صندوق‌ سرمایه‌گذاری بورس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

 تعارض منافع و فرهنگ قانونگذاری در ایران

به نظر می‌رسد در طول سال‌های طولانی قانونگذاری در کشور توجه اندکی به انسداد موقعیت‌های تعارض منافع در تدوین و تصویب قوانین شده است. به طوری که در برخی قوانین گاه حتی وظایف و تکالیفی برای دستگاه‌های اجرایی تعیین شده است که خود منشاء ایجاد بستر موقعیت‌های تعارض منافع است. از جمله آنها می‌توان به قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی اشاره کرد که برای کارمندان رسمی وزارت آموزش و پرورش در استفاده از برخی امکانات در تأسیس مدارس غیرانتفاعی از جمله دریافت تسهیلات بانکی برای این منظور امتیازاتی قائل است. همچنین در بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های بسیاری اصل عدم امکان تصمیم‌گیری افراد ... مطالعه بیشتر
پوپولیسم- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دموکراسی علیه دموکراسی

پیش از این، این مشارکت توسط مراجع و رسانه‌های سنتی هدایت می‌شد. ولی امروز مردم اخبار و تحلیل های خود را از فضای مجازی می‌گیرند که در آن انواعی از اخبار جعلی و تئوری توطئه به راحتی منتشر می‌شود و ظرفیت شناختی ذهن بشر قدرت پالایش این حجم از اطلاعات را ندارد، بنابراین به راحتی به پوپولیسم راست‌گرایانه پناه می‌برد. روزنبرگ استاد دانشگاه ایرواین در کالیفرنیا است و حوزه پژوهش او ظرفیت‌های شناختی سیاسی، ایدئولوژی و پرکتیس‌های دموکراتیک آلترناتیو به‌ویژه دموکراسی گفت‌وگویی(Deliberative Democracy) است. پروژه فکری اخیر او معطوف به پوپولیسم دست راستی و زوال دموکراسی در غرب است. نوشته‌های ... مطالعه بیشتر
کارگاه سیاست‌گذاری حوزه کودک

بازنمایی رسانه‌ای مسائل کودکان

دکتر مهدی منتظر قائم به بیان سخنانی در مورد تغییر شتابنده وضعیت کودکی در دوران معاصر و کندی پاسخ سیاست‌گذاران، برنامه ریزان و قانون‌گذاران به این تغییر بنیادین پرداختند. سپس دکتر میدری به بیان تعداد بازماندگان از تحصیل و دلایل بازماندگی از تحصیل و ابعاد ملی آن پرداختند. چالش‌های آموزش مجازی در دوران کرونایی و عدم دسترسی تعداد زیادی از دانش‌آموزان به گوشی و تبلت موضوع دیگری بود که به آن پرداخته شد. بنا به رویه کارگاه سیاست‌گذاری حوزه کودک که هر ماه گزارش‌های رسانه‌ای سه خبرنگار و فعال اجتماعی در حوزه کودک به‌عنوان گزارش منتخب معرفی می‌شوند؛ منتخبان نشست ... مطالعه بیشتر
مسئله‌محور- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

رویکرد مسئله‌محور برای حل مسائل توسعه‌ای

در پاسخ به مسائل توسعه می‌توان دو نوع نگاه مسئله‌محور و راه‌حل‌محور را از یکدیگر تمییز داد. این دو رویکرد در جدول به شکل اغراق شده و ساده‌سازی شده توصیف شده‌اند و روشن است که  جزئیات زیاد دیگری وجود دارد. اگرچه ممکن است در نگاه اول نام رویکرد راه‌حل‌محور و  رهبرمحور (SLDC) آشنا به نظر نرسند اما عناصری ضمنی از  این رویکرد به تغییرات را می‌توان در  نظریات سنتی و غالب و در نظریات جدید توسعه مشاهده کرد. روایت SLDC ساده است: یک راه‌حل مشخص که توسط فردی معین و در زمانی خاص اتخاذ می‌شود و سپس از طریق سیستم ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره هجدهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۸ گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: علت عدم اجرای اصلاح ساختار بودجه، این نیست که برنامه‌ای برای آن نداریم و یا خیلی پیچیده است و ما از آن سر در نمی‌آوریم بلکه به خاطر آن است که اجرای اصلاح ساختار بودجه، به تضاد منافع دستگاه‌ها برخورد می‌کند. اعضای کمیسیون حقوقی و پارلمانی اتاق بازرگانی اصفهان در پنجمین جلسه این کمیسیون، به نقد و بررسی لایحه مدیریت تعارض منافع پرداختند. حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور ... مطالعه بیشتر
موقعیت‌های تعارض منافع نمایندگان مجلس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

باز هم نمایندگان مجلس، باز هم داستان تعارض منافع

در هفته اول آبان ماه سال جاری ۱۳۸ مطلب در فضای توییتر و تلگرام منتشر شده که به موضوع تعارض منافع پرداخته‌اند. از این میان ۷۲ مطلب یا به عبارت دیگر ۵۲ درصد از مطالب در تلگرام بوده است. در این میان موضوعات مختلفی توجه کاربران را به خود اختصاص داده است. تعارض منافع نمایندگان مجلس و موقعیت اشتغال همزمان در سازمان بورس دو موضوعی است که تقریباً در تحلیل‌های قبلی نیز به آن پرداخته شده بود اما این بار از دید جدیدی به آن‌ها نگاه کرده‌ایم. موضوع دیگری هم بود که توجه کانال‌های خبری را به خود اختصاص داد ... مطالعه بیشتر
مروری بر روش استخوان ماهی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

 از مسئله یابی تا واسازی مسئله در PDIA

در رویکرد انطباق تکرارپذیر مسئله‌محور، فرایند طرح مسئله تا کشف راه حل‌ها مبتنی بر تعامل و بحث‌های گروهی است و در این میان تکنیک‌های «پنج چرا» و «استخوان ماهی» به اعضای گروه کمک می‌کند تا به درک عمیق‌تری از دلایل مسائل‌شان برسند و سپس به دنبال راه‌حل و اقدامات عملی باشند. همواره تعیین و تشخیص صورت مسئله مهم است اما بسیاری از اوقات سیاست‌گذاران به‌جای تعیین مسئله، به سراغ ارائه راه‌حل‌های تقلیدی و یا انجام کار طبق روال عادی می‌روند و در نهایت هیچ‌گاه مسئله اصلی خودشان را نمی‌توانند حل کنند. به طورکلی ویژگی‌های یک مسئله آن است که وقتی ... مطالعه بیشتر
لایحه مدیریت تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

بیم و امیدهای لایحه مدیریت تعارض منافع

در نظام حقوقی ایران بدون اینکه نامی از تعارض منافع برده شود، مضمون آن به طور پراکنده در برخی قوانین و مقررات مورد توجه واقع شده است. به عنوان مثال، در حوزه قضایی زمانی که قوانین آئین دادرسی در ایران تصویب شده است و مقرراتی نیز برای موارد تعارض منافع پیش‌بینی شده است و این رویه کم بیش در مورد مراجع رسیدگی به تخلفات اداری یا انتظامی نیز رعایت شده است. علاوه بر این، قوانین متعدد دیگری از جمله لایحه قانونی راجع به منع مداخله وزراء و نمایندگان مجلسین و کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری ـ مصوب ۱۳۳۷ـ، ... مطالعه بیشتر
آموزش کودکان کمتر از 6 سال در برزیل- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تجربه توانمندسازی حکومت: آموزش کودکان  کمتر از ۶ سال در برزیل

این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش می‌گذارد. ... مطالعه بیشتر

مارپیچ استعلام کاغذی: بنیاد ملی نخبگان

  تقریبا دو ماه پیش بود که برای استفاده از شرایط بنیاد نخبگان برای خدمت سربازی اقدام کردم. آن موقع نمی دانستم که فرآیندی که به زعم من نهایتا دو تا سه هفته به طول می انجامد، بیش از چهارماه طول خواهد کشید. دو ماه در بنیاد ملی نخبگان ( معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری) و دو ماه در بنیاد نخبگان نیروهای مسلح. آن زمان تصمیم گرفتم تا با ساخت ویدیٔویی از این فرآیند و پرسش از این موضوع اصلی که اساسا الکترونیکی شدن این فرآیند چه کمکی به تسریع آن و کم شدن حضور فیزیکی مراجعان کرده، تلنگری ... مطالعه بیشتر

انحصار در وکالت و تعارض منافع!

تعارض منافع در نظام سلامت یکی از حوزه‌هایی که در هفته گذشته بازهم موردتوجه کاربران فضای مجازی قرار گرفت تعارض منافع در نظام سلامت بود. کاربری به نام دارا می نویسد: «مدیران سابق غذا و دارو بوضوح امتیاز تاسیس کارخانه داروسازی گرفته اند و این بجز رانت، نشانگر تعارض منافع در آن سازمان است.» این یک موقعیت تعارض منافع درب‌های گردان است یعنی استفاده از روابط شغلی و پساشغلی در جهت منافع شخصی. این موقعیت را می توان از طریق تصویب قانونی مبنی بر عدم اجازه فعالیت در حوزه‌های مربوطه برای کارمندان سازمان ها تا مدت مثلا ۵ سال پس ... مطالعه بیشتر
سند امنیت قضایی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

سند امنیت قضایی؛ جای خالی مدیریت تعارض منافع

روز ۲۱ مهر ۱۳۹۹ سند امنیت قضایی با امضای رئیس قوه‌ی قضاییه ابلاغ شد. این سند با یک مقدمه، در چهار بخش و ۳۷ ماده تنظیم شده است که عناوین بخش‌های آن به ترتیب عبارتند از: بخش اول: هدف و اصول امنیت قضایی (مواد ۱ تا ۸) بخش دوم: حقوق عام شهروندی مربوط به امنیت قضایی (مواد ۹ تا ۱۸) بخش سوم: حقوق خاص شهروندی در فرآیند دادرسی (مواد ۱۹ تا ۳۰) بخش چهارم: راهبرد‌ها (مواد ۳۱ تا ۳۷) محتوای این سند، عمدتاً برگرفته از قوانین و بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود است و به خودی خود حامل مقرره یا دستورالعمل ... مطالعه بیشتر
حاشیه‌نشینی در ایران

گزارش ۱۵| حاشیه‌نشینی: یکی از پنج اولویت اصلی در حوزه آسیب‌های اجتماعی

در سال ۱۳۹۶، در حوزه مدیریت آسیب‌های اجتماعی، اولویت‌های پنج‌گانه کشور شامل (۱)  اعتیاد، (۲) حاشیه‌نشینی، (۳) طلاق، (۴) مفاسد اخلاقی و (۵) احصای مناطق بحران‌خیز در کشور، تعیین و به تأیید رهبر معظم انقلاب رسید. این گزارش به چالش حاشیه‌نشینی، که در ایران و بسیاری از کشورهای جهان موجب نگرانی سیاست‌گذاران شده است، می‌پردازد. نمایندگان معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اوائل مهرماه در نشستی شرکت کردند که در آن موضوع حاشیه‌نشینی و فقر شهری در کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اسلامی مورد بررسی قرار گرفت. در این رویداد، که پانزدهمین نشست کارگروه مبارزه با فقرِ ... مطالعه بیشتر

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره هفدهم

نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۱۷   گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های اصلی هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: حسینعلی امیری، معاون پارلمانی رئیس جمهور اظهار داشته که چندبار در مورد لوایح مانده دولت در مجلس با رئیس مجلس مکاتبه شده است و افزوده سه لایحه با دو فوریت تقدیم مجلس شده و زمان زیادی هم از آنان گذشته که یکی از آن‌ها لایحه‌ی مدیریت تعارض منافع است. عباس گودرزی نایب رییس کمیسیون اجتماعی مجلس خبر داده که اعضای کمیسیون اجتماعی با توجه به اهمیت موضوع تعارض منافع و اینکه هنوز لایحه دولت اعلام ... مطالعه بیشتر
محفل‌کاری- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تمرین هدف را می‌سازد.

  این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش ... مطالعه بیشتر

لانه زنبور: ضرورت مدیریت تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی

پس از تشکیل مجلس یازدهم و شکل‌گیری کمیسیون‌های مختلف آن موضوع تعارض منافع در این کمیسیون‌ها مورد بحث کنشگران اجتماعی قرار گرفت. این بحث‌ها با شکل‌گیری پویش تعویق کنکور سراسری سال ۹۹ و وجود تعارض منافع در کمیسیون آموزش و تحقیقات دامن گرفت، اما خیلی سریع به سایر کمیسیون‌ها ازجمله کمیسیون بهداشت تسری یافت. سؤال کنشگران این بود که چگونه می‌توان از پزشکان کمیسیون بهداشت انتظار داشت منافع پزشکان را در نظر نگیرند؟ اما آیا موقعیت‌های تعارض منافع در مجلس شورای اسلامی محدود به همین موارد است؟ سؤال ریشه‌ای‌تر آن‌که موقعیت‌های تعارض منافع در مجلس چه پیامدهای می‌تواند داشته باشد؟ ... مطالعه بیشتر
شفافیت دستمزد- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تجربۀ برنامۀ توانمندسازی حکومت: پروژۀ فناوری اطلاعات برای طرح پیشنهادی شفافیت دستمزد

  این توضیح برگرفته از یادداشت کوتاهی است که دانش‌پذیران دورۀ آموزشی توانمندسازی حکومت با روش PDIA دانشگاه هاروارد از تجربۀ عملی خود در کاربست این روش ارائه کرده‌اند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در راستای معرفی تجارب عملی و نمونه‌های کاربست روش PDIA برای اعمال اصلاح در سیستم اداری و بخش خصوصی کشورهای مختلف نسبت به ترجمه و انتشار یادداشت‌های منتشرشده در وبلاگ توانمندسازی حکومت دانشگاه هاروارد اقدام می‌کند. این یادداشت‌ها گرچه متضمن توضیح کامل یک تجربۀ عملی بر اساس رویکرد PDIA نیست، اما نمونه‌هایی از چالش‌ها و ظرفیت‌های روش PDIA برای مواجهه با مسائل محلی را به نمایش ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع اشتغال بیرونی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع اشتغال بیرونی در وزارت نیرو

تعارض منافع اشتغال بیرونی ناظر بر موقعیتی است که کارمند دولتی به طور همزمان در جایگاهی دیگر و مرتبط با حوزه شغلی‌اش فعالیت کند. این همزمانی فعالیت‌ها می‌تواند مرتبط با مالکیت یا سهامداری شرکت‌های مربوط در حوزه تخصصی باشد. از سوی دیگر برخی از عناوین شغلی همچون پیمانکاری و مهندسی مشاور نیز می‌تواند به عنوان شغل همزمان برای حقوق‌بگیران دولت، ‌مصداق تعارض منافع باشد. برخی از این مشاغل ممکن است در بین کارمندان، کار غیررسمی محسوب شود. همچنین اگر حقوق‌بگیر دولتی حتی در فعالیت‌های داوطلبانه و بدون دستمزد که نزدیک به حوزه تخصصی‌اش است، عضو باشد و یا دارای مناصب ... مطالعه بیشتر
آموزش در دورۀ پاندمی کرونا- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

پاندمی کووید-۱۹ تشدیدکنندۀ بحران آموزش: شواهدی از تعطیلی درازمدت مدارس در پاکستان

پیامدهای پاندمی کووید-۱۹ و سیاست‌هایی که برای کاهش شیوع آن اتخاذ شده است در سرتاسر جهان و به‌ویژه در کشورهای با درآمد متوسط و کم چشم‌گیر خواهد بود. کوچک شدن اقتصاد می‌تواند نزدیک به یک دهه تلاش برای کاهش فقر را بلااثر کند. درحالی‌که نظام‌های درمانی با چنگ و دندان می‌جنگند، احتمال می‌رود که میلیون‌ها نفر از مراقبت‌های لازم برای بیمارهای‌های عفونی قابل‌پیشگیری محروم بمانند و نرخ واکسیناسیون کودکان نیز به‌شدت کاهش یابد. با تعطیلی مدارس، میلیون‌ها کودک در مدرسه بیش‌تر هم عقب می‌مانند که این مسئله اثرات درازمدت بسیار مخربی بر زندگی این کودکان می‌گذارد. سقفی که چکه می‌کند، ... مطالعه بیشتر
توسعه کارآفرینانه- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

توسعه کارآفرینانه در مقایسه با انطباق تکرارشونده مسئله‌محور (PDIA)

اکثر سازمان‌های توسعه‌ای، تحلیل‌گران و متخصصان تشخیص داده‌اند که نهادها روند توسعه را شکل می‌دهند و به نوبه خود، تغییرات نهادی نیز امری سیاسی و مربوط به قدرت است. بنابراین سازمان‌های توسعه‌ای بین‌المللی باید بتوانند با هوشمندی در فضای سیاسی کشورهای شریک عمل کنند. در این خصوص نیاز به دانشی در این حوزه احساس می شود. یکی از موانعی که آنها با آن روبرو هستند فقدان مثال‌های کاملاً مستند از دستاوردهای حاصل از کار با روش‌های آگاهانه‌تر از نظر سیاسی است. مورد دیگر کمبود آشکار مدل‌های عملیاتی است که جایگزینی منسجم و مبتنی بر شواهد برای روش‌های استاندارد اهداکننده کمک‌های ... مطالعه بیشتر