بررسی شفافیت لایحه بودجه ۹۸محمد ملکی۱۳۹۸-۰۶-۱۳شفافیت ملی ضمن اینکه دولت و مجلس را پاسخگوتر میسازد، انتظارات از عملکرد دولت را نیز تعدیل کرده، فساد را کاهش میدهد و بخش خصوصی با ریسک مالی کمتری میتواند برنامه خود را تنظیم کند. (لازم به ذکر است عدم شفافیت لزوما به معنای وجود روابط ناسالم یا بروز تخلف نیست اگرچه میتواند زمینه ساز عدم اجرای قانون یا بروز مفاسد باشد) لایحه بودجه ۹۸ در تاریخ ۱۱ اسفند سال ۹۷ تقدیم مجلس شد و با ۱۷۷رای موافق،۲۴ رای مخالف و ۱ رای ممتنع از مجموع ۲۱۷ نماینده حاضر در جلسه به تصویب رسید.به موجب مصوبه مجلس بودجه سال ۹۸ ... مطالعه بیشتر
شفافیت و دولت الکترونیکمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۸-۰۶-۱۳نویسندگان: محمدرضا صالحی وثیق، محمدباقر مکرمی پور مقدمه ویژگی منحصر به فرد هزاره سوم میلادی که از آن با عنوان عصر اطلاعات یاد میکنند، نوآوری و تغییر است.بسیاری از کشورهای جهان دریافته اند که عصر اطلاعات جولانگاه تاخت و تاز سازمان هایی است که قابلیت های فن آوری اطلاعات را به خدمت خود و اجتماع درآورده و با رویکردی اثر گذار در راستای باز آفرینی و نوسازی، دیوانسالاری و به طورکلی نظام اجتماعی اقدام میکند ( زاهدی۱۳۸۴،۲۶). شفافیت از مهمترین و اساسیترین راهکارها جهت مبارزه با فساد سیستماتیک یک حاکمیت و دولت است. عدم شفافیت در طول تاریخ همواره از ... مطالعه بیشتر
شفافسازی به مثابه مقدمهای بر مبارزه با فساد اقتصادیمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۸-۰۶-۱۳ضمن عرض سلام بهعنوان مقدمه بحث، لطفاً نسبت بین شفافیت و فساد را به لحاظ تئوریک تشریح نمایید. بنده بهعنوان یک کارشناس اقتصادی اعتقاد دارم فساد و بهخصوص فساد اقتصادی مهمترین خطر و تهدید برای کشور است، چراکه فساد در واقع ریشه تمام ناملایمتیها، نابرابریها، ظلمها و ناعدالتیها است. در بررسی ریشههای فساد میتوان گفت در جامعهای که سلامت اقتصادی حکمفرما باشد، این سلامت مانع از به وجود آمدن هرگونه فساد و معضل اقتصادی خواهد شد. اگر اقتصاد کشور بر اساس اصول علمی و کارشناسی اداره شود، قطعاً میتوان فساد را کنترل کرد. عدم شفافیت اقتصادی یکی از ریشههای فساد ... مطالعه بیشتر
شفافیت و فساد در اقتصاد ایراندکتر فرشاد مومنی۱۳۹۸-۰۶-۱۳با عرض سلام و احترام به همه حضار گرامی و با سپاس از دوستان انجمن علمی توسعه و برنامه ریزی برای برگزاری این نشست و همچنین حساسیت بر مسئله شفافیت که مسئلهی بسیار جدی و مبتلابه در کشور است اگر بخواهیم بحث را به روش علمی به پیش ببریم شاید حیاتیترین مسئله عبارت است از صورت بندی مفهومی اینکه منشا فساد چیست ؟ به نظر جامع ترین تعریف درباره فساد توسط خانم سوزان اکرمن ارائه شده است خانم اکرمن یکی از مطرح ترین افراد در زمینه آگاهی های عمیق و منحصر به فردی است که درباره فساد، منشا و پیامدهایش ... مطالعه بیشتر
شفافیت در بازار مسکنراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۶-۱۱با وجود سوداگری در بازار مسکن و زمین در ایران، نمیتوان انتظار سرمایهگذاری و رونق در تولید را داشت. چنانکه این چرخه معیوب منجر به افزایش قیمت زمین در سالهای اخیر شده است، در نتیجه نیازمندان واقعی خرید مسکن نمیتوانند مسکن مد نظر خودشان را بخرند و یا حتی وامهای مسکن نیز کفاف خرید نمیدهند. یکی از راههای کنترل قیمت مسکن و کاهش حجم سوداگری در املاک، شفافیت بازار است که با مالیات بر مسکن و نظارت بر خریداران املاک امکانپذیر میشود. در صورت شفافیت بازار مسکن میتوان جلوی سوداگری در املاک و رشد قیمتهای نجومی را گرفت تا عدهای ... مطالعه بیشتر
شفافیت حق دسترسی به اطلاعاتراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۶-۱۱منظور از شفافیت، آگاهی از موضوعها، شیوههای تصمیمگیری و از همه مهمتر تصمیماتی است که میتواند زندگی همه را تحت تاثیر قرار دهد. چنانکه شفافیت و پاسخگویی کلید اصلی حکمرانی خوب است. با وجود لوایح متعدد شفافیت در ایران همچون لایحه «آزادی اطلاعات» در سال ۱۳۸۴، قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» در سال ۱۳۸۷، قانون «ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد» در سال ۱۳۹۰، گامهای عملی آن چندان استوار و محکم برداشته نشده است. با این حال دو پورتال دولتی «خدمات دولت هوشمند» و «سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» امکان رصد دولت را به ... مطالعه بیشتر
گامهای عملی شفافیت؛ در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعیراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۶-۱۱وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یکی از وزارتخانههای پیشرو در شفافیت، توانسته است تا با انتشار دادههایی همچون لیست قراردادها و معاملات صندوق بازنشستگی و هلدینگهای وابسته، رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره شرکتها، لیست حقوق و مزایای مدیران، مستندان اشتغال روستایی و عشایری و … وعدههای شفافیت در دولت را عملی کند. همچنین سامانههایی برای هدف شفافیت عملکرد وزارتخانه همچون «سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون کشور»، «سامانه شفافیت سازمان بهزیستی»، «سامانههای گزارشی دریافتکنندگان تسهیلات اشتغال روستایی و خانگی» و «سامانه شفافیت در صندوق بازنشستگی کشوری» طراحی و اجرا شده است. مطالب مرتبط: دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال ... مطالعه بیشتر
نظام بانکی غیرشفاف؛ بستر فسادآفرینراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۶-۱۱بانک میتواند مبداء مفاسدی همچون پولشویی، اختلاس، فرار مالیاتی و … باشد. ایران نیز بخاطر سطح پایین استاندارهای نظارتی بر حسابهای بانکی، عدم شفافیت در صورتهای مالی بانکی، فقدان تجربه و عدم صلاحیت مدیران بانکی و … در معرض بسیاری از مفاسد مالی و اقتصادی در کشور است. چنانکه یکی از بزرگترین آسیبهایی که کشور از آن میبیند، کاهش رشد اقتصادی و کاهش رفاه عمومی است. با شناسایی تمام خلاهای بانکی و آسیبهای آن، بانک مرکزی باید بسترهای لازم برای شفافسازی نظام بانکی همچون سامانه نهاب و … را با جدیت پیگیری کند. مطالب مرتبط: شفافیت گامی به سوی ارتقا ... مطالعه بیشتر
توسعه با مداخلات کوچک راضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۶-۰۹ویژگی بارز کتاب، این است که چگونه با مداخلات کوچک در شفافیت و مشارکت شهروندان میتوان اقدامات مناسبی برای اصلاح نهادها، فرایندها، رفتار و هنجارهای مخرب توسعه، طراحی و اجرا کرد. این کتاب تحت عنوان «گزارش سیاستی بانک جهانی» در سال ۲۰۱۶ به تلاش پژوهشگران جوان مباحث نوین توسعه، تدوین شده است. ادعای اصلی کتاب این است که رویکردهای تک بعدی اقتصادی که نواقص امور سیاسی و فرهنگی را با فرض برونزا بودن نادیده میگیرند، در اصلاحات توسعهگرا راه به جایی نمیبرند؛ بلکه ماهیت نهادهای سیاسی، هنجارهای فرهنگی و رفتار بازیگران در این چارچوب را باید به صورت درونزا مورد ... مطالعه بیشتر
سومین نشست توانمندسازی حاکمیت و جامعه: شفافیت و مبارزه با فسادمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۸-۰۶-۰۹مؤسسات مردمی معمولا نمیتوانند با یکدیگر بهصورت پایدار همکاری کنند؛ هرچند همکاریهای جمعی برای تقویت جایگاه این مؤسسات بسیار ضروری است. اگر قرار است یک ائتلاف استراتژیک داشته باشیم باید ساختار، اهداف و چشمانداز مشخص تعریف کنیم. سومین نشست مؤسسات مردمنهاد و تحقیقاتی فعال در حوزه شفافیت و مقابله با فساد در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، به ابتکار مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه و به میزبانی هسته پژوهشی سلامت اداری و مبارزه با فساد دانشگاه تهران برگزار شد. در این نشست نمایندگان هسته پژوهشی سلامت اداری و مبارزه با فساد دانشگاه تهران (دکتر امیری و دکتر حسینی) ، مرکز غیردولتی ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۲۲ مقابله با فساد و فقر : فساد به مثابه عدم آزادیمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۶-۰۲فساد به مثابه عدم آزادی «توسعه به مثابه آزادی» عنوان یکی از مهمترین آثار آمارتیاسِن (۱۹۹۹) است که پایههای فلسفی او برای مفهوم توسعه انسانی را تبیین میکند. «سن» توسعه را به مثابه «گسترش آزادی یا قابلیتهای انسانی» برای انتخاب یک زندگی ارزشمند تعریف کرده است. از دیدگاه او، توانایی شخص به معنای آزادی واقعی برای دستیابی به منابع مختلف از قبیل تغذیه مناسب، سلامتی و احترام به خود است. از این منظر، فساد با ایجاد، گسترش و تضمین عدم شفافیت، میتواند به مثابه «عدم آزادی» محسوب شود. به گفته سِن (۱۹۹۹) تضمین شفافیت مستلزم بازبودن و دسترسی آزاد به ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۲۱ مقابله با فساد و فقر : خصوصی سازی و توزیع رانت و فسادمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۵-۲۶خصوصی سازی و توزیع رانت و فساد بازداشت رییس سازمان خصوصی سازی با اتهام سوء استفاده از موقعیت دولتی یا به عبارت دیگر فساد، سؤالات مهم و اساسی پیرامون سیاست خصوصی سازی در ایران را بیش از هر زمان دیگر برجسته کرد. نظریه جدید خصوصی سازی به عنوان سیاست اقتصادی، برای اولین بار توسط جمهوری فدرال آلمان در سال ۱۹۷۵ بکار گرفته شد و دولت بخش عمده سهام فولکس واگن را به سرمایه گذاران خصوصی فروخت .موج بعدی خصوصی سازی در دهه ۱۹۸۰ با خصوصی سازی تلکام توسط مارگارت تاچر و خصوصی کردن بانک های بزرگ کشور فرانسه توسط شیراک ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۲۰ مقابله با فساد و فقر : کمیابی ذهن را تسخیر میکند!محمد ملکی۱۳۹۸-۰۵-۱۹کمیابی ذهن را تسخیر میکند![۱] علاقه ما به کمیابی ما را به مطالعهای برجسته رهنمون کرد که از بیش از نیمقرن پیش انجام شده بود. قصد نویسندگان آن مطالعه، بررسی کمیابی نبود؛ اما از نگاه ما، آنها به بررسی شکلی افراطی از آن پرداخته بودند: گرسنگیِ مهلک. اواخر جنگ جهانی دوم بود و متفقین دریافته بودند که با مشکلی جدی مواجه هستند. درحالیکه در مناطقی که قبلاً تحت تصرف آلمان درآمده بود پیش میرفتند، با افراد زیادی مواجه میشدند که در مرز گرسنگیِ مهلک قرار داشتند. مشکل غذا نبود؛ آمریکاییها و بریتانیاییها برای تغذیه شهروندان و زندانیهای آزادشده، کمبودی نداشتند. ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۱۸ مقابله با فساد و فقر : زنده باد فسادمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۵-۰۵زنده باد فساد تجربه برخی کشورهای با فساد بالا در کسب رشد اقتصادیِ قابل توجه موجب شده تا برخی صاحب نظران بر تأثیر مثبت فساد بر رشد و توسعه مهر تأیید زنند. در این موارد فساد بالا از جمله رشوهدهی، روشی برای دور زدن کنترلهای نادرست دولتی و موانع بوروکراتیک بوده وعملاً موجب مقررات زدایی غیر رسمی شده و چرخ فعالیتهای اقتصادی و سرمایهگذاری را سریعتر به گردش در آورده است. در این کشورها فساد روشی برای غلبه بر ناکارآمدی قوانین و مقررات محسوب شده که چرخهای زنگ زده تولید و تجارت را روغن کاری میکند. در مقابل این ادعا ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۱۶ مقابله با فساد و فقر : خصوصیسازی و فسادمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۴-۲۲خصوصیسازی و فساد بررسی روند سه دهه پس از پایان جنگ جهانی دوم حاکی از دخالت بالای دولتها در اقتصاد است. در آغاز دهه ۱۹۷۰ معلوم شد که اجرای سیاستهای پیشین توفیق کمتری را در کشورهای دنیا به همراه داشته و با نزدیک شدن به پایان این دهه، کشورهای غربی با مشکلات اقتصادی عدیدهای روبرو شدند که باعث شد با شروع دهه ۱۹۸۰ انتقاداتی به حضور پررنگ دولتها و عملکرد آنها وارد شود. ایده تغییر مالکیت از طریق خصوصیسازی با تبلیغات گسترده مبنی بر شکست و عدم کارایی دولت و پررنگ کردن کارایی اقتصاد بازار، سرانجام در پایان دهه ۷۰ ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۱۵ مقابله با فساد و فقر : ادراک فساد و احساس عدالتمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۴-۱۵ادراک فساد و احساس عدالت برای مقابله با فساد تنها وجود شواهد مبنی بر فساد درون ساختارها کافی نیست، شناخت اینکه فساد در کدام بخشها شایعتر است، یا اینکه فساد در کدام بخشها اثرات مخربتری دارد و نیز اینکه ارزیابی شهروندان از میزان فساد چه میزان است، اهمیتی دوچندان دارد. شاخص ادراک فساد نشان میدهد که شهروندان چه ارزیابیای از وضعیت فساد دارند. این ادراک از فساد رابطه بسیار نزدیکی با احساس عدالت دارد. مطالعات فسادسنجی عموماً در پی آن هستند تا تصویری حتیالامکان جامعتر از فساد ارائه دهند. ادراک فساد عبارت است از تصور افراد جامعه از وضعیت فساد ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۱۴ مقابله با فساد و فقر : فساد، اقتصاد یا فرهنگمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۴-۰۸فساد: اقتصاد یا فرهنگ توجیه اخلاقی دوری از فساد و همینطور مقابله با فساد کار دشواری نیست. حتی در میان کسانی که به افراطیترین حد ممکن نسبیگرا هستند نیز کمتر متفکر یا صاحبنظری را سراغ داریم که سوء استفاده از قدرت برای تأمین منافع شخصی را تأیید کند یا در برابر آن موضع نداشته و بیطرف باشد. اما بحث درباره اثرات فساد بر اقتصاد کلان و توسعه است که از پیچیدگیهای بسیار برخوردار است. به همین سبب بسیاری از اقتصاددانان و متخصصان علوم اجتماعی تمرکز مطالعات خود را بر تبیین اثرات کلان اقتصادی و اجتماعی فساد قرار دادهاند. کنش متقابل ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۱۳ مقابله با فساد و فقر : مبارزه با فساد و شبکه حکمرانیمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۴-۰۱مبارزه با فساد و شبکه حکمرانی[۱] فساد و یا احساس گسترش فساد در کشور به حدی رسیده است که حتی کسی مانند هانتینگتون نیز نمیتواند وجود آن را مثبت و روغن نظام اداری بداند. فساد تهدیدی بزرگ است و هرچه زودتر باید مبارزه جدی و فراگیر را با آن آغاز نمود. آیا برای مبارزه با فساد نیازمند قانون یا سازمان تازهای هستیم؟ پاسخ منفی است. برای مقابله با فساد قوانین و مقررات زیادی نوشته شده است، به فهرست قوانینی که در دهه اخیر در این زمینه نوشته شده است نگاهی بیندازیم: قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۱۲ مقابله با فساد و فقرمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۳-۲۵عمده علت عدم توفیق در مبارزه با فساد را میتوان در فقدان شفافیت در نظام مالی و پولی کشور جستجو کرد. عدم شفافیت که رانت خواران، کلاهبرداران، واسطهگران و دلالان خواهان آن هستند، همین را میرساند. لذا وقتی میتوانیم بهطور سیستماتیک جلوی فساد را بگیریم که سیستم اطلاعاتی شفافی داشته باشیم. اگر شفافیت در تمام ابعاد پولی، مالی و اداری به سیستم بازگردد، این مسئله منتج به انضباط اقتصادی در کشور خواهد شد. امروز اگر شاهد بیعدالتی، نابرابری و فساد اقتصادی هستیم، بدین دلیل است که شفافیت بر ارتباطات و روندهای کاری حاکم نیست. در همه جای جهان برای محاسبه ... مطالعه بیشتر
خبرنامه شماره ۱۱ مقابله با فساد و فقرمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۳-۱۸امروزه موضوع شفافیت بانک مرکزی تبدیل به یکی از مورد بحثترین موضوعات در زمینه سیاستهای پولی شده است. عموم مردم نیاز دارند که بانکهای مرکزی که روزبهروز مستقلتر از گذشته میشوند، از درجه قابل قبولی از شفافیت برخوردار باشند تا همچنان نهادی قابل اتکا باقی بمانند. همچنین، شاخه رو به رشدی از ادبیات مرتبط، به بررسی تأثیرات اقتصادی این افزایش در شفافیت پرداخته است. البته بحث شفافیت و اندازهگیری آن به لحاظ کیفی بودن متغیر شفافیت، اندکی پیچیدهتر شده است؛ چراکه یافتن سنجههای مناسب برای اندازهگیری آن چندان ساده نیست. اگرچه اقتصاددانانی مانند گراتس و ایجفینگر مطالعات بسیاری در زمینه ... مطالعه بیشتر