مثلث شوم: فقر، فساد و سیاست

فساد در دموکراسی‌های فقیر و نابرابر پایدار است زیرا مقامات منتخب از سوی مردم، فرصتی برای بسیج حمایت سیاسی از طریق بده بستان هدفمند و شخصی دارند. در این نظام‌ها بر دو نوع از بده بستان شخصی تأکید می‌شود که پاسخگو بودن دموکراتیک در مقابل فساد را تضعیف می‌کند: ۱)حامی پروری(کلاینتیسم) که بر اساس آن، افراد دارای نفوذ قوی مالی با سیاست بده بستان می‌کنند، به سیاستمداران در اجرای تصمیم‌های خود اعتبار می‌دهند و ۲)در مقابل آن‌ها را موظف می‌کنند که به منافع مالی آن‌ها خدشه وارد نکنند و سرمایه‌داری رفاقتی (کرونیسم). هر کدام از این دو مورد روی حمایت سیاسی بخش‌های مختلف جمعیت تأثیر داشته و بنابراین پاسخگو بودن دموکراتیک در مقابل فساد را تضعیف می‌کند.

در دموکراسی‌ها رسوایی‌های فساد اداری ارتباط زیادی با تأمین منابع مالی مبارزات سیاسی دارد. برخی کشورها فساد اداری اندکی دارند اما دچار یک فرایند سیاسی فاسد هستند زیرا پول را نمی‌توان کاملاً از عرصه سیاست حذف کرد. برای انتخابات باید منابع مالی تأمین شود و گروه‌های ذینفع ثروتمند که به نتایج قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری حکومتی علاقه‌مندند ممکن است مایل باشند که این منابع را تأمین کنند. زیاده‌خواهی مالی انگیزه‌ای برای سیاستمداران فراهم می‌سازد که رشوه بپذیرند و بدین‌سان انتخابات رقابتی در جهت معکوس اثرات کاهش‌دهنده فساد عمل می‌کند. انتخابات دموکراتیک همیشه درمانی برای فساد نیست. اگرچه در همه دموکراسی‌ها انتخابات رقابتی به محدود کردن فساد کمک می‌کند زیرا کاندیداهای مخالف انگیزه‌ای برای افشای زمامداران و مسئولان فاسد دارند. باوجوداین، نیاز به تأمین منابع مالی مبارزات سیاسی، انگیزه‌های جدیدی برای طرفداری از گروه‌های ذی‌نفع خاص به وجود می‌آورد.

تلاش‌ها در خصوص آگاه‌سازی شهروندان در مورد فساد عموماً آثار مثبتی به همراه داشته است. حسابرسی‌های دولت‌های محلی قبل از انتخابات شهرداران در برزیل باعث ممانعت از انتخاب نامزدان فاسد شد. آگاه‌سازی شهروندان در مورد فساد در شهرداری‌های مکزیک باعث کاهش سهم رأی‌دهندگان جناح مخالف گردید. در انتخابات شهرداری سائوپائولو، آگاه‌سازی شهروندان در مورد اتهامات فساد علیه نامزدها روی سهم آراء برخی از نامزدها تأثیر داشته است. در هندوستان، نشان داده شدکه منصرف کردن شهروندان از رأی دادن مقامات فاسد روی سهم آراء نامزدهای دارای جرم اثبات‌شده تأثیر داشته است اما از رأی دادن آنان بر اساس انگیزه‌های قومی ممانعت به عمل نیاورده است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که اطلاعات در مورد فساد، اثرات ناهمسانی روی حمایت شهروندان از نامزدهای سیاسی دارد.

بااین‌حال، شواهدی نیز وجود دارد که طبق آن گرایش شهروندان به سبک و سنگین کردن بین فساد و سایر جنبه‌های کارآمدی حکومت در میان و بین کشورها متفاوت است. در یک مطالعه در برزیل دریافتند درحالی‌که تمام شهروندان تمایل ندارند به سیاستمداران مفسد رأی دهند، بااین‌حال شهروندان مرفه، سیاستمداران فاسد اما کارآمد را به سیاستمداران پاک اما ناکارآمد ترجیح می‌دهند. در مقابل، شهروندان فقیر همواره سیاستمداران با فساد کمتر را ترجیح می‌دهند. در مطالعه دیگری نشان داده شده که شهروندان مولداوی نسبت به شهروندان سوئدی، تمایل بیشتری به حمایت از سیاستمداران فاسد دارند زیرا تصور می‌کنند آن‌ها قادرند رشد بیشتر اقتصادی فراهم می‌کنند. این نتایج نشان می‌دهد که ترجیحات شهروندان در مورد فساد یکسان نبوده و تحمل فساد در قبال سایر جنبه‌های کارآمدی حکومت است. تأثیر فساد بر رفاه شهروندان در میان گروه‌های اقتصادی اجتماعی مختلف است؛ زیرا شهروندان در این گروه‌ها خدمات دولتی را با اهداف مختلف استفاده می‌کنند. شهروندان فقیر برای تأمین نیازهای اساسی به خدمات دولتی محتاج هستند. در مقابل، شهروندان مرفه از آن بخش از خدمات دولتی استفاده می‌کنند که برای ورود به بازارهای اقتصادی لازم است؛ مانند مجوزها و پیمان‌ها و اموال دولتی. فساد، هزینه‌های خدمات دولتی را برای تمام شهروندان افزایش می‌دهد. برای شهروندان مرفه، این بدین معنی است که برای ورود به بازار باید هزینه اضافی پرداخت کنند. بااین‌حال، برای فقرا که اغلب نمی‌توانند این‌گونه هزینه‌های اضافی را متقبل شوند، فساد می‌تواند مانع قابل ملاحظه‌ای برای دسترسی به خدمات دولتی باشد. بنابراین، درحالی‌که شهروندان مرفه، فساد را به‌عنوان یک هزینه اضافی لمس می‌کنند و مانعی برای ورود به بازار می‌دانند، برای شهروندان فقیر، فساد مانعی برای تأمین نیازهای اساسی‌شان است.

در کشورهای نابرابر، شهروندان مرفه می‌توانند از مزیت‌های مادی خود برای به دست آوردن تأثیر سیاسی استفاده کنند و به آن‌ها این امکان را می‌دهد تا رانت‌های اقتصادی را از طریق قیمت‌گذاری غیررقابتی کسب کنند. نیاز برای ورود به بازار فرصتی برای مقامات دولتی فراهم کرده تا از اختیارات خود بر بازار برای گرفتن رشوه و سایر بده بستان‌های پرداختی استفاده کنند. اگر رانت اقتصادی کسب‌شده از بازارهای محدود به هزینه‌های آن بچربد، گروه‌های مرفه ممکن است هزینه‌های فساد را قبول کنند. بااین‌حال، افرادی که قابلیت ورود به بازار را دارند و از ورودشان ممانعت شده است مقامات دولتی را برای فساد گسترده مورد شماتت قرار می‌دهند. در نتیجه، توزیع درآمد عامل تعیین‌کننده و مهم پاسخگو بودن دموکراتیک در مقابل فساد است. در کشورهای با نابرابری بالا، جایی که رفاه در دست عده معدودی متمرکز است، شهروندان مرفه به احتمال زیاد فساد را تحمل می‌کنند زیرا از رانت اقتصادی در بازارهای محدود منتفع می‌شوند. بااین‌حال، جایی که رفاه توزیع متعادل‌تری دارد، افراد بالقوه زیادی باید از بازار خارج شوند و دولت را نسبت به فساد موجود مورد بازخواست قرار می‌دهند.

***

در هفته ­ای که گذشت، اخبار زیر جلب توجه می­کند:

• به گزارش خبرگزاری تسنیم، وزیرکشور اذعان کرد: قوانین لازم برای شفافیت هزینه­کردهای نامزدهای انتخابات به مجلس، تهیه و در آینده نزدیک به مجلس ارائه می‌گردد.
• به گزارش روزنامه جام­جم، بسیاری از کارشناسان معتقدند حدود نیمی از خیریه‌های فعال در کشور اصلا مجوز ندارند و هیچ نهادی در حکومت روی فعالیت‌های آن­ها نظارت نمی‌کند.
• به گزارش خبرگزاری تسنیم، مصطفی خاکسار قهرودی، قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی اذعان کرد: شفافیت و پاسخگویی، مهم­ترین اولویت سازمان‌های اقتصادی آستان قدس است.
• به گزارش خبرگزاری ایرنا و با دستور رئیس سازمان سینمایی، کلیه نامه‌های صادره سازمان سینمایی و مؤسسات مرتبط منتشر می‌شود.
• طبق گزارش مرکز آمار، سهم گروه مشاغل از کل تولید ناخالص (مجموع گردش مالی در اقتصاد ایران) حدود ۳۶ درصد است. همچنین مقدار واقعی فرار مالیاتی گروه مشاغل، حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان است.
• به گزارش خبرنگار ایلنا، حمد‌الله بیگی، نماینده استان ایلام در شورای عالی استان­ها در بیست و دومین اجلاس شورای عالی استان‌ها گفت: استان ایلام در تورم، محرومیت، بیکاری، فقر و خودکشی رتبه اول را دارد.
• معاون کل وزارت بهداشت گفت:۸۰ درصد مردم، توانِ مراجعه به بیمارستان خصوصی را ندارند. همچنین، ۱۵ تا ۱۷ درصد مردم با استفاده از بیمه تکمیلی و ۳ تا ۵ درصد مردم نیز با خرج خودشان به بیمارستان‌های خصوصی مراجعه می‌کنند.
• به نقل از روزنامه همشهری، سخنگو و معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد‌مخدر از پوشش بیمه‌ای درمان برای ۳ هزار معتاد در کشور خبر داد.
• معاون سوادآموزی اداره کل آموزش‌ و پرورش خراسان رضوی گفت: حاشیه شهر مشهد به دلیل سکونت مهاجرینی از استان‌ها و کشورهای دیگر، بیشترین بی‌سواد را نسبت به سایر شهرستان‌ها دارد.
• مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان‏‌شرقی از وجود ۹۶ هزار واحد مسکونی در سکونتگاه‌‏های غیررسمی تبریز خبر داد و گفت: حدود ۳۸۴ هزار نفر جمعیت در این سکونتگاه‏‌ها زندگی می­کنند.
• مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد داده به‌دلیل پیچیدگی و احتمال ایجاد اختلال در بازار کار، بهتر است با در نظر گرفتن تفاوت‌های ساختار رشته فعالیت‌های مناطق مختلف، حداقل دستمزد به صورت منطقه‌ای و سنی انتخاب شود.
• بررسی تغییرات قدرت خرید شهروندان ایرانی در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۵۸، حاکی از کاهش شدید قدرت خرید در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۵۸ (نزدیک به نصف) است.
• روز جهانی مبارزه با بی­سوادی(۱۷ شهریور) در حالی از راه رسید که براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره بی‌سوادی در ایران، آمار بی‌سوادان مطلق کشور نزدیک به ۹ میلیون نفر برآورد می­شود.
• وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نامه­ای به رئیس قوه قضائیه درپی انتشار خبر صدور احکام سنگین برای برخی کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه تأکید کرد: اعتراض حق کارگران است.

لینک دانلود خبرنامه

بخش اول: «شفافیت و مقابله با فساد»

فصل اول: اخبار برگزیده هفته

 وزیر کشور: قانون شفافیت هزینه تبلیغات نامزدها به مجلس ارائه می‌گردد

دسته بندی: شفافیت در حوزه مجلس و نمایندگان

خبرگزاری تسنیم-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیرکشور

وزیرکشور گفت: قوانین لازم برای شفافیت هزینه‌کردهای نامزدهای انتخابات به مجلس، تهیه و در آینده نزدیک به مجلس ارائه می‌گردد. رحمانی فضلی بیان کرد: شفافیت هزینه‌های انتخاباتی نامزدها همیشه از مطالبی بوده که موجب ایجاد شبهاتی در ذهن مردم شده است؛ از این رو برای انتخابات پیش رو بر این مسئله تأکید شده است و قوانینی در این خصوص تهیه شده است که تا چند وقت آینده به مجلس ارائه خواهد شد. وی تأکید کرد: به دنبال ایجاد یک فرآیند و نظام مالی شفاف برای این منظور هستیم تا شبهات موجود در این خصوص در کشور رفع شود.

فعالیت‌های خیریه پشت شیشه‌های مات

  دسته بندی: شفافیت در حوزه نهادهای عمومی غیر دولتی

    روزنامه جام‌جم-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

بهمن۹۶، محمدعلی کوزه‌گر، معاون وقت مشارکت‌های مردمی سازمان بهزیستی کشور گفت: «بیش از ۲۸ هزار مؤسسه خیریه در کشور وجود دارد.» این در حالی است که وی سال گذشته در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان عنوان کرد: «بیش از ۳۸ هزار پروانه فعالیت برای مؤسسات خیریه پیشین صادر شده است.» البته این آمار ۲۸ یا ۳۸ هزاری فقط مربوط به مؤسسات خیریه‌ای است که از نهادهای مربوطه مجوز دریافت کرده‌اند؛ در صورتی که بسیاری از کارشناسان معتقدند حدود نیمی از خیریه‌های فعال در کشور اصلا مجوز ندارند و هیچ نهادی در حکومت روی فعالیت‌های آن‌ها نظارت نمی‌کند.

شفافیت مهمترین اولویت سازمان‌های اقتصادی آستان قدس است

دسته بندی: شفافیت در حوزه نهادهای عمومی غیر دولتی

خبرگزاری تسنیم-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مصطفی خاکسار قهرودی، قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی

قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی گفت: شفافیت و پاسخگویی، مهم‌ترین اولویت سازمان‌های اقتصادی آستان قدس است. مصطفی خاکسار قهرودی صبح روز پنجشنبه در نشست فصلی مدیران عامل مؤسسات و شرکت‌های تابعه سازمان اقتصادی رضوی اظهار داشت: مؤسسات و شرکت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی باید الگوی شفافیت و پاسخگویی را در دستور کار قرار دهند. وی افزود: علاوه بر این، باید تمامی موازین قانونی و همچنین معیارهای شرعی در تمامی حرکت‌های اقتصادی مدنظر قرار گیرد زیرا انتظاری که در این حوزه از این نهادها وجود دارد، بالا است.

 رئیس سازمان سینمایی: نامه‌های صادره سازمان سینمایی و مؤسسات مرتبط منتشر می‌شود

دسته بندی: شفافیت در حوزه رسانه، فرهنگ و هنر

خبرگزاری ایرنا-۱۶ شهریورماهِ ۱۳۹۸

حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی

با دستور رئیس سازمان سینمایی، کلیه نامه‌های صادره سازمان سینمایی و مؤسسات مرتبط منتشر می‌شود. در نامه حسین انتظامی خطاب به مدیران سازمان سینمایی و مدیران عامل مؤسسات مرتبط آمده است: «در راستای شفافیت که از رویکردهای اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دانسته می‌شود، مقتضی است از نیمه شهریورماه جاری کلیه نامه‌های صادره حداکثر ظرف ۴۸ ساعت منتشر شود. بدیهی است بر اساس قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، نامه‌های دارای طبقه‌بندی حفاظتی یا مواردی که شامل حریم خصوصی یا اصرار تجاری هستند، در شمول این دستور قرار نمی‌گیرند.»

فرار مالیاتی۷۰ هزار میلیارد تومانی مشاغل پردرآمد

دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی

خبرگزاری فارس-۱۹ شهریورماهِ ۱۳۹۸

طبق گزارش مرکز آمار، سهم گروه مشاغل از کل تولید ناخالص (مجموع گردش مالی در اقتصاد ایران) حدود ۳۶ درصد است. در نتیجه سهم مالیاتی این گروه نیز از کل مالیات باید حدود ۳۶ درصد باشد. اما طبق قانون بودجه ۹۸ تنها ۶ درصد از کل مالیات (۹هزار میلیارد تومان) از گروه مشاغل اخذ می‌شود. در نتیجه اگر با یک جدول تناسب مقدار ۶ درصد به ۳۶  درصد رسانده شود، مقدار واقعی فرار مالیاتی گروه مشاغل مشخص می‌شود. این مقدار حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان است.

فصل دوم: سایر اخبار هفته

فرایندهای فسادزا در همه ساختارها باید اصلاح شود

دسته بندی:  سایر

خبرگزاری ایرنا-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مرتضی الویری، رئیس شورای عالی استان‌ها

رئیس شورای عالی استان‌ها گفت: چنانچه افشاگری انجام شود اما مشکل به قوت خود باقی بماند، مسئله فساد تداوم می‌یابد؛ بنابراین مأموریت ما اصلاح فرایندهای فسادزا در همه ساختارها است. مرتضی الویری افزود: افشاگری‌ها در چرخه رقابت‌های سیاسی کارکرد خود را از دست می‌دهند و به این ترتیب فساد در پله و لایه‌های عمیق‌تر پنهان می‌شود یعنی هر چند افشاگری انجام شود اما مشکل سیستمی به قوت خود باقی بماند، مسئله فساد کماکان تداوم می‌یابد. بنابراین مأموریت ما اصلاح فرآیندهای فسادزا در همه ساختارها است.

«تصدی هم‌زمان مشاغل اداری» ادامه دارد

دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک

اقتصادآنلاین-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مهفام سلیمان‌بیگی، خبرنگار

یکی از مصوبات مجلس در بودجه ۹۸، «ممنوعیت عضویت هم‌زمان مقامات و مدیران اجرائی و کارکنان کلیه پست‌های مدیریتی در مدیریت عاملی و عضویت هیئت‌مدیره شرکت‌های دولتی و نهادهای عمومی اعم از زیرمجموعه خود و سایر دستگاه‌ها» بود که در ردیف۱۰، تبصره دو، و جزء ۹ بند الحاقی پنج مصوبات مجلس در راستای شفافیت بیشتر ذکر شده است. با این حال امسال هم آن‌قدر ایجاد سامانه و اجرای قانون طول کشید که همچنان شاهد تصدی هم‌زمان چند شغل در دستگاه‌ها هستیم.

 آخرین مهلت پزشکان برای ثبت‌نام کارتخوان؛ ۱۵ شهریورماه

دسته بندی:  شفافیت در حوزه بهداشت و سلامت

خبرگزاری مهر-۱۵ شهریورماهِ ۱۳۹۸

اگرچه روز جمعه مصادف با ۱۵ شهریورماه و پایان مهلت پزشکان برای ثبت‌نام در سامانه سازمان امور مالیاتی بوده، هنوز آمار دقیقی از میزان ثبت‌نام کنندگان منتشر نشده است. با این حال و مطابق با آنچه رئیس اداره مالیاتی تهران اعلام کرد، تنها ۳ هزار پزشک که یک تا دو درصد پزشکان کشور را در برمی‌گیرد، در سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت‌نام کرده‌اند که البته قطعاً تا به امروز به این تعداد افزوده شده اما با توجه به مقاومت‌هایی که از سوی صاحبان حرف مختلف پزشکی برای نصب کارتخوان صورت گرفت، نباید امید چندانی برای فراگیر شدن اجرای این قانون در میان پزشکان داشت.

ماجرای کلاهبرداری جدید به اسم کارت سوخت

دسته بندی:  شفافیت در حوزه نفت و پتروشیمی

روزنامه شرق-۱۶ شهریورماهِ ۱۳۹۸

قرار بود کارت سوخت با هدف سروسامان دادن به وضعیت سوخت وارد میدان شود اما ظاهراً عرصه برای کلاهبرداری به شکل‌های مختلف نیز به وجود آمده است. به گزارش ایسنا، چند روزی است که پیامکی از شماره ۹۸۵۰۰۰۵۷۰۵۴ به تلفن همراه برخی از مردم با موضوع «ثبت‌نام سهمیه‌بندی بنزین» آمده که این پیامک‌ها حاوی لینکی جهت دریافت اطلاعات کارت بانکی و پرداخت وجهی جهت ثبت‌نام است. در واقع فرآیند کار این افراد این‌گونه است که با دریافت اطلاعات کامل کارت افراد، حساب فرد را به طور کامل خالی می‌کنند.

بودجه طرح‌های پژوهشی نهاد کتابخانه‌ها در سال ۹۸ اعلام شد

دسته بندی:  شفافیت در حوزه نهادهای عمومی غیر دولتی

خبرگزاری مهر-۱۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

صادق وفایی، خبرنگار

نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با ارائه گزارشی از روند انتخاب و معرفی طرح‌های پژوهشی خود در سال ۱۳۹۸، میزان مشارکت و سهم رشته‌ها و دانشگاه‌های کشور از بودجه پژوهشی خود در سال جاری و همچنین سهم دانشگاه‌ها از نظارت بر این طرح‌ها را منتشر کرد. بر این اساس، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با هدف افزایش شفافیت، تمرکز زدایی در صرف بودجه پژوهشی، ایجاد عدالت در فرصت‌های پژوهشی و …، طی فراخوانی از پژوهشگران برای ارائه طرح‌های خود در قالب پیشنهاده، دعوت به عمل آورد که مشروح آن در لینک زیر در دسترس علاقمندان است.

 حسام‌الدین آشنا: شفافیت، مهمترین ابزار اصلاح قوای سه‌گانه است

دسته بندی:  سایر

خبرگزاری ایرنا-۱۸ شهریورماهِ ۱۳۹۸

حسام‌الدین آشنا، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری

رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با اشاره به تصویب پیش‌نویس لایحه شفافیت، نوشت: شفافیت مهمترین ابزار برای اصلاح نظام اجرایی، تقنینی و قضایی است. آشنا خاطرنشان کرد: در بخش شفافیت تقنینیِ این لایحه، به لزوم اینکه اصل در رأی نمایندگان، علنی بودن است و رأی مخفی نیاز به مصوبه دارد، تصریح شده است. وی اضافه کرد: نمایندگان حداقل دو دلیل مخالف دارند. اول اینکه از شئونات آیین‌نامه داخلی مجلس است و دوم علنی بودن آرا، تابع انتخابات کاملاً حزبی و توانایی فراکسیون‌ها برای حفاظت از نمایندگان در قبال فشارهای درون و بیرون مجلس است.

 آیا قانون شفافیت مالی شهرداری‌ها در مازندران اجرایی شد؟

دسته بندی:  شفافیت در حوزه مدیریت شهری

خبرگزاری تسنیم-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

یک شهروند مازندرانی اظهار داشت: ارائه بیلان مالی و گزارش فعالیت‌های مالی صورت گرفته از سوی شهرداری‌های استان، از جمله مباحثی بوده که معمولاً توجه دقیقی به آن صورت نمی‌گیرد. وی افزود: مردم حق دارند بدانند مجموع مبالغی که تحت عنوان عوارض ساختمانی، نوسازی و مالیات به حساب شهرداری واریز می‌کنند، در چه محلی هزینه می‌شود و مدیران مربوطه نیز باید نسبت به شفاف‌سازی در این حوزه اهتمام داشته باشند. شهرداری‌ها باید براساس قانون هر شش‌ماه، گزارش مالی و لیست پروژه‌ها به همراه نام پیمانکار و میزان سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته را بر روی سایت شهرداری یا روزنامه‌های کثیرالانتشار منتشر کنند.

بخش دوم: «مبارزه با فقر، تبعیض و نابرابری»

فصل اول: اخبار برگزیده هفته

 رتبه اول استان ایلام در تورم، محرومیت، فقر و خودکشی

  خبرگزاری ایلنا-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

حمدالله بیگی، نماینده استان ایلام در شورای عالی استان‌ها.

به گزارش خبرنگار ایلنا، حمدالله بیگی در بیست و دومین اجلاس شورای عالی استان‌ها گفت: استان ایلام در تورم، محرومیت، بیکاری، فقر و خودکشی رتبه اول را دارد، اما باید اعلام کنم که متأسفانه در اختصاص اعتبارات ملی و بودجه‌ای توجه چندانی به آن نشده است. نماینده استان ایلام در شورای عالی استان‌ها ادامه داد: امروز گرفتاری‌های فراوان از جمله گرانی مسکن و اجاره بها، بالا بودن نرخ تورم و بیکاری، عصبانیت‌های روحی و روانی قابل توجهی را برای شهروندان ایجاد کرده است.

پیشنهاد تأمین مالی مسکن کم‌درآمدها در بودجه ۹۹

پایگاه اطلاع‌رسانی دولت-۱۶ شهریورماهِ ۱۳۹۸

عباس فرهادیه، مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد مسکن.

عباس فرهادیه، مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری و اقتصاد مسکن در خصوص جزئیات بررسی تبصره‌ها و ردیف‌های بودجه ۹۹ بخش مسکن که جلسات آن در وزارتخانه برگزار شده است، ‌ ضمن اعلام این مطلب که دو ردیف اصلی بودجه و دو تبصره در بخش مسکن مورد بررسی قرار گرفت، گفت: در دو ردیف اصلی بودجه ای که پیشنهاد شده و مورد بحث و بررسی قرار گرفته، یکی تأمین منابع تکمیل خدمات روبنایی و محوطه‌سازی مسکن مهر و دیگری تأمین منابع مالی مورد نیاز برای کمک به تأمین مسکن گروه‌های کم درآمد است.

 ۸۰ درصد مردم توان مراجعه به بیمارستان خصوصی را ندارند

  خبرگزاری ایسنا-۱۶ شهریورماهِ ۱۳۹۸

ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت

معاون کل وزارت بهداشت گفت:۸۰ درصد مردم، توانِ مراجعه به بیمارستان خصوصی را ندارند. همچنین، ۱۵ تا ۱۷ درصد مردم با استفاده از بیمه تکمیلی و ۳ تا ۵ درصد مردم نیز با خرج خودشان به بیمارستان‌های خصوصی مراجعه می‌کنند. ایرج حریرچی افزود: با این اوصاف، جامعه هدف ما اکثر مردم و خصوصاً فقرا و تهی‌دستان هستند. به همین سبب، اولین برنامه باید این باشد که فقرا در بهترین شرایط تحت درمان قرار گیرند. صدای فقیر، ضعیف است پس اول باید صدای آن‌ها را شنید و در اولویت نظام بهداشت و درمان باشند.

قدرت خرید طی سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۹۷ به نصف رسیده است

روزنامه شرق-۱۶ شهریورماهِ ۱۳۹۸

ابوالفضل گرمابی، پژوهشگر پولی و بانکی

بررسی تغییرات قدرت خرید شهروندان ایرانی در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۵۸ که با مقایسه بین رشد شاخص قیمت (از ۱۵/۰ در سال ۱۳۵۸ به ۳/۱۶۴ در سال ۱۳۹۷) و رشد حداقل دستمزد (از ۵۶۷ ریال مزد روزانه در سال ۱۳۵۸ به ۳۷۰ هزار ریال مزد روزانه در سال ۱۳۹۷) ممکن می‌شود، حاکی از کاهش شدید قدرت خرید در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال ۱۳۵۸ (نزدیک به نصف) است.

 بیمه درمان اعتیاد طی چندروز آینده به معتادان تعلق می‌گیرد

روزنامه همشهری-۱۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

سردار منتظرالمهدی، سخنگو و معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر

سخنگو و معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با موادمخدر از پوشش بیمه‌ای درمان برای ۳ هزار معتاد در کشور خبر داد. سردار منتظرالمهدی گفت: با پیگیری‌های مکرر ستاد مبارزه با موادمخدر و همکاری سازمان بیمه سلامت، بیمه درمان برای ۳ هزار نفر معتاد در کشور از مهرماه سال‌جاری برقرار می‌شود. وی با اشاره به اینکه در زمان درمان، حمایت‌های بیمه‌ای بسیار مهم است، گفت: یکی از برنامه‌های مهم ستاد مبارزه با مواد مخدر، فراهم کردن سازوکار بیمه برای معتادان است و سعی بر آن است تا این روند برای تمام افراد معتاد تحت پوشش بیمه تا سال آینده ادامه داشته باشد.

 آمار بی‌سوادان مطلق در کشور؛ نزدیک به ۹ میلیون نفر

خبرگزاری ایرنا-۱۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

روز جهانی مبارزه با بی‌سوادی(۱۷ شهریور) در حالی از راه رسید که براساس آخرین آمار منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره بی‌سوادی در ایران، آمار بی‌سوادان مطلق کشور نزدیک به ۹ میلیون تن برآورد می‌شود؛ البته این آمار چندسالی می‌شود که روی همین عدد باقی مانده است. با این وجود، سازمان یونسکو و بانک جهانی(سازمان بین‌المللی توسعه) بر ارقام بالاتری انگشت می‌گذارند. برطبق این آمارها می‌توان گفت که به صورت میانگین از هر ۹ نفری که پیرامون ما وجود دارد، یک تن بی‌سوادِ مطلق است.

وزیر کار: اعتراض حق کارگران است

پایگاه اطلاع‌رسانی دولت- ۱۸ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نامه‌ای به حجّت‌الاسلام والمسلمین رئیسی، رئیس قوه قضائیه درپی انتشار خبر صدور احکام سنگین برای برخی کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه تأکید کرد: از مداخله سریع شما در پرونده کارگران هفت تپه تشکر می‌کنم؛ اعتراض حق کارگران است و آمادگی داریم برای مسائل کارگری کمیته مشترک تشکیل دهیم.

حاشیه شهر مشهد بیشترین بی‌سواد را نسبت به سایر شهرستان‌ها دارد

خبرگزاری مهر-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مصطفی اسدی، معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی

معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: حاشیه شهر مشهد به دلیل سکونت مهاجرینی از استان‌ها و کشورهای دیگر، بیشترین بی‌سواد را نسبت به سایر شهرستان‌ها دارد. اسدی تصریح کرد: آمار بی‌سوادان استان بر اساس آمارگیری سال ۹۵، حدود ۱۵۹ هزار نفر اعلام شده است که با توجه به افزایش آمار سوادآموزی در سال ۹۶ و ۹۷، قطعاً این آمار در حال کاهش است.

 وجود ۹۶ هزار واحد مسکونی در سکونتگاه‌های غیررسمی تبریز

پایگاه اطلاع‌رسانی دولت-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

ابوالقاسم سلطانی، مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان‌شرقی

مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان‌شرقی از وجود ۹۶ هزار واحد مسکونی در سکونتگاه‌های غیررسمی تبریز خبر داد و گفت: حدود ۳۸۴ هزار نفر جمعیت در این سکونتگاه‌ها زندگی می‌کنند. ابوالقاسم سلطانی خاطرنشان کرد: محدوده بافت فرسوده کل شهر تبریز ۷۰۰ هکتار است که ۳۰۰ هکتار در محدوده شمالی است که دارای ساختمان‌های کم دوام بوده و در معرض رانش قرار دارد؛ در نتیجه امکان جاسازی در این محدوده وجود ندارد.

 انبوهِ ۱۰۰ هزار نفریِ بی‌شناسنامه‌ها در سیستان و بلوچستان

روزنامه همشهری-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

سید امیرحسین عظیمی، خبرنگار

در حاشیه بودن، محرومیت و عدم برخورداری از شاخص‌های اولیه زندگی دست به دست هم داده‌اند تا حداقل ۱۰۰ هزار نفر از جمعیت بومی سیستان‌وبلوچستان نتوانند طی سالیان متمادی شناسنامه بگیرند. آمار مدونی از بی‌هویت‌ها در سیستان‌وبلوچستان نیست اما آمارهای رسمی و غیررسمی و گفته‌های نمایندگان این استان در مجلس، وجودِ ۱۰۰ هزار نفر بی‌شناسنامه در این استان را تأیید می‌کند. رضا راحت‌دهمرده، مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان هم در تازه‌ترین گزارش خود از بی‌شناسنامه‌ها، هرچند به تعداد فاقدان شناسنامه اشاره نکرده، گفته از سال گذشته تاکنون حدود ۴ هزار نفر پرونده تشکیل داده و شناسنامه‌دار شده‌اند.

 مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد داد: تعیین حداقل دستمزد بر اساس منطقه و سن

روزنامه اعتماد-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مرکز پژوهش‌های مجلس پیشنهاد داده به‌دلیل پیچیدگی و احتمال ایجاد اختلال در بازار کار، بهتر است با در نظر گرفتن تفاوت‌های ساختار رشته فعالیت‌های مناطق مختلف، حداقل دستمزد به صورت منطقه‌ای و سنی انتخاب شود. رویکرد اصلاحی نیز در این خصوص این‌گونه است: برداشتن بار حمایتی از روی موضوع حداقل دستمزد- اصلاح نظام تأمین اجتماعی به‌گونه‌ای که فشار اجتماعی برای حمایت از طریق حداقل دستمزد کاهش یابد- تعیین حداقل دستمزد بر اساس جغرافیا و سن.

فصل دوم: سایر اخبار هفته

 بنویسید شناورسازی قیمت‌ها، بخوانید گرانی بلیت هواپیما

روزنامه مردم‌سالاری-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران گفته است نرخ‌های بلیت هواپیما از ۲۱ شهریور امسال کاهش می‌یابد. با این حال، نگاهی به سایت‌های آنلاین فروش بلیت هواپیما نشان می‌دهد که قیمت برخی بلیت‌های سیستمی اکونومی (که قاعدتاً باید ارزان‌ترین نوع بلیت‌ها باشند) در تاریخ‌های بعد از ۲۱ شهریور، همچنان بالاتر از یک میلیون تومان است و مشخص نیست واقعاً شرکت‌های هواپیمایی به نرخ‌های جدید پایبند خواهند بود یا خیر. به‌عنوان مثال، در پروازهای تهران به زاهدان یا تهران به بندرعباس، بلیت‌هایی با نرخ بالاتر از یک میلیون تومان دیده می‌شود.

 نرخ بیکاری در زنجان کاهش یافته است

خبرگزاری فارس-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

فتح‌الله حقیقی، استاندار زنجان.

استاندار زنجان گفت: نرخ بیکاری در استان زنجان کاهش یافته و ۱۱۲ هزار و ۱۰۵ نفر بیمه شده اجباری داریم. حقیقی با اشاره به اینکه تعداد کسانی که بیمه بیکاری می‌گیرند نیز ۳ هزار و ۸۷۲ نفر است، افزود: همچنین سهم تسهیلات استان نیز در یک سال گذشته به ۶۵ هزار میلیارد ریال رسیده است. وی در ادامه و با اشاره به اینکه ما حتی یک واحد تولیدی را هم تعطیل نکرده‌ایم و مشکلات آن‌ها را حل کرده‌ایم، گفت: تلاش ما حل مشکل تولید است.

 توانمندسازی ۱۶۶۰ زن سرپرست خانوار در استان تهران

خبرگزاری ایرنا-۱۴ شهریورماهِ ۱۳۹۸

سعید دهقان، معاون کارآفرینی و اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران

معاون کارآفرینی و اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران گفت: طرح ملی توانمندسازی اقتصادیِ یک هزار و ۶۶۰ زن سرپرست خانوار مبتنی بر الگوی نوین توسعه مشاغل خانگی در استان از ابتدای سال آغاز شده و تا پایان شهریورماه سال جاری به پایان می‌رسد. سعید دهقان افزود: این طرح از جمله طرح‌های حمایتی حوزه اشتغال، ذیل برنامه اشتغال فراگیر است که از طریق توانمندسازی صاحبان کسب‌وکارهای خانگی با نقش‌آفرینی سازمان تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش‌آموختگان (جهاددانشگاهی) به عنوان نهاد واسط، تسهیل‌گر و توسعه‌ای در حال اجرا است.

افزایش شکاف درآمد و هزینه کارگران

روزنامه همشهری-۱۶ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محاسبات تشکل‌های کارگری نشان می‌دهد که در بهترین حالت، حداقل دستمزد پرداختی به کارگران فقط جوابگوی تأمین یک‌سوم حداقل‌های معیشتی خانوارهای کارگری است. پارسال میانگین حقوق کارگران حداقل‌بگیر، ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافت و حقوق کارگران سایر سطوح مزدی نیز ۱۳ درصد به‌اضافه رقم ثابت ماهانه، ۲۶۱ هزار تومان افزایش یافت. این میزان افزایش حقوق برای کارگران، در حالی به تصویب شورای‌عالی کار رسید که تورم ناخوانده۳۰ درصدی در سال ۹۷ به ایجاد شکاف میان دستمزد و معیشت کارگری دامن زد و افزایش مزد ۹۸ در بهترین حالت می‌توانست فقط تورم انتظاری سال ۹۸ را جبران کند.

گرانی به مشق شب کودکان رسید؛ افزایش ۳ برابری قیمت نوشت افزار

خبرگزاری مهر-۱۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

اعظم محبی، خبرنگار

نوشت افزار از نیازهای ضروری دانش‌آموزان است که هر ساله با آغاز سال تحصیلی جدید، به مهم‌ترین دغدغه‌های والدین بدل می‌شود؛ لذا مسئولان باید با توجه به گرانی‌های فعلی بازار، راهکارهایی اتخاذ کنند تا فشار این افزایش قیمت‌ها کمتر به اقشار کم درآمد ضربه بزند. همچنین می‌توان از ظرفیت‌های مردمی برای حمایت کودکان نیازمند بهره گرفت. بررسی‌های خبرنگار مهر از سطح بازار و صحبت با شهروندان و فروشندگان همگی حاکی از افزایش دو الی سه برابری قیمت‌ها است.

نذرهایی که اطعام نیست

خبرگزاری ایسنا-۱۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

در چند سال اخیر زمزمه انجام نذرهایی با رویکرد متفاوت مطرح است. شعارها و نذرهایی که در عین تحسین بسیاری افراد، برای افرادی که نذری می‌دهند یک چالش فکری ایجاد کرده که آیا می‌توان به‌جای نذر مواد غذایی به انجام این‌گونه نذرها پرداخت یا خیر؟ نذرهایی که با هدف کاهش معضلات فرهنگی، اجتماعی و حتی زیست‌محیطی در حال انجام است. «به کمپین نذر فرهنگی بپیوندید»، «خرید نوشت‌افزار برای کودکان نیازمند را در ماه محرم نهادینه کنید»؛ این‌ها نمونه‌ای از صدها جمله‌ای است که در کنار نذر طعام چند سالی است که فراگیر شده است.

وزیر تعاون: مطالبات جامعه کارگری باید بیان شود

پایگاه اطلاع‌رسانی دولت-۱۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: مطالبات جامعه کارگری باید بیان شود تا کارگران احساس نکنند مسئولان مشکلات آن‌ها را نمی‌دانند. اکنون پیام جامعه کارگری به گوش مسئولان رسیده است و به نظر من طرح مطالبات کارگری توسط مسئولان، باعث همگرایی بیشتر می‌شود. شریعتمداری ادامه داد: در تعیین حداقل دستمزد امسال تلاش کردیم با سه‌جانبه‌گرایی قدری از مشکلات این قشر را بکاهیم و نتیجه تلاش ما افزایش ۵/۳۶ درصدی دستمزدها بود؛ با وجود این باز هم حداقل دستمزد کارگران با حداقل سبد معیشت فاصله  دارد.

مرکز آمار ایران گزارش داد: آثار تورم کالاهای وارداتی بر قیمت‌ها

روزنامه اعتماد-۱۷ شهریورماهِ ۱۳۹۸

آمار رسمی ارائه‌شده توسط مرکز آمار ایران حاکی از افزایش ۱۸۳ درصدی قیمت کالای وارداتی و حدود ۹۵ درصدی کالاهای صادراتی در بهار امسال نسبت به مدت مشابه در سال ۱۳۹۷ است. مطابق آنچه مرکز آمار ایران ارائه کرده، تورم سالانه واردات در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته، بیش از ۱۴۹ درصد شده است؛ عددی که به نسبت زمستان سال گذشته، نزدیک به ۳۹ درصد رشد کرده است.

 تزریق منابع مالی چقدر در حل مشکل اشتغال مؤثر است؟

اقتصادآنلاین-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

طی سال‌های ۹۵ تا ۹۷ تسهیلات پرداختی به بخش‌های مختلف اقتصادی ۴۱ درصد افزایش داشته است در حالی که طرح‌های اشتغال‌زایی طی این سال توانست به طور میانگین خالص ۶۳۱ هزار نفری شغل ایجاد کند. به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، خالص اشتغال ایجاد شده در سال ۹۵ حدود ۷ درصد کمتر از خالص اشتغال ایجاد شده در سال ۹۴ بود. از سوی دیگر در سال ۹۶ و ۹۷ به ترتیب ۲۳ و منفی ۳۹ درصد اشتغال خالص نسبت به سال قبلش تغییرات داشته است.

 آمار ۸/۲ درصدیِ کودک همسری در بوشهر

خبرگزاری ایسنا-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

آرزو منوچهری، معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان بوشهر.

معاون اجتماعی اداره کل بهزیستی استان بوشهر تصریح کرد: بنا بر اعلام ثبت احوال استان بوشهر در سال گذشته، ۲/۸ درصد ازدواج‌های استان (و به عبارتی ۳۲۶ ازدواج) مربوط به ازدواج افراد زیر ۱۴ سال بوده است که بیشتر این ازدواج‌ها در شهرستان‌های دشتستان و عسلویه رخ داده است. منوچهری افزود: همچنین رتبه ۲۶ استان بوشهر در سطح کشور بیانگر پایین بودن آمار کودک همسری آن در مقایسه با سایر استان ها است.

 خانه‌های کوچک متراژ، راهکار مدیران برای چالش مسکن در تهران!

اقتصادآنلاین-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

مسکن کوچک متراژ که واحدهای ۵۰ تا ۶۰ متری را شامل می‌شود، درحال حاضر بیشترین متقاضی مصرفی را در بازار مسکن دارد. براساس گزارش رسمی بانک مرکزی از بازار مسکن شهر تهران در تیرماه، بیشترین معاملات مسکن مربوط به واحدهای ۵۰ تا ۶۰ متر، ۶۰ تا ۷۰ متر و ۷۰ تا ۸۰ متر است. بر همین اساس، سیاست‌گذاران در طرح‌های جدید ساخت مسکن، یکی از شروط ساخت را آماده کردن واحدهای کوچک قرار داده‌اند. سیاست‌گذاران با توجه به تجربه خالی ماندن ۵/۲‌ میلیون مسکن به این نتیجه رسیدند که واحدهای کوچک مورد تقاضای دهک‌های متوسط است.

 تغییرات نرخ بیکاری در ۳۱ استان کشور

روزنامه شرق-۲۰ شهریورماهِ ۱۳۹۸

بررسی نرخ بی‌کاری استان‌ها نشان می‌دهد در بهار امسال چهارمحال‌وبختیاری بی‌کارترین استان کشور بوده است. همچنین بعد از استان چهارمحال‌وبختیاری، استان خوزستان با ۲/۱۶ درصد، استان لرستان با ۱/۱۶ درصد، استان هرمزگان با ۹/۱۵ درصد و استان کرمانشاه با ۷/۱۴ درصد در بین پنج استان دارای بیشترین نرخ بیکاری قرار دارند. بررسی نرخ بیکاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز نشان می‌دهد، در بهار ۹۷ همچنان استان چهارمحال‌وبختیاری به عنوان بیکارترین استان کشور بود، با این تفاوت که نرخ بیکاری این استان در بهار امسال، ۷/۱۶ درصد و در بهار سال گذشته ۸/۲۲ درصد بود.