکند و این یکی از مشکلات ریشهای صنعت خودرو است. مهرداد بذرپاش، رئیس دیوان محاسبات کشور بر لزوم جدایی دبیرخانه هیأت امنا صندوق توسعه ملی از سازمان برنامه و ... مطالعه بیشتر