رفت‌وآمد بین دولت و بخش خصوصی؛ مسئله‌ای مهم اما نادیده گرفتهشدهمحمد ملکی۱۴۰۰-۱۲-۲۲موقعیت تعارض منافع درب گردان اشاره به موقعیتی دارد که افراد در بین بخش خصوصی و دولت در رفت‌وآمد بوده و به همین دلیل ممکن است سیاست‌هایی را در نظام سیاستگذاری در پیش گیرند که تأمین‌کننده منافع خود در بخش خصوصی باشد. هرچند این رفت‌وآمد در نظام اداری بسیاری از کشورها مشاهده می‌شود اما نکته مهم آن است که تدابیری هم برای جلوگیری از این منفعت احتمالی در نظر گرفته می‌شود. مشکل این مسئله در ایران این است که علی‌رغم فراوانی این پدیده سیاست و نظارت خاصی برای کنترل آن در نظر گرفته نشده و یا به‌درستی اجرا نمی‌شود. حضور ... مطالعه بیشتر
استقلال بانک مرکزی در گرو مدیریت تعارض منافعفرشته الهی۱۴۰۰-۰۳-۲۲۱۲ روز به انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ باقی مانده است و در چند روزی که از اعلام اسامی کاندیداهای تأیید صلاحیت‌شده گذشته، نامزدها سعی داشتهاند تا با وعده‌های خود، در میان عموم مردم و متخصصین حوزههای گوناگون جلب‌توجه کرده و آرای آن‌ها را به سمت خود متمایل کنند تا بتوانند در این مسابقه پیروز میدان باشند؛ با توجه به شرایط نامناسب اقتصادی کشور، بسیاری از این وعده‌ها به موضوعاتی اقتصادی همچون پرداخت یارانه، وام، مسکن، تورم، استقلال بانک مرکزی و … معطوف بوده است. در میان موضوعات مطرحشده بحث استقلال بانک مرکزی در این نوشتار موردبررسی قرار گرفته است، ... مطالعه بیشتر
فقر و تعارض منافع در بخش مالیمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۳-۱۱تأمین مالی مهمترین وظیفه و رسالت بانکها در قبال اقتصاد است و تخصیص بهینه و عادلانه، غایت مطالبه‌ای است که هر اقتصادی از شبکه‌ی بانکی دارد. درصورتی‌که تخصیص بهینه‌ی منابع اعتباری اتفاق نیفتد، ثبات اقتصاد کلان آسیب می‌بیند و اقتصاد می‌تواند دچار رکود یا تورم شود. تورم، پدیده‌ی آشنای ایرانیان در نیم‌قرن اخیر را می‌توان یکی از عوامل مهم مؤثر بر تشدید نابرابری تلقی کرد؛ بنابراین اولین مکانیسم، تأثیرِ بخش مالی بر نابرابری تورمی است که با تخصیص غیر بهینه‌ی پول یا اعتبار توسط نظام بانکی اتفاق می‌افتد، اما گذشته از تورم عوامل دیگری نیز از جمله تعارض منافع در ... مطالعه بیشتر
نهادهای تقویت‌کننده تعارض منافعمحمد ملکی۱۴۰۰-۰۱-۲۹ تشکیل کانون سهامداران خُرد اصلی‌ترین موضوع این هفته بوده است که کاربران آن را نهادی ذاتاً تعارض‌آمیز تشخیص داده و احتمال داده‌اند که اقدامات آتی آن در خدمت منافع مدیران آن و سهامداران عمده خواهد بود. کانون سهامداران خُرد؛ نهادی مقوم تعارض منافع از موارد مهمی که توجه برخی از کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرده بود موضوع تعارض منافع در بازار سرمایه و تشکیل کانون سهامداران خُرد بود. پیش‌ازاین در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ محمدعلی دهقان دهنوی، سخنگوی شورای عالی بورس، در خبری اعلام کرده بود که اقدامات اولیه برای این امر انجام شده و به‌زودی این نهاد تشکیل ... مطالعه بیشتر
استقلال بانک مرکزی گرفتار گرداب تعارض منافعمحمد ملکی۱۳۹۹-۱۲-۰۳ در آخرین هفته بهمن‌ماه سال جاری ۱۰۳ مطلب با کلیدواژه تعارض منافع در فضای توییتر، تلگرام و اینستاگرام منتشر شده است. اهم موضوعات موردتوجه کاربران حول چند موضوع خاص است، در ادامه گزارش این موضوعات را به تفصیل تشریح خواهیم کرد. سرانجام پیش‌نویس لایحه استقلال بانک مرکزی در سال ۱۳۹۵ تهیه پیش‌نویس لوایح قانون بانک مرکزی و قانون بانکداری به کارگروهی متشکل از مدیران ارشد بازنشسته بانکی در پژوهشکده پولی و بانکی سپرده شد که نهایتاً پس از سه سال در بهمن‌ماه ۱۳۹۸ تدوین این لایحه به پایان رسید. یکی از اصلی‌ترین موارد اشاره شده در این پیش‌نویس استقلال بانک ... مطالعه بیشتر
سطوح متفاوت مسئله در نظام حکمرانیمیلاد زمان۱۳۹۹-۱۱-۰۴سجاد عبدی فارغ‌التحصیل دکتری اقتصاد از دانشگاه تهران از سه سال قبل مدیر اندیشکده است. اندیشکده سیاستگذاری اقتصادی دانشگاه تهران در طی سالهای اخیر در زمینه سیاستگذاری کلان فعالیت کرده و دارای گروه های مختلف پژوهشی مانند بازارهای مالی، مالیه عمومی و اقتصاد دیجیتال است که هدف و ماموریت خود را یافتن راه‌حل های علمی با مختصات بومی و ارائه به سیاستگذار تعریف کرده است. عبدی در گفت‌وگوی پیش رو مهمترین مسائل نظام حکمرانی را در سه سطح نهادهای حکمرانی، محیط حکمرانی و مسائل تخصیصی معرفی می کند و بر این باور است که مسائل کشور بیشتر در سطح اول ... مطالعه بیشتر
مصادیق تعارض منافع در بانک مرکزی ایران (قسمت ۲)فرشته الهی۱۳۹۹-۱۰-۰۹بانک مرکزی ایران علاوه بر تعارض وظایف که در اینفوگرافیک تعارض منافع بانک مرکزی (قسمت ۱) به آن پرداخته شد، درگیر موقعیت‌های تعارض وظایف دیگری نیز است. تعارضات منافعی همچون نظارت بر خود، ارتباطات سهامداری، دریافت هدیه، اشتغال بیرونی و ارتباط خویشاوندی که بالفعل شدن هر یک از این تعارضات می‌تواند منجر به فسادهای مالی و غیرمالی جبران ناپذیری شود. به عنوان مثال در تعارض منافع نظارت بر خود عدم عضویت نماینده‌ای از بخش معاونت نظارت بانک مرکزی، که شناسایی تخلف و بررسی آن را بر عهده دارد، و در مقابل عضویت یک نفر از مدیران عامل بانکها، که در ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در نظام بانکی از کجا نشأت می‌گیرد و چه باید کرد؟مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۱۰-۰۱یکی از مهمترین وظایف بانک مرکزی نظارت بر شبکه بانکی و تنظیم بازار پول است. یکی از اصلی‌ترین وجوه این نظارت خودش را در جلوگیری از اضافه برداشت بانکها و بدهکار شدن آن‌ها به بانک مرکزی نشان می‌دهد. با نگاهی اجمالی به وضعیت استقراض بانکها از بانک مرکزی خواهیم دید که این وظیفه مهم، بسیار تضعیف شده و به فراموشی سپرده شده است. زیرا جریمه‌ای که بانک مرکزی در قبال این تخلف از بانکها دریافت می‌کند با تصویب مجمع عمومی آن می‌تواند درآمد بانک مرکزی محسوب شده و باعث افزایش هزینه‌های پرسنلی و … شود. این وضعیت به صورت کاملاً ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در بانک مرکزی (قسمت ۱): تعارض وظایففرشته الهی۱۳۹۹-۰۹-۲۴وظایف بانک مرکزی در ایران متعدد بوده و شامل سیاستگذاری پولی و ارزی؛ نظارت بر بانکها؛ حراست از استواری نظام پرداخت‌ها؛ تلاش برای کنترل نرخ تورم؛ ثبات نظام پرداخت و بقای شبکه بانکی؛ و انطباق بانکها با قوانین می‌باشد. این اهداف و وظایف مختلف ممکن است بانک مرکزی را در موقعیت‌های تعارض منافع که مهمترین آن‌ها تعارض وظایف است، قرار دهد. از مهمترین مصادیق تعارض وظایف در بانک مرکزی می‌توان به تعارض وظیفه ثبات نظام پرداخت و استواری و بقای بخش بانکی با وظیفه نظارت بر بانکها و انطباق عملکردشان با قوانین اشاره کرد. از آن‌جا که برخورد قاطع بانک ... مطالعه بیشتر
بررسی مصادیق تعارض منافع در شبکه بانکی (با تمرکز بر بانک مرکزی)مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۵-۰۷مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در مسیر پیشبرد مأموریت و رسالت خود برای شناخت هرچه بیشتر مصادیق تعارض منافع در دستگاه‌های دولتی و عمومی کشور و ارائه راهکارهای سیاستی برای مدیریت آن، بخصوص تعارض منافع در شبکه بانکی، علاوه بر استفاده از ظرفیت کارشناسی خود از پژوهشگرانی که به‌طور مشخص درباره تعارض منافع پژوهش انجام داده‌اند نیز برای ارائه یافته‌های خود دعوت به عمل می‌آورد. بر همین اساس سه‌شنبه، ۳۱ تیر، فرشته الهی، پژوهشگر بانکداری اسلامی، به ارائه مصادیق تعارض منافع در شبکه بانکی با تمرکز بر بانک مرکزی پرداختند. این جلسه در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در بانک مرکزیسعید هراسانی۱۳۹۹-۰۴-۰۱سال‌هاست که استقلال بانک مرکزی از دولت به عنوان یکی از چالش‌های عمده نظام بانکی ایران معرفی می‌شود. با این حال به طور متداول این مشکل تحت عنوان تعارض منافع در بانک مرکزی صورت‌بندی نمی‌شد. اما اگر نگاهی به انواع تعارض منافع داشته باشیم، آنگاه به سادگی می‌توانیم عدم استقلال بانک مرکزی از دولت را به عنوان اتحاد قاعده‌گذار و مجری صورت‌بندی کنیم. این تعارض منافع در بانک مرکزی مشکلات عدیده‌ای برای اقتصاد ایران به بار می‌آورد. اتحاد قاعده‌گذار و مجری چیست؟ در ادبیات تعارض منافع، اتحاد قاعده‌گذار و مجری زمانی رخ می‌دهد که افراد برای خود قاعده‌گذاری کنند. حقوق‌های ... مطالعه بیشتر
آیا می دانستید؟ (۲)محمد ملکی۱۳۹۸-۱۲-۰۳آیا می دانستید؟ علاوه بر خانوارها، بنگاه ها نیز دسترسی بسیار محدود (فقر) و نابرابری به تسهیلات دارند تا جایی که گزارش بانک جهانی نشان می دهد که ۵۹ درصد بنگاه های کوچک و متوسط کشور از دسترسی به اعتبار محروم هستند و در سالهای اخیر تولیدکنندگان محدودیت دسترسی به تامین مالی را به عنوان مهمترین مانع کسب و کار خود معرفی نموده اند. تعارض منافع بانک مرکزی با بانک ها موجب تصاحب یا تسخیر مقام ناظر توسط اشخاص تحت نظارت و مانع نظارت مقتدرانه بانک مرکزی گردیده است. مطالب مرتبط: آیا می دانستید؟ (۱) تعارض منافع در حقوق نظام سلامت ایران ... مطالعه بیشتر
آیا می دانستید؟ (۱)محمد ملکی۱۳۹۸-۱۲-۰۳آیا می دانستید؟ در سال ۱۳۹۵ تنها ۱۵ درصد خانوارها در حال بازپرداخت اقساط تسهیلات بوده اند و تعداد افرادی که در دهک دهم قرار داشته و تسهیلات دریافت کرده اند ۹ برابر تعداد افرادی است که در دهک یک قرار داشته و تسهیلات گرفته اند. “علل اصلی وجود فقر و نابرابری در بخش مالی سیاست گذاری پولی نامناسب و تعارض منافع بانک مرکزی با بانکها است که خود موجب نظارت ضعیف وی شده است.” مطالب مرتبط: آیا می دانستید؟ (۲) تعارض منافع در حقوق نظام سلامت ایران تعریف صحیح مسئله مهمترین حوزههای تعارض منافع چیست؟ توانمندسازی حاکمیت و جامعه ... مطالعه بیشتر
لایحه تعارض منافع در تعلیقسید فرید موسوی۱۳۹۸-۱۰-۲۶بانک مرکزی چه در جایگاه نهاد ناظر بر بانکها و چه به‌عنوان سیاستگذار پولی باید از هر نوع پرتگاهی برای فساد و تعارض منافع دور باشد. این مسئله‌ای است که به‌تازگی بیش از پیش در فضای کارشناسی پررنگ شده است. سیدفرید موسوی، نایب‌رئیس کمیسیون اقتصاد و نماینده مردم تهران، در‌های گردان را به‌عنوان یکی از اشکال مهم تعارض منافع، از مهمترین معضلاتی می‌داند که سال‌هاست دامن‌گیر نظام بانکی ایران شده است. او با بیان اینکه تا امروز برای این مسئله خلأ قانونی وجود داشته، به طرح بانکداری اسلامی اشاره می‌کند که در صورت تصویب قادر است بخش‌هایی از این معضل ... مطالعه بیشتر
ابهام اتاق سیاستگذاریسیدمهدی بنی طبا۱۳۹۸-۱۰-۱۷روابطی که بین بانک مرکزی و بانک‌هاست، رابطه‌ای با مفهوم ناظر و منظور نیست. در یک مقطع رئیس کل بانک مرکزی در یک مصاحبه می‌گفت چون هجمه‌‌هایی که به بانکها وارد است خیلی زیاد شده، بانک مرکزی و بانکها باید در کنار یکدیگر در برابر این هجمه‌ها مقاومت کنند. درحالی‌که بانک مرکزی نهاد ناظر است و نمی‌تواند در کنار بانکها قرار بگیرد. سیدمهدی بنی‌طبا، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با «شرق» از نظر این کارشناس، کسانی که اوایل دهه ۸۰ پیگیر تأسیس بانک خصوصی و تصویب قانون تأسیس بانک‌های غیردولتی در مجلس بودند و بعضا امروز مناصب بالایی در سازمان برنامه ... مطالعه بیشتر
تحدید نهاد ناظرمحمد ملکی۱۳۹۸-۱۰-۱۱از انتقادهای مهمی که به نظام بانکداری در ایران مطرح می‌شود و روی آن اتفاق نظر وجود دارد، ضعف نظارتی بانک مرکزی به‌عنوان نهاد ناظر بر بانک‌های تجاری و عدم اقتدار آن برای اجرای تضمین‌شده سیاست‌های جلوگیری از افزایش خارج از نُرم نقدینگی است. میثم خسروی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت و گو با «شرق» می گوید به‌طور‌کلی، ظاهرا سوابق و آینده شغلی تصمیم‌گیرندگان، در ملاحظات بانک مرکزی بسیار مؤثر است؛ خسروی به موارد متعددی اشاره می‌کند که این مسئله به منافع عمومی صدمه زده است؛ از تعیین نرخ سودهای بانکی گرفته تا قوانینی که به نام منافع عمومی وضع ... مطالعه بیشتر
شفافیت بانک مرکزی، مزایا و معایبمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۶-۱۳امروزه موضوع شفافیت این نهاد تبدیل به یکی از مورد بحث‌ترین موضوعات در زمینه سیاست های پولی شده است. عموم مردم نیاز دارند که بانک‌های مرکزی که روز به روز مستقل تر از گذشته می‌شوند، از درجه قابل قبولی از شفافیت برخوردار باشند تا همچنان نهادی قابل اتکا باقی بمانند. همچنین، شاخه رو به رشدی از ادبیات مرتبط، به بررسی تاثیرات اقتصادی این افزایش در شفافیت پرداخته است. البته بحث شفافیت و اندازه‌گیری آن به لحاظ کیفی بودن متغیر شفافیت اندکی پیچیده‌تر شده است، چرا که یافتن سنجه‌های مناسب برای اندازه‌گیری آن چندان ساده نیست. اگرچه اقتصاددانانی مانند گراتس و ... مطالعه بیشتر
