مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

بررسی طرح مدیریت تعارض منافع

نقد و بررسی طرح مدیریت تعارض منافع

گزارش نشست نقد و بررسی طرح مدیریت تعارض منافع تعارض منافع نیازمند قانون جامع، قوی و کارشناسی است نشست نقد و بررسی طرح مدیریت تعارض منافع در تاریخ دوشنبه ۲۱ شهریور ماه ۱۴۰۰ به‌صورت مجازی برگزار شد. در این نشست دکتر مجید صرفی (مشاور حقوقی مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه)، فاطمه سرخیل (پژوهشگر حقوقی همکار مرکز توانمندسازی)، یحیی مرتب (کارشناس حوزه پیشگیری از فساد) و مهدی فلاحیان (مشاور حقوقی اندیشکده شفافیت برای ایران) و پژوهشگران مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به واکاوی طرح مدیریت تعارض منافع پرداختند. در این نشست کاستی‌ها و مغایرت‌های طرح با قانون اساسی، مزیت‌های تصویب قانون ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در توئیتر

در نقد ساده‌سازی و عمومی‌سازی مسائل با مفهوم تعارض منافع

بازتاب سخنان مقام رهبری در مورد تعارض منافع در توئیتر سخنان مقام رهبری در ابتدای هفته گذشته در مورد ضرورت توجه دولت سیزدهم به مسئلۀ تعارض منافع موردتوجه کاربران شبکه توئیتر قرار گرفت. برخی کاربران بدون توضیح بیشتر تنها به نقل همین جملات از سخنان ایشان پرداخت: «از منظر مقام معظم رهبری لازمه تحول و حرکت به سمت پیشرفت، قانون‌گرایی، شفافیت، انضباط مالی، جلوگیری از تعارض منافع و جدیت در انجام تصمیم‌ها و مصوبات می‌باشد.» «امروز رهبر انقلاب در سخنان خود در جمع هیئت دولت جدید، در مورد عدم وجود تعارض منافع در مدیران دولت تاکید کردند.» وزیران دولت سیزدهم ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع و خصوصی‌سازی

نیک‌نژاد: خصوصی‌سازی، خاستگاه تعارض منافع

یکی از مصادیق تعارض منافع که در بخشنامه وزیر آموزش و پرورش نیز بدان اشاره شده، موضوع اشتغال همزمان مدیران وزارتخانه در مدارس غیردولتی است. قانون تاسیس مدارس غیردولتی که بر پایه اصل ۱۲۳ قانون اساسی و با هدف مشارکت مردم در سال ۱۳۶۸ به تصویب رسید بعد از گذشت سال‌ها به دلیل آنکه یکی از شرایط مجوزدهی تاسیس این مدارس را فرهنگی بودن موسس قرار داده به موقعیتی برای تعارض منافع مبدل شده است. محمدرضا نیک‌نژاد معلم و فعال صنفی در گفتگو با مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه بیان می‌کند بحث تعارض منافع زمانی وارد حوزه آموزش و پرورش ... مطالعه بیشتر
مشکلات کارگران

بی‌توجهی به نیروی کار نقش آن‌ها را در توسعه کشور کمرنگ کرده است

حمید حاج اسماعیلی فعال کارگری و مدیرعامل تعاونی اعتبار کارکنان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی معتقد است ازآنجایی‌که اغلب کارگران از بخش خصوصی حقوق و دستمزد دریافت می‌کنند، در سیاست‌گذاری و برنامه‌های کلان کشور جایگاه ویژه‌ای ندارند. ازنظر وی منابع کشور به‌صورت عادلانه توزیع نمی‌شود و کارگران هم به دلیل نداشتن تشکل‌های مستقل نمی‌توانند این مسئله و مشکلات کارگران را پیگیری نمایند. به نظرتان در برهه زمانی فعلی مهم‌ترین مشکلی که کارگران با آن مواجه‌اند، چیست؟ من یک مقدمه‌ای در مورد کارگران بگویم. ازنظر تعداد به دلیل جمعیت بالایی که کارگران دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند. جمعیت آن‌ها می‌تواند روی همه ... مطالعه بیشتر
توسعه‌یافتگی

تعارض منافع و توسعه‌یافتگی

تقریباً از اوایل دهه ۸۰ میلادی بود که الگوهای مرسوم اقتصادی (تعدیل ساختاری) از لزوم کوچک کردن دولت و برون‌سپاری وظایف آن صحبت می‌کردند. برای این منظور دولت‌ها تصمیم گرفتند که بخشی از وظایف و خدمات عمومی را که به مردم ارائه می‌دادند به بخش خصوصی بسپارند. تا قبل از آن افراد یا در بخش خصوصی بودند یا در دولت. اما با آغاز فرآیند خصوصی‌سازی برخی از بروکرات‌های دولتی از طریق روابط نزدیک خود آغاز به گرفتن پروژه از دولت کردند. این کارمندان-بروکرات‌های دولتی از طریق رانت سعی در گرفتن این پروژه‌ها از دولت داشتند. این‌گونه نه دولت به هدف ... مطالعه بیشتر
دیوان محاسبات شهری

دیوان محاسبات شهری و پایش عملکرد در شورای شهر تهران

در اولین قسمت از مجموعه انضباط مالی و شفافیت بودجه با آقای دکتر مجید فراهانی عضو شورای شهر پنجم تهران در خصوص انضباط مالی و اقدامات شهرداری از جمله دیوان محاسبات شهری مصاحبه شده است. یکی از مهم‌ترین وظایف شورای شهر بر اساس قانون مسئله نظارت مالی و پایش عملکرد شهرداری است. ایجاد معاونت محاسبات و پایش عملکرد در شورای شهر تهران گام نخست برای دست‌یابی در جهت رصد اجرای بودجه‌های سنواتی شهری است. مهم‌ترین مشکل در پایش عملکرد شهرداری تهران؛ گستردگی حوزه عمل و تنوع فرآیندهای داخلی است که منجر به اتلاف بخش عمده‌ای از منابع مالی شهر برای ... مطالعه بیشتر
تشکل‌های صنفی معلمان

ایمان‌زاده: لزوم حمایت‌گری تشکل‌های صنفی معلمان

امروزه آموزش و پرورش با توجه به رسالت خود یکی از سازمان‌های پیجیده و بزرگ اجتماعی در هر کشوری بشمار می‌رود که با رشد و توسعه اجتماعی، فرهنگی جامعه رابطه تنگاتنگ دارد. نظر به چنین اهمیتی همگان معتقدند که هر تصمیم و حرکتی در این حوزه باید با دقت و مطالعات جدی صورت پذیرد. وزیر آموزش و پرورش با ابلاغ بخشنامه تعارض منافع منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی قدمی بزرگ در جهت اصلاح ساختار این نظام برداشت. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در این مصاحبه با محمد ایمان‌زاده فعال صنفی و معاون هنرستان شهید رجایی گفتگو کرده تا ... مطالعه بیشتر
رفاه فراگیر- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

پیوند و توازن ضروری بین رفاه فراگیر و رشد اقتصادی

پیوند و توازن ضروری بین رفاه فراگیر و رشد اقتصادی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که امروزه کشورها با آن دست‌به‌گریبان هستند، توزیع بسیار نابرابر فرصت‌ها، منابع، درآمد و ثروت در میان مردم است. رفاه فراگیر (که به‌موجب آن بسیاری از افراد با پیش‌زمینه‌های متفاوت، می‌توانند از رشد اقتصادی، فناوری نوین و ثمرات جهانی‌شدن بهره‌مند شوند) همچنان دست‌نیافتنی است. برای پرداختن به این موضوعات، جوامع با گزینه‌های متنوعی در میان سیاست‌ها و تمهیدات نهادی مختلف، مواجه می‌شوند تا [از طریق آن‌ها] به تأمین درخور مشاغل و فعالیت‌های تولیدی و نیز دسترسی به آموزش، امکانات مالی و سایر بهره‌مندی‌هایی بپردازند که افراد ... مطالعه بیشتر
کار کودک- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

سیاست‌گذاری‌های نابرابری‌ساز عامل شکل‌گیری کار کودک است

در مصاحبه مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی با فرشید یزدانی به توصیف و تحلیل مشکلات کارگران پرداخته شده است. وی همچنین موضوع کار کودک را به عنوان یکی از مشکلات ناشی از وجود فقر اقتصادی مورد توجه قرار داده است. به نظر شما در برهه زمانی فعلی مهم‌ترین و جدی‌ترین مشکل کارگران چیست؟ من فکر می‌کنم که الان دو مشکل مهم برای کارگران وجود دارد (که البته مشکل مستمر این طبقه بوده است) یکی تأمین معاش است یعنی سهم کمی که از تولید دارند می‌برند، و افزایش شدید قیمت‌ها مشکل تأمین معاش را دو چندان کرده است. یکی ... مطالعه بیشتر
محیط‌زیست خوزستان

گزارش ۲۴| چگونه می‌توان یک جریان مستمر برای بهبود شرایط محیط‌زیستی خوزستان ایجاد کرد؟

ایران در سال‌های اخیر با بحران‌های زیست‌محیطی متعددی مواجه بوده است. مسئله کم‌آبی در خوزستان، که یکی از جدی‌ترین این بحران‌هاست، در روزهای اخیر نارضایتی‌های گسترده‌ای را در پی داشته است. عوامل متعددی همچون تغییر الگوی کشت بدون توجه به ظرفیت منابع، احداث سدهای متعدد، افزایش جمعیت و عدم تناسب برنامه‌ریزی مدیریت منابع با نیازهای میان‌مدت و بلندمدت استان، تخریب پوشش جنگلی و مراتع زاگرس، بی‌توجهی به تالاب‌ها، استقرار صنایع آب‌بر و افزایش بارگذاری توسعه در بحران آب خوزستان دخیل بوده‌اند. در نتیجه ترکیبی از این عوامل، در حال حاضر شاهد نابودی کشاورزی و دام‌داری و افزایش فقر و بیکاری ... مطالعه بیشتر
دولت رفاه

در جستجوی کارآیی اقتصادی و عدالت اجتماعی

دولت رفاه محصول نیروهای متنوعی در طول چهار قرن از توسعه سیاست اجتماعی است. دو بعد به طور خاص برجسته هستند: بحث حول ایدئولوژی (شامل باز توزیع) و نقش دولت رفاه در تقویت کارایی اقتصادی. اهداف ایدئولوژیک به میزان زیادی با توجه به مکاتب فکری تغییر می‌کنند:  اصالت آزادی‌ها. آزادی فردی، که با بازار آزاد محدود نشده به بهترین شکل حاصل می‌شود. به همین دلیل از مداخلات حداقلی حمایت کرده و با همه اَشکال دولت رفاه به‌استثنای موضوع فقرزدایی مخالفت دارند. مارکسیست‌ها. نظام بازار را بنا به ماهیت، ناسازگار باهدف اصلی‌شان (برآوردن نیازها) می‌دانند. بنابراین آن را رد و به ... مطالعه بیشتر
کاهش عدالت

داوری: تعارض منافع و کاهش عدالت و کیفیت آموزشی

موضوع تعارض منافع در آموزش‌وپرورش با بحثی که حاجی میرزایی اواخر خردادماه در توییتر آغاز کرد و بخشنامه‌ای که به دنبال آن این وزارتخانه منتشر کرد، به موضوع روز در میان دست‌اندرکاران و فعالان این حوزه تبدیل شده است. بحث از ممنوعیت فعالیت افراد حاضر در سطوح گوناگون مدیریتی آموزش‌وپرورش در بخش خصوصی مانند مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های خصوصی کنکور، ناشران کتاب‌های کمک‌آموزشی و… که سال‌هاست در میان منتقدان آموزش‌وپرورش مطرح است، این بار به‌گونه‌ای دیگر طرح شد. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی که مدتی است به‌طور متمرکز در خصوص تعارض منافع در نهادهای دولتی در ایران فعالیت پژوهشی ... مطالعه بیشتر
فعالیت‌های اجتماعی دانشجویان

دانشگاه اجتماعی؛ نسل جدید فعالان دانشجویی

تولیــد علــم و معرفــت مهم‌ترین کار ویژه دانشــگاه اســت. ازاین‌رو از اســتادان و دانشــجویان انتظــار می‌رود تمرکــز اصلی‌شان بــر فعالیت‌هایی باشـد کـه بـه تحقـق ایـن کارکـرد کمـک کنـد. سـایر فعالیت‌های کنشـگران دانشـگاهی بایـد بـه نحـوی در راسـتای تحقـق کارکـرد مذکـور باشـد؛ امـا خـوب میدانیـم کـه انسـان موجـودی چند ساحتی اسـت و نمی‌تواند خـود را به‌طور کامـل بـه فعالیـت در یـک عرصه خـاص محـدود کنـد. در خصــوص دانشــجویان بایــد نیــرو و انــرژی جوانــی و آرمان‌گرایی آن‌ها را هــم بــه چند ساحتی بــودن انســان افــزود تــا شــاهد جنب‌وجوش و شــور و حرارت دانشــجویان باشــیم. دانشـجو به‌حکم آرمان‌گرا بودنـش نمی‌تواند مدافـع وضـع موجـود ... مطالعه بیشتر
نیروی کار بومی

گزارش ۲۳| آیا رسمی‌سازی نیروی‌کار مهاجر با منافع نیروی کار بومی سازگار است؟

بسیاری از مردم باور دارند که یکی از علل بیکاری جوانان ایرانی «مهاجرین خارجی» (عموماً افغانستانی‌ها) هستند و مسئولان نیز با شعارهایی چون «صیانت از نیروی ‌کار داخلی» و «به‌کارگیری نیروی‌ کار بومی»، ضمن تصویب بخش‌نامه و تهیه دستورالعمل‌های پیاپی، این باور را تقویت می‌کنند. اما آیا واقعاً اتباع خارجی رقیب بیکاران ایرانی محسوب می‌شوند؟ آیا با اخراج اتباع خارجی از کشور، نرخ بیکاری کاهش می‌یابد؟ آیا اخراج کردن همه اتباع، حتی در صورت مطلوبیت، عملی و اجراییست؟ در این شماره به پاسخ این سوال‌ها می‌پردازیم. ترکیب نیروی کار بومی و مهاجر از لحاظ میزان سواد تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای با ... مطالعه بیشتر
قانون کار

مثلث امنیت شغلی، معیشت و تشکل‌یابی سه بعد مشکلات کارگران

کارگران بخش قابل‌توجهی از نیروی کار کشور را تشکیل می‌دهند و از همین رو پرداختن به مسائل و مشکلات آنان به‌ویژه ابعاد قانون کار امری لازم و ضروری است. در این مصاحبه تلاش شده است تا جای ممکن مشکلاتی که کارگران با آن‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند، مورد مداقه قرار گیرد و به آن پرداخته شود. لطفاً در ابتدای بحث در مورد شوراهای اسلامی کار توضیحاتی بفرمایید شوراهای اسلامی کار، بر اساس اصل ۱۰۴ قانون اساسی و بعد قانون شوراها، تشکل‌هایی هستند که در حوزه کار، کارگران کشور را بر اساس قانون کار نمایندگی می‌کنند. در کارگاه‌ها تشکل‌های کارگری با انتخاب ... مطالعه بیشتر
امنیت شغلی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

امنیت شغلی، بزرگ‌ترین مشکل کارگران

یکی از اساسی‌ترین پایه‌های توسعه کشور، نیروی کار است اما مسائل و مشکلات کارگران در برنامه‌های توسعه ایران جایگاه مناسبی ندارد. یکی از دغدغه‌های نیروی کار در ایران مسئله امنیت شغلی است. در مصاحبه مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با ناصر چمنی، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران ایران این دغدغه مطرح‌شده است: با توجه به تجربیات و سمت کاری جنابعالی، به نظر شما در این برهه زمانی جدی‌ترین مشکل کارگران چیست؟ آنچه در طول سه دهه کاملاً از بین رفته، امنیت شغلی است، بنابراین، بزرگ‌ترین مشکل امنیت شغلی و اجرا نشدن قانون است. در سال ۱۳۶۹ قانون کار با ... مطالعه بیشتر
قوانین تعارض منافع

«نهاد مدیریت‌کننده تعارض منافع» باید متشکل از همه نهادها باشد

لایحه تعارض منافع پشت درهای بسته مجلس شورای اسلامی مانده است و اعلام وصول نشده است، درحالی‌که مجلس خود اقدام به آماده‌سازی طرح تعارض منافع کرده است؛ تفاوت و تشابهات این دو در چیست و کدام یک بیشتر به عنوان مجموعه قوانین تعارض منافع به نفع عموم خواهد. در این گفتگو با کارشناسان حقوقی می‌خوانید: با استناد به قانون آیا عدم اعلام وصول لایحه در مجلس قانونی است یا خیر؟ سرخیل: در ماده ۱۴۰ آیین‌نامه داخلی مجلس ذکرشده است که «رئیس جلسه مجلس وصول کلیه طرح‌ها و لوایح عادی که به مجلس ارسال می‌شود را با رعایت اصل ۱۷۵ قانون ... مطالعه بیشتر

توسعه سیاسی از خلال اتحادیه‌های حرفه‌ای و صنفی

امروزه این باور که چندین دهه توسعه شکست‌های بسیاری را برای کشورهای درحال‌توسعه به ارمغان آورده، مقبولیتی عام یافته است. لذا در محافل توسعه خودانتقادی افزایش‌یافته و متفکرین و سیاست‌مداران در جستجوی مداوم برای یافتن جایگزین‌های دیگر، تمایل به خوداصلاحی دارند. اما مسئله‌ای که اغلب در گزینش راه‌حل‌های این موضوع مغفول مانده است، توجه به وضعیت جامعه و نهادهای اجتماعی به‌عنوان بخشی از مسئله و راه‌حل است. تا دهه ۱۹۹۰ اصناف و اتحادیه‌های حرفه‌ای به‌مثابه نهادهای اجتماعی پیشامدرنی که نقشی در توسعه جوامع کنونی ندارند، به‌طور قطعی از حوزه مطالعات جدید خود خارج‌شده بودند؛ اما تحقیقات جدید بر دلایل تأسیس ... مطالعه بیشتر
دشواری‌های مقابله

بهلولی: دشواری‌های مقابله با گروه‌های ذینفوذ درگیر تعارض منافع

  بحث تعارض منافع در آموزش‌وپرورش با صحبت‌های آقای حاجی میرزایی در روزهای پایانی خردادماه و بخشنامه‌ای که پس‌ازآن ابلاغ گردید، وارد عرصه عمومی شد و مجدد مسائل بسیاری را که حول‌وحوش آموزش‌وپرورش در ایران در سال‌های اخیر مورد نقد واقع‌شده را مطرح نمود. خصوصی‌سازی آموزش که در قالب مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های خصوصی، انتشارات خصوصی برای کتاب‌های کمک‌آموزشی و کنکور و ارتباط آن‌ها با وضعیت آموزش در مدارس دولتی سال‌هاست که عامل ایجاد نگرانی و شکایت در میان اعضای جامعه و اندیشمندان و منتقدان حوزه آموزش‌وپرورش است و این احتمال نیز وجود دارد که همین وضعیت تبدیل به یکی از ... مطالعه بیشتر