طرح‌ها و پروژه‌ها

مقابله با حقوق‌های نجومی

سرگذشت نجومی بگیران: راهکار سیستماتیک مقابله با حقوق‌های نجومی

بعد از افشای حقوق‌های نامتعارف در سال ۱۳۹۵، مسئولان راه‌های متعددی را برای جلوگیری از وقوع پرداخت حقوق‌های نجومی پیشنهاد کردند و برخی نیز گفتند پرداخت این حقوق‌های بالا دوباره اتفاق نخواهد افتاد اما بعد از گذشت چند سال، باز هم افشاگری‌های مجدد فیش‌های نجومی تکرار شد چون به دلیل تعدد برداشت از قوانین، عدم وجود قواعد نظام‌یافته حقوقی و مالی، سردرگمی در نظارت منابع درآمد، معضلات حسابرسی و عدم پرداخت‌های متمرکز دستمزد و پاداش‌ها راه نجومی‌بگیران همچنان باز است. در نتیجه این فیش‌های نجومی باز هم پرداخت می‌شود ولی رسانه‌ای نمی‌شود. پس تنها راه حل مقابله با چنین پرداخت‌های ... مطالعه بیشتر

راه‌‌حل منازعات سیاسی

احمد غلامی: در شرایط کنونی ایران به  نظر می رسد یافتن یا حتی جست وجوی نقطه اتصالی بین امر اجتماعی و امر سیاسی چندان کار آسانی نباشد؛ آن هم در شرایطی که در گفتمان سیاسی مسلط کاربرد امر اجتماعی به مفهومی برای سیاست زدایی از جامعه تقلیل پیدا کرده است. در صورتی که امر اجتماعی را می توان امتداد امر سیاسی دانست که تنش ها و منازعات سیاسی را کاهش می دهد؛ تنش هایی که در برخی از موارد به نتیجه مطلوبی نمی رسند و از قضا به تحدید فضای دموکراتیک در جامعه منجر می شوند. با این اوصاف، آیا ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۸ مقابله با فساد و فقر: حاشیه‌نشین‌ها و تله فضایی فقر

حاشیه‌نشین‌ها و تله فضایی فقر گاه تصور می‌شود مسئولیت اسکان جمعیت ۱۸ تا ۲۰ میلیونی در مناطق حاشیه‌ای شهرها و بافت‌های فرسوده، بر عهده خود آن‌ها است و این وضعیت، محصول انتخاب طبیعی آن‌ها و حاصل فرهنگ این گروه اجتماعی(فرهنگ فقر) است. درحالی‌که فقر، مقوله‌ای سیاسی-اقتصادی است و حاصل سازوکار نظام‌ها و نهادهای حاکم بر جامعه است. تبلور فضایی این سازوکار، محروم ماندن کم‌درآمدها از داشتن سرپناه و مسکن است. اقتصادسیاسی به ما می‌آموزد تا در تحلیل چرایی فقر و به‌ویژه نابرابری، بر نقش منافع تأکید کرده و کارکرد نهادهای حاضر در قدرت را واکاوی کنیم؛ زیرا همواره تلاش گروه‌هایی ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۷ مقابله با فساد و فقر: حاشیه‌نشینی و فقر

حاشیه‌نشینی و فقر این روزها بار معنایی حاشیه‌نشینی و حاشیه‌نشینان دچار تغییرات اساسی شده است. تا پیش از اعتراضات آبان اغلب تصور می‌شد حاشیه‌نشینان مردمی فقیر و منفعل هستند که شایسته لطف و عنایت دولت و مردم نیکوکار می‌باشند. اما امروز همه باور دارند که حاشیه‌نشینان نیروی اجتماعی بالقوه‌ای محسوب می‌شوند که می‌توانند در هر بزنگاه کل معادلات جامعه ایران را درهم ریزند. با این تغییر نگرش، شناخت ماهیت مناطق اسکان غیررسمی و گروه‌های حاشیه‌نشین و نابرخوردار از اهمیت بسیار برخوردار است. در مناطق حاشیه‌نشین چهره فقر شدیداً نمایان است و میزان زادوولد و مرگ‌ومیر کودکان و نوزادان، ناهنجاری‌ها و ... مطالعه بیشتر
بستر توسعه

سیاست مرکزمحور قربانی می‌گیرد

تعارض منافع همان‌طورکه می‌تواند پرتگاهی برای فساد باشد، می‌تواند مانعی در مسیر توسعه حقیقی و همه‌جانبه نیز باشد. تعارض میان منافع ملی و محلی که گاه عمدی و گاه ناخواسته اتفاق می‌افتد، سطوح و اشکال متفاوتی دارد؛ از پروژه‌های عمرانی‌ای که برای قرارگرفتن در خدمت منافع ملی، محلی‌ها را به حاشیه می‌کشاند، تا انتخاباتی که به واسطه آن، هر نماینده سعی دارد تکه بزرگ‌تری از کیک اقتصاد را به مردم حوزه انتخابیه خود اختصاص دهد، حتی اگر کسب رأی مردم آن محل به قیمت آسیب و هدررفت منابع ملی تمام شود. حبیب جباری، کارشناس و تحلیلگر اقتصادی و اجتماعی، با ... مطالعه بیشتر
خصولتی‌ها

قبضه نظام بانکی توسط خصولتی‌ها

اقتصاد رفاقتی فرصت بزرگی را برای خصولتی‌ها ایجاد کرده است تا با دسترسی به امکانات بانکی ره صدساله دیگران را یک‌شبه طی کنند. خصولتی‌ها که بخش قابل توجهی از سهام بانک‌ها را در دست دارند، قادر هستند منابع بانکی را به اشکال مختلف در خدمت منافعشان قرار دهند، حتی اگر این منافع در تعارض با منافع عموم باشد. در ضمن حتی اگر این سهام را هم در نظر نگیریم، قادرند با نفوذشان بانک‌ها را تحت فشار گذاشته و به‌آسانی اعتبارات بانکی با نرخ‌های ترجیحی بگیرند که اکثر مواقع هم به علت نبود نظارت، اعتبارات در جای دیگری مصرف می‌شود و ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۶مقابله با فساد و فقر: فقدان استراتژی فقرزدایی و مهجوریت دانشگاه

ضرورت تعامل دستگاه‌های اجرایی با دانشگاه‌ها فقدان استراتژی فقرزدایی و مهجوریت دانشگاه شرایط لازم جهت انعکاس مطالعات فقر در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی مسئله ارتباط دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی با مراکز برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری یکی از موضوعات چالشی است که تقریباً در همه حوزه‌های سیاست‌گذاری موضوعیت دارد. در یک دید کلان به فعالیت‌های دانشگاهی ایران می‌توان تأیید کرد که بخش مهمی از فعالیت‌ها از جمله تدوین پایان‌نامه‌ها و مقالات علمی، ارتباط تعریف شده‌ای با نیازهای سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی ندارد. در واقع این طور به نظر می‌رسد که نفس تدوین مقاله‌ها یا پایان‌نامه‌ها فارغ از اینکه معطوف به مسأله‌ای واقعی باشد، در ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۵ مقابله با فساد و فقر: حاشیه یا متن فقر

حاشیه یا متن فقر در پی وقوع اعتراضات آبان‌ماه علیه افزایش قیمت بنزین، توجه زیادی معطوف حاشیه شهرها و مناطق اسکان غیر رسمی شد. اگرچه به دشواری بتوان معترضان را منحصر به ساکنان مناطق حاشیه‌نشین دانست، اما گزارش‌های اولیه مقامات مسئول از جمله وزیر کشور نشان می‌دهد بخش بزرگی از اعتراضات در این مناطق رخ داده است. بر این اساس، شناخت ویژگی‌های مناطق اسکان غیر رسمی و تهیدستان ساکن این مناطق از اهمیت برخوردار است. بر اساس گزارش سازمان ملل، در جهان از هر شش نفر یک نفر در زاغه‌ها زندگی می‌کنند و بدون عمل مشترک دولت‌ها و مشارکت ساکنان، ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۴ مقابله با فساد و فقر : خشونت و فقر

خشونت و فقر گزارش‌ها درمورد خشونت نشان می‌دهد به جز قتل، سایر انواع خشونت طی سال‌های اخیر روند فزاینده‌ای داشته‌اند. برای مثال اگرچه طی سه دهه اخیر موارد وقوع خودکشی منجر به مرگ، روند روبه افزایش داشته اما از سال۱۳۹۰ این روند شتاب بیشتری داشته است. بنا بر برخی گزارش‌ها، موارد وقوع زدوخورد و دعوا در فضای عمومی نیز افزایش یافته است. حتی تعداد و نسبت موارد گزارش‌شده خشونت علیه زنان و کودکان در محاکم قضایی، روند روبه افزایش داشته است. مطالعات متعدد حاکی از ارتباط معنادار و مستقیم بین فقر و خشونت است. انواع مختلف خشونت می‌تواند رفاه اقتصادی ... مطالعه بیشتر

حل مشکلات کنونی نیازمند بازتعریف رابطه دولت و جامعه است

سال ۱۳۹۳ وزارت امور اقتصاد و دارایی گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد شاخص رفاه اجتماعی مطابق الگوی پیشنهادی آمارتیاسن، از سال ۱۳۸۶ روند نزولی آغاز کرده است. با توجه به اتفاقات سال‌های اخیر اعم از تحریم‌ها و نیز سقوط شدید ارزش ریال، قطعاً وضعیت این شاخص در سال‌های اخیر نه‌تنها بهبود نداشته که بدتر هم شده است. شما به‌عنوان یکی از مسئولان حوزه رفاه اجتماعی و مقابله با فقر، مهمترین راهکار برای افزایش رفاه عمومی و کاهش فقر را چه می‌دانید و اقدامات معاونت رفاهی وزارت کار به عنوان متولی این موضوع، در این حوزه کدامند؟  پرسش شما را ... مطالعه بیشتر

حقوق‌های نجومی و راهکارهای مقابله با آن

افشاگری‌های مالی به خصوص برای مدیران سازمان‌های دولتی، امر جدیدی نیست. در مقاطع مختلفی از تاریخ، افشاگری‌های مالی با مخاطب قرار دادن افکار عمومی به سرعت به مسئله‌ای سیاسی بدل شده است، اما به ندرت راهکار کارشناسی برای حل خاستگاه و ریشه‌های این مسائل تعبیه شده است. یکی از برهه‌های تاریخی ایران در افشاگری‌های مالی مربوط به انتشار حقوق‌های مدیران در سال ۱۳۹۵ بود که به پرونده «حقوق‌های نجومی» معروف شد. شکل‌گیری این موج بی‌سابقه از افشاگری با وجود دسترسی اکثریت مردم به شبکه‌ها و فضای مجازی بیش از پیش به عنوان دغدغه افکار عمومی مطرح شده و روند تاریخی ... مطالعه بیشتر
خشونت و نظام‌های اجتماعی

خشونت و نظام‌های اجتماعی: درس هایی برای توسعه

بری واینگاست استاد علوم سیاسی دانشگاه استنفورد است. پژوهش‌های او بر بنیان‌های سیاسی بازارها، اصلاحات اقتصادی و تنظیم مقررات تمرکز دارند. واینگاست نوشته‌های زیادی در مورد مشکلات مربوط به اقتصاد سیاسیِ توسعه، نهادهای قانونی، حاکمیت قانون و دموکراسی دارد. او در این ویدیو در مورد رابطه بین ساختارهای اقتصادی و ظرفیت‌های ایجاد خشونت در جوامع مختلف توضیح می‌دهد. واینگاست کنترل خشونت را مساله‌ای اساسی در مسیر توسعه اقتصادی و سیاسی می‌داند. مطالب مرتبط: کرونا، شوم‌ترین هراس هایک توسعه در مسیر اصلاح دولت و اقتصاد تخصصی گفت‌وگوی انتقادی بر سر تقویت ظرفیت‌های دولت حرکت مکزیک به سمت توسعه حکمرانی و خشونت ... مطالعه بیشتر

توسعه در مسیر اصلاح دولت و اقتصاد تخصصی

این مقاله توسعه را به این صورت تعریف می‌کند: ایجاد یک اقتصاد پیچیده‌تر که عملکرد آن توسط خشونت سیاسی به طور جدی مختل می‌شود. بنابراین کوکس و همکارانش برای سنجش توسعه اقتصادی به جای استفاده از سرانه تولید ناخالص داخلی از شاخص پیچیدگی اقتصادی[۲] استفاده می‌کنند. آنان دریافته‌اند که پیچیدگی اقتصادی به شدت از وقوع درگیری‌های خشونت‌آمیز جلوگیری خواهد کرد و حتی عاملی است که سرانه تولید ناخالص داخلی و نمره پولیتی۲ [۳](شاخص رایجی برای دموکراسی) را کنترل می‌کند. علاوه بر این، پیچیدگی اقتصادی کافی باعث امکان‌پذیر شدن ایجاد حکومتی می‌شود که برای حل مشکل خشونت به محدود ساختن دسترسی ... مطالعه بیشتر

گفت‌وگوی انتقادی بر سر تقویت ظرفیت‌های دولت

بویکس: در دهه ۱۹۶۰ که علوم اجتماعی رشد کردند و به شکل‌های نظری و روش‌شناسی امروزین خود درآمدند، دو کتاب بر مطالعات سیاست تطبیقی تاثیری جدی داشتند: ریشه‌های اجتماعی دیکتاتوری و دموکراسی[iv] نوشته برینگتون مور (۱۹۶۶) و نظم سیاسی در جوامع دستخوش تغییر[v] نوشته ساموئل هانتینگتون (۱۹۶۸). فرانسیس فوکویاما در کتاب جدید خود از برنامه پژوهشی هر دوی این پژوهشگران الهام می‌گیرد و آن‌ها را بسط می‌دهد. البته تمرکز اصلی او بر برنامه پژوهشی هانتینگتون است. این انتخاب فوکویاما معقول به نظر می‌رسد. در دهه‌های گذشته، مطالعه‌ی رژیم‌های سیاسی و گذارهای سیاسی به شدت پیشرفت کرده است. با این وجود، ... مطالعه بیشتر
حمایتگری چیست؟ - مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

حرکت از برنامه ریزی به سوی تغییر

حمایتگری چیست؟ حمایتگر کیست؟ کسی است که به طور آشکارا نسبت به مسائل ویژه و خط مشی‌هایی، حمایت‌ها یا توصیه‌هایی می‌کند و باتوجه به مسئله‌ای یا از طرف افرادی مطالباتی را مطرح می‌کند. یونیسف نیز سازمانی است که برای مدت طولانی در حوزه کودکان و زنان حمایتگری می‌کند و براساس تجربیات و فعالیت‌هایشان، حمایتگری را چنین تعریف کرده‌اند: حمایتگری چیست؟ یک فرایند عمدی و از پیش طراحی شده مبتنی بر شواهدی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر روی تصمیم‌گیرندگان، ذی‌نفعان و مخاطبان تاثیرگذار است و برای حمایت و فعالیت‌های مشارکتی برای دستیابی به حقوق زنان و کودکان اجرا ... مطالعه بیشتر
حمایت‌گری اجتماعی

حمایت‌گری اجتماعی به مثابه راهبرد تغییر

حمایت گری اجتماعی همواره یکی از راه های اصلی مشارکت سازمان های جامعه مدنی در فرایند سیاست گذاری بوده است. سیاست گذاری باز به عنوان یک رویکرد طرح مسئله و پاسخ به آن در درون جامعه و شبکه ذی نفعان را یکی از الزامات اصلی موفقیت حکمرانی در جهان مدرن می داند. بنابراین سازمان های غیردولتی و دولتی برای طرح یک مسئله در نظام سیاست گذاری و پیشبرد پیشنهادات خود از ابزارهای مختلفی چون رسانه ها، تحقیقات، گردهمایی و غیره استفاده می کنند. اما سوال آن است که حمایت طلبی برای هر موضوعی منجر به موفقیت می شود؟ ویژگی های ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۳۳ مقابله با فساد و فقر : تأثیر نابرابر فساد بر فرادستان و فرودستان

تأثیر نابرابر فساد بر فرادستان و فرودستان شهروندان مرفه که از خدمات دولتی برای تأمین پیش‌نیازهای ورود به بازار استفاده می‌کنند، باید برای این خدمات رشوه بدهند و بنابراین فساد را به‌منزله‌ی یک هزینه‌ی اقتصادی لمس می‌کنند. در مقابل، شهروندان فقیر برای جبران دسترسی کم به خدمات دولتی و برای تأمین نیازهای اساسی خود، ناچارند وارد چرخه فساد و پرداخت رشوه شوند. به همین دلیل، برای فقرایی که از طرق عادی و سالم به این خدمات و کمک‌ها دسترسی ندارند، تأمین این نیازها بسیار هزینه‌بر می‌شود و تهدیدکننده‌ی حیات‌شان خواهد بود. شهروندان فقیر به سادگی نمی‌توانند نیازهای اساسی خود را ... مطالعه بیشتر
اعطای تسهیلات از ستاد تسهیل

دستور اعطای تسهیلات از ستاد تسهیل

در کنار وام‌هایی که از سوی خود بانک‌ها و با اختیار آنان به افراد داده می‌شود و زمینه‌ تعارض منافع را برای مدیران شبکه بانکی فراهم می‌کند، وام‌هایی که از منابع تخصیصی و به صورت سفارشی داده می‌شوند نیز قادر هستند بستر خوبی برای فساد باشند. جاسم گرامی، وکیل دادگستری و کارشناس حقوقی اداره کل حقوقی بانک کشاورزی، به توضیح این جریان در اکثر پرونده‌های بدهی بانکی می‌پردازد و خاطر‌نشان می‌‎کند این وام‌ها به‌راحتی می‌توانند در مرحله صدور مصوبه اولیه، نهادهای خارج از بانک ازجمله نمایندگان مجلس را در موقعیت سفارش و تعارض منافع قرار دهند و دست آخر نیز ... مطالعه بیشتر

ترویج‌گر مناسب چه ویژگی‌هایی دارد؟

میتوان گفت در بسیاری از کشورها، سازمان‌های غیردولتی، بخش ویژه‌ای برای فعالیت‌های ترویجی دارند و برای هدایت این فعالیت‌ها یک جایگاه شغلی تعریف کرده‌اند. از این‌رو، ترویج و حمایت‌گری در حیطه‌های مختلف طیف گسترده‌ای از مشاغل و فعالیت‌ها را در برمی‌گیرد؛ از فعالیت‌های حقوقی و سیاست‌گذاری گرفته تا کار با رسانه‌ها و برگزاری کارزارهای آگاه‌سازی. ترویج‌گران چه می‌کنند؟ تحقیق درباره موضوع مورد حمایت و تدوین و چاپ آنها، ارتباط با سازمان‌های ذی‌نفع در جهت همکاری و تشکیل ائتلاف‌ها، برگزاری کارزارهای اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی، جذب حمایت مالی، برنامه‌ریزی برای رویدادهای مختلف، همکاری با رسانه‌ها در جهت پیشبرد اهداف طرح حمایت‌طلبی و ... مطالعه بیشتر

ائتلاف‌ها در مسیر دستیابی به اصلاح

همکاری بین سازمانی و تشکیل ائتلاف و شبکه‌سازی به خصوص  برای انجام فعالیت‌های حمایت و ترویج‌گری یکی از مصداق‌های این ضرب‌المثل نیجریه‌ای است. سازمان‌های مردم‌نهاد به صورت انفرادی و تنها قدرت کمتری برای تاثیرگذاری بر سیاست‌های عمومی و همچنین تغییر رفتار دارند و ائتلاف‌های سازمانی می‌توانند هم صدای آن‌ها را بهتر به گوش جامعه، سیاستگذاران و ذی‌نفعان برساند و هم دامنه و عمق فعالیت را گسترش دهد. اما همیشه تشکیل ائتلاف چاره‌ساز نیست. سازمان‌های مردم‌نهاد باید در ابتدا یک ارزیابی استراتژیک از برنامه خود، انتظاراتی که دارند و همچنین هزینه‌ها و فایده‌های ائتلاف را ارزیابی و بعد تصمیم‌بگیرند که آیا ... مطالعه بیشتر