محمد ملکی

محصولات کشاورزی

تعارض منافع؛ مسئله‌ای مغفول در برخی رویه‌های نهادی

  تعارض منافع موقعیت‌های گوناگونی دارد که در اینجا به چندین مورد از آن‌ها در نظام حکمرانی کشور اعم از نظارت بر خود، تعارض درآمد و وظیفه، تعارض وظایف و مقررات‌گذاری برای خود اشاره شده است. موارد مطرح‌شده در زیر که بازگویی روایت کاربران فضای مجازی است نشان می‌دهد که فارغ از نبود قانون مناسب در این حوزه مشکل دیگر آن است که بسیاری از موقعیت‌های تعارض منافع در نزد برخی نهادها اساساً مسئله مهمی محسوب نمی‌شوند که می‌توان آن را بیشتر ناشی از عدم شناخت تعارض منافع دانست. سلامت غذایی زیر تیغ تعارض منافع در هفته‌های اخیر یکی از ... مطالعه بیشتر
مقررات تعارض منافع

سازوبرگ‌هایی برای مدیریت تعارض منافع

در این یادداشت تلاش می‌شود با بررسی تجارب کشورهای توسعه‌یافته‌ای چون تایلند، هنگ‌کنگ، چین و ایالات‌متحده به ردیابی روندهای مدیریت تعارض منافع پرداخت. در همین راستا نگاهی به زمینه ردیابی روندهای مدیریت تعارض منافع و نیز کمک‌های این سازمان به کارمندان بخش دولتی و خصوصی درزمینه به‌کارگیری مقررات تعارض منافع خواهیم داشت. این یادداشت معرفی فصل سوم کتاب مدیریت تعارض منافع با عنوان «تعریف تعارض منافع، چارچوب‌های کلی، حقوقی، نهادی، الگوهای عمل مناسب در سطح بین‌المللی» است. تعارض منافع: چالش توسعه ابزارهای پیاده‌سازی و اجرای قوانین جانوس برتوک- مدیر عالی بخش نوآوری و راست‌کرداری، از اعضای هیئت‌مدیره حکمرانی عمومی و ... مطالعه بیشتر
مقررات‌گذاری

موقعیت‌های پرتکرار تعارض منافع

تحلیل فضای مجازی در حدود دو سال گذشته نشان می‌دهد که دو موقعیت تعارض درآمد و وظایف و تعارض ناشی از مقررات‌گذاری برای خود بیشترین تکرار را از سوی کاربران داشته‌اند که نمونه آن را می‌توان در اظهارات آن‌ها پیرامون وضعیت وکلا و پزشکان مشاهده کرد. هرچند کاربران لزوماً به این دو موقعیت و تعاریف آن‌ها اشاره نمی‌کنند اما مواردی که مثال می‌زنند، عمدتاً مربوط به این دو نوع است. نمونه‌هایی از تعارض درآمد و وظایف یکی از موقعیت‌های تعارض منافع، تعارض درآمد و وظیفه است که می‌توان آن را چنین تعریف کرد: تعارض درآمد و وظیفه مربوط به موقعیتی ... مطالعه بیشتر
قانون تعارض منافع

در ابتدای راه مدیریت تعارض منافع هستیم

تعارض منافع موضوعی است که در سالیان اخیر به موضوعی ملی و فراگیر در آسیب­شناسی فضای اقتصادی و اداری ایران بدل شده است، به‌طوری‌که هم‌اکنون با سرریز این خواست عمومی به فضای تصمیم‌گیری، نمایندگان مجلس نیز قصد دارند قانونی را در این خصوص به نام مدیریت تعارض منافع به تصویب برسانند. به همت مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه  جهاد دانشگاهی، نشست نقد و بررسی طرح مجلس برای مدیریت تعارض منافع با عنوان« قانون خوب برای مدیریت تعارض منافع» در روز چهارشنبه یکم دی‌ماه برگزار شد. در این جلسه که با حضور باقر انصاری، عضو هیئت‌علمی گروه حقوق دانشگاه شهید بهشتی ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع؛ سرطانی خاموش در نظام سیاست‌گذاری

یکی از موقعیت‌های تعارض منافع، موقعیت درب‌های گردان یا ارتباطات پساشغلی است که اشاره به وضعیتی دارد که در آن فرد ممکن است بین بخش دولتی و بخش خصوصی در رفت‌وآمد بوده و در نتیجه وظایف دولتی خود را به‌درستی انجام ندهد. در این حالت ممکن است فرد مذکور به سیاست‌ها به‌گونه‌ای جهت دهد که منافع خود را در بخش خصوصی تأمین کند. چنین وضعیتی را می‌توان در انتصاب معاونت وزارت اقتصاد مشاهده کرد. انتصاب با شائبه تعارض منافع؛ این بار در وزارت اقتصاد در هفته گذشته یکی از مهم‌ترین خبرهایی که در فضای مجازی بازخورد بسیاری پیدا کرد، خبر ... مطالعه بیشتر
اشتغال بیرونی چیست؟

اشتغال بیرونی چیست؟

اشتغال بیرونی چیست؟ در یک تعریف اجمالی می‌توان گفت اشتغال بیرونی به فعالیت کارکنان دولتی در بخش خصوصی مرتبط با فعالیت سازمان دولتی متبوع وی است. هرچند تعبیر اشتغال بیرونی یا همزمان در ادبیات موجود فارسی جاافتاده‌تر است، اما در ادبیات جهانی اصطلاحاتی مانند کسب‌وکار در حیاط پشتی، اشتغال اضافی، اشتغال جانبی یا ثانوی نیز نام‌برده شده است. (آیا اشتغال بیرونی تعارض منافع است؟) اما بسترهای رخ دادن و تشدید اشتغال بیرونی چیست؟ با گسترش خصوصی‌سازی و برون‌سپاری خدمات و انتقال وظایف پیشین دولت‌ها به بخش خصوصی، موقعیت اشتغال بیرونی تشدید شده است. در ایران نیز با غلبه رویکرد خصوصی‌سازی ... مطالعه بیشتر
اظهار دارایی

اظهار دارایی تا ارزش‌های شغلی؛ ایجاد چارچوب‌هایی برای مدیریت تعارض منافع در برخی کشورها

مواجهه با مسئله تعارض منافع در سطح دولت و سیاست: تجربه کانادا برایان رد فورد، مشاور حقوقی اداره کمیسری‌ای سلامت بخش دولتی کانادا در این مقاله چنین بیان می‌کند: رابطه بین حکمرانی خوب و جلوگیری از بروز تعارض منافع رابطه‌ای مستقیم است. تعارض منافع می‌تواند اشکال مختلفی شامل رفتارهایی که اعتبار فرد را مخدوش می‌کند یا فعالیت‌های مجرمانه داشته باشد. چارچوب حقوقی کانادا قوانین و سیاست‌های متعددی را درزمینه جلوگیری از تعارض منافع و برطرف کردن آن تعیین کرده است. این قوانین بر پایه سه مفهوم تعارض منافع واقعی، بالقوه و ظاهری تقسیم‌بندی شده‌اند. صرف یک اقدام مدیریتی واحد یا ... مطالعه بیشتر
اخلاق سیاسی

گامی فراتر از مدیریت تعارض منافع

دغدغه‌های مرتبط با سلامت سیاست‌های دموکراتیک، انگیزه بررسی مسائل مرتبط با تعارض منافع در سیاست را به وجود می‌آورد؛ چراکه تعارض منافع و تخلفات مقامات دولتی کارکرد و مشروعیت نهادهای دولتی را به خطر می‌اندازد. اما مک لئود سعی می‌کند از این فهم از اخلاق سیاسی که صرفاً بر رفتار مقامات دولتی تمرکز می‌کند، فراتر رود و ایده اخلاق سیاسی خود را دقیقاً مبتنی بر آرمان‌ها و ارزشهای دموکراتیک بنا کند. کالین مک لئود دانشیار گروه حقوق و فلسفه دانشگاه ویکتوریا است و تحقیقات وی بر موضوعات نظریه اخلاقی سیاسی و حقوقی معاصر با تمرکز بر عدالت توزیعی و برابری ... مطالعه بیشتر

لزوم جدایی سیاست‌گذاری و اجرا در وزارت بهداشت

وزارت بهداشت ازجمله نهادهایی است که هم به دلیل درگیر بودن با زیست روزمره مردم و هم تجمیع تمامی وظایف درمان و بهداشت در آن همواره زیر ذره‌بین کاربران در فضای مجازی قرار داشته است. کاربران معتقدند که این وزارتخانه با در دست گرفتن امور مربوط به آموزش، سیاست‌گذاری بهداشت و درمان و اجرا و مهم‌تر از همه حضور یک پزشک در رأس آن، تبدیل به نهادی شده است که بیش از آنکه منافع مردم و یا سایر کادر درمان را در نظر بگیرد، در پی تأمین منافع پزشکان است. واکنش‌ها به تأیید افزایش ظرفیت پزشکی توسط شورای عالی انقلاب ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در بریتانیا

تعارض منافع در عرصه دولتی بریتانیا

تعارض منافع، معضلی در بریتانیا از سال ۱۹۹۴ تاکنون در عرصه دولتی بریتانیا نگرانی‌های زیادی در رابطه با تعارض منافع در مواردی مانند بالا بردن بودجه احزاب و تأثیر منافع مالی حزب بر سیاست‌گذاری‌ها و اعطای القاب وجود داشته است. برخی وقایع مانند لابی کردن نمایندگان و دریافت پول برای سؤال از وزرا در سال ۱۹۹۷، انتصابات حزبی در نهادهای دولتی غیر وزارتخانه‌ای، درب‌های گردان بین دولت و صنایع تازه خصوصی شده در دوره تاچر، رسوایی‌های حزب کارگر جدید بر تداوم و اهمیت تعارض منافع در عرصه دولتی بریتانیا افزوده است. این امر موجب شده است تشکیلات، آیین‌نامه‌ها، قوانین و ... مطالعه بیشتر
آموزش فنی‌وحرفه‌ای

موقعیت‌های مدیریت شده و مدیریت نشده در سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای

آموزش‌های مهارتی از یک‌سو نقش مهمی در تشکیل سرمایه انسانی از طریق تربیت نیروی کار ماهر موردنیاز بازار کاردارند و از سوی دیگر از طریق بسترسازی خوداشتغالی به حل مشکل بیکاری کمک خواهند کرد. مدیریت موقعیت های تعارض منافع در حوزه آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور به‌طور خاص از این منظر اهمیت دارد که مسئولیت‌ها و اهداف این حوزه با آموزش مهارت و تعلیم نیروی کار گره‌خورده است. با توجه به جایگاه سازمان آموزش فنی وحرفه ای کشور و ارتباط آن با بخش خصوصی با موقعیت‌های تعارض منافع مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کند. بسته به میزان فساد آمیز بودن این موقعیت‌ها سازمان تلاش ... مطالعه بیشتر
شهرداری

زمانی برای آزمودن بخشنامه‌های مدیریت تعارض منافع

در چند سال گذشته با ترویج یافتن ادبیات تعارض منافع در نظام حکمرانی کشور نهادهای مختلف مانند وزارت نیرو و وزارت آموزش‌وپرورش اقدام به ایجاد سازوکارهای لازم و صدور بخش‌نامه‌هایی جهت مدیریت آن کرده‌اند. یکی از این نهادها شهرداری تهران بوده که با اقدام شورای شهر پنجم، مصوبه‌ای بدین منظور تدوین یافت. با گذشت مدت‌زمانی مشخص شده است که علاوه بر عدم ضمانت اجرایی مناسب، این مصوبه آن‌چنان‌که باید به‌درستی موقعیت‌های پرریسک تعارض منافع را تشخیص نداده است و فرصت‌هایی را در اختیار برخی افراد قرار می‌دهد. تلاش برای اصلاح مصوبه مدیریت تعارض منافع شهرداری تهران انتصابات فامیلی در شهرداری ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع: چارچوب کلی، حقوقی، نهادی، و الگوهای عمل مناسب در سطح بین‌الملل

در مقاله اول دمیتری ولاسیس (رئیس بخش کنوانسیون‌های جنایی، بخش امور مربوطه به معاهدات دفتر مقابله با مواد مخدر و جرائم سازمان ملل متحد) به معرفی کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد و کارکردهای این کنوانسیون می‌پردازد. در مقاله دوم گروه لنکستر (رئیس کالج کورپس کریستی، دانشگاه آکسفورد بریتانیا) تلاش می‌کند یک چارچوب تحلیلی درزمینه تعارض منافع ارائه دهد و تجارب کشورهای مختلف در این زمینه را بررسی کند. در مقاله آخر نیز ریچارد مسیک (کارشناس ارشد حکمرانی و از اعضای هیئت‌مدیره گروه مسئله محور قانون و عدالت در بخش حکمرانی دولتی، کاهش سطح فقر و مدیریت اقتصادی بانک جهانی) ... مطالعه بیشتر

تعارض منافع در کانادا

مرور سیر قانون‌گذاری در کانادا به‌وضوح قدرت یک‌جانبه نخست‌وزیر در وضع قوانین برای مدیریت تعارضات کابینه و قوه مجریه را نمایان می‌سازد. از سوی دیگر مقایسه قوانین مدیریت تعارض منافع برای نمایندگان کنگره در ایالات‌متحده و کانادا روشن می‌سازد که کانادا مدیریت تعارض منافع را بسیار دیر شروع کرده است و قوانین کانادا در این مورد بسیار نوپا است. درحالی‌که در ایالات‌متحده دیرزمانی است که قوانین و قواعد پیچیده‌ای در این زمینه بر نمایندگان کنگره حاکم است. آندره استارک در مقاله خود تحت عنوان «تعارض منافع در کانادا» که در کتاب «تعارض منافع و عرصه دولتی، چشم‌اندازهای چندملتی» منتشر شده ... مطالعه بیشتر

سال­روز تصویب قانون کار، بهانه ­ای برای بیان مشکلات

قانون کار در ۲۹ آبان­ماه سال ۱۳۶۹ به تصویب مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید و پس از آن روابط بین کارگر، کارفرما و دولت براساس آن تنظیم شد. قانون کار، تکالیف، وظایف و حقوق سه ضلع مثلث دولت، کارفرما و کارگر را شرح می‌دهد. به همین مناسبت هر ساله مراسم‌های بسیاری در سطح استان­ها و کشور برگزار می­شود و مطالبات اصلی کارگران در این برنامه­ها در قالب بیانیه صادر می­شود. امسال بیش از سال­های گذشته بیانیه­های کارگری حول محورهای اقتصادی از جمله معیشت، نرخ بالای بیکاری، تورم اقتصادی و غیره بود. در شماره ­های قبلی تحلیل مسائل رفاهی کارگران به ... مطالعه بیشتر

تلاش پزشکان برای قاعده‌گذاری برای خود

  در هفته گذشته اقدامات و اظهارنظرهای مقامات مسئول در نظام بهداشت و درمان کشور انتقادات گسترده‌ای را در میان کاربران برانگیخت. از یک‌سو این مسئولان تلاش داشتند که از افزایش ظرفیت پزشکی جلوگیری نمایند و از سوی دیگر در اظهارنظری دیگر از کمبود پزشک و احتمال فرستادن بیماران به کشورهای دیگر سخن می‌گفتند. مخالفت آن‌ها با افزایش ظرفیت در حالی بود که به بهانه مهاجرت پزشکان پیشنهادهایی مبنی بر افزایش تعرفه پزشکی داشتند. این اقدامات و سخنان از چشم کاربران پنهان نماند و انتقادات گسترده‌ای را در پی داشت. مداخله پزشکان در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در هفته ... مطالعه بیشتر
مالیات

ماژول ۳ کلیپ ۱۵: مثال کاربردی- بخش ۲

کلید درک اینکه چه می‌شود یک نظام مالیاتی موفق می‌شود یا احتمال دارد نشود، به گمانم اینجا در روایت‌های درون محل کار قرار دارد. این روایت که اگر من این کار را بکنم پس آن اتفاق می‌افتد. اگر می‌خواهیم به جامعه‌‌ای برویم که نظام مالیاتی بسیار عالی کار می‌کند من اغلب از نروژ بازدید می‌کنم و نروژ یکی از بالاترین مالیات‌ها را در جهان دارد. ۴۰ مامور وصول مالیات حدود ۷۰ درصد تمام درآمدهای نروژ را جمع‌آوری می‌کنند. آن ۴۰ نفر به خودشان چه چیزی می‌گویند؟ به‌تدریج روشن می‌شود که آنها مورداحترام‌ترین مردم در نروژ هستند. اما ظاهرا آنچه آنها ... مطالعه بیشتر
هنجار

ماژول ۳ کلیپ ۱۴: مثال کاربردی- بخش ۱

  بیائید شبکه اجتماعی بازرس مالیاتی را تصور کنیم، چون برای اینکه کار اداره مالیات راه بیفتد، نیاز به بازرسان مالیاتی است که واقعا انگیزه انجام تمام و کمال وظیفه خود را داشته باشند. پس بیائید به منابع انگیزش‌بخش به بازرس مالیاتی نگاهی بیندازیم. جهان کاملا ساده‌شده‌‌ای را تصور کنید که بازرس مالیاتی فقط دو شبکه اجتماعی دارد. چون او بازرس مالیاتی است البته یک شبکه مربوط به محل کار وی است و بنابراین او در یک شبکه از هم‌سنخ‌های خود، که سایر ماموران وصول مالیات باشند، عضو است. معنایش اینست که او احترام هم‌سنخ‌ها را از سایر ماموران وصول ... مطالعه بیشتر
هنجار

ماژول ۳ کلیپ ۱۳: تکامل هنجارهای اجتماعی

    تا اینجا به هویت‌ها و روایت‌ها نگاه کردیم اکنون بیاییم به هنجارها نگاه کنیم. یک هنجار به تازگی پژوهش‌شده هنجار نسبت به خشونت است. استیو پینکر کتاب درخشانی به نام «فرشته‌های بهتر طبیعت ما» را نوشته است که کاهش تدریجی خشونت را طی دو هزار سال گذشته توصیف می‌کند. چند مثال از کتاب استیو پینکر را اینجا می‌آوریم. یکی که خیلی خاص است درباره بسته شدن پرونده دوئل کردن در اروپا است. قدیم دوئل کردن عادی بود. اگر شما به من توهین می‌کردید من با دوئل شما را به چالش می‌کشیدیم و با هم می‌جنگیدیم حال چه با ... مطالعه بیشتر
سیاستگذاری

ماژول ۳ کلیپ ۱۲: تاثیر روایت‌ها بر سیاستگذاری

تا اینجا چندین مثال آوردیم که چگونه هویت‌ها به رفتار شکل می‌دهند و حقیقتا چگونه هویت‌ها را می‌توان تغییر داد. اکنون می‌خواهیم به نقش روایت‌ها دقیق شویم. به یاد دارید که روایت یکی از روش‌های مهمی است که مردم جهان را درک می‌کنند. مردم به قصه‌ها گوش می‌کنند و از آن قصه‌ها است که درک می‌کنند انجام دادن این کار باعث آن نتیجه می‌شود. از این عمل آن برون‌داد حاصل می‌شود. احتمال دارد مردم چیزی را بد برداشت کنند، یا شاید چیزی را اشتباه بفهمند. بیایید به چند مثال نگاه کنیم. مجموعه روایت‌هایی مربوط به این که چانه‌زنی با دیگران ... مطالعه بیشتر