رفاه و سیاست اجتماعی

گزارش ۸| شاغلین بخش غیررسمی و بحران کرونا در ایران و جهان

آخرین گزارش سازمان بین‌المللی کار درباره بحران کرونا و اقتصاد غیررسمی نشان می‌دهد که اتخاذ سیاست‌های حمایتی در راستای ارائه خدمات به نیروی کار غیررسمی در بحران کرونا از اهمیت زیادی برخوردار است. اقتصاد غیررسمی با نیروی‌کاری معادل با ۲ میلیارد نفر، بخش قابل‌توجهی از اقتصاد جهانی و تولید ناخالص داخلی کشورها را به خود اختصاص می‌دهد. علی‌رغم اهمیت به‌سزای این بخش در اقتصاد جهانی، این افراد از بسیاری از حقوق نیروی‌کار رسمی محروم هستند و بحران کرونا این محرومیت‌ها را بیش از پیش تأثیرگذار ساخته است. افرادی چون خرده‌فروش‌ها و دست‌فروش‌ها، کارگران ساختمانی و حمل و نقل، خدمت‌کاران خانگی، ... مطالعه بیشتر
کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری

گزارش ۷| اقدامات دولت‌ها و کارفرمایان زیر ذره‌بین اتحادیه‌های کارگری

کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری (ITUC)، شاخصی کلی برای محدودسازی حقوق کارگران طراحی کرده و با ارزیابی این شاخص در ۱۴۵ کشور مختلف، امتیاز هر یک از کشورها را به لحاظ محدودسازی حقوق کارگران مشخص کرده است. نمودارهای صفحۀ ۳ که با استفاده از این شاخص ترسیم شده‌اند، رابطۀ این شاخص را با شدت مرگ‌ومیر یا به‌عبارتی شدت بحران در کشورهای مختلف (نمودار اول)، و نیز با شدت فاصله‌گذاری اجتماعی و درنتیجه شدت تعطیلی محیط‌های کاری و کسب‌وکارها (نمودار دوم) می‌سنجند. در تلاشی دیگر، ITUC برای بررسی چگونگی متأثر شدن کارگران از همه‌گیری جهانی کووید-۱۹، پرسش‌نامه‌ای را برای ۱۱۶ اتحادیه مختلف ... مطالعه بیشتر
محافظت از نیروی کار

گزارش ۶| کارکنان کدام‌یک از بخش‌های اقتصادی بیش از همه از همه‌گیری جهانی کرونا متأثر شده‌اند؟

سازمان بین‌المللی کار (ILO) ارزیابی مقدماتی‌اش را از تأثیر همه‌گیری جهانی کوید-۱۹ بر ۱۱ بخش اقتصادی و صنایع خاص که بیش از سایرین در معرض آسیب قرار دارند، به‌صورت گزارش‌های جداگانه منتشر کرده است. خلاصه‌ای از این گزارش‌ها و اقدامات کشورها برای محافظت از نیروی کار را در این شماره می‌خوانیم. گردشگری: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که صنعت گردشگری، که ۱۰.۵٪ از تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده‌است، در اثر بحران کرونا دچار افت ۴۵ تا ۷۰ درصدی خواهد شد. تعداد زیادی از ۳۱۹ میلیون شاغل این بخش را  زنان و جوانان تشکیل می‌دهند. با توجه به این‌که ... مطالعه بیشتر
گسترش طرح‌های حمایت اجتماعی

گزارش ۵| آیا کشورهای در حال توسعه می‌توانند هزینه گسترش طرح‌های حمایت اجتماعی را پرداخت کنند؟

با شیوع ویروس کرونا، آسیب‌پذیری برخی گروه‌های اجتماعی و لزوم تأمین حمایت اجتماعی برای این گروه‌های آسیب‌پذیر بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. از طرفی، با توجه به این‌که کشورهایی چون اندونزی و پرو از بریتانیای ۱۹۱۱ و استرالیای ۱۹۰۸، یعنی نسبت‌ به زمانی که این کشورها نظام‌های تامین اجتماعی خود را تأسیس کردند، ثروت‌مندتر هستند، می‌توان گفت که کشورهای درحال توسعه از توانایی اجرای طرح‌های حمایت اجتماعی برخوردار هستند. اما پرسش این است که اجرای این طرح‌ها برای کشورهای در حال توسعه تا چه میزان هزینه در بر دارد؟ در گزارش پیش‌رو،  با استفاده از ابزار حساب‌گر ... مطالعه بیشتر
اقدامات حمایتی دولت‌های همسایۀ ایران

گزارش ۴| دولت‌های همسایۀ ایران چگونه از نیروی‌کار و گروه‌های آسیب‌پذیر در برابر بحران کرونا حمایت می‌کنند؟

سازمان بین‌المللی کار در ادامۀ گزارش‌های خود دربارۀ بحران کرونا، مجموعه‌ای از داده‌ها را بر روی وب‌سایت خود منتشر کرده است که اطلاعات جامعی را در مورد اقدامات دولت‌های مختلف در راستای مقابله با کرونا و بسته‌های حمایتی ارائه‌شده از جانب آنان در اختیار قرار می‌دهد. آن‌چه در این گزارش می‌خوانید مجموعه‌ای از اقدامات حمایتی دولت‌های همسایۀ ایران در برابر بحران کرونا می‌باشد که بر اساس داده‌های سازمان بین‌المللی کار گردآوری شده‌اند. بررسی داده‌های سازمان بین‌المللی کار نشان می‌دهد که از میان هفت کشور همسایۀ ایران که در این گزارش به آن‌ها پرداخته شده است، ترکیه، آذربایجان، پاکستان و عربستان ... مطالعه بیشتر

چگونه با روش Advocacy  فقرزدایی کنیم؟

مقدمه کتاب در یک متفاهم کلی از مفهوم فقر، تهیدستی یا فقر به وضعیتی اطلاق می‌شود که فرد فاقد میزان معینی دارایی‌های مادی برای تامین نیازهای اساسی خود باشد. امروزه فقر، معنای گسترده‌تری از فقر مادی شامل عدم دسترسی به آب پاکیزه، تغذیه، خدمات بهداشتی، آموزش، پوشاک و سرپناه، استانداردهای زندگی، بیمه اجتماعی و اشتغال را در برمی‌گیرد. از منظر عالمان علوم اجتماعی، فقر حداقل در چهار بعد فقدان سرمایه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و نمادین قابل تعریف است. میان این چهار بعد اغلب نوعی توازن و هم‌شکلی برقرار می‌شود؛ افرادی که درگیر فقر اقتصادی هستند، عموماً دچار طرد اجتماعی شده ... مطالعه بیشتر
اثرات بحران کرونا

گزارش ۳| وخیم‌تر شدن اثرات بحران کرونا و تحت تاثیر قرار گرفتن ۸۱٪ نیروی کار در جهان

سازمان بین‌المللی کار هفته گذشته دومین گزارش خود را از کووید-۱۹ و فضای کار در خصوص اثرات بحران کرونا جهان منتشر کرد. طبق گزارش این سازمان، این همه‌گیری جهانی، ۲.۷ میلیارد از ۳.۳ میلیارد نفر نیروی کار (معادل ۸۱ درصد) در جهان را تحت تأثیر قرار داده‌است. گرچه بیشتر شاغلینی که تحت تأثیر تدابیر کنترلی قرار گرفته‌اند ساکن مناطق توسعه‌یافته‌تر هستند، کووید-۱۹ کشورهای درحال‌توسعه را نیز نشانه گرفته است؛ مناطقی با ظرفیت‌ها و منابع بسیار محدودتر. با وجود اقداماتی از قبیل قرنطینه (محدود یا کامل)، تعطیلی کسب‌وکارها (الزامی یا توصیه شده)، محدودیت‌های جابجایی، تعطیلی مدارس و سایر تدابیر کنترلی، کووید-۱۹ ... مطالعه بیشتر
پاسخ به بحران کووید

گزارش ۲| حمایت‌های اجتماعی ارائه شده در پاسخ به بحران کووید-۱۹ در کشورهای مختلف

بر اساس گزارش ILO، بسته‌های حمایتی ارائه شده در پاسخ به بحران کووید در ۴۶ کشور گرچه بیشتر حوزه‌های پزشکی، بهداشت و بیکاری را پوشش می‌دهند، ولی در مجموع ابعاد گسترده‌ای دارند. همه‌گیری جهانی کووید-۱۹ به نابرابری‌های موجود، که از دهه ۱۹۸۰ افزایش پیدا کرده بود، شدت بخشیده است. ابتلای به ویروس، جان‌به‌دربردن از بیماری و دست‌وپنجه نرم کردن با پیامدهای اقتصادی آن همه متأثر از نابرابری‌هاست. شهرا رضوی، از پژوهشگران ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ (UNRISD)، در واکنش به همه‌گیری جهانی کووید-۱۹، به مشکلات جهانی و فراگیر نظام‌های حمایت اجتماعی می‌پردازد. در حال حاضر ۵۵٪ از ... مطالعه بیشتر
گزارش ILO از کووید-19

گزارش ۱| گزارش ILO از کووید-۱۹ و فضای کار در جهان

سازمان بین‌المللی کار (ILO) طی گزارشی ارزیابی اولیه‌اش را از تاثیرات بحران  بر نیروی کار و فضای کسب‌وکار ارائه داد. طبق پیش‌بینی گزارش ILO از کووید-۱۹، بین ۵.۳ میلیون تا ۲۴.۷ میلیون به جمعیت بیکار جهان افزوده خواهد شد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که در اثر کاهش ساعات کاری و دستمزدها، اشتغال ناقص به شدت افزایش پیدا کند و بین ۸.۸ میلیون تا ۳۵ میلیون نفر دیگر، در اثر این بحران، به جمع فقرای شاغل اضافه خواهد شد. سازمان بین‌المللی کار در گزارش خود همچنین اشاره می‌کند که جوانان، زنان، مهاجران و پناهندگان و افراد بالای ۵۵ سال برای بازیابی شغل ... مطالعه بیشتر
تجمعات بازنشستگان

تجمعات بازنشستگان به روایت رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی

تجمعات بازنشستگان در اعتراض به عدم تحقق وعده‌ها در رابطه با پرداخت معوقات آن‌ها، یکی از تجمعات اعتراضی بوده است که در ماه‌های گذشته به صورت متناوب در کشور اتفاق افتاده است. برای شناسایی وضعیت این تجمعات و سوابق آنان نیاز است تا رصدی همه جانبه صورت بگیرد. به همین منظور، گزارش «تجمعات بازنشستگان به روایت رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی» به سفارش معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی توسط مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه تهیه شده است. این گزارش شامل دو بخش است: بخش اول، بازتاب تجمعات بازنشستگان در شبکه اجتماعی تلگرام؛ بخش دوم: سوابق اعتراضات بازنشستگان ... مطالعه بیشتر
حوزه‌ی فقر

همایش فقرپژوهی؛ امکانی برای پیوند سیاست‌گذاری، پژوهش و عرصه‌ی عمومی

سیاست‌گذاری نیازمند دانش و پژوهش است؛ درعین‌حال، دانش و پژوهشی نیز در صورتی می‌تواند به منبعی برای سیاست‌گذاری بدل شود که تنگناها و ظرفیت‌های حوزه‌ی سیاست‌گذاری و اجرا را بشناسد و در تعریف مسئله، تبیین مسئله و ارائه راهکار این ظرفیت‌ها و تنگناها را لحاظ کند. دانش توسط پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌ها تولید می‌شود؛ اما اساتید و پژوهشگران عموماً در فضایی دور از اجرا و حوزه‌ی خط‌مشی‌گذاری به پژوهش و تبیین مسائل می‌پردازند. از طرف دیگر، دستگاه‌های اجرایی نیز در تعریف همکاری با پژوهشگران و کارشناسان خارج از کادر اداری خود، اغلب آن‌ها را در فرایند واقعی سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری ... مطالعه بیشتر
فرار مالیاتی پزشكان

پزشکان در آزمون شفافیت و درآمد مالیات

بحث عدم نصب کارتخوان‌ در مطب پزشکان در جامعه به مسئله فرار مالیاتی پزشکان ختم شد. چنانکه با محاسبه میزان مالیات پرداختی پزشکان در سال گذشته و تخمین مقدار واقعی مالیات آنها، میزان فرار مالیاتی پزشکان حداقل حدود ۶ ‌هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. موضوع مالیات پزشکان به گونه ای پیش رفت که کمیسیون تلفیق مجلس در بررسی لایحه بودجه ۹۸، تمامی صاحبان حرف و مشاغل پزشکی، دامپزشکی، داروسازی و پیراپزشکی را موظف کرد، از ابتدای سال از پایانه‌های فروشگاهی یا دستگاه پوز استفاده کنند و ۱۰ درصد علی‌الحساب مالیات پزشکان مراکز درمانی به طور مستقیم به حساب ... مطالعه بیشتر

تاثیر شفافیت بر امداد و حمایت‌های اجتماعی

از نظر شما مبحث شفافیت چه نسبتی با سیاست‌گذاری اجتماعی دارد؟ بهتر است این موضوع را از اول تشریح کنیم. ماهیت نظام رفاهی یا سیاست‌گذاری اجتماعی به‌گونه‌ای است که می‌خواهد بین نیروی کار و سرمایه ایجاد توازن کند. این مسئله در اوایل قرن بیستم یا بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد و ناشی از اندیشه‌های مارکس مبنی بر پیش‌بینی آینده‌ی نظام سرمایه‌داری بود. سیاست‌گذاران بورژوازی به این نتیجه رسیده بودند که نباید بین سرمایه و نیروی کار شکاف ایجاد شود و راه آن، گرفتن مالیات‌هایی از بورژوازی بود تا در زمان‌های رکود به بی‌کارها و کسانی که محتاج هستند ... مطالعه بیشتر

جامعه‌ی مدنی و پاسخ‌گویی در برنامه‌های حمایت اجتماعی

تجربه‌ی ۲۰ سال اخیر نشان می‌دهد که چهار مانع اصلی در برابر پاسخ‌گویی دولت درباره‌ی برنامه‌های حمایت اجتماعی وجود دارد. اولین مانع به وضعیت مناقشه‌برانگیز حمایت‌های اجتماعی مربوط است که آیا این حمایت‌ها جزو حقوق شهروندان هستند یا صرفاً یک خدمت یا حتی یک لطف محسوب می‌شوند؟ علی‌رغم وجود قوانین بین‌المللی درمورد حمایت‌های اجتماعی به‌عنوان حقوق انسانی، برخی کشورها برنامه‌های اجتماعی خود را به‌عنوان یک خدمت در نظر می‌گیرند که توسط عاملان بخش عمومی یا خصوصی انجام شده و یا در حالتی بدتر به آن به‌عنوان لطفی از سوی یک دولت بخشنده نگریسته می‌شود. بحران مالی جهانی اخیر در سال ... مطالعه بیشتر

شفافیت در صندوق‌های بازنشستگی

اگر بخواهیم تعریفی جامع و مانع از واژه شفافیت ارائه کنیم، لازم است اشاره‌ای به تعریف سازمان بین‌المللی غیردولتی شفافیت داشته باشیم که مبنا و مستند سایر نهادهای بین‌المللی، ملی و تحلیل‌گران حوزه‌ی شفافیت است. بنا بر تعریف این نهاد، شفافیت عبارت است از «در دسترس‌بودن اطلاعاتی از یک سازمان یا کشنگر که به کنشگران بیرونی اجازه می‌دهد عملکرد آن سازمان یا کنشگر را پایش کنند». شفافیت در عمل باید به‌گونه‌ای باشد که امکان دخالت، نظارت، کنترل و مشارکت در امور دولتی و کشوری را برای شهروندان فراهم کند. این اتفاق در صورتی رخ می‌دهد که ما درخواست‌هایی برای انتشار ... مطالعه بیشتر

فقر، پشت در فساد 

فصل های دیگر تشریح و تحلیل نمونه‌هایی است که هریک جنبه‌هایی از رابطه فساد اقتصادی به توسعه نیافتگی را برملا می‌کنند و سوالات جالب و گاه آزاردهنده‌ای را در مقابل خواننده می‌گذارند و در عین حال راهکارهایی برای مبارزه با تبهکاری اقتصادی که به باور آنان از موانع اصلی توسعه اقتصادهای عقب مانده است پیشنهاد می‌کنند.  فصل دوم با عنوان «شرکت سهامی سوهارتو» با این پرسش آغاز می‌شود که پسر رییس جمهور بودن چقدر ارزش دارد؟ و بلافاصله جواب داده می‌شود که اگر از یک شهروند معمولی اندونزی این سوال پرسیده شود حتما خواهد گفت زیاد خیلی هم زیاد و ... مطالعه بیشتر
شفافیت وزارت تعاون

گامهای عملی شفافیت؛ در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان یکی از وزارتخانه‌های پیشرو در شفافیت، توانسته است تا با انتشار داده‌هایی همچون لیست قراردادها و معاملات صندوق بازنشستگی و هلدینگ‌های وابسته، رشته تحصیلی اعضای هیات مدیره شرکت‌ها، لیست حقوق و مزایای مدیران، مستندان اشتغال روستایی و عشایری و … وعده‌های شفافیت در دولت را عملی کند. همچنین سامانه‌هایی برای هدف شفافیت عملکرد وزارتخانه همچون «سامانه جامع و هوشمند بخش تعاون کشور»، «سامانه شفافیت سازمان بهزیستی»، «سامانه‌های گزارشی دریافت‌کنندگان تسهیلات اشتغال روستایی و خانگی» و «سامانه شفافیت در صندوق بازنشستگی کشوری» طراحی و اجرا شده است. مطالب مرتبط: دولت الکترونیک؛ تعامل دیجیتال ... مطالعه بیشتر
توانمندسازی حاکمیت و جامعه

همایش شفافیت و رفاه اجتماعی

شفافیت بحث داغ محافل آکادمیک و فضای جامعه است. ۳ دی ماه در تالار ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، نشستی با حضور محمود صادقی نماینده مردم تهران در مجلس و احمد میدری معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی با موضوع شفافیت و رفاه اجتماعی برگزار شد. از نظر صادقی صرف انتشار اطلاعات به معنی شفافیت نیست و نمونه‌اش این است که ۱۰۰ دستگاه خود را از شمول قانون محاسبات خارج کرده‌اند و قابل بررسی نیستند. میدری می‌گوید قدم اول شفافیت وجود خزانه‌داری متمرکز است که خود زمینه را برای بررسی عملکرد مدیران فراهم می‌کند. محمود ... مطالعه بیشتر
توانمندسازی حاکمیت و جامعه، شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل

اولین نشست توانمندسازی حاکمیت و جامعه: شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل

پنل تخصصی «توانمندسازی حاکمیت و جامعه، شفاف‌سازی بودجه به عنوان یک راه‌حل» در دومین کنفرانس حکمرانی و سیاستگذاری عمومی با حضور «محمد محمدی» مدیر جمعیت پیشگیری از فساد، «محمود صادقی» رئیس فراکسیون شفاف‌سازی و انضباط مالی مجلس شورای اسلامی، «احمد میدری» معاون رفاه اجتماعی وزارت کار، «مجتبی امیری» مدیر هسته پژوهشی سلامت اداری و مبارزه با فساد دانشگاه تهران، «حسن عابدی‌جعفری» مدیر مرکز غیردولتی توسعه فراگیر سلامت اداری و مبارزه با فساد، «میثم پیله‌فروش» نماینده دیده‌بان شفافیت و عدالت، «محمد‌هادی سبحانیان» عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و «محمدحسین خانی» نماینده اندیشکده شفافیت برای ایران برگزار شد. در این نشست مجموعه‌ای ... مطالعه بیشتر