مجلس

طرح تعارض منافع؛ در دست بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس

نکات مطروحه در این مقاله بر اساس نسخه اول متن اصلاحی طرح تعارض منافع نوشته شده که نیمه دوم آذرماه جهت اظهارنظر به جهاد دانشگاهی ارائه شده است. خان اول: تعریف مفهوم تعارض منافع تعریف مفهوم تعارض منافع یا به عبارتی تیتر قانون در دست تصویب اولین گره پیش روی مرکز پژوهش‌ها است که گویا راه‌حل مناسب برای حل آن حذف تعریف پیش‌بینی‌شده است. در متن لایحه دولت، تعریف تعارض منافع، تعارض بین منافع عمومی و منافع شخصی فرد تعریف شده بی‌آنکه به ارائه تعریف دقیق از مفهوم منافع عمومی بپردازد. به‌طورکلی مفهوم منافع در نظام حقوقی ما مبتنی بر ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع نمایندگان پارلمان سوئیس

آنا کریسمان به عنوان محقق دانشگاه زوریخ در مقاله «آیا سیاست‌مداران می‌توانند در جایگاه قضاوت بنشینند؟» به مطالعه موردی تعارض منافع نمایندگان پارلمان سوئیس در اعتبارسنجی طرح‌های مردمی می‌پردازد. وی در ابتدای مقاله بیان می‌کند وظایف برخی از مشاغل به‌گونه‌ای است که ممکن است ایجاد تعارض منافع کند به‌طور مثال وجود وظایف متعدد در یک شغل. چنانکه اعضای پارلمان سوئیس نیز چنین تعارضاتی را تجربه می‌کنند. به گفته نویسنده وقتی تعارض منافع بروز می‌کند که نمایندگان باید طرح‌های مردمی برای تغییر قانون کشور را بسنجند. در واقع این افراد هم باید نماینده باشند و هم ملزم به خدمت مردمی هستند ... مطالعه بیشتر
کارمندان دولت در مجلس

تعارض منافع کارمندان دولت در مجلس

توماس برائندل و آلویی استاتزر (thomas braendle and alois stutzer) در مقاله‌ای با نام «معضل تفکیک قوا: کارمندان بخش دولتی در نقش قانون‌گذار» در کتاب «تعارض منافع در حکمرانی جهانی، دولتی و شرکتی» درباره معایب و موقعیت های تعارض منافع و مزایای حضور کارمندان دولتی در مجلس نوشته‌اند. تفکیک قوا به منظور کاهش تعارض منافع و جلوگیری از سوءاستفاده از اقتدار حاکمیتی در نظر گرفته می‌شود اما این ایده در مورد افرادی که به طور همزمان در این دو جایگاه قرار می‌گیرند، رویکردهای مختلفی وجود دارد. در کشوری همچون انگلستان این تفکیک نقش‌ها به طور جدی پیگیری می‌شود چنانکه کارمند ... مطالعه بیشتر
طرح تسهیل مجوزهای کسب‌وکار

تلاش برای مدیریت تعارض منافع؛ از دولت تا مجلس

بررسی طرح تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار در هفته گذشته طرح تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار در مجلس موردبررسی قرار گرفت که در فضای مجازی مخالفان و موافقان خاص خود را داشت. محسن زنگنه یکی از نمایندگان حامی این طرح و رئیس کمیتهٔ اصلاح ساختار بودجه در رشته توییتی در مورد آن گفت: «فردا مجلس یازدهم در برابر آزمونی بزرگ قرار دارد. برخلاف آنچه برخی تبلیغ می‌کنند طرح تسهیل صدور مجوزها موجب بهبود کیفیت خدمات وکالت و دفترداری شده، تراز حائزین شرایط را ارتقاء می‌بخشد. با تصویب این طرح، زنجیر تعارض منافع از دست و پای کسب‌وکار کشور باز می‌شود… طرح تسهیل ... مطالعه بیشتر
وضعیت مبهم لایحه

وضعیت مبهم لایحه تعارض منافع

لایحه مدیریت تعارض منافع؛ همچنان در پیچ‌وخم مجلس اواخر سال ۱۳۹۶ پیش‌نویس لایحه مدیریت تعارض منافع توسط معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری برای اظهارنظر کارشناسان در سامانه مربوطه دولت منتشر شد. به موازات اقدام دولت، طرحی با موضوع مشابه توسط نمایندگان مجلس در اسفندماه ۱۳۹۷ اعلام وصول شد. چندی بعد، دولت پس از جمع‌بندی و اعلام نظرات دریافت‌شده در جریان نظرخواهی عمومی، لایحه مدیریت تعارض منافع را در آبان ماه ۱۳۹۸ در هیئت دولت به تصویب رسانده و به مجلس ارسال کرد که این لایحه تا پایان دوره کاری مجلس دهم اعلام وصول نشد و طرح مذکور نیز به تصویب نرسید. پس ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع بین نهادی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع بین نهادی

در ادبیات رایج از تعارض منافع، موقعیت‌ها و اشکال فرد محور بیشتر مدنظر قرارگرفته است؛ بدین معنی که فرد در موقعیت بین انتخاب منافع شخصی‌اش و منافع عمومی قرار بگیرد. حال اگر در این تعریف ساده به‌جای فرد، نهادها و سازمان‌ها را قرار دهیم که می‌خواهند برای انجام کاری بین منافع سازمانی خود یا منافع عموم مردم تصمیم بگیرند، داستان تعارض منافع بین نهادی بر سر اختراع چرخ معنا پیدا می‌کند. در این وضعیت به‌قدری نهادها و سازمان‌ها به دنبال منافع خودشان هستند که غایت و هدف اصلی کار را فراموش می‌کنند و منافع عمومی برای استفاده و بهره‌ها و ... مطالعه بیشتر
شفافیت آراء نمایندگان- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع در طرح شفافیت آراء نمایندگان

ضرورت پرداختن به تعارض منافع نمایندگان مجلس بسیار ضروری است زیرا هرچه از عمر مجلس می‌گذرد، هر زمان یک شکل از تعارض منافع نمایندگان خودش را نشان می‌دهد. شایع‌ترین مصداق تعارض منافع بر سر نقش نمایندگی برای حوزه انتخابیه و نمایندگی برای عموم ملت است. مصداق اخیر تعارض منافع نمایندگان مجلس مربوط به تصویب معافیت مالیاتی اعضای هیئت‌علمی، قضات و کارانه پزشکان بود. بحث اصلی بر سر این بود که بسیاری از نمایندگان مجلس همزمان از این مشاغل منافع مالی و غیرمالی دارند و معافیت مالیات این قشر نسبتاً مرفه جامعه منشائی جز تعارض منافع نمایندگان مجلس ندارد. اما شاید ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره هفدهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۷   گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور اظهار داشته که چندبار در مورد لوایح مانده دولت در مجلس با رئیس مجلس مکاتبه شده است و افزوده سه لایحه با دو فوریت تقدیم مجلس شده و زمان زیادی هم از آنان گذشته که یکی از آن‌ها لایحه‌ی مدیریت تعارض منافع است. عباس گودرزی نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داده که اعضای کمیسیون اجتماعی با توجه به اهمیت موضوع تعارض منافع و اینکه هنوز لایحه دولت اعلام ... مطالعه بیشتر

لانه زنبور: ضرورت مدیریت تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی

پس از تشکیل مجلس یازدهم و شکل‌گیری کمیسیون‌های مختلف آن موضوع تعارض منافع در این کمیسیون‌ها مورد بحث کنشگران اجتماعی قرار گرفت. این بحث‌ها با شکل‌گیری پویش تعویق کنکور سراسری سال ۹۹ و وجود تعارض منافع در کمیسیون آموزش و تحقیقات دامن گرفت، اما خیلی سریع به سایر کمیسیون‌ها ازجمله کمیسیون بهداشت تسری یافت. سؤال کنشگران این بود که چگونه می‌توان از پزشکان کمیسیون بهداشت انتظار داشت منافع پزشکان را در نظر نگیرند؟ اما آیا موقعیت‌های تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی محدود به همین موارد است؟ سؤال ریشه‌ای‌تر آن‌که موقعیت‌های تعارض منافع در مجلس چه پیامدهای می‌تواند داشته باشد؟ ... مطالعه بیشتر
مالیات بر درآمد

کاهش مالیات به دلیل تضاد منافع در مجلس

دولت در بند «الف» تبصره ۶ لایحه بودجه ۹۹ برای اولین‌بار پله‌های مالیات بر درآمد کارکنان دولتی و غیردولتی را مطابق با قوانین بودجه سال‌های ۹۷ و ۹۸ یعنی به صورت مدل پنج‌پله‌ای (از ۱۰ درصد تا ۳۵ درصد) ارائه داد، اما در اتفاقی عجیب، کمیسیون تلفیق مجلس بازگشت به مدل دوپله‌ای مالیات بر درآمد کارمندان (همان مدل ماده ۸۵ قانون مالیات‌های مستقیم) را به تصویب رساند که بر این اساس مقرر شد نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان دولتی و غیردولتی مازاد بر میزان معافیت مالیات بر درآمد سالانه (سه میلیون تومان) و تا هفت‌برابر آن مشمول مالیات سالانه ... مطالعه بیشتر
تبصره های بودجه

احمد توکلی: برخی تبصره های بودجه خلاف روح دموکراسی است

دکتر احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس هیئت مدیره موسسه دیدبان شفافیت و عدالت در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: در خصوص تخصیص اعتبار برای حوزه‌های انتخابیه نمایندگان مجلس در بودجه ما در زمان نمایندگی مخالفت‌های بسیار کردیم و با تلاش فراوان توانستیم جلوی تصویب تبصره را بگیریم. این تبصره خلط مسئولیت می‌کند و آغاز یک انحراف بزرگ است و حتی مخالف با اصل ۶۰ قانون اساسی است و ضد دموکراسی محسوب می‌شود. مطالب مرتبط: محمدحسین خانی: لزوم ... مطالعه بیشتر
فرایند بودجه نویسی

محمود صادقی: فرآیند بودجه نویسی غیرشفاف است

دکتر محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفاف‌سازی مجلس، در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: در رابطه با شفافیت بودجه باید اشاره کرد که مهم‌تر از احکام مندرج از بودجه، فرایند بودجه نویسی از تهیه در دولت تا اجرای آن است. این فرایند بسیار مبهم و غیرشفاف است. درحالی که مذاکرات صحن مجلس معمولا درباره بندهای بودجه است، اما اصل بودجه و اعداد و ارقام آن در جداول پیوستی است که مورد غفلت قرار می‌گیرد. در کمیسیون تلفیق نیز تصویب پیشنهادات به صورت ... مطالعه بیشتر
سرمایه‌های کشور

محمدرضا نجفی: سرمایه‌های کشور در اختیار شرکت‌های نظارت‌ناپذیر است

محمدرضا نجفی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: بسیاری از منابع و سرمایه‌های ملی در اختیار شرکت‌هایی است که بطور ماهوی دارایی‌های انها متعلق به مردم و دولت است اما در شرکت‌های دولتی وارد نمی‌شوند. کدام شرکت‌ها؟ شرکت‌های نسل دوم؛ یعنی شرکت هایی که سهام آن‌ها متعلق به شرکت‌های دولتی نیست، یعنی شرکت‌های دولتی رفته‌اند شرکت هایی ایجاد کردند. در یک ساختار چند لایه شرکت‌های مهمی ایجاد شده و بخش مهمی از سرمایه‌های کشور ... مطالعه بیشتر
رصد برخط عملکرد بودجه

بهاره آورین: شفافیت بودجه یعنی رصد برخط عملکرد بودجه

دکتر بهاره آروین، رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران، در نشست مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه با موضوع «شفافیت بودجه» ـ به میزبانی موسسه دیده بان شفافیت و عدالت ـ (۲۰ اسفند ۱۳۹۷) گفت: مهم‌تر از انتشار بودجه، انتشار عملکرد برخط بودجه است. شفافیت بودجه زمانی تضمین می‌شود که بتوان همیشه آن را مورد رصد قرار داد و این امر محقق نمی‌شود، مگر آنکه عملکرد بودجه به صورت برخط در اختیار سیاست‌گذاران و سازمان‌های غیردولتی قرار گیرد. ردیف‌های بودجه در شهرداری بیش از آنکه شفاف‌کننده باشد، پنهان کننده است، با توجه به اینکه ایجاد و حذف ردیف‌ها بسیار سخت و ... مطالعه بیشتر
صندوق توسعه ملی

محمود صادقی: استثنائات و معافیت‌های مالیاتی غیرشفاف است

محمود صادقی، رئیس فراکسیون شفاف‌سازی و انضباط مالی مجلس شورای اسلامی در پنل تخصصی «توانمندسازی حاکمیت و جامعه، شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل» در دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی مورخ ۱۴ بهمن ۹۷ گفت: یکی از راه‌های پاسخ‌گوکردن صاحبان قدرت ایجاد شفافیت است. شفافیت باعث می‌شود مردم از میزان منابعی که در اختیار نهادها وجود دارد، باخبر شوند و سؤال بپرسند و این سؤالات سرانجام منجر به پاسخ‌گویی می‌شود. یکی از مواردی که هرسال با آن درگیر هستیم، نیز صندوق توسعه ملی است که من به عنوان نماینده مجلس هنوز نفهمیده‌ام اصلا این ردیف‌های برداشت از این صندوق ... مطالعه بیشتر
شفافیت سند بودجه

محمد‌هادی سبحانیان: شفافیت مهم‌ترین راهکار اصلاح بودجه است

محمدهادی سبحانیان، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در پنل تخصصی «توانمندسازی حاکمیت و جامعه، شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل» در دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی مورخ ۱۴ بهمن ۹۷ گفت: مهم‌ترین سند مالی که دولت‌ها دارند و رابطه دولت و ملت را تببین می‌کند همین سند بودجه است و در سطح تئوریک در جهان بودجه محفلی‌ست برای توزیع رانت. به عنوان مثال اصطلاحی در سطح جهانی وجود دارد به نام پول‌های بشکه خوک که یعنی دولت‌ها پول‌های غیرضروری در بودجه قرار می‌دهند تا بتوانند رضایت سیاسی عمومی ایجاد کنند. این در کشور ما هم مشاهده شده است که ... مطالعه بیشتر