محمد ملکی

خودکشی دانشجویان پزشکی

پیامدهای پنهان تعارض منافع

مصاحبه عباس آخوندی درباره لزوم مدیریت تعارض منافع نیز در بین کانال‌های تلگرامی با رویکردهای سیاسی مختلف با استقبال مواجه شده و توانسته است نظرات طیف‌های سیاسی گوناگون را به خود جلب کند. با نزدیک شدن به انتخابات نیز برخی افراد ثبت‌نام کرده برای کاندید شدن و همچنین کاربران به بحث از تعارض منافع پرداخته و حتی آن را مثبت دانسته‌اند که نشان از ناآشنا بودن آن‌ها با این مفهوم دارد. خودکشی؛ پیامد شوم تعارض منافع در هفته‌ی گذشته خبری در فضای مجازی منتشر شد که به تعداد زیاد خودکشی در میان رزیدنت­ها و دانشجویان پزشکی ارجاع داشت. این خبر ... مطالعه بیشتر
آمارتیا سن- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

نقد آمارتیا سن به جان رالز؛ دو راهبرد تحول‌خواهی

آمارتیا کومار سن در یکی از کتاب‌های خود به نام اندیشه‌ی عدالت The Idea of Justice) ) که در سال  ۲۰۰۹ منتشر شده به نقد نظریه‌ی جان رالز پرداخته است ۱٫ همواره تصور می‌شد نظریه‌ی جان رالز، فیلسوف سیاسی بزرگ با نوبلیست اقتصاد مکمل یکدیگرند. جان رالز به‌عنوان یکی از فیلسوفان بزرگ سیاسی قرن بیستم و آمارتیا سن به‌عنوان یکی از اقتصاددانان بزرگ معاصر، هر دو در چارچوب نظری واحدی به بسط نظریه‌ی عدالت پرداخته‌اند. جان رالز نشان داد می‌توان در سنت لیبرالیستی از توزیع درآمد و ثروت یا همان عدالت توزیعی دفاع کرد و آمارتیا سن به تبیین رابطه‌ی آزادی با توسعه ... مطالعه بیشتر
وضعیت مبهم لایحه

وضعیت مبهم لایحه تعارض منافع

لایحه مدیریت تعارض منافع؛ همچنان در پیچ‌وخم مجلس اواخر سال ۱۳۹۶ پیش‌نویس لایحه مدیریت تعارض منافع توسط معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری برای اظهارنظر کارشناسان در سامانه مربوطه دولت منتشر شد. به موازات اقدام دولت، طرحی با موضوع مشابه توسط نمایندگان مجلس در اسفندماه ۱۳۹۷ اعلام وصول شد. چندی بعد، دولت پس از جمع‌بندی و اعلام نظرات دریافت‌شده در جریان نظرخواهی عمومی، لایحه مدیریت تعارض منافع را در آبان ماه ۱۳۹۸ در هیئت دولت به تصویب رسانده و به مجلس ارسال کرد که این لایحه تا پایان دوره کاری مجلس دهم اعلام وصول نشد و طرح مذکور نیز به تصویب نرسید. پس ... مطالعه بیشتر
خصوصی‌سازی- مرکز توانمندسازی حاکیمت و جامعه

اقتصاد سیاسی تاروپود تعارض منافع

  تعارض منافع واژه‌ای پرکاربرد در متون حقوق اداری است و اغلب از همین نظرگاه به بررسی علل رخ دادن تعارض منافع در دستگاه‌های اداری و راهکارهای پیشگیری و مدیریت آن پرداخته شده است؛ اما بسیاری از کارشناسان اقتصادسیاسی تأکید می‌کنند که در موارد متعددی تصمیمات سیاسی- اقتصادی نادرست منجر به شکل‌گیری بسترهای تعارض منافع سازمانی و فردی شده است که پیامدهای آن نیز صرفاً به اختلال در خدمات سازمان‌های اداری ختم نشده، بلکه بر اقتصاد و تشدید فقر نیز تأثیرگذار بوده است. این کارشناسان معتقدند که «خصوصی‌سازی نادرست» و «کوچک‌سازی غیراصولی دولت» در اوایل در دهه ۷۰ به شکل‌گیری ... مطالعه بیشتر
اتحادیه صنفی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

قدرت انحصار اتحادیه صنفی به سود کیست؟

اتحادیه صنفی سازمانی است که هدفش محافظت از منافع اعضا است. اتحادیه‌های کارگری با جابه‌جایی منحنی عرضه نیروی‌کار بر سیاست‌های بازار اثرگذارند. به طور خاص اتحادیه‌ها از سه طریق بر عرضه نیروی‌کار تأثیر می‌گذارند: اتحادیه‌ها می‌توانند کارگران را به دلیل مزایای عضویت در بازار کار جذب کنند. این رفتار می‌تواند اتحادیه را به یک انحصارگر فروش در بازار کار تبدیل کند. اتحادیه‌ها بر عرضه نیروی‌کار نظارت دارند و می‌توانند با محدود کردن ساعات کار یا اعتصاب عرضه آن‌ها را کنترل کنند. با تأثیر بر دستمزد از طریق مذاکرات جمعی منحنی عرضه را برای کارگران اتحادیه‌ای نسبت به کارگران غیراتحادیه‌ای کشش‌ناپذیرتر ... مطالعه بیشتر
پرستاران

تعارض منافع؛ علت یا توجیهی برای اقدامات

آیا برملا شدن دستکاری بودجه واقعاً ناشی از رفع تعارض منافع بوده است؟ یکی از موضوعاتی که در هفته‌های پیش در صدر اخبار قرار گرفته بود، مسئله تغییر در جداول بودجه سال ۱۴۰۰ بود. تغییر ارقام جداول بودجه ۱۴۰۰، آن هم پس از تصویب در صحن علنی موضوعی است که اگرچه اوایل اردیبهشت زمزمه‌های آن مطرح بود اما با توییت یک نماینده مجلس علنی شد؛ توییتی که واکنش‌هایی به‌دنبال داشت اما در نهایت به نامه بیش از ۱۰۰ نماینده انجامید که در آن از محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، خواسته بودند در این زمینه شفاف‌سازی کند. در ادامه‌ واکنش‌ها به این ... مطالعه بیشتر
اتحادیه‌های صنفی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

اتحادیه‌های صنفی پلی میان دو ضلع بازار

در یک تعریف کلی اتحادیه‌های صنفی (از هر دو نوع کارگری و کارفرمایی)، به دنبال یک هدف مشخص یعنی حفظ دستاوردهای مشترک اعضا یا احیای منافع از دست رفته آن‌ها هستند. . اتحادیه ­ها توسعه برنامه‌ها و تداوم طرح‌هایی را تسهیل می‌کنند که برای بهبود وضع رفاهی و حقوقی اعضایشان طراحی شده است. اتحادیه‌ها برای اعضای خود مقررات و آیین‌نامه رفتاری وضع می‌کنند و تداوم رشد حرفه خود را از طریق آموزش منظم و جذب اعضای جدید که از مهارت بالایی برخوردارند تضمین می‌کنند. اتحادیه صنفی از افرادی تشکیل شده که طبیعت فعالیت آن‌ها از یک نوع است. در اینجا ... مطالعه بیشتر
نظام بهداشت و سلامت

غوغای تعارض منافع در نظام سلامت و بهداشت

 مانند هفته‌های گذشته کاربران موضوعات مختلفی را مطرح کرده‌اند و بر تعارض منافع در حوزه‌های گوناگون مانند آموزش عمومی، بازار بورس و شوراهای شهر دست گذاشته‌اند؛ اما یکی از مطرح‌ترین حوزه‌ها وضعیت تعارض منافع در نظام بهداشت و سلامت ایران بوده است که کاربران موارد مختلفی را گوشزد کرده‌اند. از صدر تا ذیل نظام سلامت درگیر تعارض منافع: در هفته گذشته یکی از موضوعاتی که به‌وفور موردتوجه و نقد کاربران در فضای مجازی قرار گرفت وزارت بهداشت و سازوکار نظام سلامت در ایران بوده است. با توجه به وضعیت فعلی بهداشت و سلامت در ایران، کاربران فضای مجازی بر نقاط ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در صنعت خودرو

تعارض منافع در صنعت خودرو

  مشکلات صنعت خودروسازی کشور سال‌هاست ادامه دارد. ناکارآمدی و عدم توسعه این صنعت چه دلایلی می تواند داشته باشد؟ صنعت خودروسازی دولتی است یا خصوصی؟ خصوصی ‌سازی در صنعت خودروسازی به چه چیزی منجر شد؟ صنعت خودروسازی کشور درگیر چه موقعیت‌های تعارض منافعی است؟ در این کلیپ کوتاه سعی کردیم تا تعارض منافع در خودروسازی کشور و پیامدهای آن را مختصر شرح دهیم. مطالب مرتبط: تعارض منافع در نظام سلامت تعارض منافع و توسعه‌یافتگی کشاکش منافع| قسمت چهارم: تعارض منافع در صنعت خودرو تعارض منافع در وزارت نیرو تعارض منافع در آموزش و پرورش- ۱ تعارض منافع در آموزش ... مطالعه بیشتر
کانون سهامداران خُرد

نهادهای تقویت‌کننده تعارض منافع

 تشکیل کانون سهامداران خُرد اصلی‌ترین موضوع این هفته بوده است که کاربران آن را نهادی ذاتاً تعارض‌آمیز تشخیص داده و احتمال داده‌اند که اقدامات آتی آن در خدمت منافع مدیران آن و سهامداران عمده خواهد بود. کانون سهامداران خُرد؛ نهادی مقوم تعارض منافع از موارد مهمی که توجه برخی از کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرده بود موضوع تعارض منافع در بازار سرمایه و تشکیل کانون سهام‌داران خُرد بود. پیش‌ازاین در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ محمدعلی دهقان دهنوی، سخنگوی شورای عالی بورس، در خبری اعلام کرده بود که اقدامات اولیه برای این امر انجام شده و به‌زودی این نهاد تشکیل ... مطالعه بیشتر
توسعه در ایران

تعارض منافع و نافرجامی توسعه در ایران

تا قبل از سال ۱۹۶۲ در منشور سازمان ملل متحد رشد درآمد همان رشد اقتصادی در نظر گرفته و از آن به عنوان شاخصی برای تعیین میزان توسعه‌یافتگی کشورها استفاده می‌شد اما پس از آن جامعه اقتصادی به این نتیجه رسید که در واقع درآمد نمی‌تواند معیار یا ملاک مناسبی برای توسعه باشد چرا که توسعه تنها شامل رشد درآمد نیست بلکه نحوه توزیع آن نیز بسیار مهم است. در یک تعریف گسترده‌تر توسعه علاوه بر رشد اقتصادی به مسائلی همچون بهبود توزیع درآمد بین افراد جامعه و کاهش فقر، گسترش ظرفیت‌های ساختاری کشور برای افزایش تولید، ارائه خدمات آموزشی، ... مطالعه بیشتر
نفع‌بری شرکت‌های فعال بورس

دانش تخصصی یا پوششی برای نفع‌بری

در سال جدید کاربران متعددی درباره دانش تخصصی در بازار بورس و حضور کارشناسان در قالب پوششی برای نفع‌بری خودشان نوشته‌اند، درحالی‌که امسال به‌واسطه جو انتخاباتی، این مفهوم جای خودش را در سیاست نیز بازکرده است. ماهیت سیاسی تعارض منافع در تلگرام در تلگرام و توییتر مطالب متفاوتی پیرامون تضاد یا تعارض منافع از اقبال برخوردار شده‌اند و بیش‌ترین توجهات را به خود جلب کرده‌اند. در تلگرام بیش‌ترین تأکید بر تعارض منافع ماهیتی سیاسی داشته و هر دو گروه اصلاح‌طلب و اصول‌گرا تلاش‌هایی را برای ارائه برنامه‌هایی جهت مقابله با تعارض منافع چه در راستای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ و ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع فساد- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

هر تعارض منافع فساد نیست

تقریباً در تمامی متون نظری تعارض منافع می­ توان جمله­­ای با این مفهوم پیدا کرد: ” پیدایش فساد غالباً با یک مسئله تعارض منافع آغاز می­ شود”. فساد می­تواند اشکال مختلفی داشته باشد اما، آیا لزوماً هر موقعیت تعارض منافع فساد است؟ آیا تعارض منافع مساوی است با فساد؟ در این یادداشت می­ خواهیم مختصری در خصوص ارتباط میان این دو مفهوم توضیح دهیم. خواهیم گفت هرچند در افکار عمومی تعارض منافع با فساد گره خورده و عموماً این دو مفهوم را یکی می­دانند اما در ادبیات نظری اینگونه نیست. برای شروع مثال فرضی زیر را در نظر بگیرید. سنتیا ... مطالعه بیشتر
حکمرانی خدامحور

کاهش فساد اداری در پرتوی حکمرانی خدامحور

در پیشگفتار کتاب آمده است: امروزه فساد اداری به یک معضل جهانی تبدیل شده و دولت‌ها آگاه‌اند که فساد اداری آسیب‌های بسیاری به سیستم سیاسی و اقتصادی و سطح توسعه‌یافتگی جوامع وارد خواهد کرد است، به‌علاوه سیاست‌های دولت را در تضاد با منافع اکثریت قرار می‌دهد و باعث هدر رفتن منابع ملی می‌شود. همچنین فساد اداری به کاهش اثربخشی دولت‌ها در هدایت امور منجر می‌شود و از این طریق اعتماد مردم را نسبت به دستگاه‌های دولتی و غیردولتی کاهش داده و موجب کاهش سرمایه اجتماعی و تضعیف روحیه افراد درستکار می‌شود. در این رابطه مدیریت غیرموثر، فقدان نظام شایسته‌سالاری و ... مطالعه بیشتر

استقلال بانک مرکزی گرفتار گرداب تعارض منافع

 در آخرین هفته بهمن‌ماه سال جاری ۱۰۳ مطلب با کلیدواژه تعارض منافع در فضای توییتر، تلگرام و اینستاگرام منتشر شده است. اهم موضوعات موردتوجه کاربران حول چند موضوع خاص است، در ادامه گزارش این موضوعات را به تفصیل تشریح خواهیم کرد. سرانجام پیش‌نویس لایحه استقلال بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵ تهیه پیش‌نویس لوایح قانون بانک مرکزی و قانون بانکداری به کارگروهی متشکل از مدیران ارشد بازنشسته بانکی در پژوهشکده پولی و بانکی سپرده شد که نهایتاً پس از سه سال در بهمن‌ماه ۱۳۹۸ تدوین این لایحه به پایان رسید. یکی از اصلی‌ترین موارد اشاره شده در این پیش‌نویس استقلال بانک ... مطالعه بیشتر
نقش پارلمان در مبارزه با فساد

مبارزه با فساد در مجلس

ایده نگارش کتاب از مشاهده سطح پایین مطالعاتی که در سراسر دنیا در زمینه نقش نهاد پارلمان در توسعه وجود داشت، شکل گرفت. برنامه تقویت‌کننده پارلمان از سوی بانک جهانی ارائه شد و مجمع مجالس کشورهای مشترک‌المنافع باعث شد در پاسخ به یافته‌های تحقیق و تقاضای کشورها، سلسله کنفرانس‌هایی با حضور کارشناسان پیشرو، اعضای پارلمان و کارکنان پارلمان سراسر دنیا در دوره سه ساله برگزار شود. این کتاب با مروری بر یافته‌های اصلی، در زمینه نقش نمایندگان در مبارزه با فساد پیشنهادهایی را بر مبنای مجموعه‌ای از تجارب و درس‌های مطرح شده در این کنفرانس‌ها ارائه می‌دهد. این کتاب شامل ... مطالعه بیشتر
نقض قواعد تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ضمانت اجرای متناسب نقض قواعد تعارض منافع چیست؟

وضع ضمانت اجرا عامل اصلی تمایز هنجار حقوقی از سایر هنجارهای اجتماعی است. تنها با وجود ضمانت اجرا می‌توان انجام فعل یا ترک فعل را الزامی نمود. در فرآیند تدوین قانون مدیریت تعارض منافع بررسی این نکته ضروری است که کدام یک از ضمانت اجراهای موجود در نظام حقوقی ایران ضمانت اجرای متناسبی نسبت به نقض قواعد تعارض منافع است. در نظام‌های حقوقی گوناگون دو گونه ضمانت اجرای اداری و کیفری بابت نقض قواعد تعارض منافع پیش بینی شده است و جهت وضع این ضمانت اجراها بررسی‌های دقیقی صورت گرفته و قانون‌گذار به‌صورت دلبخواه و بنا به سلیقه شخصی اقدام ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع مالی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

واکسن کرونا گرفتار تعارض منافع مالی

در یک دسته‌بندی کلی تعارض منافع را می‌توان به دو نوع تعارض منافع مالی و غیرمالی تقسیم‌بندی کرد. تعارض منافع مالی به‌طورکلی شامل موقعیت‌هایی است که به نحوی شامل منفعتی مالی شوند. این نوع از تعارض منافع در تحقیقات علمی بخصوص در حوزه بهداشت و درمان به‌وفور وجود دارد. تعارض منافع در تحقیق علمی در مواردی وجود دارد که فرد منافع یا تعهدات خود را نسبت به وظایف و مسئولیت‌های خود به‌عنوان محقق ترجیح دهد. این نوع تعارض منافع ممکن است واقعی، بالقوه یا شبهه تعارض منافع باشد. برای مثالی در حوزه بهداشت و درمان (حوزه موردبحث این یادداشت) می‌توان ... مطالعه بیشتر
بخشنامه منع پذیرش منافع متعارض در بهزیستی

واکاوی بخشنامه منع پذیرش منافع متعارض در بهزیستی

  شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین نقطه قوت متن کامل بخشنامه منع پذیرش منافع متعارض در سازمان بهزیستی همانا نشانه گرفتن موقعیت اشتغال بیرونی (Outside Employment) است که به‌مثابه یکی از گلوگاه‌های اصلی فساد در همه دستگاه‌های اجرایی است. چراکه هنگامی‌که کارکنان دولتی در بخش خصوصی مرتبط به‌طور همزمان به فعالیت می‌پردازند، گاه ناظر بر عملکرد خود خواهند شد و گاه سیاست‌هایی را وضع می‌کنند که خود مجری و منتفع از آن قوانین و دستورالعمل‌ها هستند (نظارت بر خود و قاعده گذاری برای خود). بنابراین می‌توان گفت اشتغال بیرونی محملی برای ایجاد سایر موقعیت‌های تعارض منافع نیز خواهد بود. لذا واضعان ... مطالعه بیشتر