حوزه آموزش عمومی و عالی

توجه به مسئلۀ تعارض منافع در حوزۀ آموزش و پرورش از سال‌های قبل مطرح بوده است. در دوران وزارت بطحایی اقدامات اولیه‌ای در این راستا صورت گرفت. اما اقدام محوری و پیشگام در این وزارتخانه در خرداد ۱۳۹۹ و با ابلاغ یک بخشنامۀ مختصر اما نسبتاً جامع در تعیین مصادیق در بخش‌های مختلف این وزارتخانه صورت گرفت. بخشنامه‌ای که به سبب فقدان بستر حقوقی مشخص برای مدیریت تعارض منافع در ایران، بر «اجرای قانون منع مداخلۀ کارکنان دولت در معاملات» به عنوان مبنای حقوقی تاکید کرده و در هفته‌های اول نیز با این عنوان معرفی شد. بندهای این بخشنامه به ... مطالعه بیشتر

مجله خبری-تحلیلی رویداد رادیو گفتگو با همکاری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی نخستین برنامه از سلسله برنامه‌های تعارض منافع در نظام حکمرانی را اجرا کرد. آموزش و پرورش یکی از فراگیرترین حوزه‌های اجتماعی در زندگی خانواده‌های ایرانی است. بروز تعارض منافع در این حوزه که سبب می‌شود کارکنان و مدیران آموزش و پرورش به جای طراحی برنامه‌ها و قاعده‌گذاری در راستای تامین منافع مردم و خانواده‌ها، به دنبال کسب منفعت شخصی باشند، به طور مستقیم کیفیت آموزش را در جامعه تحت تاثیر قرار می‌دهد. اهم موقعیت‌های بروز تعارض منافع در آموزش و پرورش را می‌توان به این ترتیب ... مطالعه بیشتر

مسئله قاعده‌گذاری و نظارت در نهادها و سازمان‌های مختلف یک موضوع پیچیده است که خود در بسیاری موارد عامل شکل‌گیری موقعیت‌های تعارض منافع خواهد شد و از آن‌جایی‌که معمولاً مسئولیت قاعده‌گذاری و نظارت به‌صورت ساختاری و نیز منطبق با برخی قواعد و قوانین به چنین بخش‌هایی واگذارشده است، ایجاد تغییرات در آن نیازمند تغییر هم در ساختار سازمان و هم در حوزه قواعد و مقررات آن است و از همین رو کاری دشوار است و ممکن است با مقاومت‌های زیادی از سوی مدیران و سیاست‌گذاران درونی و بیرونی سازمان مواجه شود. حال این موقعیت زمانی پیچیده‌تر می‌شود که یک نهاد ... مطالعه بیشتر

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه تلاش می‌کند تا با مصاحبه با کارشناسان حوزه آموزش‌وپرورش مصادیق، الزامات و راهکارهای موفقیت این بخشنامه را بررسی نماید. در مصاحبه پیشِ روی با احد شبانی، کارشناس و دبیر آموزش‌وپرورش به گفتگو نشسته‌ایم. احد شبانی معتقد است معلم‌ها نقش مهم و بسزایی در تربیت انسان‌ها دارند تا کنترل و نظارت درونی در آن‌ها ایجاد کنند اما خودشان از چنین کنترل و نظام درونی برخوردار نیستند. از نظر وی، نقطه‌عزیمت برای مقابله با تعارض منافع باید کنترل بر مدارس باشد. ارزیابی شما از بخشنامه وزیر آموزش‌وپرورش برای مقابله با تعارض منافع از نوع اشتغال هم‌زمان در ... مطالعه بیشتر

یکی از مصادیق تعارض منافع که در بخشنامه وزیر آموزش و پرورش نیز بدان اشاره شده، موضوع اشتغال همزمان مدیران وزارتخانه در مدارس غیردولتی است. قانون تاسیس مدارس غیردولتی که بر پایه اصل ۱۲۳ قانون اساسی و با هدف مشارکت مردم در سال ۱۳۶۸ به تصویب رسید بعد از گذشت سال‌ها به دلیل آنکه یکی از شرایط مجوزدهی تاسیس این مدارس را فرهنگی بودن موسس قرار داده به موقعیتی برای تعارض منافع مبدل شده است. محمدرضا نیک‌نژاد معلم و فعال صنفی در گفتگو با مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه بیان می‌کند بحث تعارض منافع زمانی وارد حوزه آموزش و پرورش ... مطالعه بیشتر

امروزه آموزش و پرورش با توجه به رسالت خود یکی از سازمان‌های پیجیده و بزرگ اجتماعی در هر کشوری بشمار می‌رود که با رشد و توسعه اجتماعی، فرهنگی جامعه رابطه تنگاتنگ دارد. نظر به چنین اهمیتی همگان معتقدند که هر تصمیم و حرکتی در این حوزه باید با دقت و مطالعات جدی صورت پذیرد. وزیر آموزش و پرورش با ابلاغ بخشنامه تعارض منافع منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی قدمی بزرگ در جهت اصلاح ساختار این نظام برداشت. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در این مصاحبه با محمد ایمان‌زاده فعال صنفی و معاون هنرستان شهید رجایی گفتگو کرده تا ... مطالعه بیشتر

موضوع تعارض منافع در آموزش‌وپرورش با بحثی که حاجی میرزایی اواخر خردادماه در توییتر آغاز کرد و بخشنامه‌ای که به دنبال آن این وزارتخانه منتشر کرد، به موضوع روز در میان دست‌اندرکاران و فعالان این حوزه تبدیل شده است. بحث از ممنوعیت فعالیت افراد حاضر در سطوح گوناگون مدیریتی آموزش‌وپرورش در بخش خصوصی مانند مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های خصوصی کنکور، ناشران کتاب‌های کمک‌آموزشی و… که سال‌هاست در میان منتقدان آموزش‌وپرورش مطرح است، این بار به‌گونه‌ای دیگر طرح شد. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی که مدتی است به‌طور متمرکز در خصوص تعارض منافع در نهادهای دولتی در ایران فعالیت پژوهشی ... مطالعه بیشتر

  بحث تعارض منافع در آموزش‌وپرورش با صحبت‌های آقای حاجی میرزایی در روزهای پایانی خردادماه و بخشنامه‌ای که پس‌ازآن ابلاغ گردید، وارد عرصه عمومی شد و مجدد مسائل بسیاری را که حول‌وحوش آموزش‌وپرورش در ایران در سال‌های اخیر مورد نقد واقع‌شده را مطرح نمود. خصوصی‌سازی آموزش که در قالب مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های خصوصی، انتشارات خصوصی برای کتاب‌های کمک‌آموزشی و کنکور و ارتباط آن‌ها با وضعیت آموزش در مدارس دولتی سال‌هاست که عامل ایجاد نگرانی و شکایت در میان اعضای جامعه و اندیشمندان و منتقدان حوزه آموزش‌وپرورش است و این احتمال نیز وجود دارد که همین وضعیت تبدیل به یکی از ... مطالعه بیشتر

با محمدعلی نعیمی، کارشناس رسانه وزارت آموزش‌وپرورش به گفتگو نشسته‌ایم. نعیمی معتقد است این بخشنامه به‌نوبه خود یک اقدام و حرکت مثبت است اما نمی‌توان انتظار داشت یک کار از صفر تا صد یک‌شبه انجام شود. حتی اگر اجرایی شدن این بخشنامه یکی-دو سال هم طول بکشد بالاخره باعث شده که مدیران جدید در انتصاب‌های خود دقت کنند که دیگر این بحث تعارض منافع در آن نباشد که فردا مجبور به پاسخگویی باشند. چه مصادیق از تعارض منافع در وزارتخانه را می‌توانید بیان کنید؟ به‌طورکلی آموزش‌وپرورش یک سری از فعالیت‌هایش را برون‌سپاری می‌کند. در مجموعه‌های دولتی برون‌سپاری‌ها به‌صورت سیستماتیک تعریف ... مطالعه بیشتر

در مصاحبه پیشِ روی با آقای علی پورسلیمان، مدیرمسئول سایت صدای معلم به گفتگو نشسته‌ایم. ایشان معتقد هستند که اجرای موفقیت‌آمیز بخشنامه فوق نیازمند پیش‌شرط‌هایی است که متأسفانه هنوز بستر آن‌ها در کشور فراهم نیست. ضمن آنکه هرچند اصل بخشنامه قابل دفاع است اما موانع جدی پیش روی آن وجود دارد؛ تا جایی که ممکن است از اهرم استیضاح برای توقف این مسیر استفاده شود. سرمنشأ شکل‌گیری تعارض منافع در آموزش‌وپرورش چه دوره‌ای بوده؟ چه تصمیم یا برنامه‌ای منجر به بروز مصادیق حاد تعارض منافع در آموزش‌وپرورش شده است؟ هر قانون یا بخشنامه‌ای که تدوین‌شده یا شکل می‌گیرد مقدمات آن ... مطالعه بیشتر

موقعیت‌های متعدد تعارض منافع در نظام آموزش‌وپرورش یکی از مهم‌ترین تهدیداتی است که سیستم آموزش عمومی کشور را با مسئله مواجه می‌سازد و موجب افت کیفیت آموزش و افزایش نابرابری و فقر آموزشی می شود. پیرو صحبت‌های اخیر وزیر آموزش‌وپرورش پیرامون لزوم مدیریت و بستن گلوگاه‌های تعارض منافع در آموزش‌وپرورش، مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی سعی کرده است با برخی قانون‌گذاران، صاحب‌نظران و پژوهشگران حوزه‌ی آموزش عمومی گفتگو کند و راهکارها و اقداماتی را که نهادها و جامعه مدنی جهت تقویت موضع وزیر آموزش‌وپرورش می‌توانند، در پیش گیرند، مورد بحث و بررسی قرار دهد. در این راستا، مصاحبه ... مطالعه بیشتر

موقعیت‌های تعارض منافع در دستگاه‌های اجرایی به سبب ایجاد ناکارآمدی و زمینه‌سازی فساد موردتوجه بسیاری از دستگاه‌های دولتی قرارگرفته است. اخیراً وزیر آموزش‌وپرورش بخشنامه مدیریت تعارض منافع در این وزارت را ابلاغ کرده است. ازجمله محورهای موردتاکید در این بخشنامه ممنوعیت تأسیس و اداره مدارس غیردولتی توسط مدیرانی است که در شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی و نیز شورای نظارت بر مدارس و مراکز غیردولتی استان‌ها، شهرستان‌ها عضویت حقیقی یا حقوقی دارند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در این مصاحبه با طیبه موسوی دبیر و کارشناس آموزش‌وپرورش در مورد بسترهای قانونی تأسیس و اداره مدارس خصوصی و پیامدهای آموزش ... مطالعه بیشتر

مدیریت تعارض منافع در دستگاه‌های دولتی که پیش‌ازاین موردتوجه برخی دستگاه‌های دولتی قرارگرفته بود، با ابلاغ بخشنامه قانون منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی از سوی وزیر آموزش‌وپرورش دوباره موردتوجه کارشناسان و پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است. ازآنجاکه ارتباط مستقیم عموم مردم با آموزش‌وپرورش از طریق مدارس است، در وهله نخست اشتغال هم‌زمان مدیران و کارکنان وزارت آموزش‌وپرورش در مدارس غیرانتفاعی و یا مراکز خصوصی کنکور و یا مالکیت این مرکز به ذهن متبادر می‌شود. در این مصاحبه برای روشن‌تر شدن مصادیق تعارض منافع در این وزارت خانه و مدیران و کارمندان مشمول این بخشنامه با کامران رحیمی ... مطالعه بیشتر

«محسن حاجی میرزایی»، وزیر آموزش‌وپرورش در اواخر خردادماه امسال توییتری نوشت مبنی بر اینکه مصمم است تا مدیریت تعارض منافع را در آموزش‌وپرورش عملیاتی کند و بعدازآن، بخشنامه‌ای در این خصوص ابلاغ کرد. «مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه جهاد دانشگاهی»، به‌منظور بررسی ابعاد این بخشنامه و مصادیق تعارض منافع در آموزش‌وپرورش، گفتگویی با دکتر «عبدالله انصاری»، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش و استادیار اقتصاد آموزش‌وپرورش ترتیب داده که در ادامه می‌آید. ارزیابی شما از ابلاغ بخشنامه منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی و قانون مدیریت خدمات کشوری یا به عبارتی تعارض منافع اشتغال همزمان در آموزش‌وپرورش چیست؟ من موافق ... مطالعه بیشتر

فاطمه مقدسی و جلال کریمیان در مقاله «گلوگاه‌های تعارض منافع در نظام آموزش‌وپرورش ایران» از منظر انتقادی به مسئلهی تعارض منافع و مکانیسم بازتولید تعارض منافع در نظام آموزش‌وپرورش پرداخته‌اند. متن مشروح آن در ادامه آمده است: مدیریت تعارض منافع در بخش عمومی رویکردی است که عمده‌ی کشورهای جهان برای رسیدن به شاخص‌های حکمرانی خوب و افزایش کارایی و مشروعیت دولت، بر آن تمرکز ویژه دارند. علت توجه ویژه‌ی غالب دولت‌ها در سال‌های اخیر به این رویکرد، گسترش تجاری‌سازی بخش عمومی و نزدیکی و تداخل هر چه بیشتر منافع بخش عمومی با بخش تجاری و غیرتجاری است (۱). ادبیات رایج ... مطالعه بیشتر

پیش از انقلاب قریب به‌اتفاق مدارس، دولتی بودند یا اگر هم خصوصی بودند شهریه‌ای دریافت نمی‌کردند.  اما بعد از انقلاب و با افزایش جمعیت در دهه ۶۰ بودجه دولت کفاف هزینه‌های آموزش‌وپرورش را نداد. به همین خاطر ایده شکل‌گیری مدارس دولتی مطرح شد. ایده این بود که کسانی که توان مالی دارند و می‌خواهند از امکانات بیشتری برخوردار شوند فرزندان خود را به مدارس خصوصی بفرستند. اما نکته جالب‌توجه این است که وقتی به بودجه سال‌های ۹۷ و ۹۸ نگاه می‌کنیم می‌بینیم که سرفصلی تحت عنوان برنامه راهبردی توسعه مدارس غیردولتی وجود دارد که در سال ۹۹ حدود ۲۰۰ میلیارد ... مطالعه بیشتر