توانمندسازی جامعه و حاکمیت ایدهی تقویت همزمان ظرفیتهای جامعه و حاکمیت را برای توسعه مدنظر دارد. برای توسعهی پایدار نیازمند حضور همزمان جامعه و دولت قوی هستیم؛ ضعف و خلل در هر یک از این دو طرف، باعث شکنندگی مسیر توسعه می‌شود؛ توسعهی آمرانه و دولتمحور همان اندازه در معرض بیثباتی است که توسعهی اجتماعمحور در فقدان دولت قوی.
کارشناس ارشد جامعه شناسی
کارشناس پژوهشی- حمایتگری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه
لایه‌های مختلفی از تعارض منافع نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بازه‌های زمانی خودشان را نشان می‌دهند و فضای مجازی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند. در هفته‌ای که گذشت عملکرد نمایندگان مجلس بیشترین توجه شبکه‌های اجتماعی را به خود جلب کرد که در ادامه می‌آید.
حجم بالایی از محتوای رسانه‌ای این هفته به موضوع تعارض نمایندگان با مجلس با افزایش حقوق اعضای هیئت‌علمی و معافیت مالیاتی اعضای هیئت‌علمی، قضات و کارانه پزشکان اختصاص داشت.
وزیر علوم اخیراً به دنبال افزایش حقوق اعضای هیئت‌علمی بود و این موضوع به مجلس هم رسید تا در بودجه سال آینده، افزایش حقوق آنان اعمال شود. حال در فضای مجازی برخی از کاربران به این موضوع اشاره کردند که ازآنجایی‌که تعدادی بسیاری از نمایندگان مجلس از اعضای هیئت‌علمی هستند، تصویب این افزایش حقوق با منافع نمایندگی آنان تعارض منافع دارد. در همین رابطه می‌توان به مسئله تعارض منافع بالقوه اشتغال بیرونی تمام اعضای هیئت‌علمی اشاره کرد.
از سوی دیگر نمایندگان مجلس در قانونی تصویب کردند تا اعضای هیئت‌علمی، قضات و کارانه پزشکان نیز معاف از مالیات باشند. این در حالی است که این مسئله می‌تواند تعارض منافع آشکاری برای نمایندگانی باشد که خود در این مشاغل فعال هستند و منافع صنفی و گروهی خود را بر منافع جمعی مردم ترجیح داده‌اند. در این موضوع کاربران نوشتند:
توییتی که به خوبی می‌تواند بستر اولیه تصویب این قانون را بیان کند، این است:
«متاسفانه اعضای هیئت‌علمی امتیازات زیادی در کشور دارند. دلیلش هم همین تعارض منافع است»
سیلی نماینده سبزوار در مجلس به سرباز وظیفه پلیس راهور هم این هفته در صدر اخبار بود و واکنش‌های متعددی را برانگیخت اما برخی از کاربران باز هم به تعارض منافع هیئت نظارت مجلس اشاره کردند. همانطور که بارها بیان شده است، ترکیب فعلی هیئت نظارت شامل هفت نفر از نمایندگان مجلس هستند. تجارب سال‌های اخیر هم نشان داده است که هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان مانع ارجاع پرونده نماینده‌ها به قوه قضاییه شده است.
در همین ارتباط، عباس آخوندی وزیر پیشین راه و شهرسازی در اینستاگرام خود نوشت: «آقای دکتر امیر حسین قاضی‌زاده نایب رییس محترم گفته‌اند که موضوع ضرب‌وشتم سرباز اکبری توسط یک نماینده مجلس را در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان رسیدگی خواهند کرد. در پاسخ باید گفت که به دلیل تعارض منافع شما نمی‌توانید این کار را بکنید. اجازه دهید سرباز اکبری مستقیماً به دستگاه قضا شکایت کند. تبصره ۱ ماده ۹ قانون نظارت بر رفتار نمایندگان چون تشخیص موارد خلاف را به خود نمایندگان واگذار کرده، عملاً مانع رسیدگی قضایی به تخلفات نمایندگان‌است. ➖لطفاً قانون را اصلاح کنید.»
کاربر دیگری به طور شفاف تعارض منافع این هیئت را آشکار کرد: «مشکل وقتی شروع که اعضای هیئت رسیدگی بر رفتار نمایندگان، خود نمایندگان مجلس بودند، تعارض منافع که پیش بیاد همین میشه»
و درنهایت بهترین توییت در این حوزه مربوط به کاربری است که به‌طور خلاصه نوشت:
موضوع شفافیت آرای نمایندگان مجلس هم موضوعی چالشی بین کاربران فضای مجازی بود که بر سر آن سلسله بحث‌هایی شد، ماجرایی که تاکنون نمایندگان مجلس زیر بار آن نرفته‌اند چون احتمالاً تعارض منافع بسیاری از آرای آنان مشخص می‌شود. سه توییتی که در پاسخ به یکدیگر منتشر شده‌اند، به خوبی می‌تواند نشان دهد که شفافیت آرای نمایندگان یک مطالبه عمومی است:
با اینکه تنها در یک هفته گذشته، سه مسئله تعارض منافع معافیت از مالیات اعضای هیئت‌علمی، قضات و کارانه پزشکان با نمایندگان مجلس، تعارض منافع هیئت نظارت مجلس و ماجرای عدم رأی به شفافیت آرا در مجلس خبرساز شد، در حالی است که رئیس مجلس شورای اسلامی، آقای قالیباف، در نشست نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران اظهار کرد: «در شرایط کنونی که کشور با تحریم و کرونا دست و پنجه نرم می‌کند، دو عامل سوءمدیریت و تضاد منافع موجب ایجاد مشکلات بسیار شده است.»
در واکنش به این اظهار نظر نیز کاربری نوشت: «سو مدیریت به کنار #تضاد_منافع یا تضاد عدالت و مصلحت! شما که تو کرسی قانون گذاری نشستی چرا کاری نمی‌کنی!؟ چند سال قرار برای جلوگیری از تضاد منافع قانون وضع کنید!؟»
در هفته‌ای که گذشت سه موضوع درباره تعارض منافع در حوزه بهداشت و درمان مطرح شد که قابلیت پیگیری جدی در سطح رسانه‌ها را دارند. کاربری با اشاره به تعارض منافع خویشاوندی به مورد تعارض منافع رئیس بیمارستان با بازپرس یا بازرس نوشت:
از سوی دیگر، ماجرای تعارض منافع اشتغال بیرونی یا اشتغال همزمان صاحب منصبان دولتی در وزارت بهداشت در بخش‌های خصوصی داستان بلندی است که تاکنون هیچ اقدامی برای مدیریت آن صورت نگرفته است. در این رابطه کاربری نوشت:
همانطور که در هفته‌های گذشته نیز ماجرای ورود واکسن کرونا و یا تولید داخلی آن محل مناقشه تعارض منافع بود، این هفته نیز با انتشار مصاحبه‌ای از دکتر مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا که عنوان کرد کاملاً مخالف ورود دو واکسن خارجی هستم زیرا آزمایشات خود را پس نداده‌اند و هیچ کدام به نظر علمی تأیید نشده است؛ برخی از کاربران توییتر و تلگرام این صحبت را به معنی وجود تعارض منافع برداشت کردند. چنانکه کاربری نوشت:
پ.ن: دکتر مینو محرز محقق اصلی واکسن ایرانی»
می‌توان برداشت‌های متعددی از تعارض منافع در سطح کلان کرد. اساساً منافع حاکمیت باید منافع ملت باشد اما گاهی منافع بخشی از نظام حکمرانی در تعارض با منافع ملی قرار می‌گیرد. از سوی دیگر ما شاهد تعارض بین منافع گروهی، صنفی، حزبی، قومی و … هستیم و آن را به پای تعارض آن بخش از نظام حکمرانی و ملت می‌نویسیم. در هر صورت تعارض منافع پیامدهای منفی و جبران ناپذیری برای مردم و نسل آینده کشور دارد. در این مورد توییتی در هفته گذشته جلب توجه کرد:
در انتها باید به دو توییت اشاره کرد که یکی از آن به زبان ساده، پیامدهای تعارض منافع را بیان می‌کند؛ البته که می‌شود به این لیست از پیامدها، ایجاد انحصار و کاهش رقابت، افزایش ناکارآمدی دستگاه‌های دولتی را هم اضافه کرد:
شاید بهترین توییت هفته در خصوص تعارض منافع به کاربر Z.Varzande تعلق گیرد که در پاسخ به شخص دیگری نوشت:
لینک کوتاه https://iran-bssc.ir/?p=15024
تحلیل تعارض منافع در فضای مجازی
اشتغال همزمانمجلس شورای اسلامیوزرات بهداشت
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامتگذاری شده‌اند *
دیدگاه
نام *
ایمیل *
