اینفوگرافیک

شفافیت بودجه شرکت‌های دولتی

شفافیت بودجه شرکت های دولتی یک گام به پیش

بودجه شرکت‌های دولتی سه چهارم بودجه کشور است و بررسی دقیق این بودجه همواره یکی از دغدغه‌های نمایندگان مجلس بوده است. در فصل بررسی بودجه‌های سنواتی هیچ گاه مجلس فرصت کافی برای بررسی این قسمت از بودجه ارسالی دولت را نداشته است اما در قانون بودجه ۱۳۹۸ مجلس دولت را ملزم کرد که بودجه شرکت‌های دولتی در سال ۱۳۹۹ را پیش از ارسال لایحه بودجه ۹۹ به مجلس ارسال کند. دیوان محاسبات کشور از سوی مجلس مأموریت یافت این بودجه را بررسی و گزارش آن را تقدیم مجلس کند. به امید تکرار هر ساله این گزارش و شفافیت هر چه ... مطالعه بیشتر
سه جانبه‌گرایی

سه جانبه گرایی

سه جانبه‌گرایی در چارچوب سنت فکری گفتگوی اجتماعی تبدیل به شعار سازمان بین‌المللی کار شده است و اساس اولیه آن «وجود سازماندهی نیروهای اجتماعی» است. به عبارت دیگر، تصمیم‌گیری در مورد مسائل مهم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی باید نتیجه گفتگو و مذاکره نمایندگان کارگران و کارفرمایان با دولت باشد. موضوع سه جانبه‌گرایی نه تنها حل و فصل منافع متضاد و متفاوت است بلکه می‌تواند سیاست‌های ملی و قانون‌گذاری نیز باشد، در صورتی که در ایران سه جانبه‌گرایی تنها به شورای دستمزد و مسائل کار محدود است که آن هم در سایه قدرت یکه تاز دولت تشکیل می‌شود. مطالب مرتبط: الفبای ... مطالعه بیشتر
مقابله با حقوق‌های نجومی

سرگذشت نجومی بگیران: راهکار سیستماتیک مقابله با حقوق‌های نجومی

بعد از افشای حقوق‌های نامتعارف در سال ۱۳۹۵، مسئولان راه‌های متعددی را برای جلوگیری از وقوع پرداخت حقوق‌های نجومی پیشنهاد کردند و برخی نیز گفتند پرداخت این حقوق‌های بالا دوباره اتفاق نخواهد افتاد اما بعد از گذشت چند سال، باز هم افشاگری‌های مجدد فیش‌های نجومی تکرار شد چون به دلیل تعدد برداشت از قوانین، عدم وجود قواعد نظام‌یافته حقوقی و مالی، سردرگمی در نظارت منابع درآمد، معضلات حسابرسی و عدم پرداخت‌های متمرکز دستمزد و پاداش‌ها راه نجومی‌بگیران همچنان باز است. در نتیجه این فیش‌های نجومی باز هم پرداخت می‌شود ولی رسانه‌ای نمی‌شود. پس تنها راه حل مقابله با چنین پرداخت‌های ... مطالعه بیشتر
بسته معیشتی

بسته معیشتی: شناسایی و نحوه توزیع

پشتوانه نظری توزیع بسته معیشتی یا همان پرداخت یارانه بنزین به مردم این بود که ثروتمندان بیشترین استفاده را از یارانه پنهان بنزین می‌برند و با حذف این یارانه، می‌توان پولش را بین طبقات پایین‌تر جامعه تقسیم کرد. بر این اساس دولت ۶۰ میلیون نفر مشمولان یارانه بنزین را مشخص کرد که از میان آنان ۱۱ میلیون و ۹۰۰ هزار خانوار هیچ خودرویی به نامشان نیست. این سیستم پرداختی می‌تواند با روش‌های بهتری همچون دریافت مالیات از خانوار و توزیع آن و یا روش‌هایی با خطای کمتر در شناسایی نیازمندان مثل دسترسی به حساب‌های بانکی خانوار، اجرا شود.   مطالب ... مطالعه بیشتر
نجومی‌بگیران

سرگذشت نجومی‌بگیران: گذری بر پرونده حقوق‌های نجومی

جرقه حقوق‌های نجومی از اوایل سال ۱۳۹۵ زده شد. جرقه‌ای که آتش آن به دامن دولت رسید. انتشار پی در پی فیش‌هایی با حقوق‌های نامتعارف دولت را در مظان اتهام قرار داد که چرا در چنین دولتی عده‌ای حقوق‌ها و وام‌هایی دریافت می‌کنند که بسیاری از مردم از آن محروم‌اند. با بحرانی شدن این فیش‌ها، جهانگیری معاون اول رئیس جمهور ابتکار عمل را به دست گرفت و پس از آن بارها رئیس جمهور پیگیر آن شد تا نه تنها سایر نجومی‌بگیران شناسایی شوند بلکه چنین وجوهی هم به بیت ‌المال بازگردد. پس از اقدامات و بیانیه‌های ریاست جمهوری، سایر قوا ... مطالعه بیشتر
حمایتگری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

چطور یک برنامه حمایت گری موفق داشته باشیم؟

ترویج و حمایتگری مجموعه ای از فعالیتهای سازمان یافته است که برای تاثیرگذاری بر فرایندهای تصمیم گیری در جهت دستیابی به تغییر مثبت و پایدار صورت می گیرد. برای انتخاب بهترین استراتژی ترویج که به نتیجه مطلوب منجر شود، باید به موارد متعددی توجه کرد. در این اینفوگرافی با مراحل و گامهایی آشنا می شویم که برای برنامه ریزی یک پروژه حمایتگری اجتماعی موفق باید طی شود. البته یادآوری می کنیم که روش واحدی برای حمایتگری وجود ندارد. مطالب مرتبط: تعارض درآمد و وظیفه: شاهرگ درآمدی شهرداری ها تخلفات سازمانی چگونه با روش Advocacy  فقرزدایی کنیم؟ چگونه از فقرا حمایت‌گری ... مطالعه بیشتر
حمایت‌گری اجتماعی

حمایت‌گری اجتماعی به مثابه راهبرد تغییر

حمایت گری اجتماعی همواره یکی از راه های اصلی مشارکت سازمان های جامعه مدنی در فرایند سیاست گذاری بوده است. سیاست گذاری باز به عنوان یک رویکرد طرح مسئله و پاسخ به آن در درون جامعه و شبکه ذی نفعان را یکی از الزامات اصلی موفقیت حکمرانی در جهان مدرن می داند. بنابراین سازمان های غیردولتی و دولتی برای طرح یک مسئله در نظام سیاست گذاری و پیشبرد پیشنهادات خود از ابزارهای مختلفی چون رسانه ها، تحقیقات، گردهمایی و غیره استفاده می کنند. اما سوال آن است که حمایت طلبی برای هر موضوعی منجر به موفقیت می شود؟ ویژگی های ... مطالعه بیشتر
حمایت گری اجتماعی نظام سیاست گذاری

حمایت گری اجتماعی: گونه شناسی سازمانها

با گسترش دموکراسی در جهان مدرن و ورود جامعه مدنی به عرصه سیاست گذاری، حمایت گری اجتماعی به عنوان یکی از ابزارهای اصلی مشارکت سازمان های جامعه مدنی مورد توجه قرار گرفت. حمایت گری اجتماعی به عامه مردم و سازمان های مختلف کمک می کند تا مسائل خود را شناسایی، راه حل های بهینه را پیدا و ائتلاف لازم برای فشار و تاثیرگذاری بر مقامات دارای اختیار برای اصلاح، تصویب یا قطع یک قانون، سیاست یا برنامه را سامان دهند. حمایت گری اجتماعی یک ابزار کارآمد برای تضمین مشارکت فعال شهروندان در فرایند سیاست گذاری و اعمال نظرات خود در ... مطالعه بیشتر
تاب‌آورسازی

تاب‌آورسازی اجتماعی؛ دستورالعمل‌های موجود

ایران به عنوان یکی از چند کشور اول جهان از نظر مواجهه با بلایای طبیعی است. چگونگی برخورد با این حوادث پیش و پس از رویدادشان برای آنکه جامعه آسیب‌دیده در سریع ترین زمان ممکن از موقعیت بحرانی خارج شده و به وضعیت عادی بازگردد و بتواند خود را بازسازی نماید، موضوعی بسیار پیچیده است. سازمان ملل متحد از اوایل قرن جاری بر مفهوم تاب‌آورسازی جوامع در مقابل حوادث گوناگون و از جمله بلایای طبیعی را مطرح نمود و در گزارش توسعه انسانی سال ۲۰۱۴ تاب‌آورسازی جوامع را یکی از مهم ترین راه‌های دستیابی آنها به توسعه پایدار و کاهش ... مطالعه بیشتر
داده‌های دولتی باز

داده های دولتی باز و تکوین توسعه پایدار

استفاده از داده‌های دولتی باز در بستر دولت الکترونیک ایجاد می‌شود و نتایجی چون رشد اقتصادی پایدار و کار شایسته، آموزش با کیفیت و پایان دادن به فقر را به همراه دارد و از این‌رو، توسعه‌ای پایدار را به همراه می‌آورد. با گذر زمان، کشورها بیش از پیش بر ضرورت استفاده از این داده‌ها پی برده‌اند. تعداد کشورهایی که از داده‌های دولتی باز استفاده می‌کنند از ۴۶ کشور در سال ۲۰۱۴ به ۱۳۹ کشور در سال ۲۰۱۸ رسیده است. همچنین استفاده از این داده‌ها در بخش آموزش نسبت به سایر حوزه‌ها بیشتر است. مطالب مرتبط: دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال برای ... مطالعه بیشتر
شفافیت آراء مجلس شورای اسلامی

اتاق شیشه ای برای قانونگذار و تصمیم گیر

شفافیت در پارلمان و نهادهای قانونگذار می‌تواند ابعاد متعددی همچون شفافیت دارایی و… داشته باشد اما آنچه که از سال ۱۳۹۶ در ایران مطرح شده است، شفافیت آرای نمایندگان مجلس است. شفافیت آراء به منظور علنی‌سازی رای منجر به این می‌شود که نمایندگان در ازای هر رای در مجلس به مردم پاسخگو خواهند شد و می‌توان عملکرد هر نماینده‌ای را ارزیابی کرد. با وجود محاسن طرح شفافیت آراء، مجلس شورای اسلامی ایران بعد از دو سال توانست یک فوریتی طرح شفافیت آرای نظام تقنینی را با ۱۶۸ رای موافق تصویب کند تا این طرح در مرحله بعدی به کمیسیون‌های مربوطه ... مطالعه بیشتر
فرار مالیاتی پزشكان

پزشکان در آزمون شفافیت و درآمد مالیات

بحث عدم نصب کارتخوان‌ در مطب پزشکان در جامعه به مسئله فرار مالیاتی پزشکان ختم شد. چنانکه با محاسبه میزان مالیات پرداختی پزشکان در سال گذشته و تخمین مقدار واقعی مالیات آنها، میزان فرار مالیاتی پزشکان حداقل حدود ۶ ‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. موضوع مالیات پزشکان به گونه ای پیش رفت که کمیسیون تلفیق مجلس در بررسی لایحه بودجه ۹۸، تمامی صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و پیراپزشکی را موظف کرد، از ابتدای سال از پایانه‌های فروشگاهی یا دستگاه پوز استفاده کنند و ۱۰ درصد علی‌الحساب مالیات پزشکان مراکز درمانی به طور مستقیم به حساب ... مطالعه بیشتر
دولت الکترونیک در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال برای شفافیت

با گسترش شبکه‌های اینترنتی، ارائه اطلاعات و خدمات دولت به شهروندان سهل شده است. چنانکه با کاهش هزینه‌ها و تسریع ارائه خدمات، دو فایده دیگر دولت الکترونیک بسیار قابل توجه است: شفافیت هزینه‌ها و مقابله با فساد و کاهش فقر و نابرابری. با وجود این فواید و محاسن تمامی کشورهای جهان به دنبال هرچه بیشتر الکترونیک کردن فعالیت‌های دولتشان هستند. ایران نیز در این راستا قوانین پشتیبانی برای اجرای دولت الکترونیک تصویب کرده است. سازمان اداری، استخدامی کشور و وزارت ارتباطات و فناوری دو نهاد مسئول ارزیابی دولت الکترونیک در ایران هستند.   مطالب مرتبط: مکانیزم‌های تاثیر شفافیت و مقابله ... مطالعه بیشتر
فساد در گمرگ- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گمرک، گلوگاه فساد

یکی از گلوگاه‌های اصلی فساد در کشور گمرگ است اما اغلب مردم گمرگ را ورودی قاچاق کالا می‌پندارند، در صورتی که قاچاق تنها یکی از مظاهر فساد در گمرگ است. براساس تحقیقات صورت گرفته، از اخذ مجوز برای واردات و صادرات تا اخذ کالا از انبار، امکان هر سوءاستفاده و فسادی وجود دارد. در صورتی که در بیشتر کشورها گمرگ الکترونیک با امکاناتی نظیر تسریع و سادگی در تشریفات گمرکی، نظارت دقیق و شفاف بر امور گمرگی و … توانسته‌اند در کاهش فساد موثر باشند. ایران نیز در برنامه‌های متعددی به دنبال راه‌اندازی سامانه‌ جامع و مکانیزه گمرگی است. مطالب ... مطالعه بیشتر
فساد اقتصادی

آنچه باید از فساد بدانیم!

کلمه‌ی فساد نوعی انهدام را ترسیم می‌کند و همه مردم نسبت به آن واکنش منفی دارند. چنانکه طبق نظرسنجی‌ها، بیش از ۷۰ درصد مردم ایران نگران مسائل اقتصادی مثل گرانی، بیکاری، فقر و فساد اقتصادی هستند. چهره اصلی فساد را می‌توان در غالب رشوه، اخاذی، خویشاوندسالاری و اختلاس پیدا کرد. بر همین اساس ویژگی‌های بارز آن نهانکاری، انجام اعمال غیرقانونی با توجیه قانونی و خیانت به اعتماد است. این در حالیست که گسترش فساد می تواند ضربات جبران ناپذیری به پیکره‌ی جامعه وارد کند که می‌توان به پیامدهایی همچون گسترش فقر، کاهش مشروعیت نظام سیاسی، تضعیف سلامت قوانین، تهدید علیه ... مطالعه بیشتر
شفافیت بازار مسکن

شفافیت در بازار مسکن

با وجود سوداگری در بازار مسکن و زمین در ایران، نمی‌توان انتظار سرمایه‌گذاری و رونق در تولید را داشت. چنانکه این چرخه معیوب منجر به افزایش قیمت زمین در سال‌های اخیر شده است، در نتیجه نیازمندان واقعی خرید مسکن نمی‌توانند مسکن مد نظر خودشان را بخرند و یا حتی وام‌های مسکن نیز کفاف خرید نمی‌دهند. یکی از راه‌های کنترل قیمت مسکن و کاهش حجم سوداگری در املاک، شفافیت بازار است که با مالیات بر مسکن و نظارت بر خریداران املاک امکان‌پذیر می‌شود. در صورت شفافیت بازار مسکن می‌توان جلوی سوداگری در املاک و رشد قیمت‌های نجومی را گرفت تا عده‌ای ... مطالعه بیشتر
دسترسی آزاد به اطلاعات

شفافیت حق دسترسی به اطلاعات

منظور از شفافیت، آگاهی از موضوع‌ها، شیوه‌های تصمیم‌گیری و از همه مهم‌تر تصمیماتی است که می‌تواند زندگی همه را تحت تاثیر قرار دهد. چنانکه شفافیت و پاسخگویی کلید اصلی حکمرانی خوب است. با وجود لوایح متعدد شفافیت در ایران همچون لایحه «آزادی اطلاعات» در سال ۱۳۸۴، قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» در سال ۱۳۸۷، قانون «ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد» در سال ۱۳۹۰،  گام‌های عملی آن چندان استوار و محکم برداشته نشده است. با این حال دو پورتال دولتی «خدمات دولت هوشمند» و «سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» امکان رصد دولت را به ... مطالعه بیشتر
شفافیت وزارت تعاون

گامهای عملی شفافیت؛ در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یکی از وزارتخانه‌های پیشرو در شفافیت، توانسته است تا با انتشار داده‌هایی همچون لیست قراردادها و معاملات صندوق بازنشستگی و هلدینگ‌های وابسته، رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره شرکت‌ها، لیست حقوق و مزایای مدیران، مستندان اشتغال روستایی و عشایری و … وعده‌های شفافیت در دولت را عملی کند. همچنین سامانه‌هایی برای هدف شفافیت عملکرد وزارتخانه همچون «سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون کشور»، «سامانه شفافیت سازمان بهزیستی»، «سامانه‌های گزارشی دریافت‌کنندگان تسهیلات اشتغال روستایی و خانگی» و «سامانه شفافیت در صندوق بازنشستگی کشوری» طراحی و اجرا شده است. مطالب مرتبط: دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال ... مطالعه بیشتر
نهاد مبارزه با فساد

نهادهای مبارزه با فساد در ایران

طبق پژوهش‌ها، ایران تاکنون یازده نهاد مبارزه با فساد را تشکیل داده است اما سوال اصلی این است که این نهادها چقدر در مبارزه با فساد موفق عمل کرده‌اند. آیا آنها دستاوردها و عدم موفقیت‌شان را به طور شفاف با مردم در میان می‌گذارند؟ اغلب اقدامات این نهادها در هاله‌ای از ابهام قرار دارند. نشست‌ها و جلسات‌شان با خروجی‌های قابل ارزیابی در رسانه‌ها پوشش داده نمی‌شوند. همچنین اعضای این نهادها در معرض پرسش‌های رسانه‌ها و افکار عمومی قرار نمی‌گیرند. در این اینفوگرافی نهادهایی مثل هیات‌های عالی نظارت، کمیته مبارزه با فساد، تقلب و پولشویی، ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی ... مطالعه بیشتر
شفاف‌سازی نظام بانکی

نظام بانکی غیرشفاف؛ بستر فسادآفرین

بانک می‌تواند مبداء مفاسدی همچون پول‌شویی، اختلاس، فرار مالیاتی و … باشد. ایران نیز بخاطر سطح پایین استاندارهای نظارتی بر حساب‌های بانکی، عدم شفافیت در صورت‌های مالی بانکی، فقدان تجربه و عدم صلاحیت مدیران بانکی و … در معرض بسیاری از مفاسد مالی و اقتصادی در کشور است. چنانکه یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌هایی که کشور از آن می‌بیند، کاهش رشد اقتصادی و کاهش رفاه عمومی است. با شناسایی تمام خلاهای بانکی و آسیب‌های آن، بانک مرکزی باید بسترهای لازم برای شفاف‌سازی نظام بانکی همچون سامانه‌ نهاب و … را با جدیت پیگیری کند. مطالب مرتبط: شفافیت گامی به سوی ارتقا ... مطالعه بیشتر