حوزه، مسکن، شهرسازی، شوراها

تعارض منافع، کالای گران‌بهای مسکن شهری و فقر مسکن

مسکن از یک‌سو نیاز اولیه و ضروری تمام شهروندان است و تأمین نیازهای اولیه از وظایف دولت‌ها محسوب می‌شود و از سوی دیگر مسکن شهری در بستری از تعارضات منافع تبدیل به کالایی گران‌بها شده است و درنتیجه فقر شهری را افزایش داده است. به‌علاوه وجود تعارضات منافع متعدد در حوزه مسکن، نه تنها بر کیفیت ساخت‌وساز در ایران تأثیر سوء داشته بلکه سلامت جان شهروندان را نیز به خطر انداخته و با کاهش طول عمر ساختمان‌ها به هدررفت منابع ملی منجر شده است.  به سبب موردتوجه قرار نگرفتن تعارض منافع در سیستم اداری – اجرایی و وضع قوانین در ... مطالعه بیشتر

حادثۀ ریزش ساختمان متروپل و تعارض منافع سازمانی

در دو هفتۀ اخیر و در پی فاجعه ریزش ساختمان متروپل در آبادان، موضوع تعارض منافع دستگاه‌های مسئول در امر ساخت‌وساز به ویژه شهرداری به مبحث داغی در فضای عمومی بدل شده است. هم تعداد زیادی از نمایندگان مجلس، نمایندگان اصناف و تشکل‌های حرفه‌ای و نمایندگان شوراهای شهر در این زمینه اظهارنظر کرده‌اند و هم در فضای مجازی به ویژه توئیتر، کاربران به طور مکرر بر دخیل بودن تعارض منافع در این حادثه تاکید دارند. عمدۀ اظهارنظرها نیز حول تاکید بر نقش تعارض منافع شهرداری آبادان در این زمینه است؛ موضوعی که به ویژه پس از مصاحبۀ دو هفته پیش ... مطالعه بیشتر

اجتماعی کردن عدالت در دیوان عدالت اداری

مناقشه بر سر آخرین تفسیر و بخشنامه وزیر راه و شهرسازی (رستم قاسمی) حول دستورالعمل منع منافع متعارض که در ماه‌های اخیر خبرساز شده بود، با رأی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال بند (ج) ماده ۲۳ آیین‌نامه اجرائی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان وارد مرحله‌ی جدیدی شده است. بازخوانی ریشه‌های این مناقشه مستلزم بازگشت به نظام‌نامه رفتار حرفه‌ای اخلاقی در نظام مهندسی ابلاغ‌شده توسط وزیر وقت راه و شهرسازی در تیر ۱۳۹۵ (عباس آخوندی) است. مطابق ابلاغیه مذکور اعضای هیئت‌مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان‌ها در دوره تصدی مجاز به ارجاع کار از طریق سازمان استان برای نظارت ... مطالعه بیشتر
انتخابات نظام‌مهندسی

ضرورت حذف تعارضات ساختاری در سازمان نظام‌مهندسی

انتخابات نظام‌مهندسی ساختمان استان‌ها از ۲ مهرماه شروع‌شده و تاکنون در اکثر استان برگزار شده و در استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، سمنان باقی‌مانده که تا پایان مهرماه به اتمام خواهد رسید. در این دوره به سبب برگزاری الکترونیکی انتخابات در اکثر استان‌ها، میزان شفافیت در آرا افزایش‌یافته و امکان تخلف به صفر رسیده است. وجه تمایز دیگر این دوره از انتخابات نظام‌مهندسی، تشدید اعمال قانون تعارض منافع است؛ به این صورت که مهندسانی که دارای تعارض منافع هستند یا در استان رد صلاحیت می‌شوند یا وزارت راه و شهرسازی بند «ج» ماده ۲۳ قانون نظام‌مهندسی را در مورد آن‌ها اعمال ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در مدیریت شهری

پیامدهای تعارض منافع در مدیریت شهری

تعارض منافع شخصی یا سازمانی مسئولین با منافع عمومی، ممکن است تصمیمات و اعمال آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده و منافع عموم مردم را در تعارض با منافع خصوصی یا سازمانی آن‌ها قرار دهد. به‌علاوه یکی از ریشه‌های ناکارآمدی، نابرابری، فقر و وجود تعارض منافع در سیستم اجرایی حکومت‌ها است؛ زیرا هنگامی‌که یک مسئول بتواند به منافع خود یا سازمان متبوع خویش در تضاد با منافع عمومی بیفزاید، نتیجه‌ای جز کاهش سهم عمومی از منابع و گسترش فقر نخواهد داشت. لذا سیاست‌گذارانی که در پی کاهش فساد و یا فقر عمومی در جامعه هستند، شناسایی و مدیریت موقعیت‌های تعارض ... مطالعه بیشتر
منافع متعارض- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مناسبات حکومت و جامعه در بطن منافع متعارض

هنگامی‌که در ۵ بهمن ۱۳۹۶ وزیر وقت راه و شهرسازی دستورالعمل «منع پذیرش و یا قبول منافع متعارض در ارائه خدمات مهندسی ساختمان» را امضای می‌کرد، احتمالاً تصور نمی‌کرد که این بخشنامه چه جبهه‌ی گسترده‌ای علیه او در یکی از فراگیرترین نهادهای حرفه‌ای کشور یعنی سازمان نظام مهندسی و ارکان مختلف حاکمیت ایجاد کند. این بخشنامه به زودی به موضوعی برای مناقشه‌ی وزیر با کمیسیون عمران مجلس و سازمان نظام مهندسی کشور بدل شد. در اولین بند از این بخشنامه ۴ بندی تصریح شده بود: «در جهت ارتقای سلامت اداری رعایت اخلاق حرفه‌ای و حفظ حقوق شهروندی، مستفاد از ماده ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در مسکن

فقر و تعارض منافع در مسکن

بی‌خانمانی و بد مسکنی دو تجلی از فقر مسکن است. یکی از عوامل و شرایط فقر مسکن می‌تواند وجود تعارض منافع در مسکن و بازار آن باشد. گزارش «فقر و نابرابری در دسترسی به زیرساخت‌ها: مسکن» از مجموعه گزارش‌های فقر، نابرابری و تعارض منافع است که در مهرماه ۱۳۹۹ توسط دفتر مطالعات رفاه اجتماعی (وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی) و مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه (جهاد دانشگاهی) تهیه شده است. این پژوهش سعی داشته با جمع‌بندی آثار مکتوب فقر مسکن در کشـور به تحلیلی کلی در این حوزه دسـت پیدا کند. تمرکز این پژوهش به‌طور خاص بر مصادیق بارز ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در حوزه مسکن- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

بازیگران تعارض منافع در حوزه مسکن

تعارض منافع به موقعیتی اطلاق می‌شود که بازیگران و دست‌اندرکاران یک مجموعه‌ای در برابر انجام وظایف خودشان، درگیر یک موقعیت دوگانه انتخاب بین منافع شخصی خود و یا منافع سازمانی خود با منافع مردم و گیرندگان خدمت می‌شوند. در این موقعیت اگر منافع شخصی و سازمانی بر منافع عمومی ترجیح داده شود، ناکارآمدی و نارضایتی از اولین پیامدهای آن خواهد بود. تعارض منافع در حوزه مسکن از جمله حوزه‌هایی است که پیامد کوتاه‌مدت آن منفعت‌طلبی برخی از این بازیگران حوزه همچون شهرداری و سازمان نظام مهندسی است ولی پیامدهای بلندمدت و عمیق آن دامن آیندگان و کیفیت زندگی آنان را ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی و شهرداری

کشاکش منافع| قسمت اول: تعارض منافع در سازمان نظام مهندسی و شهرداری

  تعارض منافع در رابطه بین سازمان نظام مهندسی و شهرداری تهران بازار مهندسی را دستخوش فساد،رانت و انحصار کرده است. در این قسمت به گفتگو با عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی و نادر شکوفی عضو هیات مدیره جامعه مهندسان مشاور نشستیم تا بی پرده از منافع گروه های مختلف حوزه ساخت و ساز مسکن با خبر شویم. مطالب مرتبط: بازیگران تعارض منافع در حوزه مسکن کشاکش منافع| قسمت سوم: تعارض منافع در نظام بانکی کشاکش منافع| قسمت دوم: تعارض منافع در نظام آموزش و پرورش تعارض درآمد و وظیفه در مدیریت پسماند راهکاری برای مدیریت تعارض منافع ... مطالعه بیشتر
تعارض درآمد و وظیفه در مدیریت پسماند

تعارض درآمد و وظیفه در مدیریت پسماند

پیمانکاران بسیاری برای خدمات شهری در هر یک از حوزه‌های فضای سبز، رفت و روب و جمع‌آوری پسماند و حوزه بازیافت وجود دارند. در حال حاضر برای ۱۲۵ ناحیه شهر تهران  ۱۲۵ قرارداد برای رفت و روب و جمع‌آوری پسماند تر منعقد می‌شود. چون برخی از پیمانکاران ۲، ۳ یا ۴ ناحیه را تحت پوشش دارند، در مجموع حدود ۷۰ پیمانکار در حوزه پسماند تر و رفت و روب معابر در حال فعالیت هستند. برای پسماند خشک هم برای هر منطقه یک پیمان منعقد می‌شود، که در مجموع مناطق ۲۲ گانه، ۲۲ پیمان هم در حوزه پسماند خشک وجود دارد. ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع مدیریت پسماند- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

قدرت نفوذ پیمانکاران و ذی‌نفعان در مدیریت پسماند خشک

بر اساس طرحی که در پژوهش یغمای کودکی  ارائه شده و شما مدیریت آن را برای انجمن حمایت از حقوق کودکان بر عهده داشتید، عوامل علّی زباله گردی کودکان به دو دسته عوامل اقتصادی و مدیریت شهری ناکارآمد تقسیم شده است. از نظر شما مهم‌ترین عواملی که به ناکارآمدی مدیریت شهری در حوزه پسماند خشک منجر شده است، چیست؟ یکی از مهم ترین عواملی که منجر به بروز بحران‌های کنونی در حوزه پسماند خشک شده است، نبود زیرساخت‌های لازم برای جمع آوری مکانیزه پسماندهای شهری است. تجارب جهانی نشان می‌دهند تا زمانی که این مسئله مورد توجه جدی قرار نگیرد، ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع بازیافت- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع جان صنعت بازیافت را می‌گیرد

کارگروه شناسایی تعارض منافع سازمان شهرداری در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به منظور بررسی تأثیر تعارض منافع متولیان مدیریت شهری بر سازوکارهای بازیافت زباله، مدتی است این مسئله را در دستور کار خود قرار داده است که روابط و ساختار مدیریت پسماند را از منظر تعارض منافع بررسی کند. در این راستا در این گزارش که ترجمه‌ایست از مصاحبه دیوید برنشتاین (David Bornstein) خبرنگار روزنامه نیویورک‌تایمز با میچ هدلاند (Mitch Hedlund) از بنیان‌گذاران سازمان غیرتجاری “بازیافت در سرتاسر آمریکا” (Recycle Across America) که توسط مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی تدوین شده است، به بررسی این موضوع در ... مطالعه بیشتر
مثال برای تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

راهکاری برای مدیریت تعارض منافع در بخش مدیریت پسماند (بررسی تطبیقی نمونۀ موردی بریتانیا)

مدیریت پسماند در اثر مصرف بی‌رویه و افسار گسیخته در بسیاری از کشورهای جهان به یک دغدغه ملی تبدیل شده است. برخی کشورها نظیر آلمان، اتریش و کره شمالی توانسته‌اند به نرخ بازیافت قابل توجهی دست پیدا کنند و بیش از نیمی از زباله‌های تولید شده در کشورشان را بازیافت کرده و به چرخه مصرف بازگردانند. ساختار مدیریتی و سیاست‌گذاری بهینه و مدیریت تعارضات منافع دستگاه‌های متولی مدیریت پسماند نقش عمده‌ای در موفقیت این کشورها در حصول این نتیجه داشته است. متأسفانه ایران از آن دسته کشورهایی است که در مدیریت پسماند ناکارآمد ظاهر شده است. نرخ ناچیز بازیافت در ... مطالعه بیشتر
مدیریت تعارض منافع در بخش مسکن-مرکز توانمندسازی و حاکمیت جامعه

راهکارهای مدیریت تعارض منافع در بخش مسکن

یکی از مهمترین سیاستهای اداره بازرسی عمومی وزارت مسکن ایالات متحده برای کاهش جرایم اداری و بهبود کارایی در حوزه مسکن مدیریت تعارض منافع در دستگاههای تابعه این وزارت خانه است. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای مدیریت تعارض منافع متن پیشرو که نحوه مدیریت تعارض منافع وزارت مسکن و توسعه شهری ایالات متحده را نشان می‌دهد ترجمه و تلخیص کرده است. همانطور که در متن گزارش آمده است، این اداره طی اطلاعیه‌ای مهمترین موقعیت های تعارض منافع و راهکارهای اجتناب یا مدیریت تعارض منافع را به کارمندان و مدیران این دستگاه ها  ابلاغ کرده است. بنا به تعریف ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در شهرداری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ماده ۱۰۰ شهرداری، انتخاب وظیفه یا درآمد؟

تخلف از استانداردهای فنی ساخت و ساز و اصول شهرسازی در ایران، واقعیتی مشهود است که در کلانشهرهایی که با محدودیت فضایی مواجه‌اند نمود بیشتری دارد. از میان مراجع اصلی رسیدگی به تخلفات ساخت و ساز در ایران، کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری از نقش کلیدی‌ای برخوردار است. اما شوربختانه بنا به گفتگوی مورخ ۴ شهریور ۱۳۹۸ تورج فرهادی، مدیر امور اجرایی کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ شهرداری تهران با خبرگزاری تسنیم، از بین ۱۲۰۰ شهرداری کل کشور بیش از ۵۰ درصد آرای اکثریت شهرداری ها منجر به اخذ جریمه و نادیده انگاری تخلفات می‌شوند!  مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی به ... مطالعه بیشتر
تراکم فروشی شهرداری‌- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ماده ۱۰۰ شهرداری: راهکار قانونی کردن تخلفات ساخت و ساز

یکی از گلوگاه‌های اصلی تخلفات و ناهنجاری‌ها در بخش شهرسازی، اختیارات کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ شهرداری‌ها در اخذ جریمه است؛ تبصره‌های ۲ تا ۶ قانون ماده ۱۰۰ شهرداری این کمیسیون را مخیر کرده که با اخذ جریمه مالی، تخلفات ساخت و ساز مانند احداث بنای بدون پروانه، عدم احداث پارکینگ قابل استفاده و تراکم اضافی را نادیده بگیرد. لذا این کمیسیون همواره در دوراهی تعارض منافع، یعنی انتخاب بین انجام وظایف خود که پیشگیری از تخلفات ساختمانی و صدور حکم تخریب یا اصلاح است، و راه دوم یعنی افزایش درآمد از طریق تبدیل تخلفات به جریمه مالی قرار دارند. از جمله ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در شهرداری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تراکم‌فروشی؛ شاهرگ درآمدی شهرداری‌ها

به گزارش کارگروه شناسایی تعارض منافع در شهرداری در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه، تعارض درآمد و وظیفه، اصلی‌ترین مسئله‌ایست که درآمدهای این سازمان را در تعارض با منافع عمومی شهروندان قرار می‌دهد. شهرداری گسترده‌ترین نهاد عمومی غیردولتی در ایران است که با وجود وظایف و مسئولیت‌های بی‌شماری که در مدیریت شهری به عهده دارد، بودجه دولتی دریافت نمی‌کند. طی سال‌های دهه شصت سهم شهرداری‌ها از بودجه دولت به تدریج کاهش یافت، تا جایی که در اواخر دهه هفتاد شهرداری‌ها مکلف شدند تقریبا تمام هزینه‌های مدیریت شهری را مستقل از دولت تأمین کنند و برای پرداخت هزینه‌ها و مخارج بالای ... مطالعه بیشتر
تعارض درآمد و وظیفه

تعارض درآمد و وظیفه: شاهرگ درآمدی شهرداری ها تخلفات سازمانی

تعارض درآمد و وظیفه اصلی‌ترین مسئله‌ای است که درآمدهای این سازمان را در تعارض با منافع عمومی شهروندان قرار می‌دهد. شهرداری گسترده‌ترین نهاد عمومی غیردولتی در ایران است که با وجود وظایف و مسئولیت‌های بیشماری که در مدیریت شهری به عهده دارد، بودجه دولتی دریافت نمی‌کند. عوارض نوسازی و عمران شهری که به صورت سالانه از تمامی مالکانی که اراضی و ساختمان‌های آن‌ها در محدوده شهری قرار دارد، دریافت می‌شود و در تمامی کشورهای پیشرفته جزو درآمد اصلی شهرداری‌ها به شمار می‌آید، در ایران بخش بسیار کوچکی (کمتر از ۱ درصد) از بودجه این سازمان را تشکیل میدهد. بخش عمده ... مطالعه بیشتر