طرح‌ها و پروژه‌ها

حمایت‌طلبی به مثابه یک راهبرد در پیشگیری از خشونت خانگی

خشونت خانگی به عنوان یک مسئله خشونت خانگی مشکلی شایع و تهدید کننده سلامت رون و جامعه شناخته می‌شود. این مسئله در کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته به ترتیب حدود ۵ و ۱۹ درصد از کل بار بیماری‌ها در زنان ۱۵ تا ۴۴ ساله را به خود اختصاص می‌دهد. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی حدود ۳۵ درصد زنان در سرتاسر جهان خشونت فزیکی یا جنسی را تجربه کرده اند. این موضوع در ایران بر اساس داده ها بین ۱۵ تا ۸۲ درصد گزارش شده است (۴۶ درصد خشونت جسمی ۴۲ درصد خشونت جنسی و ۸۲ درصد خشونت روانی). ... مطالعه بیشتر
شبکه بانکی

کیف پول وابستگان

تعارض منافع در نظام بانکی، تسهیلات را از چرخه طبیعی خود خارج کرده است و بخشی را به سمت مجموعه‌های مرتبط با ذی‌نفعان سوق داده و بخشی را بر اساس دستورات رسیده ‌ از بانک خارج می‌کند. به گفته کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس، ما اکنون در نظام بانکی با این قضیه به شکل گسترده‌ای مواجه هستیم؛ در بانک‌های دولتی تسهیلات به سفارش افراد به برخی ‌‌واگذار می‌شود. سیدعباس پرهیزکاری، دانشجوی دکترای دانشگاه شهید بهشتی و نویسنده گزارش‌هایی با موضوع «آسیب‌شناسی نظام بانکی و عدم نظارت مؤثر بانک مرکزی بر بانک‌ها» برای مرکز پژوهش‌های مجلس، در گفت‌وگو با «شرق» می گوید ... مطالعه بیشتر

کمپین تبلیغاتی ضد فساد «وقت بیدار شدن از خواب»

این کمپین تبلیغاتی ضد فساد بصورت بین‌المللی طوری برنامه‌ریزی شده بود تا پیام و شعار از طریق تبلیغات تلویزیونی، برنامه‌های تلویزیونی گفتگومحور ،فیلم‌های مستند، و تابلوهای تبلیغاتی ارسال شود. شبکه های اجتماعی آنلاین مانند فیس بوک ، توییتر و یوتیوب نیز به عنوان ابزارهای تبلیغاتی مورد استفاده قرار گرفتند. تجربه کمپین در بعضی کشورها این کمپین در جمهوری دومنیکن در پاییز ۲۰۱۲ یک تظاهرات ملی ترتیب داد. کمپین با تبلیغات گسترده و عمومی توانست یک راهپیمایی بزرگ علیه فساد در روز جهانی ضد فساد در پایتخت برگزار کند. کمپین همچنین در چین تایپه با همکاری مدارس محلی و منطقه‌ای توانست ... مطالعه بیشتر
دارون عجم اوغلو

راه باریک آزادی: مقدمه ای بر کتاب جدید دارون عجم اوغلو

دارون عجم اوغلو اقتصاددان معروف ترک‌تبار امریکایی و استاد اقتصاد دانشگاه MIT در این صحبت کوتاه که توسط بنیاد رافائل دل پینو منتشر شده، به توضیح اجمالی آخرین نظریه خود و جیمز رابینسون که در کتاب اخیرشان “راه باریک: دولت، جامعه و سرنوشت آزادی” تشریح کرده‌اند می‌پردازد. او معتقد است برخی سطوح از آزادی، چه سیاسی و چه اقتصادی، یکی از پیچیده‌ترین ابتکارات بشری به حساب می‌آیند و آزادی بشر تنها تحت شرایط بسیار خاصی پدید می‌آید که نوع مشخصی از تعادل میان نحوه سازمان‌یابی جوامع و نحوه سازمان‌دهی حکومت‌ها برقرار است … مطالب مرتبط: بازگشت به هابز راه هایی ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۲ مقابله با فساد و فقر : فساد و دموکراسی

فساد و دموکراسی تظاهرکنندگان ناراضی در هر دو کشور عراق و لبنان از فساد فراگیر دولت‌ها گله و شکوه دارند. آن‌ها اصرار دارند در صورتی که منابع ملی برای بهبود توسعه کشور و عدالت بیشتر هزینه می‌شد، امروز سرنوشت بهتری داشتند. سوء استفاده گروه‌ها و نیروهای سهیم در قدرت  در هر دو کشور عراق و لبنان چنان عرصه را بر زندگی مردم تنگ کرده که آن‌ها به شکل غیر منتظره‌ای به خیابان‌ها آمده و علیه وضع موجود شورش کرده‌اند. اگرچه سرانجام اعتراضات عراق و لبنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد اما آنچه تا کنون محرز است، اینکه فساد به‌واسطه ... مطالعه بیشتر
حمایت گری اجتماعی نظام سیاست گذاری

حمایت گری اجتماعی: گونه شناسی سازمانها

با گسترش دموکراسی در جهان مدرن و ورود جامعه مدنی به عرصه سیاست گذاری، حمایت گری اجتماعی به عنوان یکی از ابزارهای اصلی مشارکت سازمان های جامعه مدنی مورد توجه قرار گرفت. حمایت گری اجتماعی به عامه مردم و سازمان های مختلف کمک می کند تا مسائل خود را شناسایی، راه حل های بهینه را پیدا و ائتلاف لازم برای فشار و تاثیرگذاری بر مقامات دارای اختیار برای اصلاح، تصویب یا قطع یک قانون، سیاست یا برنامه را سامان دهند. حمایت گری اجتماعی یک ابزار کارآمد برای تضمین مشارکت فعال شهروندان در فرایند سیاست گذاری و اعمال نظرات خود در ... مطالعه بیشتر
ارائه‌ لایحه بودجه

حساب کشی از شرکت های دولتی قبل از بودجه

امسال برای اولین‌بار قرار است بودجه شرکت‌های دولتی، بانک ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت قبل از ارائه‌ لایحه بودجه به مجلس( ۱۵ آبان ماه) ارائه گردد. ماجرا از این قرار است که همواره در سال‌های گذشته شفافیت بودجه شرکت‌های دولتی و نهادهایی که به نحوی از بودجه عمومی استفاده می‌کنند مورد بحث و انتقاد بود و با این وجود از زمان ارائه‌ لایحه بودجه تا تصویب آن فرصت چندانی برای بررسی دقیق بودجه شرکت‌های دولتی در اختیار نمایندگان نبود. از این‌رو در قانون بودجه ۱۳۹۸ (جز هفت بند ط تبصره ۲ ) مقرر شد دولت بودجه شرکت‌های دولتی ... مطالعه بیشتر

ردیابی های سه قوه در پرونده نجومی بگیران

افشاگری‌های مالی به خصوص برای مدیران سازمان‌های دولتی در مقاطع مختلفی با مخاطب قرار دادن افکار عمومی به سرعت به مسئله‌ای سیاسی بدل شد. یکی از این افشاگری ها مربوط به انتشار حقوق‌های مدیران در سال ۱۳۹۵ بود که به پرونده «حقوق‌های نجومی» معروف شد. شکل‌گیری این موج بی‌سابقه از افشاگری با وجود دسترسی اکثریت مردم به شبکه‌ها و فضای مجازی بیش از پیش به عنوان دغدغه افکار عمومی مطرح شده و روند تاریخی آن نشان می‌دهد که چگونه حقوق‌های مدیران تبدیل به یک مسئله اجتماعی شد. چنانکه در پی آن، مقام معظم رهبری، سران سه قوه و مسئولان ارشد ... مطالعه بیشتر

راهنمای گام‌به‌گام گسترش یک برنامه حمایتگری ضد فساد

دموکراسی سالم نظامی است که در آن فعالیت‌های دولت و بخش‌های خصوصی به اطلاع عموم رسانیده می‌شود و حمایتگری روشی برای تحقق این مهم است.  بسته به روش انتخابی، حمایتگری  می‌تواند دوستانه یا مقابله‌ای باشد اما نهایتاً سبب تغییر در سیاست و رفتارها می‌شود. تعریف‌های متفاوتی از حمایتگری مطرح شده است اما تمامی این تعریف‌ها در چندین عنصر مشترک هستند: اهداف کلیدی ذینفعان، مشارکت گروهی، استفاده از حمایتگری بعنوان یک فرایند سازماندهی شده، تغییر رفتار و نگرش‌ها. از دیدگاه شفافیت بین‌الملل، حمایت‌گری می‌تواند شفافیت، پاسخگویی، صداقت، یکپارچگی، شجاعت، عدالت و دموکراسی را بهبود بخشد. بنابراین حمایتگری فعالیتی چند عامله است ... مطالعه بیشتر

دستیابی به توسعه پایدار با حمایتگری اجتماعی ضد فساد

اهداف توسعه پایدار (SDGs) و ضرورت مبارزه با فساد در سپتامبر سال ۲۰۱۵، نمایندگان بلندپایه‌ی نهادهای تخصصی سازمان ملل متحد و جامعه مدنی گردهم آمدند و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه‌ی پایدار را به تصویب رساندند. در «دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار[۱]» هفده هدف اصلی تحت عنوان «Sustainable Development Goals (SDG)» تعریف شده است که نقشه‌‌ی راه جامعه‌ی بین‌المللی را در زمینه‌ی نیل به توسعه پایدار تا سال ۲۰۳۰ ترسیم می‌کند. هدف شانزدهم از مجموعه اهداف اصلی هفده‌گانه؛ به “ترویج جوامع صلح‌آمیز و فراگیر برای دستیابی به توسعه پایدار”، “فراهم کردن دسترسی به ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۱ مقابله با فساد و فقر : سرمقاله

سرمقاله در بحث‌های سیاست‌گذاری و در زمینۀ دسترسی و استفاده از امکانات عمومی و تسهیلات اجتماعی، دو واژۀ accessibility و affordability بسیار پرکاربردند و تمایز میان این دو در سیاست‌گذاری اهمیت اساسی دارد. هرچند در فارسی بعضاً «دسترس‌پذیری» به‌عنوان ترجمۀ هر دو واژه استفاده می‌شود، اما واژۀ دوم بیشتر به توانایی شهروندان در استفاده از امکانات و تسهیلات دلالت دارد. به بیان ساده، امکانات عمومی غیر از آنکه باید موجود باشند و ضریب دسترسی به آن‌ها براساس معیارهای تعریف‌شده، استاندارد باشد، افراد مختلف باید توان استفاده از آن‌ها را داشته باشند. نمونۀ ساده اما مهم این مسئله به مناسب‌سازی فضاهای ... مطالعه بیشتر

بحران مالی و حاکمیت تک‌حزبی در تایلند

متن پیش‌رو گزارشی از بخشی از مقاله «چیدمان‌های سیاسی و حاکمیت نهادهای حامی توسعه[i]» نوشته مشتاق خان است. چارچوب تحلیلی این مقاله بیان می‌کند که توزیع قدرت سازمانی در مسیر درک تاثیرات اقتصادی و سیاسی نهادها و سیاست‌گذاری‌ها اهمیت بالایی دارد. نهادها و سیاست‌گذاری‌ها قواعدی را تبیین می‌کنند که آن‌ها نیز به نوبه خود تخصیص منابع را مشخص می‌کنند و می‌توانند بر سازمان‌های مختلف تاثیرات بسیار متفاوتی داشته باشند. می‌توان انتظار داشت که سازمان‌ها بر اساس ظرفیت‌ها و منافع خود از نهادها یا سیاست‌هایی خاص حمایت کنند، در برابر آن‌ها مقاومت کنند یا آن‌ها را تحریف کنند. بنابراین توزیع قدرت سازمانی ... مطالعه بیشتر

حامی‌پروری و رانت در سایه نظام انتخاباتی

متن پیش‌رو گزارشی از بخشی از مقاله «چیدمان‌های سیاسی و حاکمیت نهادهای حامی توسعه[i]» نوشته مشتاق خان است. مشتاق خان استاد اقتصاد در دانشگاه SOAS  لندن و از پژوهشگران پیشرو در حوزه اقتصاد نهادگرا و سیاست‌گذاری صنعتی است. محور اصلی تحلیل دکتر خان در این مقاله، مفهوم چیدمان سیاسی است. یک چیدمان سیاسی ترکیبی است از قدرت‌ها و نهادهایی است که با هم سازگاری متقابل دارند و همچنین به لحاظ سیاسی و اقتصادی پایدار هستند. نهادها (چه رسمی و چه غیررسمی) باید به سطوحی حداقلی از عملکرد اقتصادی و ثبات سیاسی دست یابند و این سطوح حداقلی برای بازتولید جوامعی خاص ... مطالعه بیشتر
واحد خزانه

حساب واحد خزانه چیست؟

حساب واحد خزانه به صورت ساده در استاندارد بین المللی می گوید اطلاعات همه تراکنش‌های بانکی دولت(حاکمیت) باید یکجا متمرکز شود و تا جای ممکن درآمدهای وصولی دولت بطور مستقیم وارد خزانه شود و پرداخت‌های دولتی به ذی‌نفعان نهایی (شهروندان و پیمانکاران و …) بدون واسطه صورت گیرد. بدین ترتیب اصل ۵۳ قانون اساسی که در قانون اساسی مشروطه هم آمده است قابل تحقق است. لازمه قابل رصد شدن تراکنش های مالی دولت وجود داده‌هایی است که در مورد هر تراکنش به سوالات مشخص زیر پاسخ دهد: پرداختی/دریافتی از کدام منطقه؟ بابت چه؟ به چه مبلغی؟ و توسط چه شخص ... مطالعه بیشتر

شواهد و ریشه‌های دولت ضعیف

مهدی نجف زاده: دولت قدرتمند شرط اولیه تقویت جامعه مدنی است طرح درست مسئله ایران بیش از پاسخ های احتمالی به آن اهمیت دارد. دو رویکرد کلان را می توان درباره جامعه و دولت در ایران شناسایی کرد. در حالی که دولت گرایان بر نقش دولت و قوه هژمونیک آن تاکید می ورزند، جامعه‌گرایان بر روندهای درونی جامعه ایران از جمله حوزه مدنی، گروهبندی‌های اجتماعی و ساختار طبقاتی تاکید می ورزند. بر اساس آموزه های دو رویکرد تحت تاثیر انقلاب مشروطیت در طی یکصد سال گذشته پرسش اصلی در ادبیات سیاسی ایران این بوده است که چگونه و از چه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۰ مقابله با فساد و فقر : فساد و ساختار سیاسی

فساد و ساختار سیاسی  دموکراسی‌هایی که بر بنیادهای قانونی نیرومندی بنا شده‌اند، چهارچوب استواری برای فعالیت اقتصادی فراهم می‌سازند. با وجود این، برای اینکه این چارچوب کارکرد مؤثری داشته باشد، سیاستمداران باید در پی انتخاب شدن مجدد باشند و باید درباره احتمال انتخاب مجددشان نامطمئن باشند، اما نه خیلی نامطمئن. این وضعیت به یک «پارادوکس ثبات» منجر می‌شود. اطمینان زیاد به تصدی دوباره موقعیت‌شان می‌تواند برنامه‌ها را بیشتر بر هم بزند. عدم اطمینان زیاد هم می‌تواند همان تأثیر را داشته باشد. استحکام محیط سیاسی رقابتی احتمال خطر را افزایش و احتمال فساد را کاهش می‌دهد. یک نظام سیاسی رقابتی می‌تواند ... مطالعه بیشتر

حرکت مکزیک به سمت توسعه

هواداران حزب نهادی انقلابی مکزیک در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۲ زمینه بازارهای مالی پیش از انقلاب هابر (۱۹۹۱) در مقایسه روند توسعه برزیل و مکزیک اشاره می‌کند دلیل اینکه این دو کشور پس از ۱۸۹۰ مسیرهای بسیار متفاوتی را پیش گرفتند، می‌تواند این باشد که توسعه سیاسی نه تنها بر سیاست‌های تنظیم مقررات حکومتی تأثیر  داشته است بلکه  بر فضای نهادی سرمایه‌گذاری نیز اثر گذاشته است. اقتصاد سیاسی بسته‌تر در دوران دیکتاتوری دیاز[ii] از توسعه بازارهای مالی مشابه با برزیل جلوگیری کرد. در تضاد با انقلاب نسبتاً مسالمت‌آمیز سال ۱۸۸۹ برزیل، ماهیت خشونت‌آمیز و طولانی مدت انقلابی که موجب ... مطالعه بیشتر
مقاله تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع در خانواده

دوراهی اجتماعی مساوی با تعارض منافع در مقاله فوق تعریف دوراهی اجتماعی چنین آمده است: «موقعیتی است که در آن بین خواسته‌های فردی و خواسته‌های جمعی، تعارض رخ می‌دهد». باز در تعریفی دیگر «دوراهیی موقعیتی بیان شده است که در آن هر کنشگری عضو یک گروه یا جامعه در آن موقعیت با دو گزینه رو به رو است و باید یکی را انتخاب کند. این انتخاب یا همیارانه یا غیر همیارانه است». هرچند این مفهوم از نظریه‌هایی نظیر، نظریه اخلاق مراقبت، نظریه نقش‌های اجتماعی و نظریه انتخاب عقلانی برگرفته شده است، اما با وجود تعاریفی که ارائه شده است، دوراهی ... مطالعه بیشتر
ماهیت نظام سلامت

اخلاق پزشکی و تعارض منافع

ماهیت نظام سلامت نظام سلامت شامل مواردی چون: بیماری، درمان، داروسازی و داروشناسی، ادوات و تجهیزات پزشکی، ابنیه و اعیان مرتبط با بهداشت و درمان، اقتصاد در بهداشت و درمان، نظام پیشگیری، حمایت و نگه‌داری، حوزه‌های بهزیستی و توان بخشی، آزمایشگاه‌ها و … است. پس به تبع این تعریف بیمار نیز امروزه تبدیل به متقاضی خدمات درمانی شده است که مفهومی بس موسع‌تر از پیش است. اما مسئله اساسی این مقاله در واقع تعارض اخلاق پزشکی با قوانین این حوزه است. البته در بیان این تعارض‌ها تنها به بروز مصداق تعارض بسنده شده و توضیح تفصیلی‌تری را به همراه ندارد. ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع پزشکی

راهکارها شش‌گانه مدیریت تعارض منافع در پزشکی

تبارشناسی تعارض منافع در دانش پزشکی موضوع تعارض منافع در متون پزشکی در دهه ۱۹۸۰ مورد توجه جدی قرار گرفت. مطالعات صورت گرفته طیف وسیعی از تعارضات را شرح داده‌اند که پزشکان، محققان پزشکی و مؤسسات پزشکی را درگیر می‌کند. طبق تعریفی که آقای تامپسون ارائه داده است، «تعارض منافع شامل حالاتی می‌شود که در آن قضاوت حرفه‌ای راجع به یک منفعت اولیه یا اصلی (مانند رفاه بیمار و اعتبار یک تحقیق) بی جهت و ناروا تحت تأثیر یک منفعت ثانویه یا فرعی (مانند بهره مالی) قرار می‌گیرد.» از نگاه این مقاله به‌طورکلی تعارض منافع در حرفه‌ی سلامت، غالباً وقتی ... مطالعه بیشتر