بیمه نیروی کار پلتفرمیمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۳-۱۰-۳۰بیمه اجتماعی؛ ضرورتی فراگیر مسئله تأمین اجتماعی یا به زبان محاوره بیمه نیروی کار پلتفرمی از موضوعات چالشبرانگیز دنیای امروز است. «بر اساس مقاولهنامه شماره ۱۰۲ سازمان بینالمللی کار، تأمین اجتماعی بهمنزله حمایتی است که جامعه در قبال پریشانیهای اجتماعی و اقتصادی پدید آمده بهواسطه قطع یا کاهش شدید درآمد افراد براثر بیکاری، بیماری، بارداری، ازکارافتادگی، سالمندی، فوت و همچنین افزایش هزینههای درمان و نگهداری خانوار (عائلهمندی) به اعضای خود ارائه میدهد». بیمههای اجتماعی بخشی از نظام تأمین اجتماعی هستند که در آن اشتغال مبنای مشارکت فرد و خانوادهاش است. این نظام از طریق دریافت حق بیمه بهصورت درصدی از ... مطالعه بیشتر
نیروی کار پلتفرمی و معضل بیمه؛ بخش نخستمحمد عادلی۱۴۰۱-۱۱-۰۸«بر اساس مقاولهنامه شماره ۱۰۲ سازمان بینالمللی کار، تأمین اجتماعی بهمنزله حمایتی است که جامعه در قبال پریشانیهای اجتماعی و اقتصادی پدید آمده بهواسطه قطع یا کاهش شدید درآمد افراد براثر بیکاری، بیماری، بارداری، ازکارافتادگی، سالمندی، فوت و همچنین افزایش هزینههای درمان و نگهداری خانوار (عائلهمندی) به اعضای خود ارائه میدهد» (امیدی و خورشیدی، ۱۳۹۵: ۶). بیمههای اجتماعی بخشی از نظام تأمین اجتماعیاند. که در آن، اشتغال مبنای مشارکت فرد و خانوادهاش بوده و از طریق دریافت حق بیمه بهصورت درصدی از دستمزد، تأمین مالی میشود. از نواقص بسیار مهم این نظام میتوان به: ۱. تحت پوشش قرار ندادن افراد ... مطالعه بیشتر
گزارش ۲۶| اعطای تسهیلات با بازپرداخت مبتنی بر درآمدمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۷-۱۲باوجوداینکه ایران، نسبت به کشورهای منطقه، یکی از بالاترین نرخهای اشتغال رسمی را دارد، درصد پایینی موفق به برخورداری از مزایای بیکاری میشوند. یکی از مطالعات انجامشده در معاونت رفاه در حوزه بیمه بیکاری در سال ۱۳۹۸ نشان میدهد که از حدود ۳ میلیون نفر بیکار، که از میان آنها ۱٫۷۴ میلیون قبلاً شاغل بودند، تنها ۲۶۰ هزار نفر مقرری بیکاری دریافت میکردند. طبق این آمار، نسبت مقرریبگیران بیمه بیکاری در ایران بهکل بیکاران کمتر از ۱۰ درصد و نسبت به بیکاران قبلاً شاغل کمتر از ۱۵ درصد بوده است. البته نرخ بیکاران دریافتکننده بیمه طبق طرح آمارگیری نیروی کار ... مطالعه بیشتر
گزارش ۲۵| حمایتهای دوره بیکاری در ایرانمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۶-۲۲ایران در مقایسه با دیگر کشورهای توسعهیافته و درحالتوسعه در زمینه حمایت از بیکاران وضعیتی نامطلوب دارد. بخشی از این وضعیت به بیمههای بیکاری مربوط است، زیرا نرخ بیکاری در ایران بالاتر از ده درصد و سطح پوشش بیمه بیکاری ناچیز (تنها ۸٫۶ درصد) است. اشاره به این موضوع هم مهم است که اصولاً حمایت از بیکاران تنها به پرداخت مقرری در دوره بیکاری محدود نمیشود و بازگرداندن بیکاران به بازار کار بخشی کلیدی از این حمایتها را تشکیل میدهد. بااینحال سیاستهای اشتغال و مراکز کاریابی بهعنوان یکی از سازوکارهای اجرایی کردن این سیاستها تاکنون چندان کارآمد نبودهاند. بیش از ... مطالعه بیشتر
گزارش ۲۳| آیا رسمیسازی نیرویکار مهاجر با منافع نیروی کار بومی سازگار است؟مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۵-۰۹بسیاری از مردم باور دارند که یکی از علل بیکاری جوانان ایرانی «مهاجرین خارجی» (عموماً افغانستانیها) هستند و مسئولان نیز با شعارهایی چون «صیانت از نیروی کار داخلی» و «بهکارگیری نیروی کار بومی»، ضمن تصویب بخشنامه و تهیه دستورالعملهای پیاپی، این باور را تقویت میکنند. اما آیا واقعاً اتباع خارجی رقیب بیکاران ایرانی محسوب میشوند؟ آیا با اخراج اتباع خارجی از کشور، نرخ بیکاری کاهش مییابد؟ آیا اخراج کردن همه اتباع، حتی در صورت مطلوبیت، عملی و اجراییست؟ در این شماره به پاسخ این سوالها میپردازیم. ترکیب نیروی کار بومی و مهاجر از لحاظ میزان سواد تفاوتهای قابل ملاحظهای با ... مطالعه بیشتر
گزارش ۲۲| آموزش فنی و حرفهای در محیط کار واقعی: کاهش بار مالی و افزایش کیفیت آموزشمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۴-۲۲در اوایل دهه ۶۰ در ایران طرح کاد (کارودانش)، به عنوان یکی از اولین مصوبات شورای تغییر بنیادی آموزش، به اجرا درآمد. به موجب این طرح، تمامی دانشآموزان سال اول دبیرستان میبایست یک روز در هفته در محیط کار حضور پیدا کرده و در پایان مربی/استادکار نمره مربوط را به مدرسه گزارش میداد. اما طرح کاد، بعد از گذشت بیش از ده سال، ناموفق توصیف و متوقف شد. در واقع مجریان موفق نشدند همکاریِ کلان مقیاسِ صاحبان حرف و مشاغل و کارفرمایان را جلب کرده و هماهنگی لازم را بین ذینفعان آموزش فنی و حرفهای برقرار کنند. پس از توقف ... مطالعه بیشتر
کار شایسته و نماگرهای آن در ایرانمحمد ملکی۱۴۰۰-۰۴-۱۴کار شایسته مفهومی است که به دلیل ناکارآمدی شاخصهایی چون نرخ بیکاری، ساعت کار و اطلاعات سنتی نیروی کار در بیان تمام واقعیتهای بازار کار، برای ارزیابی و سیاستگذاری در این حوزه مطرح شد. این مفهوم اولین بار در سال ۱۹۹۹ توسط رئیس سازمان بین المللی کار (ILO) بهعنوان ضرورتی برای بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی نیروی کار در بازار کار جهان معرفی شد. هدف از طرح این مفهوم، فراهم کردن فرصت برابر برای مرد و زن جهت دستیابی به کار مولد در شرایط آزاد، ایمن و حفظ کرامت انسانی است. اگرچه اهمیت نسبی جنبههای مختلف کار شایسته از فردی ... مطالعه بیشتر
گزارش ۲۱| رسمیسازی نیرویکار مهاجر به نفع کارگران بومی است یا به ضرر آنها؟مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۴-۰۸حضور نیرویکار مهاجر در ایران از جمله مسائلی است که در طول چند دهه گذشته همواره مورد توجه نمایندگان مجلس و مسئولین دولتی بوده است، و وزرای کشور و کار در دولتهای مختلف بارها به خاطر آن به مجلس فراخوانده شدهاند. در ایران، مهاجران حدود ۲ درصد از نیرویکار کل کشور را تشکیل میدهند. جمعیت این مهاجران که ورود آنها به ایران به صورت گسترده از اواخر دهه ۵۰ آغاز شد، امروزه به ۱٫۶ تا ۲٫۷ میلیون نفر میرسد و بیش از ۹۵ درصد آنها افغانستانی هستند. متن پیشرو، در قالب تعدادی پرسش و پاسخ به سؤالات متداول در خصوص ... مطالعه بیشتر
گزارش ۲۰ | اتحادیه اروپا چگونه توانست نرخ بیکاری جوانان را طی هفت سال به شدت کاهش دهد و چرا این نرخ مجدداً در حال افزایش است؟مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۳-۰۳مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به تازگی گزارشی دربارۀ ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی جوانان ۱۵-۲۵ ساله منتشر کرده است که نشان میدهد نرخ حداقل ۲۵ درصدی بیکاری جوانان در سالهای اخیر این مسئله را به یکی از بزرگترین چالشهای دولت و نگرانیهای مردم تبدیل کرده است. در راستای مرور تجربیات بینالمللی، این شماره به ارزیابی تجربه اخیر اتحادیه اروپا در کاهش نرخ بیکاری جوانان میپردازد و جزییات و چالشهای اجرایی این برنامه کلانمقیاس را بررسی میکند. دولتها بعضاً در راستای حل مشکل بیکاری جوانان، به خصوص در میانۀ بحران و پس از آن، به ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۹| «پرداخت همگانی یارانه نقدی» یا «تضمین حداقل درآمد»؟مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۴۰۰-۰۲-۲۵ به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس ۳۳٪ مردم کشور زیر خط فقرند؛ این در حالیست که با «تضمین حداقل درآمد» برای امحای کامل فقر تنها به نه هزار میلیارد تومان در ماه نیاز داریم. مقام معظم رهبری، در آذر ماه امسال، در دیدار با رؤسای سه قوه و دیگر اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی، ضمن تأکید بر ضرورت حمایت از اقشار محروم، به رکود تورمی چند سال اخیر اشاره کرده و فرمودند کرونا دشواریهای جدی معیشتی برای اقشاری ایجاد کرده است که تا پیش از آن نیز به شدت تحت فشار بودهاند. آیتالله خامنهای در ادامه سخنانشان در راستای فقرزدایی ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۸| کاهش عوارض نوسانات درآمدی برای فقرا با اعطای اعتبارات خردمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۱۰-۰۶اعطای اعتبارات خرد یکی از راهکارهایی است که دولتها برای افزایش تابآوری خانوارهای فقیر در مواقع بحران به کار میبندند. دسترسی فقرا به اعتبارات خرد و تسهیلات بانکی امکان پسانداز را برای آنان میسر کرده یا دست کم اثرات نوسانات درآمدی را بر وضعیت معیشتیشان کاهش میدهد. برای مثال، دولت ترکیه در واکنش به بحران کرونا بخشی از طرح خود برای مقابله با اثرات ناگوار این بحران را به اعطای اعتبار به خانوارها اختصاص داده است. در این طرح سه بانک دولتی مسئول اعطای اعتبار به خانوارهایی شدهاند که درآمد ماهیانۀ آنها کمتر از پنج هزار لیر (تقریباً ۶۴۰ دلار) ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۶| مشاغل عمومی، آخرین راه نجات از بیکاری گستردهمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۸-۲۵بیکاری گسترده در جهان دولتها را وادار کرده است که نقش خود را در بازار کار بازتعریف کنند. دولتها عموماً پذیرفتهاند همانطور که در هنگام سقوط نظام مالی باید با مداخلۀ مستقیم، بازارهای مالی و در واقع نظام اقتصادی را نجات دهند، در شرایط بیکاری گسترده نیز بایستی با اجرای سیاست مشاغل عمومی نقش آخرین کارآفرین نجاتدهنده (Employer of last Resort ) را بهعهده گیرند. مشاغل عمومی در واقع یکی از ابزارهای حمایتی دولتها هستند که ضمن کاهش فقر، توانمندی اجتماعی و مهارتی فقرا را افزایش میدهند. این ابزار همچنین بهعنوان شیوهای کارآمد برای هدفمندی منابع حمایتی دولتها عمل میکند؛ ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۵| حاشیهنشینی: یکی از پنج اولویت اصلی در حوزه آسیبهای اجتماعیمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۸-۰۵در سال ۱۳۹۶، در حوزه مدیریت آسیبهای اجتماعی، اولویتهای پنجگانه کشور شامل (۱) اعتیاد، (۲) حاشیهنشینی، (۳) طلاق، (۴) مفاسد اخلاقی و (۵) احصای مناطق بحرانخیز در کشور، تعیین و به تأیید رهبر معظم انقلاب رسید. این گزارش به چالش حاشیهنشینی، که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان موجب نگرانی سیاستگذاران شده است، میپردازد. نمایندگان معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اوائل مهرماه در نشستی شرکت کردند که در آن موضوع حاشیهنشینی و فقر شهری در کشورهای عضو سازمان همکاریهای اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. در این رویداد، که پانزدهمین نشست کارگروه مبارزه با فقرِ ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۴| سیاست آزادسازی سهام عدالت: امکان تبدیل دارایی ۸۶۰ هزار میلیارد تومانی برای ۴۹ میلیون نفرمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۵-۲۱سهام عدالت از چند ماه قبل از پایان دولت اصلاحات به تصویب دولت وقت رسید، اما اجرای آن در سال ۱۳۸۴ توسط دولت محمود احمدینژاد آغاز گردید. توزیع انبوه و سریع سهام شرکتهای دولتی در ایران دو هدف عمده را دنبال میکرد (۱) کاستن از بار مالی و مدیریت دولتی در تصدی فعالیتهای اقتصادی و (۲) گسترش مالکیت در سطح عمومی و بخش تعاون به منظور تأمین عدالت اجتماعی. اکنون، پس از گذشت پانزده سال از اجرای اولیۀ این طرح، ارزیابیهایی انجام شده نشان میدهند که اهداف آن تا حد زیادی محقق نشده است. در این گزارش، ابتدا نگاهی به ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۳| پیشنهاد سازمان ملل متحد برای ایران: بازسازی پس از کرونامرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۵-۰۶صندوق کودکان سازمان ملل (UNICEF) و دفتر عمران سازمان ملل (UNDP) با همکاری سایر تیمهای کشوری سازمان ملل در ایران بهتازگی برنامۀ «بازسازی بهتر پس از کرونا: اقدام مشترک UNCT برای ایران» را راهاندازی کرده است. با توجه به چالشهای موجود، برنامۀ پیشنهادی سازمان ملل برای مقابله با بحران کرونا در ایران، سه رکن اساسی را دربر میگیرد: (۱) تقویت نظام سلامت، (۲) حمایت اجتماعی از جمعیت آسیبپذیر و (۳) ایجاد اشتغال و تابآورسازی اقتصادی. تیم کشوری سازمان ملل متحد در ایران در پیوست گزارش خود تاکید میکند که ایران حتی پیش از بحران کرونا با چالشهای اجتماعی-اقتصادی بسیاری روبهرو ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۲| بیمۀ بیکاری در ایران و جهانمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۴-۲۲به گزارش سازمان بینالمللی کار، تنها در ۷۲ کشور از ۱۹۸ کشور (۳۶%) ، طرحهای بیمۀ بیکاری وجود دارد. همچنین، بیش از ۷۰% نیروی کار فعال در سراسر جهان به بیمۀ بیکاری، یا دیگر انواع حمایت در هنگام بیکاری، دسترسی قانونی ندارند. درصد بیکارانی که به چنین مزایایی دسترسی ندارند بیشتر نیز هست و تا ۸۶% بیکاران جهان را در بر میگیرد. البته این نسبت تفاوتهای منطقهای معناداری دارد: نسبت بیکارانی که تحت پوشش مزایا قرار دارند نسبت به کل بیکاران در اروپا (غربی، مرکزی و شرقی) و آمریکای شمالی به ۸۰% میرسد، در حالی که در آمریکای لاتین به ... مطالعه بیشتر
گزارش ۱۱| بحران کرونا: چارهای جز توسعۀ حمایت اجتماعی نیستمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۴-۰۷ دریافت نسخه الکترونیکی گزارش کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی- شماره یازدهم بحران کرونا و قرن ۲۱: تبدیلِ «وضعیت بحرانی» به «وضعیت عادی جدید» شواهد بسیاری وجود دارد که نشان میدهد «بحران» کرونا نه یک استثنا، بلکه قاعدهای است در قرن بحرانزده ۲۱؛ گزارش نهم با مرور این شواهد آغاز میشود. گزارشهای سازمان ملل موارد از موارد زیر به عنوان مهمترین بحرانها و چالشهای قرن یاد میکند: عدم تصویب و اجرای سیاستهای حمایت از محیط زیست و عدم قبول مسئولیت مشترک توسط بسیاری از دولتها بحرانهای مالی مداوم و عدم دسترسی افراد و شرکتها به اعتبار بلندمدت موردنیاز ... مطالعه بیشتر
گزارش ۹| بحران کرونا یک استثنا نیست؛ قرن حاضر قرن بحران هاستمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۳-۱۰شواهدی بسیاری وجود دارد که نشان میدهد «بحران» کرونا نه یک استثنا، بلکه قاعدهای است در قرن بحرانزده ۲۱. دنیای امروز نسبت به کمتر از یک قرن پیش بسیار آسیبپذیرتر شده و بیش از پیش در معرض بلایای طبیعی، آلودگیهای محیطزیستی، جنگ و خشونت فراگیر و رکودهای اقتصادی بزرگ قرار گرفته است. بحران کرونا، بحرانهای اخیرِ قبل از این همهگیری جهانی، و فجایعی که در پی آن خواهد آمد، یکی پس از دیگری، تأثیر عمدهای بر معیشت و سلامت جسمی و روانی خانوارهای آسیبپذیر گذاشته و میگذارد و در طول زمان موجب شکلگیری نارضایتیهای عمده میشود. در این گزارش با ... مطالعه بیشتر
گزارش ۸| شاغلین بخش غیررسمی و بحران کرونا در ایران و جهانمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۲-۲۸آخرین گزارش سازمان بینالمللی کار درباره بحران کرونا و اقتصاد غیررسمی نشان میدهد که اتخاذ سیاستهای حمایتی در راستای ارائه خدمات به نیروی کار غیررسمی در بحران کرونا از اهمیت زیادی برخوردار است. اقتصاد غیررسمی با نیرویکاری معادل با ۲ میلیارد نفر، بخش قابلتوجهی از اقتصاد جهانی و تولید ناخالص داخلی کشورها را به خود اختصاص میدهد. علیرغم اهمیت بهسزای این بخش در اقتصاد جهانی، این افراد از بسیاری از حقوق نیرویکار رسمی محروم هستند و بحران کرونا این محرومیتها را بیش از پیش تأثیرگذار ساخته است. افرادی چون خردهفروشها و دستفروشها، کارگران ساختمانی و حمل و نقل، خدمتکاران خانگی، ... مطالعه بیشتر
گزارش ۷| اقدامات دولتها و کارفرمایان زیر ذرهبین اتحادیههای کارگریمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۹-۰۲-۱۵کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری (ITUC)، شاخصی کلی برای محدودسازی حقوق کارگران طراحی کرده و با ارزیابی این شاخص در ۱۴۵ کشور مختلف، امتیاز هر یک از کشورها را به لحاظ محدودسازی حقوق کارگران مشخص کرده است. نمودارهای صفحۀ ۳ که با استفاده از این شاخص ترسیم شدهاند، رابطۀ این شاخص را با شدت مرگومیر یا بهعبارتی شدت بحران در کشورهای مختلف (نمودار اول)، و نیز با شدت فاصلهگذاری اجتماعی و درنتیجه شدت تعطیلی محیطهای کاری و کسبوکارها (نمودار دوم) میسنجند. در تلاشی دیگر، ITUC برای بررسی چگونگی متأثر شدن کارگران از همهگیری جهانی کووید-۱۹، پرسشنامهای را برای ۱۱۶ اتحادیه مختلف ... مطالعه بیشتر