حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

شصت‌وهشتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شصت‌وهشتم

  دریافت نسخه الکترونیکی شصت‌وهشتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: احمد امیرآبادی فراهانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، گفت: با توجه به شرایط کاری و حقوق وزارت نفت، برخی از افراد تلاش می‌کنند که در دوره ۴ ساله نمایندگی به این وزارتخانه بروند. در دوره هایی بود که وزیر وقت نفت، ۶۰ نماینده را به وزارت نفت برد. بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت خبر داد: هر مدیری که در وزارت بهداشت منصوب می شود میثاق نامه‌ای امضا می‌کند که در آن ذکر شده است در بخش خصوصی فعالیتی نداشته ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در خیریه‌ها

مروری بر موقعیت‌های تعارض منافع در خیریه‌ها

در این متن بر اساس نقش و جایگاه سازمان‌های خیریه به دو موقعیت تعارض منافع در ارتباط/ پیوند و وابستگی با گروه‌های اجتماعی (قومی، مذهبی، سیاسی و حرفه‌ای)؛ و موقعیت تعارض منافع ارتباطات پساشغلی یا درب‌های گردان مرتبط در این زمینه پرداخته می‌شود. نقش و جایگاه سازمان‌های خیریه به لحاظ فرهنگی-اجتماعی در جامعه ایران مؤسسات خیریه و نیکوکاری ابتدا در جوامع به شکل سنتی و یا بیشتر به شیوه همیارانه و جمعی در جوامع محلی و روستاییِ منطقه خود و حتی در سطح کشور اقدام به فعالیت‌های خیرخواهانه و وقف اموال برای ساخت و تجهیز می‌نمودند؛ بنابراین کمک به زندگی ... مطالعه بیشتر
سند ملی پیشگیری و مقابله با فساد

سند ملی پیشگیری و مقابله با فساد: مسیر دولت سیزدهم برای مبارزه با فساد

کمتر از دو ماه از ورود رئیسی به پاستور، در ۲۴ شهریور امسال اولین گام در این جهت برداشته شد و «اصول حاکم بر نقشه ملی پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در دولت سیزدهم» به همراه پیش‌نویس این سند به اعضای هیئت دولت ابلاغ شد. سرعت عمل در ابلاغ این اصول و تلاش برای تسریع در نهایی ساختن سند ملی پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در نوع خود نشان‌دهنده عزم جدی دولت برای کنترل فساد و ایجاد اعتماد عمومی در میان مردم است. بااین‌حال از زمان تدوین یک سند تا اجرایی ساختن آن مسیر ... مطالعه بیشتر
حکومت‌های شکننده

چالش‌های پیش‌روی حکومت‌های شکننده

این گزارش بر آن بخش‌هایی از توسعه که مرتبط با تحول اداری است متمرکزشده است و آن مؤلفه توانایی اجرایی حکومت است. اینکه آیا «حکومت» به‌عنوان یک نهاد متمایز قادر است در طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها همچون نظم و قانون، زیرساخت‌ها، مقررات اقتصادی و اجرای قرارداد و …، بر روند رخدادها تأثیر بگذارد. یک حکومت شکننده را می‌توان به‌مثابه حکومتی تعریف کرد که اراده و یا توانایی انجام کارکردهای اصلی مرتبط با حکومتی «توسعه‌یافته» را نداشته باشد. حکومت‌های شکننده توانمندی کمی دارند و در یک یا چند بعد از حاکمیت کمتر توسعه‌یافته‌اند. آن‌ها یا از ضعف سیاسی رنج می‌برند و ... مطالعه بیشتر
داروخانه

تعارض منافع همچون کودکی یتیم

سوءاستفاده از مفهوم تعارض منافع در کشورهای مختلف گروه‌های ضد واکسیناسیون وجود دارند که با تسریع فرایند واکسیناسیون کرونا حضورشان در سطح جامعه پررنگ‌تر نیز شده است. این مخالفان را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد؛ گروهی که از اساس با پزشکی مدرن و محصولات آن مانند واکسن مخالفت دارند و گروهی که با واکسیناسیون مخالفتی نداشته و صرفاً با فرایند اجباری بودن آن به دلیل نقض آزادی افراد مخالف‌اند. در ایران نیز چنین مخالفانی وجود دارند اما به نظر می‌رسد عمدتاً متعلق به گروه اول هستند و بیش از آنکه نگران حق انتخاب افراد باشند، با پزشکی مدرن مشکل ... مطالعه بیشتر
شصت‌وهفتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شصت‌وهفتم

  دریافت نسخه الکترونیکی شصت‌وهفتمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع   گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در توئیتی نوشت: بخشی از علل عدم تصمیم‌گیری درست درخصوص فعال شدن بنادر کشور، تعارض منافع برخی ذی‌نفعان است که امیدواریم با ‎اراده مسئولان دولت جدید این تعارضات رفع گردد. مصطفی آقامیرسلیم، عضو کمیسیون اصل نود مجلس تاکید کرده روسا، معاونان و مدیران قوای سه‌گانه نباید علاوه بر سمتی که در حکومت دارند، عهده‌دار و پیگیر منافع شخصی، خانوادگی و یا بنگاه‌های خود باشند و جمع اینها باید ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۸: فرصت‌های تجاری و استعمارگرایی

  در مسیر این زنجیر بیشتر گام برمی‌داریم و اینک به مرحله برپاساختن حاکمیت قانون رسیدیم تا قراردادها ضمانت اجرایی‌دار شوند و زیرساخت برای تسهیل تجارت بسازیم. و چرا احتمال می‌رود این اتفاق‌ها در جاهای دیگر نیفتد؟ چرا احتمال دارد حکومت هرگز در نقش تنفیذکننده قرارداد و سرمایه‌گذار در زیرساخت‌ها ظاهر نشود؟ بستگی به این دارد که فرصت‌های زیربنایی برای تجارت چیستند. شیوه‌ای که داستان را تعریف کردیم به این شکل بود که یک منطقه کوهستانی شیب‌دار تولیدکننده سیب و یک دره تولید گندم داریم و فرصت فایده بردن فراوان برای هرکس که می‌خواست هر دو گندم و سیب مصرف ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۷: نظام مالیاتی

بر روی آن زنجیر تحولات جلو می‌رویم. گام بعدی را اگر به خاطر داشته باشید یک گام بسیار حیاتی بود. گامی که نظام مالیاتی ساخته می‌شود. به یاد دارید رهبری که خود را در شرایط بسیار بدی می‌دید که احتمال حمله دشمن آن سوی تپه به قلمرو وی می‌رود از مشاوران خود درخواست کمک کرد که توصیه اصلی آنها هم ایجاد نظام مالیاتی بود. نظام مالیاتی نقش حیاتی در هر آنچه پس از آن رخ داد ایفا کرد. چرا احتمال دارد رهبر کشوری حاضر به ایجاد نظام مالیاتی نباشد؟ دو تبیین بدیل وجود دارد. حکومت‌های زیادی نظام مالیاتی ندارند پس ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۶: تراکم جمعیت و بهره‌وری زمین

به عقب بازمی‌گردیم و دقیقا از آغاز زنجیر شروع می‌کنیم. اگر یادتان باشد چهار کشاورز با ویژگی‌های متفاوت مولد، نامولد و قوی و ضعیف بودن داشتیم. همچنین به یاد دارید گام کلیدی در این داستان این‌گونه برداشته شد که فرد قوی اگرچه نامولد است اما آدم احمقی نیست و نقشه می‌کشد تا با تهدید کردن فرد ضعیف مولد از او اخاذی کند. در داستانی که گفته شد ضعیف مولد حاضر به باج دادن می‌شود. چرا ممکن است باج ندهد؟ چرا احتمال دارد کار دیگری کند؟ شاید کشاورز ضعیف مولد، انتخاب دیگری هم داشته باشد. خودتان را جای آن کشاورز ضعیف ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۵: چرا حکومت متمرکز همه جا دیده نمی‌شود؟

آنچه که تاکنون گفته شد در واقعیت امر، اصول و مبانی داستان معمول پیدایش حکومت اروپایی بود. تاریخدان بزرگ چارلز تیلی[۱] این داستان را به خوبی تعریف می‌کند. شیوه بیان این داستان به گونه‌ای بود که گویی گریزناپذیر به نظر می‌رسد. در هر گامی که از آن وضع اولیه بی‌حکومتی برمی‌داشتیم، تمام کاری که می‌کردیم این بود که بگوییم آدم‌ها از برخی جهات و ویژگی‌ها اندکی با هم تفاوت دارند و صرفه‌های مقیاس خشونت داریم. به نظر رسید همین تفاوت‌ها سرنوشت محتومی رقم می‌زند که از وضع اولیه بی‌حکومتی به پیدایش حکومتی برسیم، که اگرچه دلخواه و خواستنی نیست، اما ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۴: صرفه‌های مقیاس در خشونت- بخش ۱

    ما با جهان خیلی ساده متشکل از فقط چهار نفر شروع کردیم. اینک می‌خواهیم این جهان را اندکی پیچیده کنیم. به جای چهار نفر، رفتار ۱۲ نفر را تحلیل می‌کنیم، چون در کنار این جهان کوچک، درّه‌ای با چهار کشاورز، مولد، نامولد، ضعیف و قوی، دقیقاً به درّه دیگری با همین ساختار برخورد کردیم. سومین درّه مانند دوتای دیگر را نیز پیدا کردیم. پس حالا جهان ما از ۳ درّه تشکیل شده است که همگی در کنار یکدیگر و در فاصله نزدیک به هم هستند. هنوز هم جهان ما ویژگی‌های دو در دو دارد. اینک می‌خواهیم یک فرض ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۳: حکومت متمرکز: امپراتوری هابسبورگ در برابر هلندی ها

مثال دیگری که اکنون می‌خواهیم به آن دقیق شویم شاید ناموجه‌ترین و نپذیرفتی‌ترین گام در داستانی باشد که گفته شد، اینکه رهبر خردمند اما بیرحم آن کسی است که ضرورت محدودساختن قدرت خود را به موقع تشخیص دهد. او برای اینکه قوی بماند باید ضعیف شود و دیگران را در قدرت شریک کند و به راستی که اندک رهبران قلدر در تاریخ این گام را برداشتند. اما اینجا می‌خواهیم برایتان مثالی از دل تاریخ بیاوریم که برداشتن یا برنداشتن آن گام تفاوت عظیمی که همانا پیروزی یا شکست در یک جنگ است، ایجاد کرد. به خاطر دارید که برداشتن این ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۲: بریتانیای پس از امپراتوری روم

اینک می‌خواهیم از تحلیل به سراغ شواهد برویم. شواهدی که اقتصاددانان واقعا دوست دارند تجربه‌های آزمایشگاهی یا آزمایش‌های میدانی است شرایطی که همه چیز در کنترل پژوهشگر است. ما در این مورد نمی‌توانیم کار خاصی بکنیم، یعنی نمی‌توانیم تعداد زیادی جهان بی‌قانون ایجاد کنیم و ببینیم آنها چگونه به تدریج بسط و گسترش یافته و خودشان را آشکار می‌سازند. پس بهترین کار بعدی که می‌توان کرد پیدا کردن یک آزمایش طبیعی است، جایی که این اتفاق افتاده باشد، جهانی که بشود گفت در بی‌حکومتی فرو رفته باشد و سپس کورمال کورمال از آن بیرون آمده باشد. بیشتر این جهان‌ها که ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۱۱: تقسیم قدرت با حلقه فرادستان

شما چگونه به خود جرات دادید با این ایده آشکارا احمقانه که به ذهن‌تان رسیده است پیش من بیایید؟ اگر درست شنیده باشیم گفتید نامش ناسازگاری زمانی[۱] است و اینگونه ادامه دادید «قربان! مشکل این جاست که وقتی پولمان را به شما می‌دهیم یعنی به شما وام می‌دهیم آنگاه شما هیچ انگیزه‌ای برای بازپرداخت آن نخواهید داشت. به همین دلیل ما به شما اعتماد نداریم چون شما قدرت خیلی زیادی که در جهت منافع خودتان است به دست آورده‌اید.» این عینا عبارتی است که شما بکار بردید «شما قدرت بیش از حد به نفع خودتان کسب کرده‌اید.» حال با این ... مطالعه بیشتر
شورا

ماژول ۱ کلیپ ۱۰: فعالیت فکری: سناریوی ۴

  ای مشاوران، در آن زمان‌های دور در گذشته‌های غبارگرفته، جد پدری پدر پدربزرگ من نخستین کسی بود که این کشور شگفت‌آور را ساخت و بنا نهاد. متاسفم که بگویم در فاصله‌ای نه خیلی دور از اینجا، گروه دیگری هستند که دقیقا همان کاری را که ما انجام دادیم انجام دادند. آنها کمی قویتر از ما هستند و جاسوسان من می‌گویند آنها دارند به اینجا می‌آیند. مشاورانم! حال فهمیدید چرا امروز شما را اینجا فراخواندم. من خیلی خوب به یاد دارم که در جریان تبدیل من به رهبر نیمه‌الهی شما چه نیکو و پسندیده ایفای نقش کردید. اما اینک اگر ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۹: سرمایه گذاری در زیرساخت‌ها

  پرسش اصلی اینست که چگونه می‌توانیم تجارت را تشویق کنیم؟ خب ابتدایی‌ترین روش اینست که چگونه باغداران سیب بتوانند محصول خود را به گندمکاران در طرف دیگر رودخانه برسانند؟ ساختن یک پل مناسب کمک خواهد کرد. به طور خلاصه بهترین روش رساندن آنها به همدیگر چیست؟ احداث جاده ارتباطی کمک خواهد کرد. به چیز‌هایی مثل پل و جاده چه می‌گویند؟ آنها زیرساخت‌های ابتدایی هستند که باعث رشد اقتصاد می‌شوند. به یاد دارید وقتی اقتصاد رشد می‌کند من بخشی از آن را از طریق نظام مالیاتی برای خودم برمی‌دارم. قضیه روشن شد. ما باید بخشی از درآمد مالیاتی خود را ... مطالعه بیشتر
شورا

ماژول ۱ کلیپ ۸: فعالیت فکری: سناریوی ۳

  مشاوران اجازه دهید به شما یادآور شوم که من امروز اینجا در مقام نوه بزرگ سرکرده قلدرها در برابر شما ایستاده‌ام. خوشبختانه تاکنون ما بقا و دوام آورده‌ایم. اما متاسفم که بگویم در فاصله‌ای نه خیلی دور از اینجا  سرکرده قلدرهای دیگری حضور دارد که دقیقا همین کاری که ما می‌کنیم انجام می‌دهد. او همین کارهای ما را کرده است و حدس بزنید حرکت بعدی او چیست؟ او هفت پسر دارد و من فقط سه پسر دارم. ما به ایده‌های جدید نیاز داریم. ما نظام مالیاتی را پیاده کردیم، ما حتی حاکمیت قانون را اجرا کردیم، آیا کار دیگری ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۷: ضمانت اجرای قرارداد

اگر من نرخ مالیات را به ۹۰درصد بالا ببرم، مردم هر کاری بتوانند انجام خواهند داد تا از پرداخت آن پول خودداری کنند حتی تا آن حد که به گرسنگی کشیدن بیفتند. آنها در چنین وضعیتی هیچ چیز کشت نخواهند کرد. نرخ مالیات ۹۰درصد واقعاً خیلی سنگین است. در واقع شما به من گفته بودید که ما پیش از این سعی کردیم نرخ مالیات را بالا ببریم اما درآمدی که نصیب‌مان شد کاهش یافت. بنابراین ما از مردم هر آنقدر که زورمان می‌رسد و می‌توانستیم گرفته‌ایم. بسیار خوب، به این ترتیب ما بنا نداریم به سمت مالیات بیشتر گرفتن برویم. ... مطالعه بیشتر
وضعیت نابرابری

غفلت پژوهشگران از ارزیابی تأثیر سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی بر وضعیت نابرابری

وضعیت نابرابری در ایران در سال‌های اخیر به یکی از نگرانی‌ها و معضل‌های جامعه تبدیل‌شده است. ازاین‌رو برای ارزیابی تأثیر سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی بر وضعیت نابرابری این گزارش آماده‌شده است. در اینجا سعی شده است با مرور پژوهش‌های انجام‌شده در ایران که تأثیر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی-اجتماعی (اعم از کلان یا موردی) بر ابعاد مختلف نابرابری را موردبررسی قرار داده‌اند، به واکاوی فهم پژوهشگران از مسئله نابرابری و پیامد سیاست‌های مختلف پرداخته شود. هدف از این مرور نظام‌مند اتخاذ فرایندی روشمند، منظم و یکپارچه برای مرور و بررسی پژوهش‌های پیشین در ارتباط با تأثیر سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی بر ابعاد و ... مطالعه بیشتر
آنومی در نظام حکمرانی

مدیریت تعارض منافع در گیرودار آنومی نظام حکمرانی

  برای چندمین بار پیاپی در سال‌های اخیر حول مسئله تعارض منافع، متن جدیدی با عنوان «طرح ارتقاء سلامت اداری و پیشگیری از تعارض منافع» در تاریخ ۲۴ شهریور سال جاری در مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شد. پیش از این در دو نوبت طرح‌های مشابهی با عنوان «طرح مدیریت تعارض منافع» در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۹۷ و ۳ تیر ۱۳۹۹ و لایحه با موضوع مشابهی که توسط دولت دوازدهم تنظیم شده بود (با عنوان لایحه “نحوه مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارایه خدمات عمومی”) در تاریخ ۴ آذر ۱۳۹۸ و ۲۱ تیر ۱۳۹۹ به مجلس‌های دهم ... مطالعه بیشتر