محمد ملکی

علائم کرونا- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

رهبری عمومی در شرایط بحران- ۳

در آخرین یادداشت خود بر اهمیت رهبران در شرایط بحران تاکید کردم. اینکه آنها باید (۱) انگیزه‌ای برای منافع‌عمومی داشته باشند (۲) درباره‌ی عدم‌اعتمادبه‌نفس/خودتردیدی خود صادق باشند، (۳) بیش از هر زمان دیگری به ارتباطات متعهد باشند (به افراد کمک کنند که با ترس مقابله کرده و تغییرات را بپذیرند) (۴) از افراد کلیدی/اصلی مطلع باشند و بدانند چطور آنها را ترغیب کرده و به سوی یک حرکت سوق دهند. آیا با این ایده‌ها موافق هستید؟ اگرچه ممکن است این ایده‌ها برای شروع ساده به نظر برسند، اما بسیاری از موقعیت‌های بحرانی از جانب رهبرانی که به این درس‌ها پایبند ... مطالعه بیشتر
کووید- 19 یا کرونا ویروس را جدی بگیرید

رهبری عمومی در شرایط بحران- ۲

امروز دو یادداشت در اینجا به‌اشتراک می‌گذارم که در ادامۀ یادداشت قبلی هستند. این یادداشت‌ها ایده‌هایی مختصر و مفید  ارائه می‌کنند در مورد این‌که رهبری یک سازمان‌، شهر، منطقه و کشور بایستی در مواجهه با بحران (مانند بحران کووید-۱۹ یا کرونا ویروس) شروع به فکر کردن در مورد رهبری کنند. می‌دانیم که رویکردهای مورد اتخاذ متفاوت و در تناسب با زمینه خواهند بود. دادن پاسخ‌های کامل و بی‌نقص نیز دشوار است. اما کوشیده‌ایم با گردآوری مطالبی که تصور می‌کنیم می‌تواند رهبران را در دورۀ بحران توانمند سازد، به این مسئله پاسخ دهیم و کمک‌رسانی کنیم. ما از کلیۀ افراد دانشگاهی ... مطالعه بیشتر
ویروس کرونا چیست- توانمندسازی حاکمیت و جامعه

رهبری عمومی در شرایط بحران- ۱

سلسله نوشتارهای رهبری عمومی در بطن بحران ایده‌هایی را به رهبران ارائه می‌کنند به منظور مطرح کردن این پرسش که  کدام نوع رهبری در مواجهه با بحران (مانند بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ یا کرونا ویروس) نیاز بوده و رهبران چگونه می‌توانند [به حل بحران] کمک کنند. دولت ها به هنگام بحران عمومی، از بیشترین اهمیت برخوردارند. اینجاست که افراد، هر چقدر هم که دارای استعداد و اعتماد به نفس باشند، برای دریافت کمک؛ به منظورِ توانمندسازی یا استفاده و یا گسترش قدرت و پتانسیل‌های جمعی به نمایندگی از آن جمع به دولت‌های خود متوسل می‌شوند. اما بسیاری از افرادی که وظیفه ... مطالعه بیشتر
دام قابلیت- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دام قابلیت چیست؟

ملزم کردن سازمان‌ها و نهاد‌ها به انجام برخی وظایف، پیش از اینکه آن‌ها واقعا قابلیت انجام دادنش را داشته باشند، فشار بسیار زیادی به سازمان و عاملانش وارد می کند و حتی به فروپاشی آن قابلیت کوچک ساخته شده می انجامد. وقتی چنین فرآیندهایی مدام تکرار می شوند، تحمل بار زودهنگام باعث تقویت دام قابلیت می شود؛ با خواستن خیلی زیاد، خیلی زود و خیلی مداوم چیزهایی که خیلی کم داریم،امکان‌پذیری و مشروعیت اصلاحات و قابلیت‌سازی در معرض خطر قرار می‌گیرد. با وجود تلاش‌های آگاهانه و با نیت خیر بازیگرهای داخلی(پیشگامان اصلاحات) و سازمان‌های توسعه بیرونی برای شتاب بخشیدن به ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۵۰ مقابله با فساد و فقر: آوار کرونا بر سر فرودستان

به تدریج نقشه اپیدمی ویروس کرونا در کشور، کامل و کامل‌تر می‌شود. هنوز سخن گفتن درباره پیک بیماری و شیوع آن زود است. آمار رسمی و غیر رسمی منتشر شده نشان از پیشروی بیماری دارد و هر روز بر تعداد افراد مبتلا و جان باختگان افزوده می‌شود. تقریباً همه استان‌ها درگیر کرونا شده‌اند و اگرچه با تأخیر، دولت تحرکات جدیدی را برای مهار بیماری آغاز کرده است. در علم مدیریت گفته می‌شود خطا، تنها اتخاذ تصمیمات نادرست و غلط نیست بلکه خطای دیگرِ مدیریت، تصمیمات درست و صحیح نگرفتن در وقت مقتضی است. امید داریم دیر یا زود کشور از ... مطالعه بیشتر
کرونا و نابرابری

کرونا و نابرابری

در هر جامعه‌ای که پرداخت‌های مستقیم از جیب خانوارها برای درمان خود بیشتر باشد، ناکارایی و بی‌عدالتی در نظام سلامت آن جامعه بیشتر است؛ بنابراین نابرابری درآمد نه‌تنها بر سلامت عمومی جامعه تأثیر منفی دارد بلکه موجب ناکارایی و گسترش بی‌عدالتی در بخش سلامت می‌شود. مطالب مرتبط: رهبری عمومی در شرایط بحران- ۵ رهبری عمومی در شرایط بحران- ۴ رهبری عمومی در شرایط بحران- ۳ رهبری عمومی در شرایط بحران- ۱ خبرنامه شماره ۵۰ مقابله با فساد و فقر: آوار کرونا بر سر فرودستان خبرنامه شماره ۴۸ مقابله با فساد و فقر: کرونای فقرا و اغنیا ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۹ مقابله با فساد و فقر: نابرابری و کرونا

نابرابری و کرونا نابرابری درآمدی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سلامت افراد است. افراد، رفاه خود را در مقایسه با متوسط رفاه جامعه خود می‌سنجند و زمانی‌که در مقایسه با دیگر افراد دسترسی کمتری به منابع داشته باشند، احساس محرومیت نسبی می‌کنند. این مسئله تأثیر زیادی بر نگرش، رفتارها و فضای روانی افراد می‌گذارد و آن‌ها را در معرض استرس و تنش‌های روانی و رفتارهای پرخطر قرار می‌دهد که سهم زیادی در بروز انواع بیماری‌ها دارد. مطالعات نشان می‌دهد نابرابری درآمد، بر رفتارهای پرخطر از جمله مصرف مواد، جرم و حتی بیماری‌های جسمی اثرات قابل‌توجهی دارد. نتایج مطالعات در ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۸ مقابله با فساد و فقر: کرونای فقرا و اغنیا

کرونای فقرا و اغنیا ویروس کرونا بالاخره از راه رسید و اولین مرگ‌ومیر ناشی از آن گزارش شد. طبیعی است که مسئولان ذی‌ربط تلاش‌هایی را به‌منظور کنترل شیوع ویروس انجام خواهند داد، اما آیا این خدمات به میزان مساوی در دسترس فقرا و اغنیا قرار خواهد گرفت؟ علاوه بر این، آیا فقرا و اغنیا به یک میزان در معرض ابتلا به بیماری خواهند بود؟ رابطه‌ی بین نابرابری و سلامت، یکی از موضوعاتی است که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه‌ی سلامت و رفاه قرار گرفته است. نابرابری، هزینه‌های زیادی بر جامعه تحمیل می‌کند و از آنجا که سلامت، یکی از ... مطالعه بیشتر
خرید کتاب تضاد منافع و آینده پزشکی، توانمندسازی حاکمیت و جامعه

«تضاد منافع و آینده پزشکی»

مارک ای. رادوین استاد حقوق دانشگاه سافولک در کتاب تضاد منافع و آینده پزشکی به تجزیه‌وتحلیل مقررات گذاری در حوزه منافع در پزشکی و به‌صورت جزئی‌تر، تضاد منافع پزشکان پرداخته است. امری که می‌تواند در انتخاب گزینه‌های درمانی توسط پزشکان مؤثر باشد و لزوما در راستای منافع بیماران نیست. درحالی‌که عموماً جامعه و تنظیم‌کنندگان مقررات، انتظار دارند که پزشکان در انتخاب گزینه‌های درمانی خود بی‌طرف باشند، تنظیم مقررات (یا مقررات زدایی) در حوزه‌های کارآموزان خصوصی، مالکیت پزشکان در مراکز پزشکی، نوع اشتغال آن‌ها (خصوصی، عمومی یا ترکیبی) و انواع پاداش خدمات درمانی، می‌تواند در آن‌ها انگیزه‌های برای ترجیح یک درمان ... مطالعه بیشتر

آیا می دانستید؟ (۲)

آیا می دانستید؟ علاوه بر خانوارها، بنگاه ها نیز دسترسی بسیار محدود (فقر) و نابرابری به تسهیلات دارند تا جایی که گزارش بانک جهانی نشان می دهد که ۵۹ درصد بنگاه های کوچک و متوسط کشور از دسترسی به اعتبار محروم هستند و در سالهای اخیر تولیدکنندگان محدودیت دسترسی به تامین مالی را به عنوان مهمترین مانع کسب و کار خود معرفی نموده اند. تعارض منافع بانک مرکزی با بانک ها موجب تصاحب یا تسخیر مقام ناظر توسط اشخاص تحت نظارت و مانع نظارت مقتدرانه بانک مرکزی گردیده است. مطالب مرتبط: آیا می دانستید؟ (۱) تعارض منافع در حقوق نظام سلامت ایران ... مطالعه بیشتر

آیا می دانستید؟ (۱)

آیا می دانستید؟ در سال ۱۳۹۵ تنها ۱۵ درصد خانوارها در حال بازپرداخت اقساط تسهیلات بوده اند و تعداد افرادی که در دهک دهم قرار داشته و تسهیلات دریافت کرده اند ۹ برابر تعداد افرادی است که در دهک یک قرار داشته و تسهیلات گرفته اند. “علل اصلی وجود فقر و نابرابری در بخش مالی سیاست گذاری پولی نامناسب و تعارض منافع بانک مرکزی با بانکها است که خود موجب نظارت ضعیف وی شده است.” مطالب مرتبط: آیا می دانستید؟ (۲) تعارض منافع در حقوق نظام سلامت ایران تعریف صحیح مسئله مهم‌ترین حوزه‌های تعارض منافع چیست؟ توانمندسازی حاکمیت و جامعه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۷ مقابله با فساد و فقر: امید و فقر

امید و فقر معمولاً در ماه‌ها و هفته‌های پایان سال یا به قول عموم «شبِ عید»، فرودستان به‌خصوص سرپرستان خانوارهای فقیر فشار مضاعفی را متحمل می‌شوند؛ زیرا از یک‌سو هزینه‌های خانوار افزایش می‌یابد، کودکان انتظار دارند نو پوش شوند و زنان انتظار دارند خرجی بیشتر داشته باشند تا وضعیت خانه را کمی سروسامان دهند و از سوی دیگر در این مقطع به‌طور معمول قیمت‌ها افزایش نسبی خواهند داشت و تورم فقرا را فقیرتر می‌کند. در چنین شرایطی، سرپرستان خانوار اعم از زن و مرد با تلاش بیشتر و به امید دسترسی بیشتر به کار در رونق مقطعی بازار، به آب‌وآتش ... مطالعه بیشتر
مفاصاحساب تامین اجتماعی

مارپیچ استعلام کاغذی: مفاصاحساب تامین اجتماعی

  «مفاصاحساب تامین اجتماعی» عبارتی یادآور دردسرهای فراوان بوروکراسی برای کارفرمایان و کارگران و پژوهشگران و … همه کسانی است که درآمدشان را از اقتصاد رسمی کسب می‌کنند. عدم اتصال الکترونیکی شعب تأمین اجتماعی و کاغذی بودن بخشی از فرآیندها از یک سو و وجود ضرایب پیمان ۴ گانۀ تأمین اجتماعی -که نقش صلاحدید کارشناسان این سازمان را برای هزینه‌ای که مردم باید به این سازمان بپردازند پررنگ می‌کند_ از سوی دیگر، فرآیند گرفتن مفاصاحساب تامین اجتماعی را به یکی از پیچیده‌ترین، زمان‌برترین و آزاردهنده‌ترین فرآیندهای اداری کشور تبدیل کرده است. این برنامه نگاهی دارد به این فرآیند و دردسرهای ... مطالعه بیشتر

تجربه انحراف‌های مثبت در مشکلات بودجه‌ای وزارت نفت

یاسر میرزایی، مدیرکل بودجه و تامین منابع وزارت نفت، در چهارمین نشست از سلسله نشست‌ های مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه که در ۱۶ بهمن ۹۸ در ساختمان مرکزی جهاد دانشگاهی تهران برگزار شد به تدوین برخی از تجربیاتش در وزارت نفت، با چارچوب ارائه شده در کتاب «توانمندسازی حکومت؛ شواهد، تحلیل، عمل» پرداخت. برنامۀ توانمندسازی حکومت در مرکز توسعۀ بین‌الملل دانشگاه هاروارد، نتایج تحقیقاتش در زمینۀ توانمندسازی اجرایی دولت‌ را در مجموعه‌ای آموزشی، شامل کتاب مذکور، منتشر کرده و معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با همکاری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه، این مجموعه را به ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۶ مقابله با فساد و فقر: عدالت و انقلاب

عدالت و انقلاب مسئله فقر و رفع آن به معنای اخص و همچنین برقراری عدالت اجتماعی به معنای اعم آن از اهداف انقلاب اسلامی ایران بود. این مهم بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در قوانین اساسی کشور، در بسیاری از اصول به‌صورت ضمنی و در برخی نیز به‌صورت صریح مورد تأکید قرار گرفت. در اصل ۲۹ قانون اساسی، تأمین خدمات و حمایت‌های مالی برای مردم از طریق درآمدهای عمومی، در اصل ۳۱ برخورداری از مسکن متناسب با نیاز برای تمام افراد با اولویت به روستانشینان و کارگران و در اصل۴۳ ریشه‌کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای مردم مورد ... مطالعه بیشتر
نشست توانمندسازی حاکمیت و جامعه

سلسله نشست‌های مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه

نشست چهارم بودجه و توانمندسازی حکومت با نگاهی به کتاب «توانمندسازی حکومت» نوشته مت اندروز، لنت پریچت، مایکل وولکاک مهندس یاسر میرزایی مدیرکل بودجه و تامین منابع وزارت نفت موضوع بحث : تجربه انحراف‌های مثبت در حل مشکلات بودجه‌ای در وزارت نفت مهندس فرهاد خان میرزایی پژوهشگر اقتصادی و مشاور معاونت توسعه وزارت بهداشت موضوع بحث: بررسی تجربه کسب اقتدار برای اصلاح ساختار بودجه ریزی زمان: ۱۶ بهمن ۹۸، ساعت ۱۷-۱۵ مکان: تهران خیابان ۱۶ آذر، پلاک ۲۰، سازمان جهاد دانشگاهی تهران مطالب مرتبط: بازگشایی مدارس، اولویت کشورهای جهان است ظرفیت‌سازی حکومتی مقدم بر خصوصی‌سازی بررسی مصادیق تعارض منافع در ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۵ مقابله با فساد و فقر: فقر و شورش

فقر و شورش برای هر جامعه نظم اجتماعی از اهمیت حیاتی برخوردار است و به همین دلیل همواره دغدغه وضعیت نظم یا بی‌نظمی اجتماعی مورد توجه مدیران نظام‌های سیاسی، محققان و صاحب‌نظران علوم اجتماعی قرار گرفته است. بدون نظم، جامعه دچار نوعی گسیختگی یا آشفتگی اجتماعی می‌گردد. اساس نظم اجتماعی در هر جامعه‌ای مجموعه‌ای از ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی است. پایبندی افراد جامعه به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی تا حد زیادی تعیین کننده نظم اجتماعی است. اگر در شبکه وسیع روابط اجتماعی، هنجارها رعایت نشوند، زندگی اجتماعی مختل و جامعه عملا فلج می‌شود، زیرا هنجارها، روابط اجتماعی را تنظیم می‌کنند ... مطالعه بیشتر

تعجیلی که نتیجه عکس داد

  کتاب «توانمندسازی حکومت؛ شواهد، تحلیل و عمل» توسط مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی از سه استاد دانشگاه هاروارد مت اندروز، لنت پریچت و مایکل وولکاک و با ترجمه جعفرخیرخواهان و مسعود درودی منتشر شده است. نشست رونمایی از این کتاب با حضور احمد میدری معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بایزید مردوخی از پیشکسوتان امور برنامه‌ریزی، علی‌رضا علوی‌تبار از اساتید و صاحب نظران حوزه خط مشی‌گذاری عمومی و اقتصاد سیاسی و جعفر خیرخواهان اقتصاددان و از مترجمان کتاب برگزار شد. سخنرانان در این نشست ضمن تحلیل و نقد محتوای این کتاب به بحث پیرامون ... مطالعه بیشتر