تعارض منافع در اقتصاد- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ادبیات تعارض منافع در دانش اقتصاد

تعارض منافع در سازمان‌ها از عوامل تحریک ایجاد تعارض در سازمان‌ها می‌توان به رقابت برای پاداش، تعارض در ایفای وظایف، نقص در ارتباطات کارمندان با هم و با سازمان‌ها اشاره کرد. تعارض در موقعیت‌ها، اهدای پاداش و جبران خسارت مستقیم و غیرمستقیم، اعطای هدیه توسط خود افراد ذی‌نفع، معاملات مالی بین موسسه خیریه مدیران و کارمندان آن نیز مصادیقی از تعارض منافع هستند. نکته مهم دیگر آنکه کسی که متهم به تعارض منافع است ممکن است به دلیل اینکه کار نادرستی انجام شده است، آن را انکار کند، در واقع، تعارض منافع ممکن است وجود داشته باشد حتی اگر عمل ... مطالعه بیشتر
حکمرانی خوب مسدود کننده تعارض منافع-مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حکمرانی خوب، مسدودکننده تعارض منافع

اصلاح موقعیت‌های تعارض منافع و حکمرانی خوب شاه کلید مقابله با فساد، اصلاح موقعیت‌های تعارض منافع است و درمان اصلی این امر، تنها از باب حکمرانی خوب عمل می‌کند. حکمرانی خوب تنظیم‌گری منصفانه‌ای است که همه فرآیندهای تصمیم گیری آن شفاف و هیچ چیز پشت پرده‌ای ندارد. هرچند نیل به این هدف در دوران کنونی دور از دسترس تصور می‌شود اما گام برداشتن در مسیر تحقق آن، خود راه حل بسیاری از مشکلات حاضر خواهد بود. مفهوم تنظیم‌گری تنظیم گیری در معنای عام خود شامل انواع مداخلات دولت برای تحقق اهداف حاکمیت است. هدف از این مداخلات ایجاد کنترل عمومی ... مطالعه بیشتر
مقابله با تعارض منافع-مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

راهکارهای مقابله با تعارض منافع

در این مقاله نویسنده به بیان برخی از را‌هکارهای مقابله با تعارض منافع اشاره می‌کند. می‌توان به موارد زیر اشاره کرد. طراحی زمین بازی به صورت منصفانه درمان تعارض منافع در سیستم‌های اجرایی همواره راه حل‌های بسیاری دارد از تنفیذ اختیارات به افراد دیگر تا اعمال محدودیت‌های بیشتر، نمونه این راهکارهاست. با این حال مدیریت تعارض منافع را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم کرد. بخش اول راهکارهایی است که بیشتر ناظر به شخص قرار گرفته در موقعیت تعارض منافع طراحی شدند. درمان تعارض منافع در سیستم‌های اجرایی همواره راه حل‌های بسیاری دارد از تنفیذ اختیارات به افراد دیگر تا ... مطالعه بیشتر

مبارزه با معلول به‌جای علت

در قوانین ایران درباره تعریف فساد آمده است: «هرگونه فعل یا ترک فعلی است که توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی به‌صورت فردی، جمعی یا سازمانی که عمدا و با هدف کسب هرگونه منفعت یا امتیاز مستقیم یا غیرمستقیم برای خود یا دیگری، با نقص قوانین و مقررات کشوری انجام پذیرد یا ضرر و زیانی را به اموال، منافع، منابع یا سلامت و امنیت عمومی و یا جمعی از مردم وارد نماید، نظیر رشا، ارتشا، اختلاس، تبانی، سوء‌استفاده از مقام یا موقعیت اداری، سیاسی، امکانات یا اطلاعات، دریافت پرداخت‌های غیرقانونی از منابع عمومی و انحراف از این منابع به سمت ... مطالعه بیشتر
تعارض میان نفع فردی و منافع جمعی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

رفتار همیارانه و رفع تعارض منافع

رفتار همیارانه و غیر همیارانه تعارض میان نفع فردی و نفع جمعی، موقعیتی است که در آن، کنشگر با دو گزینه همیارانه و غیرهمیارانه روبه‌رو است. برای هر کنشگر رفتار غیرهمیارانه نفع بیشتری دارد، اما اگر تعداد قابل توجهی از کنشگران رفتار غیرهمیارانه داشته باشند، همه نسبت به زمانی که همیارانه رفتار می‌کردند، نفع کمتری دارند. (جوادی‌یگانه، ۱۳۸۳) . رفتار جمعی و در نظر گرفتن مصالح دیگران را می‌توان با دو رویکرد عمده تبیین کرد. یک دسته از این رویکردها بر خیر جمعی و عمل اخلاقی تاکید دارند و دسته دیگر بر عمل عقلانی. رفتار جمعی و در نظر گرفتن ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع و فساد- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

شیوع فساد در بستر تعارض منافع

تعارض منافع چیست؟ وقتی بین منافع شخصی و منافع عمومی تعارض پیش بیاید گفته می‌شود تعارض منافع وجود دارد. تعارض منافع باعث می‌شود که یک نفر منافع شخصی، خانوادگی، سازمانی با حزبی‌اش را بر منافع ملی یا عمومی ترجیح دهد. اهمیت تعارض منافع وقتی بیشتر می‌شود که در سازمان‌ها و ادارات دولتی اتفاق بیفتد. مثلا وزیری که تصمیم‌اش روی شرکت خصوصی اش مؤثر است؛ یا وقتی که کسی بتواند از جایگاه مدیران دولتی با تصمیم در راستای منافع شخصی استفاده نماید و مثلا تصمیم بگیرند حقوقشان را افزایش دهند. تعارض منافع و فساد بانک جهانی تعریفی از فساد ارائه داده ... مطالعه بیشتر

حکمرانی و خشونت

نوشته‌های وبر والیس در این بخش به مفهوم حکومت و دولت و رابطه آن با توسعه می‌پردازد. او در ابتدا برخی نوشته‌های وبر در مورد دولت را تحلیل می‌کند. والیس توضیح می‌دهد که دولت در واقع توافقی جمعی را مشخص می‌کند مبنی بر این که چه کسی تحت چه شرایطی می‌تواند از خشونت استفاده کند. بیشتر کشورهای در حال توسعه دولت‌هایی «مدرن» ندارند زیرا آنان فاقد توافق‌هایی معتبر در مورد استفاده از خشونت هستند. او سپس به این مسئله می‌پردازد که نظریه‌پردازانی همچون وبر، اولسون و هابز در تحلیل دولت و توسعه از یک چارچوب مفهومی با کنشگری یکه یا ... مطالعه بیشتر

بهار عربی از چشم‌انداز «نظام‌های دسترسی محدود»

پیش از بهار ۲۰۱۱، کشورهای عربی همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نظام‌هایی با دسترسی محدود بودند. آن‌ها گستره بسیار محدودی از سازمان‌ها را در ائتلاف حاکم الحاق می‌کردند. این سازمان‌ها شامل خانواده‌های حاکم، ارتش، شاید یک یا دو حزب سیاسی وفادار و همچنین سازمان‌های مذهبی و شرکت‌های تجاری می‌شدند که با نخبگان سیاسی متحد بودند یا حداقل از سیاست به دور بودند. تمامی گروه‌های دیگر اغلب به حاشیه رانده شده بودند یا به طور فعالی سرکوب شده بودند. طغیان‌های بهار عربی در بسیاری از کشورها، ائتلاف‌های حاکم قبلی را از بین بردند یا در آن‌ها اختلال شدیدی ایجاد ... مطالعه بیشتر

 انواع نظام‌های دسترسی محدود در میان شرکای شرقی اتحادیه اروپا: پیامدها برای مشارکت اتحادیه اروپا

آذربایجان و بلاروس: انحصار متوازن بلاروس و آذربایجان نظام‌های «انحصار متوازن» هستند. این نظام‌ها با ایجاد محدودیت شدید در رقابت سیاسی و اقتصادی فعالیت می‌کنند. بنابراین، انتخابات آزاد و منصفانه و همچنین پاسخگویی افقی و حقوق سیاسی در بلاروس و آذربایجان وجود ندارد. در همین حال، نخبگان حاکم به شدت بر سپهر اقتصادی کنترل دارند و درنتیجه، اپوزوسیون از منابع تأمین مالی محروم می‌ماند. از سوی دیگر، محدودیت‌های شدید رقابت سیاسی به نخبگان حاکم اجازه می‌دهد که از هر شکلی از توسعه‌ی بخش خصوصی که انحصار کنترل اقتصاد را به خطر بیاندازد، جلوگیری کنند. علاوه بر این، نخبگان حاکم در ... مطالعه بیشتر

چیدمان سیاسی و نهادهای حامی توسعه در تایلند

می‌دانیم که به دلیل زمینه‌های سیاسی متفاوت، نهادها در کشورهای مختلف عملکردهای متفاوتی دارند. علاوه بر این، می‌دانیم که این مساله پیامدهای مهمی برای طراحی اولویت‌های حکمرانی در کشورهای مختلف دارد. این یادداشت که گزارشی از بخشی از مقاله «چیدمان‌های سیاسی و حاکمیت نهادهای حامی توسعه» [۱] نوشته مشتاق خان است، تلاشی در جهت معرفی چارچوب تحلیلی نهادها و حکمرانی در کشورهای در حال توسعه بر اساس مفهوم «چیدمان سیاسی» است. این گزارش معطوف به بررسی تحولات در چیدمان سیاسی حاکم بر کشور تایلند از دهه ۱۹۶۰ تا اوایل دهه ۱۹۷۰ است. فهم مساله توزیع قدرت یک مساله اساسی در ... مطالعه بیشتر

اتحادیه کسب­ و کارهای خرد (کنفدراسیون کسب و کار اروپای نوین)

اصناف و حمایت گری اجتماعی همانطور که در مطالب قبلی بیان شد، حمایت گری اجتماعی به فرایندی اشاره دارد که به اثرگذاری یا پشتیبانی از کسی یا چیزی منجر شود. این فرایند برای تاثیر بر سیاست ها، قوانین، مقررات و برنامه ها اجرا می شود. بنابراین بدیهی است که تمام گروه های متشکل و غیرمتشکلی که از سیاست ها، قوانین و مقررات نفع یا ضرری می بینند، برای تاثیر بر آنها اقدام کنند. در این میان اصناف و گروه های متشکل مربوط به کسب و کار شامل سندیکاهای کارگری، تشکل های کارفرمایی و اتاق های بازرگانی عمده ترین گروه هایی ... مطالعه بیشتر

معرفی مرکز حمایت گری اجتماعی انجمن روانشناسی آمریکا

اگرچه حمایت گری اجتماعی در بیشتر موارد در خدمت خدمات عام المنفعه قرار دارد، اما سازمان های حرفه ای نیز از آن برای پیشبرد اهداف خود استفاده می کنند. برای مثال فرض کنید گروهی از روانشناسان با استفاده از ابزارهای مختلف تلاش می کنند تا خدمات روانپزشکی مشمول بیمه های درمانی شود. اگر این گروه از روانشناسان موفق شوند لایحه یا طرحی را در مجلس پیش ببرند که خدمات روانپزشکی مشمول بیمه های درمانی شوند، آنگاه سه نتیجه حاصل خواهد شد. ابتدا آنکه افراد کم درآمدتر می توانند از مزایای خدمات روانپزشکی استفاده کنند. دوم آنکه درآمد روانپزشکان به صورت ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲۵ مقابله با فساد و فقر : مثلث شوم؛ فقر، فساد و سیاست

مثلث شوم: فقر، فساد و سیاست فساد در دموکراسی‌های فقیر و نابرابر پایدار است زیرا مقامات منتخب از سوی مردم، فرصتی برای بسیج حمایت سیاسی از طریق بده بستان هدفمند و شخصی دارند. در این نظام‌ها بر دو نوع از بده بستان شخصی تأکید می‌شود که پاسخگو بودن دموکراتیک در مقابل فساد را تضعیف می‌کند: ۱)حامی پروری(کلاینتیسم) که بر اساس آن، افراد دارای نفوذ قوی مالی با سیاست بده بستان می‌کنند، به سیاستمداران در اجرای تصمیم‌های خود اعتبار می‌دهند و ۲)در مقابل آن‌ها را موظف می‌کنند که به منافع مالی آن‌ها خدشه وارد نکنند و سرمایه‌داری رفاقتی (کرونیسم). هر کدام ... مطالعه بیشتر

معرفی بنیاد خلیج چیسپیک

سیاست های محیط زیستی و حمایت گری اجتماعی مطالعه و ارزیابی سازمان های غیردولتی نشان می دهد که انجمن های محیط زیستی یکی از قوی ترین سازمان های جامعه مدنی هستند. نکته مهم درباره سازمان های فعال در حوزه محیط زیست آن است که بر خلاف سازمان های مدنی اقدامات آنان الزاما به سمت حمایت گری اجتماعی حرکت می کند. سازمان های خیریه ای بنا به ماهیت خود می توانند بدون توجه به سیاست های دولتی و قوانین و مقررات راسا در مسیر حمایت از گروه هدف خود قرار گیرند. تهیه جهیزیه، اشتغالزایی، تاسیس بانک غذا، ساخت مدرسه و غیره ... مطالعه بیشتر

مرکز حمایت گری برای فرهنگ مردم سالارانه

مراکز حمایت گری اجتماعی را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد. برخی از مراکز حمایت گری اجتماعی را به عنوان یکی از ماموریت های خود در حوزه کاری آن مرکز دنبال می کنند. برخی دیگر از سازمان ها حمایت گری اجتماعی در حوزه کاری خود را به عنوان تنها ماموریت سازمانی مرکز دنبال می کنند. تفاوت این مراکز با نوع قبلی در آن است که حمایت گری اجتماعی تنها فعالیت آنها محسوب شده و خدمات دیگر شامل ارائه کمک به افراد تحت پوشش، اقدامات خیریه ای، توسعه زیرساخت ها و غیره را انجام نمی دهند. این نوع شیوه ... مطالعه بیشتر

حمایت گری اجتماعی برای اقشار آسیب پذیر

به عبارت ساده­ تر در ادبیات نظری موجود درباره حمایت­ گری به دو سطح فردی (Advocacy) و ساختاری (advocacy systems) برخورد می­ کنیم. سطح ساختاری آن چیزی است که ما آن را «حمایت­ گری اجتماعی» می­‌نامیم. با توجه به اینکه سازمان­ های مورد اشاره در بالا بیشتر با اشخاصی با ناتوانی جسمی بالا مواجه هستند، بخشی از خدمات آنها ناگزیر کمک به آنان است. تهیه ابزارهای لازم برای بهبود زندگی، حمایت حقوقی در برابر مسائل خاص، توانمندسازی آنان برای ادغام در جامعه بخشی از این کمک­های فردی هستند. اما فارغ از این مباحث که کمک به یک شخص محسوب می‌­شود، ... مطالعه بیشتر
هزینه‌های مراقبت درمانی در آمریکا

چه می‌شد اگر همه‌ی هزینه‌های مراقبت درمانی در آمریکا شفاف می‌بود؟

مدتی بعد این مسئله دوباره ذهن مرا به خود مشغول کرد. داوطلب شدم تا خودم را از نیویورک‌تایمز بازخرید کنم؛ جایی که بیشتر از ۲۰ سال در آنجا به‌عنوان روزنامه‌نگار کار کردم. من به‌دنبال گام بعدی‌ام بودم. مشخص شد که حرکت بعدی ساختن شرکتی است که به مردم می‌گوید هزینه‌های مراقبت درمانی چقدر است. من، نوعی مسابقه‌ی «اتاق کوسه‌ها[۱]» را برای انجام این کار به‌دست آوردم. هزینه‌های مراقبت درمانی تقریبا ۱۸% تولید ناخالص داخلی آمریکا در سال گذشته را به خود اختصاص داده است؛ اما هیچ‌کس ایده‌ای درباره‌ی اینکه چه‌چیزهایی هزینه داشته ندارد. اگر در این باره می‌دانستیم، چطور؟ پس ... مطالعه بیشتر

شفافیت: حاکمیت پاسخگو، جامعه مطالبه ­گر

در هنگامه این پیچ و تاب­ ها مفهومی تحت عنوان حکمرانی خوب از طرف سازمان­های بین­ المللی امر توسعه مطرح شد. عنوانی که نخست نگاه ما را از طرف بازار به توانمندی­ های دولت سوق داد و از طرف دیگر اقتصاد و محیط­ زیست را به سیاست و مدیریت پیوند داد. با چنین وصفی در اواخر دهه هشتاد و بخصوص ۱۹۹۰ مفهوم حکمرانی خوب توسط بانک جهانی مطرح شد. این دیدگاه که پس از اندیشه ­های تمامیت­ خواه دولت­گرا و بازارگرا پدید آمد به دنبال کارآمدتر کردن بازار از طریق دولت و فرایند­های سیاسی بود. در این اندیشه هرچند کوچک ... مطالعه بیشتر

دشواری کاهش فساد و آثار آن بر رفاه اجتماعی

رابطه‌ی میان کاهش فساد و بهبود رفاه اجتماعی آن‌قدر آشکار است و موردتاکید همگان قرار دارد که هرنوع بحثی درباره‌ی آن، تکرار بدیهیات خواهد بود. با این حال، آشکاربودگی وجود یک رابطه و اهمیت اثرات و پیامدهای آن برای کاهش تاثیر فساد بر مردم و جامعه و توزیع متناسب‌تر منابع کافی نیست. بنابراین، چالش اساسی از لحظه‌ای آغاز می‌شود که بحث درباره‌ی راهکارهای واقعی کاهش فساد مطرح شود. در سال‌های اخیر، با اعلام ارقام بزرگ اختلاس -به‌ویژه از لحظه‌ی نمودارشدن اختلاس سه‌هزارمیلیاردتومانی- لنگرگاه ذهنی ما نسبت به میزان اختلاس‌های معنادار و بااهمیت به‌شکل شگفت‌آوری تغییر کرد؛ به‌نحوی که سایر اختلاس‌های ... مطالعه بیشتر

مکانیزم‌های تاثیر شفافیت و مقابله با فساد بر رفاه اجتماعی

وکیلی: شفافیت به‌معنای واقعی چیست و به چه مکانیزم‌هایی نیاز داریم تا به شفافیت برسیم؟ هراسانی: من شفافیت را مساوی با نور می‌دانم؛ البته این استعاره به‌منظور عبور از تعریف نیست. در ایران هرگاه از شفافیت صحبت می‌کنیم، این موضوع با فساد جمع می‌شود؛ اما واقعیت این است که مقابله با فساد، کم‌ترین تاثیر شفافیت است. از نظر سازمان بین‌المللی شفافیت، شفافیت به این معناست که هر سازمانی اطلاعاتی را ارائه کند که به‌کمک آن‌ها امکان پایش سازمان فراهم شود. به‌عبارتی دیگر، شفافیت برابر است با اطلاعات و امکان‌پایش؛ اینکه چه‌چیزی، کجا، توسط چه‌کسی و با چه نتایجی هزینه می‌شود. ... مطالعه بیشتر