فساد

اعطای تسهیلات از ستاد تسهیل

دستور اعطای تسهیلات از ستاد تسهیل

در کنار وام‌هایی که از سوی خود بانک‌ها و با اختیار آنان به افراد داده می‌شود و زمینه‌ تعارض منافع را برای مدیران شبکه بانکی فراهم می‌کند، وام‌هایی که از منابع تخصیصی و به صورت سفارشی داده می‌شوند نیز قادر هستند بستر خوبی برای فساد باشند. جاسم گرامی، وکیل دادگستری و کارشناس حقوقی اداره کل حقوقی بانک کشاورزی، به توضیح این جریان در اکثر پرونده‌های بدهی بانکی می‌پردازد و خاطر‌نشان می‌‎کند این وام‌ها به‌راحتی می‌توانند در مرحله صدور مصوبه اولیه، نهادهای خارج از بانک ازجمله نمایندگان مجلس را در موقعیت سفارش و تعارض منافع قرار دهند و دست آخر نیز ... مطالعه بیشتر
شبکه بانکی

کیف پول وابستگان

تعارض منافع در نظام بانکی، تسهیلات را از چرخه طبیعی خود خارج کرده است و بخشی را به سمت مجموعه‌های مرتبط با ذی‌نفعان سوق داده و بخشی را بر اساس دستورات رسیده ‌ از بانک خارج می‌کند. به گفته کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس، ما اکنون در نظام بانکی با این قضیه به شکل گسترده‌ای مواجه هستیم؛ در بانک‌های دولتی تسهیلات به سفارش افراد به برخی ‌‌واگذار می‌شود. سیدعباس پرهیزکاری، دانشجوی دکترای دانشگاه شهید بهشتی و نویسنده گزارش‌هایی با موضوع «آسیب‌شناسی نظام بانکی و عدم نظارت مؤثر بانک مرکزی بر بانک‌ها» برای مرکز پژوهش‌های مجلس، در گفت‌وگو با «شرق» می گوید ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۲ مقابله با فساد و فقر : فساد و دموکراسی

فساد و دموکراسی تظاهرکنندگان ناراضی در هر دو کشور عراق و لبنان از فساد فراگیر دولت‌ها گله و شکوه دارند. آن‌ها اصرار دارند در صورتی که منابع ملی برای بهبود توسعه کشور و عدالت بیشتر هزینه می‌شد، امروز سرنوشت بهتری داشتند. سوء استفاده گروه‌ها و نیروهای سهیم در قدرت  در هر دو کشور عراق و لبنان چنان عرصه را بر زندگی مردم تنگ کرده که آن‌ها به شکل غیر منتظره‌ای به خیابان‌ها آمده و علیه وضع موجود شورش کرده‌اند. اگرچه سرانجام اعتراضات عراق و لبنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد اما آنچه تا کنون محرز است، اینکه فساد به‌واسطه ... مطالعه بیشتر

هدیه همان رشوه است؟!

رشوه چیزی است که در قبال انجام یک وظیفه نادرست (غیرقانونی، غیراخلاقی و …) دریافت می شود و معطوف به زمان حال است، در حالی که هدیه در قبال چیزی یا کاری دریافت نمی شود و معمولاً معطوف به زمان آینده است. ارزش رشوه متناسب با ارزش تصمیم یا کاری است که در قبال رشوه، از دریافت کننده تقاضا می شود. اما در پذیرش هدیه، بین ارزش مادی یا غیرمادی هدیه، درخواست مستقیم مطرح نمی شود، بلکه عموماً اهداءکننده ی هدیه، به دنبال اثرگذاری غیرمستقیم و غیرفوری بر تصمیمگیری یا عملکرد دریافت کننده ی هدیه است. منبع: طرح پژوهشی «شناسایی ... مطالعه بیشتر

تهدید خارجی و میل به توسعه

سکانسی از فیلم معروف تایوانی «جنگجویان رنگین‌کمان» که به مبارزات ضد استعماری گروه‌های محلی در تایوان با ژاپن و چین می‌پردازد حزب ملی‌گرای چین (KMT)  در ابتدا به عنوان یک سازمان انقلابی برای مبارزه علیه سلسله مانچو[iii] در چین تاسیس شد. KMT در سال ۱۹۴۹ و پس از شکست در نبردی بلندمدت با حزب کمونیست چین بر سر کنترل کشور چین، مقر فرماندهی خود را به تایوان منتقل کرد. این حزب انقلابی که ساختاری همانند احزاب مارکسیست لنینیست داشت، تمامی جنبه­‌های حیات سیاسی در جزیره تایوان را تحت کنترل خود درآورد. KMT در طول دوره سال ۱۹۴۹ تا زمان مرگ ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲۹ مقابله با فساد و فقر : فساد در آستانه روز جهانی مبارزه با فقر

فساد در آستانه روز جهانی مبارزه با فقر فساد در کشورهای در حال توسعه و در حال گذار در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته، بسیار گسترده‌تر است. این وضعیت به دلیل متفاوت بودن مردمان این کشورها نیست بلکه به این دلیل است که در جوامع در حال توسعه، شرایط مستعدتری برای بروز فساد وجود دارد. مطالعات اغلب اثرات فساد بر فقر و نابرابری را تأیید کرده‌اند با این تفاوت که گروهی از آن‌ها این رابطه را مثبت ارزیابی کرده اند به این معنا که نشان داده‌اند با افزایش فساد، فقر و نابرابری نیز افزایش یافته است؛ اما در گروه دوم مطالعات، ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲۸ مقابله با فساد و فقر : کرونیسم و توزیع درآمد

کرونیسم و توزیع درآمد کرونیسم یا سرمایه‌داری رفاقتی، عبارت است از تخصیص انتخابی منابع دولتی مورد نیاز برای فعالیت اقتصادی به متحدان سیاسی که حاصل آن، منتفع شدن گروه کوچکی از شهروندان مرفه است. به‌طور معمول، سرمایه‌داری رفاقتی به شکل بده‌بستان مفسدانه بین نخبگان وابسته به قدرت و مقامات دولتی رخ می‌دهد که در آن مقامات دولتی دسترسی ویژه به اموال دولتی یا نیازمندی‌های قانونی برای راه‌اندازی کسب‌وکار را در قبال بده‌بستان و رشوه فراهم می‌آورند. درنتیجه، فساد هزینه لازم برای تأمین نیازهای قانونی در فعالیت اقتصادی را افزایش می‌دهد. ازاین‌رو، فساد برای شهروندان نابرخوردار مانع از ورود به بازار ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲۷ مقابله با فساد و فقر : فساد؛ مسئله تاریخی اقتصاد رانتی

فساد؛ مسئله تاریخی اقتصاد رانتی توجه به فساد به‌ مثابه یک مسئله تاریخی به معنای آن است که این مشکل و معضل در تاروپود جامعه ریشه دوانده و حذف آن از نظامات سیاسی مستلزم اصلاحات تمام و کمال ساختاری است. نهادگرایان جدید ساختار را مرکب سه وجه قوانین و قواعد رسمی، رویه‌­های پذیرش‌شده و فرآیندهای تاریخی می­دانند؛ بر این اساس حل مسئله فساد ساختاری در گرو اصلاحات بنیادین در هر سه لایه‌ی مورد اشاره، ممکن و مقدور است. پهلوی دوم در فاصله سال‌های ۱۳۵۲-۱۳۵۴ بارها گفته بود درآمدهای‌ نفتی‌ کشور، سه‌ و یا چهار برابر شده‌ است و مردم با ... مطالعه بیشتر

آیا سلامت اداری روی دیگری از عدم فساد است؟

دغدغه دیگری که منجر به تالیف این اثر شده، مرور بیش از ۵۰ رساله در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاه‌های ایران بود که تماما نشان از فقدان رویکردهای نظری در مطالعات فساد و سلامت اداری داشتند. در این آثار عموما دو مفهوم متفاوت فساد اداری و سلامت اداری نادیده گرفته شده بودند و رویکردهای نظری این دو را با هم خلط کرده‌اند. این ماجرا در سازمان‌های ایران نیز وجود دارد که سلامت اداری و فساد اداری واجد معنای یکسان است. در این کتاب علاوه بر تفکیک و تشریح رویکردهای نظری سلامت اداری و فساد اداری، روش‌ها و برخی ... مطالعه بیشتر

لایحه شفافیت چیست؟

شفافیت پیش از آنکه امری قانونی و قضایی باشد امر فرهنگی است. در واقع ابعاد فرهنگی این پیش نویس نسبت به سایر ابعادش برجستگی بیشتری دارد. قانون شفافیت در زمره قوانینی است که نیازمند موتور محرک است. شورای عالی شفافیت، موتور محرک این قانون است و اگر خوب کار کند قانون نیز خوب اجرا می شود. با تصویب این قانون، نیازی به تمدید قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد یا تصویب قانون جدید درباره فساد نیست. بخش اول مبتنی بر چهار گفتار است و به کلیات لایحه اختصاص دارد. مفهوم شفافیت و انواع آن، اهداف لایحه و ... مطالعه بیشتر

کشور قربانی فساد

ف‍راه‍ان‍ی در این کتاب فساد را از ابعاد متفاوتی در ایران بررسی کرده است و سپس رشته پیامدهای فساد را در سطح خرد و کلان همچون از بین رفتن عدالت اجتماعی، افزایش فاصله طبقاتی، سلب اعتماد عمومی از نظام و … بررسی کرده است. این کتاب در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول درباره نگاه موردی به مقوله فساد در ایران که در چهار بخش به مقوله و مفاهیم و تعاریف فساد سیاسی، فساد اقتصادی و فساد اجتماعی و تاریخچه مبارزه با آنان پرداخته شده است. در این فصل به این مسئله اشاره شده است که در ایران بعد ... مطالعه بیشتر

فساد در شهرداری

کتاب در پنج فصل نگاشته شده است. فصل اول کتاب به ارائه یافته‌های بخش کیفی پژوهش اختصاص دارد، این بخش حاصل ۱۱۲ مصاحبه فردی و گروهی با خبرگان و ذی نفعان در شهرداری تهران است که در پنج ماه در سال ۱۳۹۰ انجام شده و متوسط زمان مصاحبه ها ۱۲۵ دقیقه بوده است. تحلیل مصاحبه‌ها، تصویر و تحلیل منحصر به فردی از وضعیت فساد و سلامت در شهرداری و عوامل موثر بر آن ارائه کرده است. فصل دوم یافته‌های بخش اسنادی پژوهش را ارائه کرده است. این فصل با استفاده از اسناد منتشر شده و اسناد منتشر نشده در سامانه ... مطالعه بیشتر

عامل عقب ماندگی مسلمانان

این کتاب دارای دو بخش است. بخش اول به اندیشه دینی می‌پردازد و بخش دوم درباره وضعیت سیاسی مسلمانان است. در بخش اول نویسنده تصریح می‌کند که «فساد سیاسی» در تاریخ ما بیماری سابقه داری است؛ بوده‌اند و هستند حاکمانی که به واسطه خواسته‌های سیری ناپذیر و امیال سرکش، میان خود و مردم دیوار بسیار بلندی کشیده‌اند و با وصف این که امانت‌دار دین خداوند و دنیای مردم نبوده‌اند، اما سالیان درازی را به تاخت و تاز سپری کرده‌اند. برخی دیگر از مسلمانان قوانینی وضع نموده و بر اساس آن به رئیس حکومت اختیارات خرافی و عجیبی سپرده‌اند که نه ... مطالعه بیشتر

تفاوت پلیس علف‌خوار و گوشتخوار

در این کتاب، فساد به صورت گسترده و چند بعدی تعریف شده است. این فساد به سوءاستفاده از اختیارات و قدرت و اعتماد مردم مربوط می‌شود و گونه‌های مختلفی هنگام قانون شکنی و فرار از رسوایی و افشای ماموران به عنوان خلافکار به خود می‌گیرد. این کتاب به این موارد توجه خاصی دارد: طبقه‌بندی فساد، گونه‌های مختلفی که فساد به خود می‌گیرد، مسیرهایی که ماموران به سمت فساد طی می‌کنند و توجیه آنها و تبانی در فساد؛ چه در درون و چه در بیرون سازمان. تحلیل‌های تطبیقی کتاب از فساد، رسوایی و اصلاحات عمدتا از کشورهای ایالات متحده، انگلستان و ... مطالعه بیشتر
کتاب راهبردهای مبارزه با فساد دولت‌ها

مخرج مشترک مبارزه با فساد: اراده سیاسی

این کتاب در دوازده فصل نوشته شده است که تقریبا هر فصل آن یک مقاله از تجربیات کشورهای مختلف است. فصل اول، درباره فساد و راهبردهای مبارزه با فساد دولت است. در این فصل ابتدا مفهوم فساد و اشکال مختلف فساد دولتی عنوان می‌شود و سپس راهبردهای مبارزه با فساد دولت‌ها تشریح می‌شود که در این مورد به پاسخگویی سیاسی، قوه قضاییه مستقل، جامعه مدنی و افزایش رقابت اقتصادی می‌پردازد. فصل دوم اقدام‌های ضد فساد در هند را بیان می‌کند که اقدامات متعدد و برخی ابتکاری داشتند ولی محور اقدامات آنان، تثبیت قوانین ضد فساد، حق دسترسی به اطلاعات، حسابرسی‌های ... مطالعه بیشتر

رانت و فساد

نویسنده درصدد ریشه‌یابی این ناکارآمدی‌ها و تبیین مهمترین عوامل این عدم موفقیت‌ها بوده و برای کاستن اثرات منفی آن در اقتصاد ایران، به ارائه برخی راه حل‌ها پرداخته است. بررسی و ارزیابی روند تغییر شاخص‌های اقتصادی کشور، طی دهه‌های مختلف در کشور، نشان‌دهنده میزان اثربخشی درآمدهای نفتی در موفقیت‌ها یا عدم موفقیت‌های حاصل است. نگارنده معتقد است مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل عدم موفقیت در تحقق برنامه‌های توسعه‌ای کشور و دست نیافتن به اهداف تعیین‌شده در سند چشم‌انداز و برنامه‌های پنج‌ساله و همچنین بودجه‌های سنواتی، نحوه به کارگیری درآمدهای نفتی در اقتصاد کشور است. فصول پنج‌گانه کتاب درصدد است علاوه بر ... مطالعه بیشتر

کلاه‌برداری بانک‌ها و موسسات مالی

در کتاب «تقلب در بانک‌ها و موسسات مالی» این مسئله به ‌نحو مناسبی بررسی و به چگونگی شکل‌گیری تقلب درون‌سازمانی (در سطح کارکنان و مدیریت) و برون‌سازمانی (در سطح شرکت‌های خدمات مالی) اشاره شده است. سازوکارهای معرفی‌شده در کتاب حاضر در برآورد خطر تقلب و کشف تقلب در موسسات، می‌تواند مقامات نظارتی و حسابرسان داخلی را با ضرورت طراحی راهکارهایی در پیشگیری و کشف تقلب و همچنین گستره راهکارهای بالقوه در این زمینه آشنا نماید. رهنمودهای مورد اشاره در این کتاب در مورد کنترل خطر تقلب می‌تواند در شناسایی شکاف‌های مقرراتی موجود در سیستم مالی ایران نیز نقش مؤثری ایفا ... مطالعه بیشتر

نورافکن روی دارایی مسئولان

هدف این مطالعه ارائه تصویری واضح‌تر از طریق تحلیل شیوه‌های موجود در زمینه اعلام دارایی‌های مسئولان دولتی چند کشور است. این بررسی بر مبنای دو منبع اطلاعاتی یعنی جمع آوری داده‌های اولیه از کشورهای اروپای شرقی و آسیای مرکزی و مرور پیشینه پژوهشی موجود نوشته شده است. این کتاب برای دولتمردان کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعال که به توسعه، تحول و ارزیابی سیستم‌های اظهار دارایی می‌پردازند، مناسب است. کتاب در  سه بخش و ۱۳ فصل تنظیم شده است. بخش اول در ۱۰ صفحه به اصول سیاستگذاری و توصیه‌هایی برای اعلام دارایی‌های مسئولان دولتی پرداخته است. این توصیه‌ها برای افزایش اثربخشی ... مطالعه بیشتر
دولت الکترونیک در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال برای شفافیت

با گسترش شبکه‌های اینترنتی، ارائه اطلاعات و خدمات دولت به شهروندان سهل شده است. چنانکه با کاهش هزینه‌ها و تسریع ارائه خدمات، دو فایده دیگر دولت الکترونیک بسیار قابل توجه است: شفافیت هزینه‌ها و مقابله با فساد و کاهش فقر و نابرابری. با وجود این فواید و محاسن تمامی کشورهای جهان به دنبال هرچه بیشتر الکترونیک کردن فعالیت‌های دولتشان هستند. ایران نیز در این راستا قوانین پشتیبانی برای اجرای دولت الکترونیک تصویب کرده است. سازمان اداری، استخدامی کشور و وزارت ارتباطات و فناوری دو نهاد مسئول ارزیابی دولت الکترونیک در ایران هستند.   مطالب مرتبط: مکانیزم‌های تاثیر شفافیت و مقابله ... مطالعه بیشتر
فساد در گمرگ- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گمرک، گلوگاه فساد

یکی از گلوگاه‌های اصلی فساد در کشور گمرگ است اما اغلب مردم گمرگ را ورودی قاچاق کالا می‌پندارند، در صورتی که قاچاق تنها یکی از مظاهر فساد در گمرگ است. براساس تحقیقات صورت گرفته، از اخذ مجوز برای واردات و صادرات تا اخذ کالا از انبار، امکان هر سوءاستفاده و فسادی وجود دارد. در صورتی که در بیشتر کشورها گمرگ الکترونیک با امکاناتی نظیر تسریع و سادگی در تشریفات گمرکی، نظارت دقیق و شفاف بر امور گمرگی و … توانسته‌اند در کاهش فساد موثر باشند. ایران نیز در برنامه‌های متعددی به دنبال راه‌اندازی سامانه‌ جامع و مکانیزه گمرگی است. مطالب ... مطالعه بیشتر