مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

بررسی مصادیق تعارض منافع در شبکه بانکی (با تمرکز بر بانک مرکزی)

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در مسیر پیشبرد مأموریت و رسالت خود برای شناخت هرچه بیشتر مصادیق تعارض منافع در دستگاه‌های دولتی و عمومی کشور و ارائه راهکارهای سیاستی برای مدیریت آن، بخصوص تعارض منافع در شبکه بانکی، علاوه بر استفاده از ظرفیت کارشناسی خود از پژوهشگرانی که به‌طور مشخص درباره تعارض منافع پژوهش انجام داده‌اند نیز برای ارائه یافته‌های خود دعوت به عمل می‌آورد. بر همین اساس سه‌شنبه، ۳۱ تیر، فرشته الهی، پژوهشگر بانکداری اسلامی، به ارائه مصادیق تعارض منافع در شبکه بانکی با تمرکز بر بانک مرکزی پرداختند. این جلسه در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی ... مطالعه بیشتر

دولت مطلقه، نیاز یک جامعه از هم گسیخته است

برخی آثار احمد زیدآبادی عبارت‌اند از: دین و دولت در اسرائیل، الزامات سیاست در عصر ملت-دولت، از سرد و گرم روزگار، بهار زندگی در زمستان تهران و… . در این گفت‌وگو او تصریح کرده که سرنگونی دولت مطلقه، لزوما به وضعی مطلوب و نظمی دموکراتیک منجر نخواهد شد. حتی ای بسا وجود دولت مطلقه، نیاز جامعه‌ای ازهم‌گسیخته باشد که اجزای آن نمی‌توانند با هم سازگاری داشته باشند. او انقلاب‌ها را نتیجه ضعف دولت‌ها می‌داند و بر این نظر است که همواره پس از رخداد انقلاب، دولت قدرتمندتری با تمرکز بیشتر روی کار می‌آید. زیدآبادی معتقد است که دوگانگی قدرت، به ... مطالعه بیشتر
سازمان ملل برای مقابله با کرونا

گزارش ۱۳| پیشنهاد سازمان ملل متحد برای ایران: بازسازی پس از کرونا

صندوق کودکان سازمان ملل (UNICEF) و دفتر عمران  سازمان ملل (UNDP) با همکاری سایر تیم‌های کشوری سازمان ملل در ایران به‌تازگی برنامۀ «بازسازی بهتر پس از کرونا: اقدام مشترک UNCT برای ایران» را را‌ه‌اندازی کرده ‌است. با توجه به چالش‌های موجود، برنامۀ پیشنهادی سازمان ملل برای مقابله ‌با بحران کرونا در ایران، سه رکن اساسی را دربر می‌گیرد: (۱) تقویت نظام سلامت، (۲) حمایت اجتماعی از جمعیت آسیب‌پذیر و (۳) ایجاد اشتغال و تاب‌آورسازی اقتصادی. تیم کشوری سازمان ملل متحد در ایران در پیوست‌ گزارش خود تاکید می‌کند که ایران حتی پیش از بحران کرونا با چالش‌های اجتماعی-اقتصادی بسیاری روبه‌رو ... مطالعه بیشتر
مصادیق تعارض منافع در سازمان حفاظت محیط زیست

فاصله گرفتن از اصول ارزیابی محیط زیست تعارض منافع را افزایش می‌دهد

ادبیات جهانی حاکی از آن است که بسیاری از کشورها برای مدیریت تعارض منافع چه در سطح فردی و چه در سطح سازمانی متوسل به بخشنامه، آیین نامه و در موقعیت‌هایی قانون شده‌اند؛ اما گاهی مدیریت تعارض منافع ساده‌تر از این چیزهاست. تنها کافی است قانون‌های موجود را درست اجرا کنیم، تعارض منافع خود به خود حل خواهد شد. یکی از این موارد موضوع ارزیابی پروژه‌های محیط‌زیستی است.  برابر قانون، اجرای پروژه‌های توسعه‌ای نظیر ساخت راه‌ها، احداث صنایع، توسعه شهرها و… منوط به انجام و تأیید مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی است. یکی از موضوعاتی که سال‌ها بین کارشناسان و ... مطالعه بیشتر

هزینه مبادله سیاسی در ایران بالاست

همان‌گونه که مستحضرید، برخی رویکردهای نظری از سوی متفکرانی چون مارکس، ویتفوگل، وبر و… پیرامون ساخت سیاسی ایران مطرح بوده است. اگر این تئوری‌ها را ذیل یک پارادایم قرار دهیم، می‌توان گفت مطابق این نظریات و به دلایلی از جمله جامعه کم‌آب و پراکنده، عدم شکل‌گیری فئودالیسم در ایران، سرزمین‌های پهناور و… مشروطه‌کردن قدرت در ایران با انسداد مواجه می‌شود. ارزیابی شما از این نظریات و نتایج حاصل از آنها چیست؟ در مجموع می‌توان گفت هرکدام از این نظریات تنها بخشی از واقعیت جوامع شرقی و جامعه ایرانی را توضیح می‌دهند. اما بخش دیگری را نیز توضیح نمی‌دهند. برای مثال، ... مطالعه بیشتر
بیمۀ بیکاری در ایران- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

گزارش ۱۲| بیمۀ بیکاری در ایران و جهان

به گزارش سازمان بین‌المللی کار، تنها در ۷۲ کشور از ۱۹۸ کشور (۳۶%) ، طرح‌های بیمۀ بیکاری وجود دارد. هم‌چنین، بیش از ۷۰% نیروی کار فعال در سراسر جهان به بیمۀ بیکاری، یا دیگر انواع حمایت در هنگام بیکاری، دسترسی قانونی ندارند. درصد بیکارانی که به چنین مزایایی دسترسی ندارند بیشتر نیز هست و تا ۸۶% بیکاران جهان را در بر می‌گیرد. البته این نسبت تفاوت‌های منطقه‌ای معناداری دارد: نسبت بیکارانی که تحت پوشش مزایا قرار دارند نسبت به کل بیکاران در اروپا (غربی، مرکزی و شرقی)‌ و آمریکای شمالی به ۸۰% می‌رسد، در حالی که در آمریکای لاتین به ... مطالعه بیشتر

وضعیت پات‌شدگی

تاریخ معاصر ایران، از صدر مشروطه تاکنون، فرازونشیب‌های بسیاری را به خود دیده است و نیروهای بسیاری در میادین اجتماعی، با یکدیگر رقابت‌ها و گاه تخاصم‌هایی داشته‌اند، اما به‌نظر می‌رسد روند مشروطه‌کردن قدرت با نوعی انسداد مواجه می‌شود؛ گویی که درصد ناکامی‌ها کمی بیش از میزان توفیق‌ها بوده است. با این وصف، مسئله ایران امروز را تا چه اندازه تمرکز قدرت دانسته و فکر می‌کنید به چه طریقی خواهیم توانست هم اِعمال حاکمیت مؤثر را در ایران شاهد بوده و هم این حاکمیت، به نحوی مقید و مشروط، به‌صورت مشروع در پهنه سرزمینی اعمال اقتدار کند؟ در ابتدا می‌خواهم تقسیم‌بندی ... مطالعه بیشتر
کتاب توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل

با استقبال کم‌نظیر پژوهشگران و سیاست‌گذاران از کتاب «توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل» مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی با همکاری نشر روزنه اقدام به انتشار چاپ دوم این کتاب با عنوان «توسعه به مثابه توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل» کرده است. کتاب توانمندسازی حکومت: شواهد، تحلیل، عمل (Building State Capability: evidence, analysis, action) توسط سه نفر از متخصصان توسعه در دانشگاه هاروارد و در طرحی با عنوان «توانمندسازی حکومت» نوشته شده است. مت اندروز، لنت پریچت و مایکل وولکاک نویسندگان این کتاب هستند. سه استاد برجسته مدرسه حکمرانی کندی دانشگاه هاروارد و کارشناسان بانک جهانی که می‌خواهند ثابت ... مطالعه بیشتر

دموکراسی، آخرین پروژه ایران است نه اولین آن

همان‌گونه که مستحضرید، در باب ساخت سیاسی ایران تاکنون برخی رهیافت‌های نظری از سوی کسانی مانند مارکس، ویتفوگل، وبر و… مطرح بوده است. مطابق این نظریات و به دلایلی از جمله شکل‌نگرفتن طبقات مستقل از قدرت در ایران، جامعه کم‌آب و پراکنده، سرزمین‌های پهناور و… روند مشروطه‌کردن قدرت در ایران با انسداد مواجه می‌شود. تحلیل شما از این نظریات و نتایج حاصل از آنها چیست؟ بنده درباره همه این نظریات سوگیری دارم. مفصل هم نوشته‌ام. در کتاب بنیان‌های فکری نظریه جامعه ایرانی تفصیلا این نظریات را مورد انتقاد قرار داده‌ام. آنچه تحت عناوینی مانند وبریسم، مارکسیسم و ویتفوگلیسم ایرانی، استبداد ... مطالعه بیشتر

رانت اطلاعاتی غیرموظف‌ها

قانون منعی برای حضور مسئولان و کارکنان دولت در هیئت‌مدیره شرکت‌ها به‌صورت غیرموظف ندارد و این حضور هم‌زمان اگرچه در ظاهر مشکلی ایجاد نمی‌کند اما رانت اطلاعاتی که در پس این روابط نهفته است می‌تواند افراد را در معرض فساد قرار دهد. در هیئت‌مدیره خودروسازی‌های بزرگ کشور اعضای غیرموظف از این جنس هستند و هشدارها نسبت به تبعات احتمالی این حضور هم هنوز مؤثر نیفتاده است. به عقیده امیرحسین کاکایی، استاد گروه مهندسی خودروی دانشگاه علم‌وصنعت، لازم است ابتدا تفکر اصلاح شود و دوم باید شرایط را برای ایجاد شفافیت فراهم کرد. وقتی سیستم شفاف شود، زمینه برای پاسخ‌گویی مهیا ... مطالعه بیشتر
حمایت طلبی (Advocacy)- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

راهنمای حمایت طلبی بنیاد خیریه کِر (CARE)

حمایت طلبی (Advocacy) ابزار قدرتمندی برای انتقال پیام به مخاطبان هدف به منظور اثرگذاری بر فرایند‌های تصمیم‌گیری و رشد گفتمان چندوجهی در عرصه سیاست‌گذاری است. حمایت طلبی مجموعه اقداماتی را برای کاهش فاصله میان آنچه هست (وضع موجود) و آنچه که باید باشد (حالت ایده‌آل) ارائه می‌دهد. حمایت طلبی می‌تواند از قوانین و مقررات گرفته تا خط مشی‌ها و مصوبات و هر آنچه که بر زندگی شهروندان تاثیرگذار است، به کار گرفته شود. اجرای درست حمایت طلبی در هر حوزه و سازمان نیازمند راهنمایی برای قدم گذاشتن در بهترین مسیر و دستیابی به بهترین نتیجه است. متن پیش‌رو خلاصه‌ای از ... مطالعه بیشتر

دولت قوی و جامعه نیرومند، دو بالِ توسعه‌یافتگی

همان‌طور که مستحضرید، تاکنون درباره تحلیل ساخت سیاسی جامعه شرقی به‌طور عام و جامعه ایران به‌طور خاص، برخی تئوری‌ها از سوی برخی متفکران از جمله مارکس، ویتفوگل، مونتسکیو، وبر و… مطرح بوده است. مطابق این نظریات و بنا به دلایلی مانند سرزمین‌های پهناور، جامعه کم‌آب و پراکنده، شکل‌نگرفتن طبقات مستقل از دولت و…، روند مشروطه‌کردن قدرت در ایران با انسداد مواجه می‌شود. ارزیابی شما از این نظریات و نتایج حاصل از آنها چیست؟ در ابتدا عرض کنم که نظریه‌هایی که معمولا ازسوی نظریه‌پردازان و جامعه‌شناسان اروپایی ساخته‌وپرداخته شده است، باوجود تفاوت‌هایی که دارند، عمدتا برگرفته از نوعی نگاه اروپامحورانه آن ... مطالعه بیشتر
حمایت اجتماعی

گزارش ۱۱| بحران کرونا: چاره‌‌ای جز توسعۀ حمایت اجتماعی نیست

  دریافت نسخه الکترونیکی گزارش کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی- شماره یازدهم   بحران کرونا و قرن ۲۱: تبدیلِ «وضعیت بحرانی» به «وضعیت عادی جدید» شواهد بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد «بحران» کرونا نه یک استثنا، بلکه قاعده‌ای است در قرن بحران‌زده ۲۱؛ گزارش نهم با مرور این شواهد آغاز می‌شود. گزارش‌های سازمان ملل موارد از موارد زیر به عنوان مهمترین بحران‌ها و چالش‌های قرن یاد می‌کند: عدم تصویب و اجرای سیاست‌های حمایت از محیط زیست و عدم قبول مسئولیت مشترک توسط بسیاری از دولت‌ها بحران‌های مالی مداوم و عدم دسترسی افراد و شرکت‌ها به اعتبار بلندمدت موردنیاز ... مطالعه بیشتر
مدیریت انطباق- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ضرورت مدیریت انطباق در قانون‌گذاری

  خبر حقوق‌های نجومی نمایندگان مجلس از وزارتخانه‌های اقتصادی، در دهمین دور مجلس بیش از هر دوره دیگری شنیده می‌شد. حقوق‌هایی که در قالب حکم مشاوره به نمایندگان پرداخت می‌شود، می‌تواند بازدارنده بسیاری از پرونده‌های تحقیق و تفحص، سؤال از وزرا یا حتی استیضاح شود. در واقع تلاقی قانون‌گذاری و اجرا و تلاقی قانون‌گذاری و ذی‌نفع می‌تواند زمینه‌های بروز تخلف را فراهم آورد، به همین دلیل اصل پنجاه‌وهفتم قانون اساسی بر استقلال قوا تأکید می‌کند؛ اما پدیده‌ای که در دور قبلی مجلس اتفاق افتاد، علاوه بر زیرپاگذاشتن این اصل، زمینه بروز تخلفاتی را هم به وجود آورد. انتصابات دسته‌جمعی تعدادی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در محیط زیست- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

برای مدیریت تعارض منافع نمی‌توان فقط به تصویب قانون اتکا کرد

در آذرماه سال گذشته، دولت لایحه‌ای تحت عنوان «نحوه مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارائه خدمات عمومی» را برای تصویب به مجلس ارسال کرد. این لایحه که از نظر معاون اول رییس جمهور می­توانست در مبارزه بنیادین با فساد موثر واقع شود متاسفانه در مجلس دهم فرصت بررسی و تصویب نیافت. از سویی دیگر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در همکاری با دو نهاد مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی و جهاد دانشگاهی تفاهم­نامه­ای پیرامون “تدوین سند تعارض منافع و تأثیر آن بر رفاه اجتماعی” به امضا رساند که گام جدی و مهمی برای شناسایی و حل ... مطالعه بیشتر
روابط مالی و ردوبدل‌شدن هدایا

شناسایی لایه‌های پنهان روابط: روابط مالی و ردوبدل‌شدن هدایا

تخلفاتی که به دنبال برخی روابط مالی و ردوبدل‌شدن هدایا برای پیگیری منافع شخصی ایجاد شد، منجر به ابلاغ دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های جدیدی در برخی سازمان‌ها و نهادها شده است. پس از اقدام عباس آخوندی برای قطع همکاری اعضای سازمان نظام‌مهندسی با سازمان‌های موازی مانند شهرداری که البته به نتیجه مطلوب نرسید، بهزیستی وارد عمل شد و اشتغال کارکنان خود در مؤسسات توان‌بخشی را ممنوع اعلام کرد. اقدام مشابه دیگری نیز در وزارت آموزش‌وپرورش افتاد و به‌تازگی حاجی میرزایی، وزیر آموزش‌وپرورش، با اعلام فرصت دوماهه برای کارکنان زیرمجموعه، تأکید کرد: افرادی که دو پست هم‌زمان در مؤسسات خصوصی و دولتی ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در آموزش و پرورش- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تجارب جهانی تعارض منافع در آموزش و پرورش

اخیراً محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش، در توییتی اعلام کرد که مدیران آموزش و پرورش مشمول لایحه مدیریت تعارض منافع در رده‌های مختلف باید ظرف مدت دو ماه تکلیف خود را مشخص کنند. وی با بیان اینکه مدیریت تعارض منافع از اصلی‌ترین راهبردهای پیشگیری از فساد است، اعلام کرد مصمم است مدیریت تعارض منافع در آموزش و پرورش را عملیاتی کند. بر اساس این توییت «ممنوعیت هم‌زمان راه‌اندازی و اداره مدرسه یا مرکز آموزش وپرورش غیردولتی توسط مدیران و بستگان آنان با عضویت در شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی و نیز شورای نظارت استان‌ها و شهرستان‌ها به‌عنوان موقعیت ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در موسسات خیریه-مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

چهار گام مدیریت تعارض منافع در خیریه‌ها

خیریه‌ها و افراد زیر مجموعه آن نقش بسزایی در اعتبار بخشی به خیریه، فعالیت در جهت منافع خیریه، پیش بردن اهداف خیریه و اجتماع خود و خیرین دیگر دارند. در این میان گاه پیش می‌اید که منافع شخصی فرد با وظایف او در تعارض قرار گیرد. در اینجا ضرورت مدیریت درست تعارض منافع اهمیت می‌یابد. سازمان‌های خیریۀ استرالیا از موفق‌ترین سازمان‌های خیریه در سطح جهان قلمداد شده‌اند که توانسته‌اند اعتبار زیادی برای خود کسب کنند. از این رو در جامعۀ استرالیا، خیریه‌ها یکی از مورد اعتمادترین سازمان‌ها هستند. این اعتبار، اعتمادبه‌نفس خیرین و فعالان داوطلب را بالا می‌برد و از ... مطالعه بیشتر