حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

تسهیلات با بازپرداخت

گزارش ۲۶| اعطای تسهیلات با بازپرداخت مبتنی بر درآمد

باوجوداینکه ایران، نسبت به کشورهای منطقه، یکی از بالاترین نرخ‌های اشتغال رسمی را دارد، درصد پایینی موفق به برخورداری از مزایای بیکاری می‌شوند. یکی از مطالعات انجام‌شده در معاونت رفاه در حوزه بیمه بیکاری در سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که از حدود ۳ میلیون نفر بیکار، که از میان آن‌ها ۱٫۷۴ میلیون قبلاً شاغل بودند، تنها ۲۶۰ هزار نفر مقرری بیکاری دریافت می‌کردند. طبق این آمار، نسبت مقرری‌بگیران بیمه بیکاری در ایران به‌کل بیکاران کمتر از ۱۰ درصد و نسبت به بیکاران قبلاً شاغل کمتر از ۱۵ درصد بوده است. البته نرخ بیکاران دریافت‌کننده بیمه طبق طرح آمارگیری نیروی کار ... مطالعه بیشتر
بازار سرمایه و بورس

دلایل وقوع تعارض منافع از نظر کاربران

ریشه اصلی تعارض منافع کجاست؟ کاربران فضای مجازی عمدتاً از مسئولان گله دارند که چرا اقدامی جدی در مورد مبارزه با تعارض منافع انجام نمی‌دهند. ازاین‌رو در نظر آن‌ها برخی مسئولان متهم اصلی هستند که احتمالاً به دلیل منافع به‌دست‌آمده ترجیح می‌دهند این موضوع مسکوت بماند. به‌عنوان نمونه Hosseiny مجلس را مقصر اصلی می‌داند که علی‌رغم تذکرات جدی در این زمینه همچنان وضعیت لایحه یا طرح مدیریت تعارض منافع را مشخص نکرده است: «این هم از وظیفه بنده برای روشن کردن موضوع تعارض منافع به وجود آمده در سطح کشور طی دهه‌های گذشته، رهبر عزیز متأسفانه علیرغم تذکرات حضرت‌عالی در ... مطالعه بیشتر
قراردادهای کارگری

قراردادهای کارگری، حرکت از حقوق خصوصی به سوی حقوق عمومی

«نشست قراردادهای کارگری: مسائل و راهکارها» دومین جلسه از سلسله نشست‌های هم‌اندیشی درباره مسائل رفاهی نیروی کار و برنامه هفتم توسعه است که به موضوع قراردادهای کارگری اختصاص دارد. زهره سروش‌فر مجری نشست در ابتدا به ارائه توضیحاتی در مورد پروژه مرکز در زمینه مسائل و مشکلات کارگران پرداخت. وی گفت: برنامه‌های توسعه نقشه راه هر کشوری برای حرکت در مسیر توسعه است. در چهار دهه گذشته در کشور پنج برنامه اجرا شده و الان هم در پایان برنامه ششم توسعه هستیم. نگاهی اجمالی به برنامه‌های توسعه نشان از عدم توجه کافی این برنامه‌ها به مسائل و مشکلاتی است که ... مطالعه بیشتر
شصت و چهارمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شصت‌وچهارم

  دریافت نسخه الکترونیکی شصت‌وچهارمین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: وزیر راه و شهرسازی طی نامه‌های جداگانه پروانه اشتغال به‌کار مهندسان دارای تعارض منافع ۷ استان مرکزی، البرز،‌خراسان رضوی، خراسان جنوبی، مازندران، کردستان و کهگیلویه و بویراحمد را لغو کرد. علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس در راستای طرح اصلاحی قانون نظارت بر رفتار نمایندگان گفت: الان خیلی از نمایندگان هیات‌مدیره هستند، تعارض منافع اینجا وجود دارد. در اینجا ما گفتیم هیچ نماینده‌ای حق ندارد در هیچ هیات‌مدیره‌ای عضویت داشته باشد. پیش نویس لایحه ... مطالعه بیشتر
دموکراسی در آتن

دموکراسی در آتن در آینه نظریه داگلاس نورث

  نظریه نورث در مورد توسعه نظریه نورث و همکارانش بر دو ایده اساسی استوار است. اول، تمامی دولت‌ها برای دستیابی به توسعه باید مشکل خشونت را حل کنند ولی انواع مختلف دولت‌ها این کار را به شیوه‌هایی متفاوت انجام می‌دهند. آن‌ها دولت طبیعی را به عنوان دولتی با منابع پراکنده خشونت تبیین می‌کنند. در این دولت منابع متعدد خشونت وجود دارد بنابراین دولت انحصاری بر اعمال خشونت مشروع ندارد. دیدگاه اساسی نورث و همکارانش این است که دولت‌های طبیعی مشکل خشونت را با ساخت رانت حل می‌کنند. این ایده بدین قرار است که دولت شرایطی برقرار می‌سازد تا افراد ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع مسئولان دولتی و راهکار مدیریت آن

 رئیس جمهور اصول دوازده‌گانه پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در دولت سیزدهم را در اواخر شهریورماه به اعضای دولت ابلاغ کرد، این اصول شامل این موارد هستند: ۱- شفاف‌سازی ۲- مدیریت تعارض منافع ۳- فرهنگ‌سازی و نظارت همگانی ۴- متناسب سازی ساختار و تشکیلات دولت ۵- شایسته گزینی ۶- سهولت فرایندها ۷- دولت الکترونیک ۸- توسعه رویکرد زنجیره ارزش و زنجیره‌های تأمین ۹- حمایت از فعالیت سالم ۱۰- تقویت اشراف  ۱۱- نظارت مؤثر و کارآمد ۱۲- برخورد قاطع، دقیق و مؤثر. باتوجه به این ابلاغیه به نظر می‌رسد که مخاطب اصلی آن، اعضای هیات دولت باشند. در ... مطالعه بیشتر
تشکل‌های کارفرمایی آلمان

تشکل‌های کارفرمایی آلمان: نقش‌آفرینی در کشور شوراها

اولین بار در دولت بیسمارک بود که اتاق حِرَف تأسیس شد. به‌عبارت‌دیگر در این دوره انجمن‌های محلی و بخشی در سطح ملی به یکدیگر پیوند خوردند. درواقع دولت بیسمارک برای ایجاد پایگاه اجتماعی میان «صنعت‌گران» و حمایت آن‌ها از دولت محافظه‌کار دست به ایجاد اتاق حرف زد. بعدها چند تشکل کارفرمایی در ۱۹۵۰ «شورای اقتصاد آلمان» را تشکیل دادند که البته تصمیمات آن الزام‌آور نبود. در حال حاضر تشکل‌های کارفرمایی آلمان شامل چهار تشکل اصلی «کنفدراسیون تشکل‌های کارفرمایی»، «تشکل مرکزی صنعت گران آلمان»، «فدراسیون صنعت آلمان» و «اتاق‌های بازرگانی و صنایع آلمان» است. کنفدراسیون تشکل‌های کارفرمایی آلمان فراگیرترین تشکل اقتصادی ... مطالعه بیشتر
نظام‌مهندسی

دوراهی تخصص و تعارض منافع

لزوم کنترل تعارض منافع در نظام‌مهندسی در هفته گذشته یکی از مباحث اصلی در فضای مجازی مسئله تعارض منافع در نظام مهندسی بود چراکه رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی در توییتی نسبت به وضعیت این نهاد و پیگیری بخشنامه مربوطه برای ممانعت از تعارض منافع در آن گفت: «حدود ۶۰۰ هزار نفر عضو سازمان نظام‌مهندسی ساختمان هستند و باید حافظ منافع مهندسان بود. نباید از منافع این سازمان تنها عده خاصی بهره‌مند شوند. بخشنامه جدید تعارض منافع، موضوع مهمی است که باید در دستور کار همه دست‌اندرکاران و مدیران کل راه و شهرسازی استان‌ها قرار بگیرد». کاربران فضای مجازی ... مطالعه بیشتر
شفاف سازی شهرداری

شهرداری شیشه‌ای

گفتگوبا دکتر بهاره آروین – نماینده شورای پنجم شهر تهران شورای پنجم شهر تهران با شعار شهرداری شیشه‌ای و ایجاد شفافیت در اداره شهر تهران بر سر کار آمد و در این راستا اقدامات درخور توجهی به انجام رساند. یکی از اقدامات این دوره شورا تلاش برای شفاف سازی بودجه شهرداری و تراکنش‌های شهرداری تهران و واحدهای تابعه بود که علی‌رغم پیگیری‌های فراوان به نتیجه نهایی نرسید. در ادامه مجموعه مصاحبه‌های «جعبه سیاه» با موضوع انضباط مالی و شفافیت بودجه که توسط اکوایران با همکاری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی تهیه شده است، در این قسمت پای صحبت‌های ... مطالعه بیشتر
شصت و سومین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شصت‌وسوم

  دریافت نسخه الکترونیکی شصت‌وسومین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی در توئیتر نوشت: «بخشنامه جدید تعارض منافع، موضوع مهمی است که باید در دستور کار همه دست اندرکاران و مدیران کل راه و شهرسازی استان‌ها قرار بگیرد.» غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران، از طرح مدیریت تعارض منافع به سبب آنکه اتاق بازرگانی نیز مانند سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی تحت شمول مفاد این طرح قرار گرفته، انتقاد کرد. جواد نیک‌بین، نماینده مردم کاشمر در مجلس، با دفاع از طرح ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در سازمان

مدیریت تعارض منافع در سازمان‌ها چه شرایطی دارد؟

مدیریت تعارض منافع به معنای شناسایی موقعیت‌های تعارض منافع در سازمان‌ها و اعمال محدودیت یا ممنوعیت‌هایی برای کاهش احتمال استفاده افراد از چنین موقعیت‌هایی در جهت منافع شخصی خود است. بدین ترتیب مدیریت تعارض منافع دو مرحله دارد: مرحله شناسایی و مرحله اعمال محدودیت یا ممنوعیت. مدیریت موقعیت‌های تعارض منافع در برخی سازمان‌ها پیچیده‌تر و دشوارتر از دیگر سازمان‌ها است. این موضوع با عوامل گوناگونی در ارتباط است که در این مطلب قصد داریم به‌طور مختصر به آن‌ها بپردازیم. اندازه یک سازمان یکی از عواملی است که بر مدیریت تعارض منافع در سازمان تأثیر می‌گذارد. هر چه سازمانی بزرگ‌تر باشد، ... مطالعه بیشتر
بیمه بیکاری

ابعاد اجتماعی مشکلات بیمه بیکاری و بازطراحی آن

نظام فعلی بیمه‌ بیکاری در ایران را می‌توان مشتمل بر چند زیر نظام اصلی دانست: زیر نظام برقراری مقرری: شامل تأمین منابع مالی و تعیین مشمولان زیر نظام قطع مقرری: شامل تشخیص سوءاستفاده‌ها و مقابله با آن‌ها زیر نظام آموزش و کاریابی: شامل مهارت‌آموزی به مقرری‌بگیران و ثبت و ارائه‌ی پیشنهادهای شغلی در زیر نظام اول (مواد ۱ تـا ۷ و ۱۰ قانـون بیمه‌ی بیکاری) مشـمولان بالقوه‌ی این قانون مشخص‌شده، «بیکار» تعریف‌شده، سـازوکار اداری برقـراری مقـرری تعیین‌شده، سـهم حـق بیمـه و مبلـغ مقـرری و طـول دوره‌ی پرداخـت معین‌شده، و شـرایط اسـتحقاق درج‌شده اسـت. زیر نظام دوم (مـاده ۸ قانون) مـوارد ... مطالعه بیشتر

انجمن‌های حرفه‌ای و اصناف در گیرودار نظام بوروکراتیک

امروزه اصناف بر اساس گروه‌های تشکیل‌دهنده آن‌ها به دو نوع اتحادیه‌های صنفی کارفرمایی و کارگری تقسیم می‌شوند. برخلاف اصناف اروپایی در قرون گذشته که تجار و بازرگانان ایجادکنندگان اصلی آن‌ها بودند، امروزه و در دو قرن اخیر جنبش‌های کارگری و اتحادیه‌های کارگری برآمده از آن‌ها را باید اولین تجارب در زمینه تشکل‌یابی دانست. پس از تشکیل اتحادیه‌های صنفی کارگری و تلاش آن‌ها برای به دست آوردن قدرت در مذاکرات یا ایجاد توافقنامه‌های معامله جمعی، راه برای تشکیل اتحادیه‌های کارفرمایی نیز هموار شد به‌طوری‌که اولین اتحادیه‌های کارفرمایی در نیمه اول قرن نوزدهم در شهرهای بزرگ صنعتی به وجود آمد. روند رشد ... مطالعه بیشتر
بیمه کارگران

مسائل جامعه کارگری در دولت سیزدهم

بیمه کارگران ساختمانی در کشمکش تأمین مالی مطابق با مادهٔ ۱ و ۱۴۸ قانون کار و نیز بند الف ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی، کارگران مشمول قانون کار و قانون تأمین اجتماعی حق‌دارند از اولین روز اشتغال به کار تحت پوشش بیمه قرار گیرند. بطوریکه طبق اعلام سازمان بیمه تأمین اجتماعی، کارگران روزمزد ساعتی هم مشمول بیمه اجباری تأمین اجتماعی می‌شوند و در صورت عدم بیمه شدن کارگر توسط کارفرما و شکایت کارگر، کارفرما محکوم و جریمه خواهد شد. بااین‌وجود طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ۶۰ درصد کارگران کشور فاقد بیمه هستند. این عدد یعنی ۶۰ درصد از ... مطالعه بیشتر
طرح تسهیل مجوزهای کسب‌وکار

تلاش برای مدیریت تعارض منافع؛ از دولت تا مجلس

بررسی طرح تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار در هفته گذشته طرح تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار در مجلس موردبررسی قرار گرفت که در فضای مجازی مخالفان و موافقان خاص خود را داشت. محسن زنگنه یکی از نمایندگان حامی این طرح و رئیس کمیتهٔ اصلاح ساختار بودجه در رشته توییتی در مورد آن گفت: «فردا مجلس یازدهم در برابر آزمونی بزرگ قرار دارد. برخلاف آنچه برخی تبلیغ می‌کنند طرح تسهیل صدور مجوزها موجب بهبود کیفیت خدمات وکالت و دفترداری شده، تراز حائزین شرایط را ارتقاء می‌بخشد. با تصویب این طرح، زنجیر تعارض منافع از دست و پای کسب‌وکار کشور باز می‌شود… طرح تسهیل ... مطالعه بیشتر
شصت‌ودومین خبرنامه مدیریت تعارض منافع 

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شصت‌ودوم

  دریافت نسخه الکترونیکی شصت‌ودومین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اصول ۱۲ گانه پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در دولت سیزدهم را به اعضای دولت ابلاغ کرد. بند دوم اصول ۱۲ گانه ناظر بر مدیریت تعارض منافع (تفکیک بخش عمومی و خصوصی، بستن درب‌های گردان و اتخاذ تدابیر موثر در پیشگیری از شکل گیری تعارض منافع اشخاص حقیقی و حقوقی) است. محمد دهقانی، معاون حقوقی رئیس جمهور تاکید کرد حجم تعارض منافع در کشور بالا و ... مطالعه بیشتر
نقش مدرسه در پیگشیری از تعارض منافع

شبانی: مدرسه، اولین نقطه شروع برای مدیریت تعارض منافع

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه تلاش می‌کند تا با مصاحبه با کارشناسان حوزه آموزش‌وپرورش مصادیق، الزامات و راهکارهای موفقیت این بخشنامه را بررسی نماید. در مصاحبه پیشِ روی با احد شبانی، کارشناس و دبیر آموزش‌وپرورش به گفتگو نشسته‌ایم. احد شبانی معتقد است معلم‌ها نقش مهم و بسزایی در تربیت انسان‌ها دارند تا کنترل و نظارت درونی در آن‌ها ایجاد کنند اما خودشان از چنین کنترل و نظام درونی برخوردار نیستند. از نظر وی، نقطه‌عزیمت برای مقابله با تعارض منافع باید کنترل بر مدارس باشد. ارزیابی شما از بخشنامه وزیر آموزش‌وپرورش برای مقابله با تعارض منافع از نوع اشتغال هم‌زمان در ... مطالعه بیشتر
طرح مدیریت تعارض منافع

یک گام به پیش، چند گام به پس!

رشد و توسعه هر کشوری منوط است به اعتماد عمومی به‌نظام سیاسی، جلوگیری از اتلاف منابع (مادی و غیرمادی) و ارتقای سلامت و کارآمدی نظام اداری که تمام این‌ها وابسته هستند به اینکه از تأثیر منافع شخصی و ثانویه افراد (حقیقی و حقوقی) بر نحوه انجام وظایف و اختیارات حرفه‌ای و قانونی جلوگیری به عمل آید. به‌بیان‌دیگر رشد و توسعه یک کشور را می‌توان هم‌راستا با مدیریت و حل مسئله بسیار مهم و پیچیده تعارض منافع در سطوح مختلف حاکمیتی آن دانست. لذا وجود قوانین جامع، یکپارچه و دارای ساختارهای استاندارد جهت مدیریت بهینه موقعیت‌های گوناگون تعارض منافع حیاتی و ... مطالعه بیشتر
دستمزد کارگران

بررسی سیاست های حوزه معیشت و دستمزد کارگران

گزارش نشست بررسی سیاست‌های حوزه معیشت و دستمزد کارگران رفع مشکل معیشت، افزایش یا کاهش تورم؟ نشست بررسی سیاست‌های دستمزد و معیشت کارگران در روز سه‌شنبه ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست دکتر زهرا کریمی و علی خدایی به بررسی مسائل و مشکلات کارگران و سیاست‌های برنامه‌های توسعه در خصوص این مسائل و مشکلات پرداختند. سپس حاضران در جلسه به بحث و تبادل‌نظر در مورد مسائل مطرح‌شده در جلسه پرداختند. سخنرانان جلسه مسائلی مانند عدم سرمایه‌گذاری کافی در بخش اشتغال، عدم توجه به تشکل‌های کارگری، عدم افزایش دستمزد و حقوق کارگران، سهم کارگران از هزینه‌های ... مطالعه بیشتر
مشکلات کارگران

هزینه انرژی کارخانه‌ها روی دستمزد کارگران قرار گیرد

در مصاحبه پیش رو با ابوالفضل اشرف منصوری، رئیس هیئت‌مدیره کانون انجمن مسئولان ایمنی و بهداشت کار کشور و عضو شورای عالی حفاظت فنی وزارت کار گفتگو شده است. وی معتقد است که باید از کارفرمایان تا جای ممکن حمایت شود تا آن‌ها بار هزینه‌های خود را بر دوش کارگران نیندازند و کارگر را با مسائلی مانند قراردادهای سفید امضا یا حقوق و دستمزد خیلی پایین مجبور به کار نکنند. از سوی دیگر کارفرمایان برای کاهش هزینه‌های خود از هزینه‌های مربوط به ایمنی و بهداشت‌کار کسر می‌کنند و کارگر را در معرض خطر جانی قرار می‌دهند. به نظر شما جدی‌ترین ... مطالعه بیشتر