تجربه انحراف‌های مثبت در مشکلات بودجه‌ای وزارت نفتمحمد ملکی۱۳۹۸-۱۱-۲۶یاسر میرزایی، مدیرکل بودجه و تامین منابع وزارت نفت، در چهارمین نشست از سلسله نشست های مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه که در ۱۶ بهمن ۹۸ در ساختمان مرکزی جهاد دانشگاهی تهران برگزار شد به تدوین برخی از تجربیاتش در وزارت نفت، با چارچوب ارائه شده در کتاب «توانمندسازی حکومت؛ شواهد، تحلیل، عمل» پرداخت. برنامۀ توانمندسازی حکومت در مرکز توسعۀ بین‌الملل دانشگاه هاروارد، نتایج تحقیقاتش در زمینۀ توانمندسازی اجرایی دولت را در مجموعه‌ای آموزشی، شامل کتاب مذکور، منتشر کرده و معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با همکاری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه، این مجموعه را به ... مطالعه بیشتر
شفافیت بودجه شرکت های دولتی یک گام به پیشمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۸-۱۰-۱۷بودجه شرکت‌های دولتی سه چهارم بودجه کشور است و بررسی دقیق این بودجه همواره یکی از دغدغه‌های نمایندگان مجلس بوده است. در فصل بررسی بودجه‌های سنواتی هیچ گاه مجلس فرصت کافی برای بررسی این قسمت از بودجه ارسالی دولت را نداشته است اما در قانون بودجه ۱۳۹۸ مجلس دولت را ملزم کرد که بودجه شرکت‌های دولتی در سال ۱۳۹۹ را پیش از ارسال لایحه بودجه ۹۹ به مجلس ارسال کند. دیوان محاسبات کشور از سوی مجلس مأموریت یافت این بودجه را بررسی و گزارش آن را تقدیم مجلس کند. به امید تکرار هر ساله این گزارش و شفافیت هر چه ... مطالعه بیشتر
سرگذشت نجومی بگیران: راهکار سیستماتیک مقابله با حقوق‌های نجومیراضیه شیخ رضایی۱۳۹۸-۰۹-۲۷بعد از افشای حقوق‌های نامتعارف در سال ۱۳۹۵، مسئولان راه‌های متعددی را برای جلوگیری از وقوع پرداخت حقوق‌های نجومی پیشنهاد کردند و برخی نیز گفتند پرداخت این حقوق‌های بالا دوباره اتفاق نخواهد افتاد اما بعد از گذشت چند سال، باز هم افشاگری‌های مجدد فیش‌های نجومی تکرار شد چون به دلیل تعدد برداشت از قوانین، عدم وجود قواعد نظام‌یافته حقوقی و مالی، سردرگمی در نظارت منابع درآمد، معضلات حسابرسی و عدم پرداخت‌های متمرکز دستمزد و پاداش‌ها راه نجومی‌بگیران همچنان باز است. در نتیجه این فیش‌های نجومی باز هم پرداخت می‌شود ولی رسانه‌ای نمی‌شود. پس تنها راه حل مقابله با چنین پرداخت‌های ... مطالعه بیشتر
حقوق‌های نجومی و راهکارهای مقابله با آنمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۸-۰۹-۰۲افشاگری‌های مالی به خصوص برای مدیران سازمان‌های دولتی، امر جدیدی نیست. در مقاطع مختلفی از تاریخ، افشاگری‌های مالی با مخاطب قرار دادن افکار عمومی به سرعت به مسئله‌ای سیاسی بدل شده است، اما به ندرت راهکار کارشناسی برای حل خاستگاه و ریشه‌های این مسائل تعبیه شده است. یکی از برهه‌های تاریخی ایران در افشاگری‌های مالی مربوط به انتشار حقوق‌های مدیران در سال ۱۳۹۵ بود که به پرونده «حقوق‌های نجومی» معروف شد. شکل‌گیری این موج بی‌سابقه از افشاگری با وجود دسترسی اکثریت مردم به شبکه‌ها و فضای مجازی بیش از پیش به عنوان دغدغه افکار عمومی مطرح شده و روند تاریخی ... مطالعه بیشتر
حساب کشی از شرکت های دولتی قبل از بودجهمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۸-۱۱امسال برای اولین‌بار قرار است بودجه شرکت‌های دولتی، بانک ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت قبل از ارائه لایحه بودجه به مجلس( ۱۵ آبان ماه) ارائه گردد. ماجرا از این قرار است که همواره در سال‌های گذشته شفافیت بودجه شرکت‌های دولتی و نهادهایی که به نحوی از بودجه عمومی استفاده می‌کنند مورد بحث و انتقاد بود و با این وجود از زمان ارائه لایحه بودجه تا تصویب آن فرصت چندانی برای بررسی دقیق بودجه شرکت‌های دولتی در اختیار نمایندگان نبود. از این‌رو در قانون بودجه ۱۳۹۸ (جز هفت بند ط تبصره ۲ ) مقرر شد دولت بودجه شرکت‌های دولتی ... مطالعه بیشتر
حساب واحد خزانه چیست؟محمد ملکی۱۳۹۸-۰۸-۰۱حساب واحد خزانه به صورت ساده در استاندارد بین المللی می گوید اطلاعات همه تراکنش‌های بانکی دولت(حاکمیت) باید یکجا متمرکز شود و تا جای ممکن درآمدهای وصولی دولت بطور مستقیم وارد خزانه شود و پرداخت‌های دولتی به ذی‌نفعان نهایی (شهروندان و پیمانکاران و …) بدون واسطه صورت گیرد. بدین ترتیب اصل ۵۳ قانون اساسی که در قانون اساسی مشروطه هم آمده است قابل تحقق است. لازمه قابل رصد شدن تراکنش های مالی دولت وجود داده‌هایی است که در مورد هر تراکنش به سوالات مشخص زیر پاسخ دهد: پرداختی/دریافتی از کدام منطقه؟ بابت چه؟ به چه مبلغی؟ و توسط چه شخص ... مطالعه بیشتر
بررسی شفافیت لایحه بودجه ۹۸محمد ملکی۱۳۹۸-۰۶-۱۳شفافیت ملی ضمن اینکه دولت و مجلس را پاسخگوتر می‌سازد، انتظارات از عملکرد دولت را نیز تعدیل کرده، فساد را کاهش می‌دهد و بخش خصوصی با ریسک مالی کمتری می‌تواند برنامه خود را تنظیم کند. (لازم به ذکر است عدم شفافیت لزوما به معنای وجود روابط ناسالم یا بروز تخلف نیست اگرچه می‌تواند زمینه ساز عدم اجرای قانون یا بروز مفاسد باشد) لایحه بودجه ۹۸ در تاریخ ۱۱ اسفند سال ۹۷ تقدیم مجلس شد و با ۱۷۷رای موافق،۲۴ رای مخالف و ۱ رای ممتنع از مجموع ۲۱۷ نماینده حاضر در جلسه به تصویب رسید.به موجب مصوبه مجلس بودجه سال ۹۸ ... مطالعه بیشتر
بودجه به شرط لیست حقوقمحمد ملکی۱۳۹۸-۰۶-۱۰براساس تبصره ۲۱ قانون بودجه سال ۱۳۹۸: الف‌ـ به‌منظور ایجاد انضباط مالی، هماهنگی و پرداخت به‌موقع حقوق کارکنان، کلیه دستگاه‌های اجرائی موضوع ماده (۲۹) قانون برنامه ششم توسعه موظف‌اند از ابتدای سال ۱۳۹۸ اطلاعات مربوط به هرگونه پرداخت از محل منابع عمومی و اختصاصی را مطابق ضوابط زیر در اختیار خزانه‌داری کل کشور قرار دهند: ۱ـ اطلاعات مربوط به هرگونه پرداخت به کلیه اشخاص حقیقی شامل رسمی، پیمانی، قراردادی تمام‌وقت و پاره‌وقت، در هر قالبی مانند حقوق و مزایا، کارانه، اضافه‌کاری، انواع فوق‌العاده، حق عائله‌مندی و اولاد و همچنین هرگونه پاداش، به تفکیک شناسه ملی ۲ـ اطلاعات مربوط به سایر ... مطالعه بیشتر
اولین نشست توانمندسازی حاکمیت و جامعه: شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راهحلمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۸-۰۶-۰۹پنل تخصصی «توانمندسازی حاکمیت و جامعه، شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل» در دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی با حضور «محمد محمدی» مدیر جمعیت پیشگیری از فساد، «محمود صادقی» رئیس فراکسیون شفاف‌سازی و انضباط مالی مجلس شورای اسلامی، «احمد میدری» معاون رفاه اجتماعی وزارت کار، «مجتبی امیری» مدیر هسته پژوهشی سلامت اداری و مبارزه با فساد دانشگاه تهران، «حسن عابدی‌جعفری» مدیر مرکز غیردولتی توسعه فراگیر سلامت اداری و مبارزه با فساد، «میثم پیله‌فروش» نماینده دیده‌بان شفافیت و عدالت، «محمدهادی سبحانیان» عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و «محمدحسین خانی» نماینده اندیشکده شفافیت برای ایران برگزار شد. در این نشست مجموعه‌ای ... مطالعه بیشتر
دومین نشست توانمندسازی حاکمیت و جامعه: شفافیت بودجهمرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه۱۳۹۸-۰۶-۰۹دومین نشست هم‌اندیشی و اقدام مشترک سازمان‌های مردم‌نهاد و موسسات تحقیقاتی فعال در حوزه‌ی شفافیت و مبارزه با فساد با حضور دو تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یکی از اعضای شورای شهر تهران و نمایندگان رسانه‌های جمعی روز دوشنبه ۲۰ اسفند به میزبانی موسسه‌ی مردم‌نهاد دیده‌بان شفافیت و عدالت برگزار شد. این نشست، بررسی نتایج حاصل از پیگیری برای شفاف‌سازی بیشتر لایحه‌ی بودجه ۱۳۹۸ و هم‌اندیشی در مورد سازوکارها و موضوعات همکاری جمعی نهادها و شخصیت‌های حاضر در دستور کار خود داشت. در ابتدای نشست توضیحاتی در مورد هدف از ... مطالعه بیشتر
شفافیت، نقطه کانونی در اصلاح بودجهروزنامه اعتماد۱۳۹۸-۰۴-۱۵آیا ضرورتی برای اصلاح نظام بودجه‌ریزی کشور وجود دارد و اینکه این ضرورت به واسطه تحریم‌ها علیه ایران نمود بیرونی پیدا کرده یا باید از سال‌ها پیش کشور در راستای اصلاح نظام بودجه قدم برمی‌داشت؟ در ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که نظام بودجه‌ریزی چند نقش مهم در کشور دارد؛ اول اینکه قانونی برای اداره امور مالی کشور است. دوم، ابزاری برای پاسخگوی سیاستمداران به مردم در قبال مسوولیت‌های‌شان است و سوم، نتیجه عملکرد بروکراسی اداری و دولتی کشور است. با توجه به نقش‌های اساسی بودجه، اصلاح آن یک ضرورت است که شک و شبهه‌ای برای آن وجود ... مطالعه بیشتر
بودجۀ بیقانونیماهنامه حق ملت۱۳۹۷-۱۲-۲۷برای شروع گفتگو، خوب است بدانیم در تهیه سند بودجه به عنوان یکی از اسناد منعکس کننده رابطه دولت وملت، به چه میزان به اسناد بالادستی و قوانین موضوع های که به این رابطه می پردازند توجه می شود؟ آیا اصول چنین رابط های در اسناد و سیاست های کلی، به درستی تدوین شده است؟ این رابطه از چه منطقی پیروی می کند؟ توکلی: بنابر فرض، بودجه یک مقطع یک ساله از یک برنامه پنج ساله است. برنامه های دولت باید در لباس ارقام، در بودجه نمایان شود. وقتی دولتی، پنج یا ده درصد از بودجه سالانه خودش را به ... مطالعه بیشتر
احمد توکلی: برخی تبصره های بودجه خلاف روح دموکراسی استمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۲-۲۰دکتر احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس هیئت مدیره موسسه دیدبان شفافیت و عدالت در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: در خصوص تخصیص اعتبار برای حوزه‌های انتخابیه نمایندگان مجلس در بودجه ما در زمان نمایندگی مخالفت‌های بسیار کردیم و با تلاش فراوان توانستیم جلوی تصویب تبصره را بگیریم. این تبصره خلط مسئولیت می‌کند و آغاز یک انحراف بزرگ است و حتی مخالف با اصل ۶۰ قانون اساسی است و ضد دموکراسی محسوب می‌شود. مطالب مرتبط: محمدحسین خانی: لزوم ... مطالعه بیشتر
محمدحسین خانی: لزوم طراحی سامانه پایش شفافیت بودجهمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۲-۲۰محمدحسین خانی نماینده اندیشکده شفافیت برای ایران در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: نزدیک به صد کشور در جهان تجربه نمایش داده‌های چرخه کامل از شروع کار دولت برای تدوین لایحه بودجه تا هزینه آن در قالب یک تارنمای ساده را دارند که نتایج بسیار خوبی از آن گرفته‌اند. این اتفاق باید در ایران بیفتد و لازمه آن همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در این زمینه است. بعد از این رصد و پایش است که می‌توانیم بگوییم ریشه اشتباه کجاست. مطالب مرتبط: ... مطالعه بیشتر
ماهرالنقش: حل نظامند عدم شفافیت، نیازمند ارتباط بودجه با اهداف کلان نظام استمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۲-۲۰ماهرالنقش از اعضای موسسه دیده‌بان شفافیت و عدالت در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: باید از نگاه سیستمی به مسئله بودجه استفاده کرد. بودجه باید در ارتباط با چشم‌انداز، سیاست‌های کلی، برنامه‌های پنج‌ساله و غیره باشد. حل نظامند مسئله عدم شفافیت نیازمند ارتباط بودجه با اهداف کلان نظام است. بنابراین در اولین گام چشم‌انداز برنامه‌های کلان باید واقع‌بینانه شود، در گام دوم این چشم‌اندازها باید شاخص‌مدار شود، گام سوم آن است که برنامه‌های پنج‌ساله بر اساس شاخص‌ها و چشم‌انداز تدوین شود. ... مطالعه بیشتر
محمدهادی سبحانیان: دولت نمی‌داند چقدر حقوق و دستمزد میدهدمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۲-۲۰محمدهادی سبحانیان، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: در بستر موجود ما به دنبال فرایندهای اصلاحی هستیم که از قضا خیلی مطالبه‌گری هم ندارد. مثلا کمتر پیش می‌آید نماینده‌ای به دنبال طرح شفافیتی در بودجه باشد و برای آن امضا جمع کند و به صحن بیاورد. غالب پیشنهادهایی که ما ارئه کردیم و به تصویب رسید بار مالی ندارد، بلکه یک چیزی است که دولت و حکومت باید انجام بدهد، ولی انجام نمی‌دهد و ما آن ... مطالعه بیشتر
محمود صادقی: فرآیند بودجه نویسی غیرشفاف استمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۲-۲۰دکتر محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفاف‌سازی مجلس، در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: در رابطه با شفافیت بودجه باید اشاره کرد که مهم‌تر از احکام مندرج از بودجه، فرایند بودجه نویسی از تهیه در دولت تا اجرای آن است. این فرایند بسیار مبهم و غیرشفاف است. درحالی که مذاکرات صحن مجلس معمولا درباره بندهای بودجه است، اما اصل بودجه و اعداد و ارقام آن در جداول پیوستی است که مورد غفلت قرار می‌گیرد. در کمیسیون تلفیق نیز تصویب پیشنهادات به صورت ... مطالعه بیشتر
بهاره آورین: شفافیت بودجه یعنی رصد برخط عملکرد بودجهمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۲-۲۰دکتر بهاره آروین، رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران، در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: مهم‌تر از انتشار بودجه، انتشار عملکرد برخط بودجه است. شفافیت بودجه زمانی تضمین می‌شود که بتوان همیشه آن را مورد رصد قرار داد و این امر محقق نمی‌شود، مگر آنکه عملکرد بودجه به صورت برخط در اختیار سیاست‌گذاران و سازمان‌های غیردولتی قرار گیرد. ردیف‌های بودجه در شهرداری بیش از آنکه شفاف‌کننده باشد، پنهان کننده است، با توجه به اینکه ایجاد و حذف ردیف‌ها بسیار سخت و ... مطالعه بیشتر
محمود صادقی: ردیف بودجه خارج از شمول دیوان محاسبات فسادزاستمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۱-۱۴محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفاف‌سازی و انضباط مالی مجلس شورای اسلامی در پنل تخصصی «توانمندسازی حاکمیت و جامعه، شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل» در دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی مورخ ۱۴ بهمن ۹۷ گفت: یکی از مواردی که به شکل مشخص در زمینه بودجه با آن روبه‌رو هستیم، وجود ردیفی به نام «خارج از شمول» است که هرسال نیز افزایش یافته است. این بودجه که از شمول بررسی‌های دیوان محاسبات خارج است، در سال ۱۳۶۰ باب شده است. در آن سال به دولت اجازه داده می‌شود برای برخی هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده جنگ مقداری بودجه مشخص را با تشخیص وزیر ... مطالعه بیشتر
محمدحسین خانی: بودجه خروجی فرآیندهای نادرست استمحمد ملکی۱۳۹۷-۱۱-۱۴محمدحسین خانی، نماینده اندیشکده شفافیت برای ایران، در پنل تخصصی «توانمندسازی حاکمیت و جامعه، شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل» در دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی مورخ ۱۴ بهمن ۹۷ گفت: در فرآیند طراحی لایحه بودجه سازمان برنامه لایحه را در قالب یک فایل پی‌دی‌اف منتشر می‌کند و آن را شفافیت می‌نامد در حالی که این فایل به کار چندانی نمی‌آید زیرا نمی‌توان از اعداد و ارغام و آن استفاده کرد. از طرف دیگر این یک واقعیت از که پشت هرکدام از تبصره‌های بودجه یک قوم بزرگ خوابیده است و دست بردن در آن‌ها با مقاومت شدید مواجه می‌شود ... مطالعه بیشتر
