نتایج جستجو برای: دموکراسی

توانمندسازی حاکمیت و جامعه

همایش «شفافیت: حاکمیت پاسخگو، جامعه مطالبه‌گر» (پنل اول)

همایش دانشجویی شفافیت؛ حاکمیت پاسخگو و جامعه مطالبه گر در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه برگزار شد. پنل اول این همایش با موضوع، مبارزه علیه فساد، از مطالبات جامعه مدنی تا الزامات دولت با حضور «عباس عبدی» روزنامه نگار و رئیس انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران، «احمد میدری» معاون رفاه وزارت کار، کیومرث اشتریان استاد دانشگاه و دبیر کمیسیون اجتماعی دولت و سعید مدنی جامعه شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی برگزار شد. مدنی یکی از سخنرانان این پنل معتقد است که راه اصلی مبارزه با فساد نظارت عمومی جامعه مدنی است. رسانه آزاد و قوه قضاییه مستقل الزامات مبارزه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲۲ مقابله با فساد و فقر : فساد به مثابه عدم آزادی

فساد به مثابه عدم آزادی «توسعه به مثابه آزادی» عنوان یکی از مهم­ترین آثار آمارتیاسِن (۱۹۹۹) است که پایه‌های فلسفی او برای مفهوم توسعه انسانی را تبیین می­کند. «سن» توسعه را به مثابه «گسترش آزادی یا قابلیت‌های انسانی» برای انتخاب یک زندگی ارزشمند تعریف کرده است. از دیدگاه او، توانایی شخص به معنای آزادی واقعی برای دستیابی به منابع مختلف از قبیل تغذیه مناسب، سلامتی و احترام به خود است. از این منظر، فساد با ایجاد، گسترش و تضمین عدم شفافیت، می‌تواند به مثابه «عدم آزادی» محسوب شود. به گفته سِن (۱۹۹۹) تضمین شفافیت مستلزم بازبودن و دسترسی آزاد به ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۹ مقابله با فساد و فقر

نسبت میان سیاست­گذاری اجتماعی، نظام مالیاتی و شفافیت: ماهیت نظام رفاهی یا سیاست­گذاری اجتماعی به­ گونه ­ای است که می­ خواهد بین نیروی کار و سرمایه توازن ایجاد کند. این مسئله در اوایل قرن بیستم یا بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد و ناشی از اندیشه­ های مارکس مبنی بر پیش­ بینی آینده نظام سرمایه ­داری بود. سیاست­گذاران به این نتیجه رسیده بودند که نباید بین سرمایه و نیروی کار، شکاف ایجاد شود و راه آن، گرفتن مالیات­هایی از بورژوازی بود تا در زمان­های رکود به بیکارها و کسانی که محتاج هستند، داده شود. البته پیش از شکل ­گیری ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۷ مقابله با فساد و فقر

در سال ۱۹۷۴ میلادی، اطلاعات ارزشمندی از طرف یک فرد ناشناس به دو خبرنگار واشنگتن پست منتقل شد. انتشار این اطلاعات توسط رسانه ­ها، منجر به استعفای رئیس­ جمهور آمریکا، ریچارد نیکسون شد. این اسناد مربوط به نوارهای ضبط شده از دستور برای کارگذاری شنود جهت استراق سمع و سرقت اطلاعاتی بود. این سرقت از محل نشست ستاد تبلیغات حزب دموکرات که در طبقه­ای از هتل واترگیت برگزار شده بود، اتفاق افتاد. ابتدا تصور می­ شد این قضیه فقط مربوط به سطوح پایین است ولی پس از پیگیری رسانه ­ها و مقامات قضایی، مشخص شد که شخص نیکسون از این ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳ مقابله با فساد و فقر

در هفته‌های اخیر، خسارات ناشی از سیل فراگیر جامعه و حاکمیت را به خود مشغول داشته و همّ و غمّ نیروهای اجتماعی و حاکمیتی، مواجهه با این بحران طبیعی ـ اجتماعی بوده است. مسئله‌ی شفافیت طبعاً در مواجهه با این بحران ضرورت یافته است. چنانکه در خبرنامه ملاحظه می‌کنیم شفافیت هزینه‌ها و مبالغ دریافتی از کمک‌های مردمی در جریان سیل اخیر از مسائل مهم بازتاب‌یافته در رسانه‌ها بوده است. شائبه‌های پیش‌آمده، افکار عمومی را به‌گونه‌ای حساس کرده که موجب شده تا رئیس سازمان هلال‌احمر قول اکید دهد که هزینه‌های مربوط به سیل‌زدگان را به‌صورت شفاف اعلام کرده و به اطلاع ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۲ مقابله با فساد و فقر

در سال‌های اخیر، شاید یکی از مهم‌ترین کلیدواژه‌هایی که پیوسته در کانون توجه مباحثات اقتصادسیاسی ایران بوده است، مفهوم شفافیت باشد. بستر نشو و نما یافتن و حساسیت‌برانگیز شدن این مفهوم علی‌الخصوص در سالیانِ اخیر، احتمالاً تبعیض و نابرابری فزاینده کثیری از مردم از سویی، و برخورداریِ بی حد و حصر عده قلیلی، از دیگر سو باشد. برهم خوردن تعادل اجتماعی و برآمدن اقسام آسیب‌ها و معضلاتی چون بیکاری، فقر، بی خانمانی و … منجر شده تا افکار عمومی جامعه ایرانی به آنچه به زعم خویش در پسِ پرده می‌گذرد، آگاه‌تر شود تا بلکه از خلالِ این آگاهی، بتواند بخشِ ... مطالعه بیشتر

میدری: شاه گفت فساد اداری مرا از پا درآورد

نشست تخصصی چالش‌های سیاست‌گذاری اجتماعی در ایران است  صبح روز یکشنبه ۷ بهمن ۹۷ در سالن شهید رجایی وزارت کشور برگزار شد. لزوم ویرایش نظام سیاسی و اجتماعی در این نشست معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سخنان خود را پیرامون لزوما اصلاح فساد اداری مطرح کرد و گفت: «راهکار اصلاح فساد اداری در گرو ویرایش نظام سیاسی و اجتماعی کشور است و هیچ اصلاحی بدون اصلاح سیستم اداری امکان‌پذیر نیست. سیاست‌های اجتماعی و کیفیت آنها بستگی به نظام اداری دارد که در ایران به دلایل مختلف ازجمله تعارض میان دستگاه‌ها ناکارآمد است». احمد میدری در ادامه افزود: ... مطالعه بیشتر

مشارکت مدنی از خلال حکمرانی شبکه‌ای

بحث توانمندسازی دولت (state)، قریب به دو دهه است که در مباحث مربوط به توسعه پی گرفته می‌شود. یکی از مباحث مرتبط با این حوزه، بحث حکمرانی شبکه‌ای است که ناظر بر به کارگیری ظرفیت‌های جامعه‌ی مدنی ـ نهادها و سازمان‌های مردم‌نهاد ـ است که در اصلاح و بهبود شیوه‌ی حکمرانی و ارتقاء ظرفیت‌های آن کاربرد دارد. ابتدا از آقای غلامپور می‌خواهم درک کلی از مفهوم حکمرانی شبکه‌ای و پیشینه نظری آن برای ما ارائه دهند. ابراهیم غلامپور آهنگر: شیوه‌های حکمرانی تنوع زیادی دارند، یکی از این‌ها حکمرانی شبکه‌ای است. زمانی دولت کلاسیک که بر مبنای سلسه مراتب شکل گرفته ... مطالعه بیشتر

روشنفکران و دولت: کلان‌نگری یا پیشبرد اصلاح بخشی؟

اصل بحث ناظر بر نوع رویکرد به اصلاحِ جامعه است. برخی می‌گویند برای اینکه اصلاحی در جامعه صورت بگیرد، باید اصلاح در سطوح کلان رخ بدهد. به عنوان مثال ساختارهای بنیادی جامعه تغییر کند. این تصوری است که در طول تاریخ هم در روشنفکری ایران و نیروهای سیاسی وجود داشته است. بین خود مردم کمابیش همین تصور به همین شکل و به صورت عامیانه وجود دارد که همه چیز از بالا باید تغییر بپذیرد و مسئولیت همه چیز احاله به بالا می‌شود. ضمن اینکه این مسأله مهم است و نمی‌توان نفی کرد که ایراد در ساختار کلان چه آسیبی می‌تواند ... مطالعه بیشتر

حاکمیت و نهادهای مدنی: گذار از ضدیت به همکاری

در شرایط فعلی با توجه به التهابات و مسائل اقتصادی، بحث پیرامون نقش تشکل‌های صنفی و نهادهای مدنی در توانمندسازی جامعه و حاکمیت، بیش از پیش مطرح است. از سوی دیگر ناکارآمدی‌هایی که مجموعه نهادهای حاکمیتی با آن مواجهه هستند که خصلت انباشتی داشته، و البته با فروکش کردن درآمدهای نفتی و فشار تحریم ها، این ناکارآمدی‌ها بیشتر از قبل خودش را نشان می‌دهد. به عنوان مثال در ماه‌های اخیر مسئله ناکارآمدی در بحران نرخ ارز و نظام بانکی و تورم فزاینده و گسترش روز افزون فقر و…، خود را کاملاً نمایان ساخته است. بحث این است که چگونه می‌شود ... مطالعه بیشتر

از تشکل‌زدایی به تشکل‌زایی

تقویت و نیرومندسازی جامعه‌ی مدنی‌ترجیع‌بند گفتار بسیاری از مصلحان اجتماعی و سیاسی در دهه‌های گذشته بوده است. مباحث نظری زیادی حول ضرورت جامعه‌ی مدنی تولید و ارائه شده است؛ اما بخشی از این مباحث جنبه‌ی اقتباس از مباحثات نظری کشورهای توسعه‌یافته را داشته و بخشی نیز در مدار کلیات نظری باقی مانده است. برای تکوین جامعه‌ی مدنی نیازمند توجه به ظرفیت‌ها و امکانات موجود در جامعه‌ی ایران هستیم. اصناف و نظام استاد ـ شاگردی پیشینه‌ای دراز در تاریخ ایران داشته است. در دوران جدید نیز بخشی از توفیق مشروطیت به سبب مشارکت همه‌جانبه‌ی اصناف، انجمن‌های محلی ـ اجتماعی و تشکل‌های ... مطالعه بیشتر

 نهادهایِ مردمی همچون نهادهایِ‌ سیاست­گذار

کره جنوبی پیش از بحران طرح‌های زیادی در زمینه حمایت و رفاه اجتماعی داشت و در مقایسه با دیگر کشورهای بحران‌زده، از نظام حمایت اجتماعی قوی‌تری برخوردار بود، اما باز هم نظام موجود کفاف شدت و گستردگی تبعات بحران را نمی‌داد و لازم بود دولت جدید با توجه به شرایط ویژه پیش‌آمده، خصوصاً برای کنترل فقر و بهبود معیشت مردم، آن‌ها را اصلاح و تقویت کند. اصلاحات دولت جدید کره در این زمینه حول سه محور اتفاق افتاد؛ نخست، حول اشتغال، دوم، حول مستمری ملی برای تأمین حمایتِ درآمدی و سوم، حول بیمه سلامت ملی برای کاهش اثرات سوء بحران ... مطالعه بیشتر
توانمندسازی جامعه- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

در جستجوی راه توانمندسازی جامعه ایران

طی قریب به سه دهه‌ی گذشته، توسعه‌ی اقتصادی و سیاسی در دولت‌های سازندگی و اصلاحات در صدر اولویت‌ها قرار گرفت، اما به‌رغم توفیق‌های نسبی، ظرفیت‌های اجرایی حاکمیت همچنان ضعیف مانده و اقتدار دولت به نفع توسعه‌ی نهادهای شبه‌دولتی محدود شد. امروز تردیدی نیست که مجموعه تحولات به گونه‌ای رقم خورده که هم حاکمیت به لحاظ ظرفیت اجرایی و با شاخص‌هایی نظیر طراحی و اجرای موفق خط‌مشی، پاسخگویی، کارآمدی و شفافیت وضعیت مطلوبی ندارد و هم جامعه فاقد امکان و ابزار موثر برای مشارکت اجتماعی و تحرک بخشیدن به حاکمیت برای عبور از وضعیت پیچیده‌ی جاری است. «توانمندسازی جامعه و حاکمیت» ... مطالعه بیشتر

ائتلاف جناح‌ها برای پیشبرد اصلاحات اداری

آقای شکوری برخی نظریات بیان می‌کنند که بدون فشار جامعه یا همان فشار از پایین دولت دست به اصلاحات اداری نمی‌زند. فوکویاما در کتاب نظم و زوال سیاسی اصلاح بروکراسی را بر دموکراسی مقدم می‌داند، چرا که در غیر این صورت دموکراسی تبدیل به حامی‌پروری می‌شود. همچنین برخی صاحب‌نظران معتقدند نمی‌توان از دولت انتظار داشت خودش را اصلاح کند چرا که خود دولت هم به دلیل منافعی که در بدنه آن شکل گرفته است و هم به دلیل ناکارآمدی کلی دولت‌های در حال توسعه، بخشی از مسئله است. شاهدش هم این است که بخش مهمی از برنامه‌های توسعه شبیه به ... مطالعه بیشتر
مبارزه با حامی‌پروری

اداره کارآمد کشور در گرو مبارزه با حامی پروری

امتیازدهی به خواص و مقربین جهت حفظ قدرت و حکومت پدیده آشنایی در تاریخ بشری و به تبع آن تاریخ ما ایرانیان است. پدیده‌ای که با کشف نفت تبدیل به توزیع رانت از سوی حکومت به قصد خرید رضایت در ازای نادیده گرفتن برخی حقوق شهروندی و در مواردی حاکمیت قانون تبدیل شد. در جامعه‌شناسی سیاسی این پدیده را با عبارت پدرسالاری هم توصیف می‌کنند و منظور از آن حکومت‌های مدرنی است که برای حکمرانی مثل حکومت‌های پیشامدرن رفتار کرده و عوض جلب رضایت حداکثر مردم، امتیازاتی به خواص، برگزیدگان، مریدان و حامیان خود می‌دهند تا بتوانند قدرت را حفظ ... مطالعه بیشتر
سیاست‌های نفت

چرا محمدرضا پهلوی رفت و سوهارتو ماند؟

بنیامین اسمیت، دانشیار علوم سیاسی دانشگاه فلوریدا است و درس‌هایی از قبیل قومیت و ملی‌گرایی، سیاست تطبیقی کشورهای آسیایی و مدرنیته سیاسی را در این دانشگاه تدریس می‌کند. تمرکز تحقیقات وی بر موضوعاتی مانند تضادهای جدایی‌طلبی، دموکراتیزه کردن، فساد و توسعه اقتصادی است. کتاب مذکور، اولین کتاب وی است که در سال ۲۰۰۷ منتشر شد.  کلیاتِ کتاب کتاب دارای پنج فصل، یک مقدمه و یک جمع‌بندی است. نویسنده در ابتدا با طرح مسئله در خصوص بقای رژیم‌های نفتی، به نظریه‌های الترناتیو در ارتباط با این کشورها پرداخته، آن‌ها را به بوته آزمایش گذاشته و مورد انتقاد قرار می دهد. سپس ... مطالعه بیشتر

راه حل: گفت و گوی صنفی

در ادبیات نظری توسعه در دوران متاخر، انتقادهایی بر رویکردهای رایج نظیر رویکرد حکمرانی خوب وارد شده است. این انتقادها در کار کسانی چون داگلاس نورث حول محور شناخت مسئله‌ی اصلی توسعه دور می‌زند و تاکید دارد که الگوبرداری از مراحل گذار اقتصادهای توسعه‌یافته برای کشورهای در مسیر توسعه کمکی به طی مسیر نکرده و بلکه ممکن است به دامن زدن خشونت در این کشورها بینجامد. علی‌رغم انتقادهای نظریه‌ی متاخر بر رویکرد حکمرانی خوب، در این نظریه نیز بر اهمیت گذار از روابط شخصی به روابط سازمانی و جایگزینی ائتلاف صاحبان قدرت با ائتلاف سازمان‌ها تاکید دارد. به بیان دیگر، ... مطالعه بیشتر

دوراهی پس از بحران: دولت رفاه یا سرسپردگی به منطق بازار؟

نائومی کلاین در این کتاب کوشیده است تا ارتباطی میان روش اقتصاددانان بازار آزاد و شیوه شوک درمانی در حوزه روانشناسی برقرار کند. ایده کلی کتاب از این قرار است که نائومی کلاین ضمن پژوهش‌های خود به شباهت‌های تکان دهنده‌ای میان نظریات شوک درمانی در علم روانشناسی و عرصه اقتصاد بر می‌خورد: طبق یکی از کتابهای راهنمای سازمان جاسوسی آمریکا، هدف از شکنجه زندانی، ایجاد نوعی طوفان شدید ذهنی است: پس از شکنجه، زندانی به قدری از نظر روانی به قهقرا رفته و وحشت زده است که دیگر قادر نیست منطقی فکر کند یا حافظ منافع خود باشد. در جریان ... مطالعه بیشتر
بحران اقتصادي

چگونه سیاست‌های رفاهی به کمک عبور از بحران اقتصادی آمده است؟

مرجان نمازی، محمد بیکران‌بهشت با بررسی تجربه‌های مختلف بحران‌های اقتصادی در یک قرن گذشته، به‌طورکلی می‌توان دو الگوی سیاست‌گذاری متفاوت را مشاهده کرد: ۱٫ سیاست‌های ریاضتی از طریق کاهش مخارج عمومی. این نوع سیاست‌ها با تأکید بر ناکارآمدی بنیادی دولت، اجرای دستورالعمل‌های اقتصادی نئولیبرال را در دستور کار قرار می‌دهد. بحران‌های اقتصادی از نظر مدافعان افراطی بازار آزاد بهترین فرصت برای اجرای سیاست‌های تعدیل ساختاری است، چراکه در چنین وضعیت‌هایی هم دولت را به‌دلیل فشارهای ناشی از کمبود درآمدها آماده عقب‌نشینی از مسئولیت‌های خود می‌بینند و هم جامعه را به‌دلیل وجود آگاهی عمومی نسبت به وقوع بحران، مستعد پذیرش شرایط ... مطالعه بیشتر