محمد ملکی

حاکمیت پاسخگو و جامعه مطالبه گر

آنونس همایش دانشجویی شفافیت، حاکمیت پاسخگو، جامعه مطالبه گر

همایش «شفافیت، حاکمیت پاسخگو و جامعه مطالبه گر» با حضور شمار قابل توجهی از اساتید دانشگاه، چهره های فکری، فعالان مدنی و مسئولان دولتی اردیبهشت در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. این همایش در قالب سه پنل ـ میزگرد با عنوان «مبارزه علیه فساد، از مطالبات جامعه مدنی تا الزامات دولت»، «کارکردهای جامعه مدنی در مبارزه با فساد» و « لزوم شفافیت و مبارزه با فساد در فرایند توسعه ایران» با ۱۳ سخنران برگزار شد. مطالب مرتبط: محمدجواد روح : مسئله اصلی در بحث شفافیت عدم موازنه قدرت است احمد میدری: ضرورت همکاری مشترک بین فعالین ... مطالعه بیشتر
شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل

خلاصه پنل توانمندسازی حاکمیت و جامعه : شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل

پنل تخصصی “توانمندسازی حاکمیت و جامعه : شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل” مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه ۱۴ بهمن ۱۳۹۷ – مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما حاضران: محمود صادقی (رییس فراکسیون شفاف‌سازی مجلس) احمد میدری (معاونت رفاه اجتماعی) محمدهادی سبحانیان(مشاور اقتصادی مرکز پژوهشها) حسن عابدی جعفری (مرکز توسعه فراگیر سلامت اداری و مبارزه با فساد) مجتبی امیری(هسته پژوهشی سلامت اداری و مبارزه با فساد دانشگاه تهران) میثم پیله فروش(دیده‌بان شفافیت و عدالت) محمدحسین خانی( شفافیت برای ایران) مطالب مرتبط: محمدهادی سبحانیان: دولت نمی‌داند چقدر حقوق و دستمزد می‌دهد محمود صادقی: فرآیند بودجه نویسی غیرشفاف است بهاره آورین: شفافیت بودجه یعنی ... مطالعه بیشتر

میدری: شاه گفت فساد اداری مرا از پا درآورد

نشست تخصصی چالش‌های سیاست‌گذاری اجتماعی در ایران است  صبح روز یکشنبه ۷ بهمن ۹۷ در سالن شهید رجایی وزارت کشور برگزار شد. لزوم ویرایش نظام سیاسی و اجتماعی در این نشست معاون رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی سخنان خود را پیرامون لزوما اصلاح فساد اداری مطرح کرد و گفت: «راهکار اصلاح فساد اداری در گرو ویرایش نظام سیاسی و اجتماعی کشور است و هیچ اصلاحی بدون اصلاح سیستم اداری امکان‌پذیر نیست. سیاست‌های اجتماعی و کیفیت آنها بستگی به نظام اداری دارد که در ایران به دلایل مختلف ازجمله تعارض میان دستگاه‌ها ناکارآمد است». احمد میدری در ادامه افزود: ... مطالعه بیشتر

احیای حیات سیاسی با نقش‌آفرینی احزاب

ساختار دولت‌-ملت‌ها پدیده‌ای نوظهور است که شاید سابقه آن به صد تا ۱۵۰ سال گذشته بازنگردد. در همین بازه زمانی نیز تعدادی از آنها از بین رفته‌اند؛ مانند جمهوری آذربایجان یا ارمنستان که در دوره‌ای ایجاد شدند و سپس از بین رفتند و دوباره با تشکیل اتحاد جماهیر شوروی تشکیل شدند. بنابراین زمان زیادی نیست که مفهوم دولت-‌‌ملت ایجاد شده است. حال باید دید احزاب در روند تشکیل و حفظ دولت-‌ملت‌ها چه نقشی داشته‌اند. من در این مجال، دو کشور را انتخاب کرده‌ام که به نظرم می‌توانند از جذابیت لازم برخوردار باشند؛ نخست آلمان که یکی از متأخرترین دولت-‌ملت‌هاست و ... مطالعه بیشتر

الزام گفتمان ملی توسعه

محسن رنانی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان در سخنانی اظهار کرد: چرا ما اینجاییم؟ چون باید اینجا باشیم و البته نیم قرن دیر به اینجا آمده‌ایم. ما ۷۰ سال است در حال برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های توسعه هستیم، اما هنوز مجمعی از نخبگان برای هم‌افزایی اندیشه توسعه نداریم. ما همه حوزه‌ها را رونق دادیم؛ انواع جشنواره‌های فرهنگی و هنری و ورزشی را راه‌اندازی کردیم؛ جشنواره کتاب، جشنواره سینما،‌ جشنواره صنعت،‌ جشنواره‌های ورزشی و نظایر آنها را داریم، اما در حوزه توسعه که این همه برای آن هزینه کرده‌ایم و بخش اعظم منابع ملی خود را برای رسیدن به آن نابود کرده‌ایم، ... مطالعه بیشتر

همبستگی، امید و تاب‌آوری باید ترمیم شود

راه رسیدن به موفقیت‌های کوچک محمد فاضلی، جامعه‌شناس با بیان اینکه امید یک اراده ذهنی و عینی برای رسیدن به اهداف واقع‌بینانه است، گفت: اهداف واقع‌بینانه با خوش‌بینی و خوش‌خیالی تفاوت زیادی دارند وقتی درباره خوش‌بینی و خوش‌خیالی صحبت می‌کنیم چیزهایی را تصور می‌کنیم که از تصور کردن آنها لذت می‌بریم اما راهی به دنیای واقعیت ندارند؛ مثلا آدم‌ها در خیال خودشان تصوری از خانه، شغل، همسر و… دارند که بخش زیادی از عمرشان به این خیالات می‌گذرد. محمد فاضلی ادامه داد:‌ اما وقتی از امید صحبت می‌کنیم یعنی اراده عینی و ذهنی به سمت اهداف واقع‌بینانه است و وقتی ... مطالعه بیشتر

قانون در چرخه بوروکراسی ناکارآمد

مرکز پژوهش‌های مجلس اخیرا گزارشی با عنوان «چگونه بوروکراسی ناکارآمد مانع اجرای قانون می‌شود؟» (شماره ۱۶۰۶۸- شهریور ۱۳۹۷) منتشر کرده که متضمن تصویری گویا از علل ناکارآمدی و غیراثربخشی ساختار نظام اداری بر مدار حکومت قانون است. این گزارش ازآن‌رو حائز اهمیت وافر است که بر آسیب‌شناسی نهادی و تحلیل رفتاری تمشیت امر عمومی در کشور متمرکز است. یکی از مهم‌ترین تأکیدهای گزارش مذکور این است که درک مراتب حکمرانی خوب در ایران، جز با محوریت حاکمیت قانون و رعایت حقوق شهروندی در یک نظام اداری توانمند، منعطف، چابک و اثربخش در مسیر خیر عمومی، متصور نیست. خروجی یک نظام ... مطالعه بیشتر

حکمرانی شبکه‌ای: حاکمیت تنظیم‌گر و تسهیل‌گر

در حقیقت حکمرانی شبکه‌ای یک چارچوب تحلیلی برای درک و تنظیم رابطه میان بازیگران برای مواجهه با مسائل چند وجهی و پیچیده در فرایند سیاستگذاری و اداره امور عمومی است. در حکمرانی شبکه ای، نقش حاکمیت تبدیل می‌شود به نقش «تنظیم‌کننده و تسهیل‌کننده» و نه کنترل کننده و دستور دهنده. دولت باید بتواند در شبکه ارتباطی بازیگران مختلف دولتی و خصوصی تنظیم‌گر و تسهیل‌گر خوبی باشد. از ویژگی‌های حکمرانی شبکه‌ای آن است که از یک طرف دیگر فرایند اداره کردن به شکل بالا به پایین و سلسله مراتبی امکان پذیر نیست و از طرف دیگر بازیگران (نهادهای مختلف جامعه) به ... مطالعه بیشتر

در اهمیت نظریه توانمندسازی حاکمیت و جامعه

موضوع توانمندسازی حاکمیت و جامعه از دو منظر مورد علاقه من است نخست به عنوان یک پژوهشگر اقتصادی و دوم به عنوان سیاست گذار رفاه اجتماعی. از منظر نخست نظریه توانمندسازی حاکمیت و جامعه بخش کاربردی نظریه اقتصاد نهادگراست. اقتصاددانان نهادگرا کیفیت نهادها از جمله کیفیت حکومت، کیفیت جامعه و کیفیت بازار را عامل تعیین کننده وضعیت کوتاه‌مدت و بلندمدت اقتصادی می‌دانند. نظریه توانمندسازی حاکمیت چارچوبی است برای بهبود کیفیت نهادها بویژه دو نهاد مهم حاکمیت و جامعه. این نظریه راهکاری ارائه می‌دهد که چگونه می‌توان ظرفیت‌های حاکمیت و جامعه را بهبود بخشید.  ایجاد شبکه‌های اصلاحی توصیه اصلی نظریه توانمندسازی ... مطالعه بیشتر

تدبیرِ تغییر

سیستم‌های حکمرانی ملی در جهان متغیر کنونی برای آنکه بر پایداری واحدهای جغرافیایی ـ سیاسی تحت کنترل و تنظیم خود بیافرینند، گریزی از حرکت به سوی سیستم‌های حکمرانی تطبیقی ندارند. سیستم‌هایی که بتوانند برای بهبود جایگاه واحدهای ملی تحت کنترل و تنظیم خود در فضای حالت  پایداری، نحوه عملکرد و حتی ساختار خود را تغییر دهند. اصرار بر حفظ ساختارهای کهنه سیستم‌های حکمرانی در جهان متغیر کنونی، از آن رو که این ساختارها از پاسخ‌گویی به نیازها و مسائل نوظهور واحدهای ملی ناتوان‌اند، تنها بر شدت و عمق ناپایداری‌های پیش روی این واحدها خواهد افزود. هم‌اکنون و در شرایط فعلی ... مطالعه بیشتر
Placeholder

مبارزه مردمی با فساد

در بحث فساد آنچه با کل جامعه سر و کار دارد “پیشگیری ورزی” است به این معنا که چگونه انجام فساد را دشوار و پرخطر کنیم و از آن جاذبه‌­زدایی کنیم. این الگویی است که در مورد همه جرایم می‌توان از آن پیروی کرد. در واقع با این کار انگیزه­‌ها را برای رفتن به سمت آن جرم کاهش می­دهیم. باید تدابیری اندیشید که فرد هنگام هزینه-فایده انجام جرم هزینه را بسیار بیشتر بداند و به سمت ارتکاب جرم نرود. مثلا با افزایش احتمال دستگیری یا از طریق حذف ارتباطات رو در رو که زمینه رد و بدل رشوه را زیاد ... مطالعه بیشتر

قابلیت‌سازی حکومت برای اصلاحات اداری: رویکرد «انطباق تکرارشونده مساله-محور»

بیشتر کشورهای در حال توسعه، ده‌ها سال است که برای رسیدن به ارتقای سطح زندگی و شاخص‌های رفاهی خود و نزدیک شدن به سطح توسعه کشورهای ثروتمند تلاش می‌کنند با اینحال مرتب شکست می‌خورند. به بیان دیگر مشکلات و بیماری‌های توسعه‌ای به شکلی ماندگار و مزمن درآمده‌اند و گویی قابل حل نیستند. اقتصاد ایران هم در چند دهه گذشته با وجود پیشرفت‌های متناوب، همچنان با مشکلات ساختاری گوناگون مانند اقتصاد وابسته به نفت، رشد اقتصادی ناکافی و نابرابر، سرمایه‌گذاری ناچیز و بی‌کیفیت، نظام اداری ناکارامد و فسادزده، تخصیص‌های بودجه‌ای غیرتوسعه‌ای، تحقیق و توسعه اندک، و غیر آن روبرو است. جالب ... مطالعه بیشتر
بحران اقتصادي

چگونه سیاست‌های رفاهی به کمک عبور از بحران اقتصادی آمده است؟

مرجان نمازی، محمد بیکران‌بهشت با بررسی تجربه‌های مختلف بحران‌های اقتصادی در یک قرن گذشته، به‌طورکلی می‌توان دو الگوی سیاست‌گذاری متفاوت را مشاهده کرد: ۱٫ سیاست‌های ریاضتی از طریق کاهش مخارج عمومی. این نوع سیاست‌ها با تأکید بر ناکارآمدی بنیادی دولت، اجرای دستورالعمل‌های اقتصادی نئولیبرال را در دستور کار قرار می‌دهد. بحران‌های اقتصادی از نظر مدافعان افراطی بازار آزاد بهترین فرصت برای اجرای سیاست‌های تعدیل ساختاری است، چراکه در چنین وضعیت‌هایی هم دولت را به‌دلیل فشارهای ناشی از کمبود درآمدها آماده عقب‌نشینی از مسئولیت‌های خود می‌بینند و هم جامعه را به‌دلیل وجود آگاهی عمومی نسبت به وقوع بحران، مستعد پذیرش شرایط ... مطالعه بیشتر

آشتی با مردم برای دفع ایران هراسی

دشواری های کشور مجموعه ای به هم پیچیده است و به راحتی قابل تفکیک و دسته بندی نیست. در گذشته به خصوص کسانی که در فضای مکتب واقع گرایی تنفس می کردند به راحتی عرصه سیاست داخلی و خارجی را از هم جدا می کردند و برای هر کدام نسخه ای می پیچیدند. امروز این کار به این راحتی امکان پذیر نیست. عرصه سیاست داخلی و خارجی بیش از هر زمان دیگری به هم پیوسته شده است. مرزها نفوذناپذیری خود را از دست داده اند و در کوچکترین مسائل داخلی ردپای عناصر خارجی دیده می شود. از سوی دیگر تحولات ... مطالعه بیشتر

علیه تحریم بین‌المللی، علیه گسیختگی اجتماعی

انسجام اجتماعی معرّف بنیان هویت‌های جمعی است. احساس تعلق اجتماعی، اعتماد و مسئولیت‌پذیری، و گرایش به همکاری و تعاون از مهم‌ترین نمودهای انسجام اجتماعی به‌شمار می‌آید. انسجام اجتماعی به ابعاد ارتباطی دلالت دارد که چهار حوزه اعتماد، هنجار‌ها و ارزش‌ها‌، شبکه‌ها، و هویت را شامل می‌شود و در هر چهار حوزه،  کم‌وکیف رابطه، نقش محوری و مرکزی را دارد. به عبارت دیگر انسجام اجتماعی در عرصۀ سیاست‌گذاری بیش از هر چیز سازۀ سرمایۀ اجتماعی را دربرمی‌گیرد. مهم‌ترین شاخص‌ها و زیرشاخص‌های انسجام اجتماعی عبارت‌اند از: اعتماد عمومی (اعتماد مردم به یکدیگر)، اعتماد نهادی (به دولت، نمایندگان، احزاب، اصناف و اتحادیه‌ها و ... مطالعه بیشتر

تله کاسبان تحریم

مقدمه نظام جمهوری اسلامی ایران به دلیل ماهیت ایدئولوژیک آن و اتکا به شعارهایی ازقبیل نه شرقی و نه غربی و روحیه استکبارستیزی که ترویج می‌کرد از همان بدو تاسیس از در چالش با ابرقدرت غرب درآمد. کشور امریکا نیز در همه سالهای پس از انقلاب اقدام به تحریم اقتصادی ایران کرد. در این میان کشورهای همسایه مانند ترکیه و امارات متحده عربی (به ویژه امیرنشین دبی) از چنین خلائی حداکثر استفاده را کرده و با ایفای نقش واسطه‌گری و صادرات مجدد به ایران، سودهای فراوانی نصیب اقتصادهای خود کردند. اگر اندازه اقتصاد امریکا را با اقتصاد ایران مقایسه کنیم ... مطالعه بیشتر

تحریم و رفاه اجتماعی

در عرصه سیاست‌های داخلی همواره و به ویژه در شرایط مواجهه با بحران‌های پولی و ارزی و یا تحریم تکیه بر اصول زیر ضرورت بیشتری می‌یابد: برقراری نظم و انضباط مالی اجرای برنامه‌های حمایتی ارتباط سازمان‌یافته با مردم برقراری نظم و انضباط مالی همانطور که جان زارت June Zarete نویسنده کتاب «جنگ خزانه‌داری» ” Treasury’s war” گفته است تحریم‌های آمریکا علیه ایران شیوه جدید جنگ اقتصادی است. ایستادگی و پیروزی در این نبرد به انضباط مالی و بودجه‌ای در کشور بستگی دارد. آنچه تاکنون موجب موفقیت آمریکا شده است، ضعف نظام مالی و بودجه‌ای ایران بوده است تا قدرت نظام ... مطالعه بیشتر

علاج واقعه قبل از وقوع

پیشینه موضوع هرچند اعطای اجازه تأسیس بانک‌های خصوصی از آغاز برنامه سوم و واگذاری سهام بانک‌های دولتی در اجرای قانون سیاست‌های اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی، زمینه مساعدی را برای شکل‌گیری بانک‌های جدید در کشور به وجود آورد، اما در غیاب نظارت بانک مرکزی و در حضور سرکوب مالی، بانکداری خصوصی در ایران به بیراهه رفت. به‌رغم گسترش سریع خدمات بانکی در این دوره، به دلیل فعالیت جزیره‌ای بانک‌ها و اعطای تسهیلات به شرکت‌های وابسته به خود، بازارهای مالی کشور عقب‌مانده و دسترسی خانوارها و بنگاه‌ها به اعتبارات بانکی محدود بوده است. واقعیت امر این است که بانک‌های خصوصی اساساً ... مطالعه بیشتر