مقابله با فساد

مدیریت تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

برای مدیریت تعارض منافع چه باید کرد؟

از ابتدای دهه ۱۳۸۰ نیز با برجسته شدن مسئله فساد اداری و اقتصادی، تأسیس نهادها، سازمان‌ها، ستادها و کمیته‌های ریزودرشت و تصویب قوانینی نظیر «قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد» در دستور کار نهادهای حاکمیتی قرار گرفت. اما با گذشته دو دهه، به نظر می‌رسد فساد در سیستم ابعاد پیچیده‌تر و بزرگ‌تری پیدا کرده است. به‌عبارت‌دیگر، تأسیس نهاد یا تصویب قانونی به‌خودی‌خود در این زمینه کارساز نبوده است. با پیش رو بودن تجاربی ازاین‌دست به نظر می‌رسد در ترسیم مسیر مدیریت تعارض منافع باید مسیر هوشمندانه‌تری در پیش گرفت و از تکرار تجارب ناکام و شکست‌خورده پرهیز ... مطالعه بیشتر
سند ملی پیشگیری و مقابله با فساد

سند ملی پیشگیری و مقابله با فساد: مسیر دولت سیزدهم برای مبارزه با فساد

کمتر از دو ماه از ورود رئیسی به پاستور، در ۲۴ شهریور امسال اولین گام در این جهت برداشته شد و «اصول حاکم بر نقشه ملی پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در دولت سیزدهم» به همراه پیش‌نویس این سند به اعضای هیئت دولت ابلاغ شد. سرعت عمل در ابلاغ این اصول و تلاش برای تسریع در نهایی ساختن سند ملی پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در نوع خود نشان‌دهنده عزم جدی دولت برای کنترل فساد و ایجاد اعتماد عمومی در میان مردم است. بااین‌حال از زمان تدوین یک سند تا اجرایی ساختن آن مسیر ... مطالعه بیشتر
خزانه داری و انضباط مالی

قطعه گمشده نظارت بر دخل و خرج شهر

  مجموعه مصاحبه‌هایی با موضوع انضباط مالی و شفافیت بودجه در برنامه جعبه سیاه تلویزیون اینترنتی اکو ایران با همکاری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه تهیه شده است که مصاحبه با دکتر مجید فراهانی عضو شورای شهر پنجم تهران اولین قسمت از این مجموعه است. اگر بودجه نتواند به انضباط مالی ختم شود، انجام وظایف حاکمیتی، هزینه بالایی برای جامعه به بار خواهد آورد. یکی از نهادهای مهمی که در سال‌های اخیر نسبت به دخل و خرج آن، حساسیت بالایی ایجاد شد، شهرداری است. از مهمترین وعده‌های شورای شهر پنجم هم ارتقای انضباط مالی در شهرداری بوده است. ایجاد سازوکار ... مطالعه بیشتر
نقش پارلمان در مبارزه با فساد

مبارزه با فساد در مجلس

ایده نگارش کتاب از مشاهده سطح پایین مطالعاتی که در سراسر دنیا در زمینه نقش نهاد پارلمان در توسعه وجود داشت، شکل گرفت. برنامه تقویت‌کننده پارلمان از سوی بانک جهانی ارائه شد و مجمع مجالس کشورهای مشترک‌المنافع باعث شد در پاسخ به یافته‌های تحقیق و تقاضای کشورها، سلسله کنفرانس‌هایی با حضور کارشناسان پیشرو، اعضای پارلمان و کارکنان پارلمان سراسر دنیا در دوره سه ساله برگزار شود. این کتاب با مروری بر یافته‌های اصلی، در زمینه نقش نمایندگان در مبارزه با فساد پیشنهادهایی را بر مبنای مجموعه‌ای از تجارب و درس‌های مطرح شده در این کنفرانس‌ها ارائه می‌دهد. این کتاب شامل ... مطالعه بیشتر

فقدان یکی از فعالان مقابله با فساد و تعارض منافع

روز شنبه ۱۷ آبان ۹۹ خبر درگذشت محمدرضا نجفی، نماینده‌ی سابق مجلس موجب اندوه و تاسف شد. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه این ضایعه را به خانواده و دوستان آن مرحوم و عموم فعالان و دغدغه‌مندان مبارزه با فساد و تعارض منافع تسلیت عرض کرده و علو درجات این جانباز شیمیایی جنگ را از درگاه باریتعالی آرزو می‌کند. مرحوم نجفی از نمایندگان فعال در حوزه‌ی شفافیت و مقابله با فساد در مجلس دهم بود. ایشان طراح تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی بود که در ضمن این طرح، مطالعه‌ی گسترده‌ای در مورد تعارض منافع در صنعت خودروسازی را هدایت کرد ... مطالعه بیشتر
آن روی سکه: بریتانیا و فساد در آفریقا

پشتیبانی بریتانیا از مبارزه با فساد آفریقا

در ابتدای کتاب نوشته شده است: این کتاب روایت جدیدی است از بی‌عدالتی و ظلمی که در عصر حاضر بر ملل محروم جهان سایه افکنده و از زبان قانون‌گذاران ساکن در یکی از کشورهای توسعه‌یافته صنعتی حقایق تکان‌دهنده‌ای نظیر پرداخت رشوه کلان، خرید دولتمردان مزدور و نحوه نفوذ در دستگاه‌های حاکمه کشورهای ضعیف اروپایی را به تصویر می‌کشد. اگرچه مقوله فساد به معضلی جهانی تبدیل شده اما تمرکز این کتاب بر تأثیر این پدیده خانمان‌سوز در قاره افریقا حقایق تلخی را برملا می‌سازد. به طوری که در نمایه مربوط به بیست کشور دارای بالاترین مظاهر فساد در سراسر جهان تنها ... مطالعه بیشتر
ب‍ررس‍ی‌ وض‍ع‍ی‍ت‌ و ب‍رن‍ام‍ه‌ری‍زی‌ ب‍رای‌ م‍ب‍ارزه ب‍ا ف‍س‍اد اداری در ک‍ره‌ ج‍ن‍وب‍ی‌ و ت‍ان‍زان‍ی‍ا- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تجربه مبارزه با فساد در کره جنوبی و تانزانیا

در این کتاب، تصویری از تلاش‌های دو کشور ارائه شده است که هریک به برنامه خاص و مناسب شرایط خود دست یافته است. با ملاحظه این تجربه‌ها، می‌بینیم که برنامه جامع مبارزه با فساد در قالب اصلاح قوانین، ساده سازی مقررات، شفاف سازی سامانه‌های اداری و استخدامی، جریان یافتن ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها و نظارت همگانی بر آنها، استفاده از فناوری اطلاعات برای ایجاد جریانات کاری مکانیزه و کاهش تعامل مستقیم و رو در روی خدمت گیرندگان و خدمات دهندگان و آگاه سازی عمومی راجع به فساد و نقش مردم در امر مبارزه با فساد شکل می‌گیرد اما عملیاتی شدن این ... مطالعه بیشتر

ابتکارات حقوقی علیه فساد

کتاب حاضر تلاش سه تن از اعضای دپارتمان حقوقی بانک جهانی برای فهم بهتر رویکردها، سازوکارها، ابزارها و اساساً چارچوب‌های حقوقی- قضایی مختلفی است که کشورهای دنیا به نسبت وضعیت خود برای مقابله با پدیده شوم فساد مالی اعم از اداری و سیاسی به کار بسته‌اند. این کتاب یکی از مهم‌ترین منابع برای مطالعه تطبیقی جنبه‌های حقوقی عملکرد دولت‌ها و ابتکارات بین‌المللی در زمینه مبارزه با فساد است. مطالعه حاضر با بهره‌گیری از نمونه‌های متعدد از سراسر دنیا، از اروپا تا آفریقا، امریکای شمالی تا آسیا به بررسی جامع جنبه‌های حقوقی خاص عملکرد دولت‌ها و ابتکارات بین‌المللی صورت گرفته برای ... مطالعه بیشتر

نقش سازمان‌ها در مبارزه با فساد

هدف اصلی این کتاب استفاده از روش توصیفی و اکتشافی برای شناسایی نهادها و آکادمی‌های تخصصی و پیشرفته ضد فساد در نقاط مختلف جهان و بررسی مقایسه‌ای نحوهٔ عملکرد و همچنین مطالعه الگوهای آموزشی و عملیاتی و نقش این نهادها در فرایند مقابله با فساد در جوامع خود و در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی است تا الگویی کاربردی برای انجام اقدامات مشابه در اختیار نهادهای ذی‌ربط در جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه سازمان بازرسی کل کشور ترسیم کند. این کتاب مشتمل بر شش فصل است. فصل اول به کلیات، اهمیت و ضرورت موضوع نهادهای ضد فساد و مفاهیم بنیادین (حکمرانی خوب، ... مطالعه بیشتر
فساد در ایران- توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارضات ساختاری و فساد

وجود فساد در حیات اجتماعی انسانها و مبارزه جوامع مختلف با آن، تاریخی طولانی دارد اما سطح موفقیت کشورها برای کنترل فساد با یکدیگر متفاوت بوده است؛ چرا؟ علاقمندی به تبیین این سؤال بین پژوهشگران را می‌توان در دو موج دسته‌بندی کرد. موج اول، پس از استعمارزدایی دهه ۱۹۶۰ میلادی و تلاش برای تبیین شیوع فساد در کشورهای تازه استقلال یافته بوجود آمد اما با قدرت گرفتن تبیین‌های سوسیالیستی که ریشه همه مسائل اجتماعی را در سیستم سرمایه‌داری میدیدند، تلاشهای این دوره ابتر ماند. موج دوم علاقمندی به بررسی تفاوتها در سطح فساد بین کشورها با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۹ مقابله با فساد و فقر: نابرابری و کرونا

نابرابری و کرونا نابرابری درآمدی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سلامت افراد است. افراد، رفاه خود را در مقایسه با متوسط رفاه جامعه خود می‌سنجند و زمانی‌که در مقایسه با دیگر افراد دسترسی کمتری به منابع داشته باشند، احساس محرومیت نسبی می‌کنند. این مسئله تأثیر زیادی بر نگرش، رفتارها و فضای روانی افراد می‌گذارد و آن‌ها را در معرض استرس و تنش‌های روانی و رفتارهای پرخطر قرار می‌دهد که سهم زیادی در بروز انواع بیماری‌ها دارد. مطالعات نشان می‌دهد نابرابری درآمد، بر رفتارهای پرخطر از جمله مصرف مواد، جرم و حتی بیماری‌های جسمی اثرات قابل‌توجهی دارد. نتایج مطالعات در ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۲ مقابله با فساد و فقر : فساد و دموکراسی

فساد و دموکراسی تظاهرکنندگان ناراضی در هر دو کشور عراق و لبنان از فساد فراگیر دولت‌ها گله و شکوه دارند. آن‌ها اصرار دارند در صورتی که منابع ملی برای بهبود توسعه کشور و عدالت بیشتر هزینه می‌شد، امروز سرنوشت بهتری داشتند. سوء استفاده گروه‌ها و نیروهای سهیم در قدرت  در هر دو کشور عراق و لبنان چنان عرصه را بر زندگی مردم تنگ کرده که آن‌ها به شکل غیر منتظره‌ای به خیابان‌ها آمده و علیه وضع موجود شورش کرده‌اند. اگرچه سرانجام اعتراضات عراق و لبنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد اما آنچه تا کنون محرز است، اینکه فساد به‌واسطه ... مطالعه بیشتر

راهنمای گام‌به‌گام گسترش یک برنامه حمایتگری ضد فساد

دموکراسی سالم نظامی است که در آن فعالیت‌های دولت و بخش‌های خصوصی به اطلاع عموم رسانیده می‌شود و حمایتگری روشی برای تحقق این مهم است.  بسته به روش انتخابی، حمایتگری  می‌تواند دوستانه یا مقابله‌ای باشد اما نهایتاً سبب تغییر در سیاست و رفتارها می‌شود. تعریف‌های متفاوتی از حمایتگری مطرح شده است اما تمامی این تعریف‌ها در چندین عنصر مشترک هستند: اهداف کلیدی ذینفعان، مشارکت گروهی، استفاده از حمایتگری بعنوان یک فرایند سازماندهی شده، تغییر رفتار و نگرش‌ها. از دیدگاه شفافیت بین‌الملل، حمایت‌گری می‌تواند شفافیت، پاسخگویی، صداقت، یکپارچگی، شجاعت، عدالت و دموکراسی را بهبود بخشد. بنابراین حمایتگری فعالیتی چند عامله است ... مطالعه بیشتر

نهادهای غایب در سامانه ثبت حقوق و مزایا

وزیر اقتصاد در مجلس شورای اسلامی: قوه قضاییه، صدا و سیما، ستاد اجرایی فرمان امام، قرارگاه‌های سازندگی و اشخاص حقوقی وابسته به آنها تاکنون اقدام به ثبت اطلاعات در سامانه ثبت حقوق و مزایای شاغلان دستگاه‌های اجرایی نکرده اند. مطالب مرتبط: رهبری عمومی در شرایط بحران: کمک به مردم برای فائق آمدن به محدودیت‌ها خبرنامه شماره ۴۹ مقابله با فساد و فقر: نابرابری و کرونا دریافت مجوز برای بررسی تراکنش های مالی مودیان مالیاتی ایتالیا چگونه با فساد مبارزه کرد؟ فساد در رسانه‌ها راهکارها و عوامل محدود کننده فساد ... مطالعه بیشتر

راهکارها و عوامل محدود کننده فساد

سیاست های تعیین دستمزد خدمات عمومی، قوانین و مقررات استخدامی، آزادی مطبوعات و رسانه ها، نظام قضایی مستقل و توانمند و پاسخگویی نهادهای عمومی ‏فساد و سلامت اداری. محمود بیگلر، آزاده چترروز به سفارش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران ‏تهران‬: ‏تندیس‬‬‬‬‬‬ ‏۱۳۹۳‬‬‬‬. مطالب مرتبط: طرح شفافیت آرای نظام تقنینی حساب واحد خزانه چیست؟ نهادهای غایب در سامانه ثبت حقوق و مزایا چهار اصل PDIA خبرنامه شماره ۳۰ مقابله با فساد و فقر : فساد و ساختار سیاسی علیرضا دیهیم: استفاده سازمان‌های غیردولتی از تجارب بین‌المللی ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۰ مقابله با فساد و فقر : فساد و ساختار سیاسی

فساد و ساختار سیاسی  دموکراسی‌هایی که بر بنیادهای قانونی نیرومندی بنا شده‌اند، چهارچوب استواری برای فعالیت اقتصادی فراهم می‌سازند. با وجود این، برای اینکه این چارچوب کارکرد مؤثری داشته باشد، سیاستمداران باید در پی انتخاب شدن مجدد باشند و باید درباره احتمال انتخاب مجددشان نامطمئن باشند، اما نه خیلی نامطمئن. این وضعیت به یک «پارادوکس ثبات» منجر می‌شود. اطمینان زیاد به تصدی دوباره موقعیت‌شان می‌تواند برنامه‌ها را بیشتر بر هم بزند. عدم اطمینان زیاد هم می‌تواند همان تأثیر را داشته باشد. استحکام محیط سیاسی رقابتی احتمال خطر را افزایش و احتمال فساد را کاهش می‌دهد. یک نظام سیاسی رقابتی می‌تواند ... مطالعه بیشتر
شفافیت آراء مجلس شورای اسلامی

اتاق شیشه ای برای قانونگذار و تصمیم گیر

شفافیت در پارلمان و نهادهای قانونگذار می‌تواند ابعاد متعددی همچون شفافیت دارایی و… داشته باشد اما آنچه که از سال ۱۳۹۶ در ایران مطرح شده است، شفافیت آرای نمایندگان مجلس است. شفافیت آراء به منظور علنی‌سازی رای منجر به این می‌شود که نمایندگان در ازای هر رای در مجلس به مردم پاسخگو خواهند شد و می‌توان عملکرد هر نماینده‌ای را ارزیابی کرد. با وجود محاسن طرح شفافیت آراء، مجلس شورای اسلامی ایران بعد از دو سال توانست یک فوریتی طرح شفافیت آرای نظام تقنینی را با ۱۶۸ رای موافق تصویب کند تا این طرح در مرحله بعدی به کمیسیون‌های مربوطه ... مطالعه بیشتر
دولت الکترونیک در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال برای شفافیت

با گسترش شبکه‌های اینترنتی، ارائه اطلاعات و خدمات دولت به شهروندان سهل شده است. چنانکه با کاهش هزینه‌ها و تسریع ارائه خدمات، دو فایده دیگر دولت الکترونیک بسیار قابل توجه است: شفافیت هزینه‌ها و مقابله با فساد و کاهش فقر و نابرابری. با وجود این فواید و محاسن تمامی کشورهای جهان به دنبال هرچه بیشتر الکترونیک کردن فعالیت‌های دولتشان هستند. ایران نیز در این راستا قوانین پشتیبانی برای اجرای دولت الکترونیک تصویب کرده است. سازمان اداری، استخدامی کشور و وزارت ارتباطات و فناوری دو نهاد مسئول ارزیابی دولت الکترونیک در ایران هستند.   مطالب مرتبط: مکانیزم‌های تاثیر شفافیت و مقابله ... مطالعه بیشتر
حکمرانی خوب مسدود کننده تعارض منافع-مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حکمرانی خوب، مسدودکننده تعارض منافع

اصلاح موقعیت‌های تعارض منافع و حکمرانی خوب شاه کلید مقابله با فساد، اصلاح موقعیت‌های تعارض منافع است و درمان اصلی این امر، تنها از باب حکمرانی خوب عمل می‌کند. حکمرانی خوب تنظیم‌گری منصفانه‌ای است که همه فرآیندهای تصمیم گیری آن شفاف و هیچ چیز پشت پرده‌ای ندارد. هرچند نیل به این هدف در دوران کنونی دور از دسترس تصور می‌شود اما گام برداشتن در مسیر تحقق آن، خود راه حل بسیاری از مشکلات حاضر خواهد بود. مفهوم تنظیم‌گری تنظیم گیری در معنای عام خود شامل انواع مداخلات دولت برای تحقق اهداف حاکمیت است. هدف از این مداخلات ایجاد کنترل عمومی ... مطالعه بیشتر

مکانیزم‌های تاثیر شفافیت و مقابله با فساد بر رفاه اجتماعی

وکیلی: شفافیت به‌معنای واقعی چیست و به چه مکانیزم‌هایی نیاز داریم تا به شفافیت برسیم؟ هراسانی: من شفافیت را مساوی با نور می‌دانم؛ البته این استعاره به‌منظور عبور از تعریف نیست. در ایران هرگاه از شفافیت صحبت می‌کنیم، این موضوع با فساد جمع می‌شود؛ اما واقعیت این است که مقابله با فساد، کم‌ترین تاثیر شفافیت است. از نظر سازمان بین‌المللی شفافیت، شفافیت به این معناست که هر سازمانی اطلاعاتی را ارائه کند که به‌کمک آن‌ها امکان پایش سازمان فراهم شود. به‌عبارتی دیگر، شفافیت برابر است با اطلاعات و امکان‌پایش؛ اینکه چه‌چیزی، کجا، توسط چه‌کسی و با چه نتایجی هزینه می‌شود. ... مطالعه بیشتر