مبارزه با فساد

اقتصاد نهادی، دولت کارآمد و قابلیت‌های سازمانی برای اجرای موفق سیاست‌ها

مشتاق خان و رابرت ویبلین مستقیماً به سراغ برخی از مرکزی‌ترین پرسش‌ها در علم سیاست، علم اقتصاد و توسعه رفته‌اند: چگونه قدرتمندان بر چگونگی اداره یک کشور تاثیر می‌گذارند؟ چرا برخی کشورها ثروتمند و برخی دیگر فقیر هستند؟ چگونه می‌توان شیوه تکامل نهادهای یک کشور طی زمان را پیش‌بینی کرد؟ چرا برخی جوامع با نظام‌های حقوقی هماهنگ می‌شوند، در حالی‌که سایر جوامع بر سازوکارهای غیررسمی برای هماهنگ‌سازی فعالیت‌ها متکی هستند؟ آیا پیش از اجرای سیاست‌ها می‌توان پیش‌بینی کرد کدام ایده‌های سیاستگذاری فاسد خواهد شد؟ رویکرد لسه فر به توسعه اقتصادی چقدر خوب کار می‌کند؟ این‌ها اصلاً تئوریک نیستند، چون مشتاق ... مطالعه بیشتر

فساد در کشورهای شکننده: آنچه شاخص ادراک فساد آشکار نمی‌کند

شاخص ادراک فساد چیست؟ شاخص ادراک فساد شاخص سالانه سازمان شفافیت بین‌الملل برای سنجش فساد بین‌المللی است. این شاخص بر اساس نظرسنجی از دیدگاه کارشناسان تجاری در حدود ۱۸۰ کشور و منطقه است. بر اساس نتایج نظرسنجی‌ها، کشورها و مناطق در مقیاس صفر (فاسد زیاد) تا ۱۰۰ (بسیار تمیز) رتبه‌بندی شده‌اند. شاخص ادراک فساد از زمان انتشار اولیه خود در سال ۱۹۹۵، منبعی حیاتی برای سیاست‌گذاران بوده است. همچنین برای محققان، سرمایه‌گذاران و سازمان‌های غیردولتی بوده است که در مبارزه با فساد سرمایه‌گذاری کرده‌اند. شاخص ادراک فساد برای سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که پیشرفت چندانی در مبارزه با فساد، به‌ویژه ... مطالعه بیشتر
سیستم‌های آشوبناک

آیا صعود و سقوط بورس تقصیر روحانی بود؟

به تصویر بالا نگاه کنید. نمودار بیتکوین برای چند روز پیش است. جالب است؟ نیست؟ بیتکوین بخشی از خودش را دوباره بازتولید کرده. در ریاضیات به این میگویند فراکتال. مثلاً برف دانه‌ها فراکتال اند. حالا فراکتال و بیتکوین و چه ربطی به تعارض منافع دارند؟ الان برایتان میگویم. اما قبل از آن لازم است کمی توضیح راجع به سیستم‌های آشوبناک بدهم. سیستم‌های آشوبناک سیستم‌هایی‌اند که گذر سیستم از یک حالت به حالت بعدی کاملاً رندوم صورت می‌گیرد. یعنی فرآیندی تصادفی است نه علّی. مثلاً بالا انداختن سکه یک فرآیند تصادفی است. سیستم‌های آشوبناک را نه با روابط علّی بلکه با ... مطالعه بیشتر
کتاب چشم‌اندازهای نظری فساد- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

مطالعه پدیده فساد با رویکردهای مختلف

رسالت اصلی مباحث نظری مورد بحث در کتاب چشم‌اندازهای نظری فساد باز کردن فهم راه‌های متفاوت و دیدگاه‌های نظری است که می‌توان به موضوع فساد ارتباط داد. تمرکز اصلی متن بر راه‌های متفاوتی است که از آن طریق محققان دانشگاهی به موضوع فساد نگاه می‌کنند. چنانکه بخش‌های مختلف کتاب را دانشمندان مختلف علوم اجتماعی و علوم سیاسی نوشته‌اند. پرسش اصلی کتاب حول این سؤال است که چگونه دلایل فساد بررسی شده‌اند. در این کتاب انواع گوناگونی از رشته‌های پژوهشی، با رویکردهای مختلف، موضوع فساد را بررسی می‌کنند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: رویکرد نوع آرمانی وبر، رویکرد کارکردگرایی ساختاری، ... مطالعه بیشتر
حکمرانی خدامحور

کاهش فساد اداری در پرتوی حکمرانی خدامحور

در پیشگفتار کتاب آمده است: امروزه فساد اداری به یک معضل جهانی تبدیل شده و دولت‌ها آگاه‌اند که فساد اداری آسیب‌های بسیاری به سیستم سیاسی و اقتصادی و سطح توسعه‌یافتگی جوامع وارد خواهد کرد است، به‌علاوه سیاست‌های دولت را در تضاد با منافع اکثریت قرار می‌دهد و باعث هدر رفتن منابع ملی می‌شود. همچنین فساد اداری به کاهش اثربخشی دولت‌ها در هدایت امور منجر می‌شود و از این طریق اعتماد مردم را نسبت به دستگاه‌های دولتی و غیردولتی کاهش داده و موجب کاهش سرمایه اجتماعی و تضعیف روحیه افراد درستکار می‌شود. در این رابطه مدیریت غیرموثر، فقدان نظام شایسته‌سالاری و ... مطالعه بیشتر
فساد و حکمرانی

حکمرانی و راه‌های مبارزه با فساد سیاسی

فساد به عنوان یک پدیده چندوجهی در اقتصاد کشورها ظهور می‌یابد. تقریباً تمام کشورهای دنیا با این پدیده مواجهه هستند. تداوم پدیده فساد در اقتصاد کشورها مانع بزرگ برای رشد و توسعه اقتصادی به شمار می‌آید. ازاین‌رو مقابله با این پدیده به عنوان هدف اصلی تمام دولت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه شناخته می‌شود. دن هاف استاد علوم سیاسی و مدیر مرکز مطالعات فساد در دانشگاه ساسکس، هدف از این کتاب را تحلیل ماهیت و همچنین راه‌حل‌های ممکن برای مبارزه با فساد سیاسی می‌داند. اهمیت یافتن مسائل مربوط به فساد و برنامه کاری حکمرانی خوب به عنوان روش اصلی رفع ... مطالعه بیشتر
سی و هفتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره سی‌ و هفتم

بارگذاری نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۳۷ گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور بار دیگر تاکید کرد که لوایح شفافیت و مدیریت تعارض منافع را که دولت در سال گذشته تصویب و به مجلس فرستاده، تا امروز حتی در مجلس اعلام وصول نیز نشده است. حجت نظری، عضو شورای شهر تهران طی تذکری به شهردار تهران گفت: با وجود مصوبه تعارض منافع که در شورای شهر به تصویب رسید اما همچنان شاهد هستیم که بعضا مدیران شهرداری، به عنوان مدیر کل اقوام سببی ... مطالعه بیشتر
اختلاس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

لزوم مشارکت عمومی در مبارزه با اختلاس و فساد

تحقیقات ما در بنگلادش دو راه‌کار عملی را برای موثرتر ساختن سرمایه‌گذاری در زمینۀ سازگاری با تغییرات اقلیمی، مشخص می‌کنند. نخست این‌که نظارت‌های ضد فساد اگر که توسط خانواده‌های بانفوذ محلی صورت گیرند، موثرتر خواهند بود. دوم و مهم‌تر این‌که، مشارکت این خانواده‌ها را می‌توان از طریق طراحی پروژه‌هایی که «کارکرد دوگانه» را به حداکثر می‌رسانند، افزایش داد، بدین گونه که به آن‌ها اطمینان‌ داده می‌‌شود که جامعۀ محلی، نه فقط در آینده، بلکه هم‌اکنون از پروژه‌ها منتفع خواهد شد (به عنوان مثال با استفاده از خاکریزها به عنوان جاده‌های جدید). بنگلادش یکی از آسیب‌پذیرترین کشورهای جهان در زمینۀ مسائل ... مطالعه بیشتر
تجربه کشورها برای مبارزه با فساد اقتصادی

خط و مشی کشورها در مبارزه با فساد

در پیشگفتار کتاب آمده است که هیچ شکی در مورد تأثیر منفی فساد بر توسعه وجود ندارد. فساد بازتاب وجود نقص در دموکراسی، حقوق بشر و حکمرانی است که به طور منفی فقر و امنیت انسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. فساد باعث به مخاطره افتادن ثبات نهادهای دمکراتیک، بروز تبعیض در دسترسی به خدمات دولتی و در نتیجه نقض حقوق انسان‌ها به ویژه فقرا می‌شود. ایده تهیه این مطالعه مقایسه‌ای پس از درخواست اولیه کارگروه پارلمانی مبارزه با فساد مغولستان مطرح گردید. آن‌ها در درخواست خود خواستار دریافت مجموعه‌ای از گزینه‌ها برای طراحی چارچوب نهادی لازم برای اجرای برنامه ... مطالعه بیشتر
دایره‌ی مبارزه با فساد- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

شکست تلاش‌ها در زمینه‌ی مبارزه با فساد

در مطلبی که پیش‌تر در مورد اصلاحات نهادی در مالاوی نوشته‌ام،‌ به موضوع ایجاد دایره‌ی مبارزه با فساد مالاوی (ACB) در سال ۱۹۹۴ پرداخته‌ام. این اصلاحات با یک شکست بزرگ همراه بود. شکستی که نه یک‌بار، بلکه در تلاش‌هایی چندباره روی داد. تجربیات مالاوی در این زمینه سؤالات مهمی را درباره‌ی بافتار، تاریخ، حکمرانی و توسعه مطرح می‌کند. مروری بر ماجرای مالاوی: دایره‌ی مبارزه با فساد مالاوی در اواسط دهه‌ی ۱۹۹۰ تأسیس شد، یعنی زمانی که مالاوی به داشتن دموکراسی و اقتصادی نوین و پویا امیدوار بود. دایره‌ی مبارزه با فساد مالاوی با الهام از کمیسیون مبارزه با فساد هنگ‌کنگ، ... مطالعه بیشتر
بیست و هفتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و هفتم

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۷ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور، در حساب توئیتر خود نوشت: لوایح سه‌گانه تصویبی دولت با عنوان شفافیت، تعارض منافع و مبارزه با فساد موثرترین اصلاحات حقوقی برای مبارزه ریشه‌ای با فساد است. ماه‌هاست که این سه لایحه منتظر بررسی در مجلس است اگر در مبارزه با فساد صادق و جدی هستیم باید بررسی و تصویب این لوایح در مجلس شورای اسلامی در اولویت باشد. علی بابایی کارنامی سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داد در هفته‌ی ... مطالعه بیشتر
لایحه تعارض منافع دولت به مجلس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و ششم

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۶ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: سند تحول قضایی بر مبنای هفت ماموریت اصلی قوه قضاییه از سوی رئیس قوه قضاییه ابلاغ شد که یکی از راهبردهای این سند مدیریت تعارض منافع است. بر اساس دستور اعلامی کمیسیون اجتماعی در روز یکشنبه ۷ دی، ادامه بررسی طرح مدیریت تعارض منافع با حضور دستگاه‌ها و سازمان‌های مربوط در دستور کار این کمیسیون است. مهرداد ویس کرمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس ، اظهار داشته پس از ارائه لایحه تعارض منافع از سوی ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و پنج

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۵ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: رئیس جمهور روحانی با گلایه از عدم رسیدگی به لایحه‌ی مدیریت تعارض منافع در مجلس گفت: مبارزه با فساد، شفافیت و تعارض منافع این سه لایحه ما در اولویت مردم است. مجلس متاسفانه طرح خودش را اهمیت می‌دهد و لوایح دولت اهمیت نمی‌دهد و این کار به نفع ما و کشور نیست. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، در مورد لایحه‌ی مدیریت تعارض منافع دولت گفت: از لحاظ موضوعی کار خوبی است و می تواند بسیاری از ... مطالعه بیشتر
فساد در هند- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ترتیبات نهادی مقابله با فساد در هند

مقابله با فساد در هند مانند بسیاری از کشورها، تاریخی طولانی دارد اما دو جریان متفاوت، با دو هدف متفاوت، بسترهای جدی شدن فرایندهای مقابله با فساد در هند را فراهم کرده‌اند. این دو جریان در طول زمان تا حدود زیادی در کنار یکدیگر قرار گرفته و به هم افزایی پیامدهای رو به بهبود منجر شده‌اند. تداوم این روند می‌تواند موجب ایجاد منافع برای کل جامعه هند شود. مقابله با فساد از سطح شهروندان و با تاکید بر مقابله با فساد خردی شروع شد که مردم در تعاملات معمول با سازمانها یا نمایندگان دولت با آنها مواجه بوده و پیامدهای ... مطالعه بیشتر
بیست و چهارمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیست و چهارم

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۴     گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: علی بابایی کارنامی سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داده که طرح مدیریت تعارض منافع بعد از تعطیلات این هفته، به هیات رییسه مجلس ارائه می‌شود. بابانامی در خلال مصاحبه اظهار داشته زمانی که طرح تعارض منافع در مجلس دهم در کمیسیون مطرح شد دولت برای این که مانع اقدام مجلس باشد فوری لایحه‌ای در این مضمون به مجلس ارائه کرد. محمود میرلوحی، رئیس کمیته اقتصادی شورای اسلامی شهر تهران،‌خبر داده که بر اساس مصوبه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره بیستم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۲۰ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: وزیر نیرو بخشنامه “نحوه مدیریت تعارض منافع” را در ۱۳ بند به معاونان و مشاوران وزیر، مدیران‌کل حوزه ستادی، مدیران عامل شرکت‌های مادر تخصصی و شرکت‌های زیرمجموعه، رؤسای مراکز و مؤسسه‌های آموزشی و پژوهشی ابلاغ کرد. محمدمهدی زاهدی عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری خبر داده است که در این کمیسیون مقرر شده است اصلاحیه‌ای به قانون مدارس غیردولتی الحاق شود تا اتفاقات مثبتی در حوزه تعارض منافع شاهد باشیم. اخبار مجلس حاکی از آن است ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره دهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع ۱۰   گزیده‌ی تحلیل‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش خبر داد اطلاعات دقیقی از سراسر کشور در مورد تعارض منافع مدیران جمع‌آوری شد. بر اساس این اطلاعات تعدادی از همکاران، مسئولیت برخی مدارس را بر عهده داشتند که بعد از ارسال بخشنامه تعارض منافع، فعالیت این مدارس متوقف شده، یا تصمیم بر واگذاری مسئولیت آن‌ها گرفته شده است. در مرحله اول باید ۲۲۵ نفر از مدیران استانی و ۵ نفر از مدیران ستادی باید در این مورد تعیین تکلیف شوند. وحید قبادی ... مطالعه بیشتر
فساد در جنگلداری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

فساد در جنگلداری

فساد در جنگلداری سبب تخریب محیط‌زیست و تهدیدی برای جوامع شهری است. قطع غیرقانونی درختان سالیانه در جهان سبب نابودی حدود ۱۰ میلیارد دلار از سرمایه جنگل‌های ملی می‌شود. همچنین زیاده‌روی در برداشت منابع جنگلی، علاوه بر فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک سبب کاهش کیفی و کمی منابع آب نیز می‌شود. از سوی دیگر زمانی قطع کنندگان چوب با مقامات محلی برای دست یافتن به جنگل‌ها همدست می‌شوند، منافع ناعادلانه فعالیت‌های غیرقانونی، گروه‌ها را روبه روی هم قرار می‌دهد. تمایل به سمت قطع درختان، اغلب تغییر درآمد جوانان را به طور برجسته نمایان کرده و قطع مزایای زنان و مردان ... مطالعه بیشتر
آن روی سکه: بریتانیا و فساد در آفریقا

پشتیبانی بریتانیا از مبارزه با فساد آفریقا

در ابتدای کتاب نوشته شده است: این کتاب روایت جدیدی است از بی‌عدالتی و ظلمی که در عصر حاضر بر ملل محروم جهان سایه افکنده و از زبان قانون‌گذاران ساکن در یکی از کشورهای توسعه‌یافته صنعتی حقایق تکان‌دهنده‌ای نظیر پرداخت رشوه کلان، خرید دولتمردان مزدور و نحوه نفوذ در دستگاه‌های حاکمه کشورهای ضعیف اروپایی را به تصویر می‌کشد. اگرچه مقوله فساد به معضلی جهانی تبدیل شده اما تمرکز این کتاب بر تأثیر این پدیده خانمان‌سوز در قاره افریقا حقایق تلخی را برملا می‌سازد. به طوری که در نمایه مربوط به بیست کشور دارای بالاترین مظاهر فساد در سراسر جهان تنها ... مطالعه بیشتر
پیشگیری از فساد اداری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

الگوهای موفق مبارزه با فساد

این کتاب گزارشی است از جلسات هماهنگی و حضور پنج روزه یک گروه کاری مرکب از نمایندگان سازمان‌های عمده نظارت و بازرسی کشور در یک کارگاه آموزشی با سازمان‌های ضد فساد در هنگ‌کنگ، مالزی و سنگاپور است که در بهمن‌ماه ۱۳۷۸ برگزار شد. این مطالعه در راستای رهنمودهای مقام رهبری مبنی بر توجه هر چه بیشتر به وجدان کاری و انضباط اقتصادی و اجتماعی و تحقق نظرات ریاست‌جمهور در زمینه ترویج فرهنگ شفافیت عملکرد و پاسخگویی سازمان‌های خدماتی تابع دولت و جلب مشارکت عمومی در نظارت بر عملکرد سازمان‌های دولتی به انجام رسیده است. در این سال‌ها شفافیت عملکرد و ... مطالعه بیشتر