مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

وزارت نیرو

مدیریت آب در وزارت نیرو راه‌حل تفکیکی ندارد

در ادامه مجموعه نظام حکمرانی آب در ایران و مصاحبه‌ با متخصصان حوزه آب، احمد آل‌یاسین، رئیس اسبق سازمان آب و برق خوزستان، تبدیل سازمان آب و برق خوزستان از یک سازمان عمران منطقه‌ای به سازمان خدماتی ذیل وزارت نیرو و بی‌توجهی به آمایش سرزمین در ۵۰ سال گذشته را از عوامل اصلی بحران خوزستان می‌داند. از نظر او این عوامل موجب شد مدیریت آب در ۴۰ سال گذشته همگام با تغییرات اقلیمی-جمعیتی متعادل نشود که نتیجه آن بحران کنونی است. آقای مهندس آل‌یاسین شما به‌عنوان رئیس اسبق سازمان آب و برق خوزستان، فرایند توسعه در خوزستان را چگونه ارزیابی ... مطالعه بیشتر
کانون‌های اثربخشی

کانون‌های اثربخشی به‌مثابه تمرین آکروبات‌بازی

▪️ نویسنده یادداشت: نسرین قنواتی و میثم ملکشاه اکنون با تکیه بر تجربیات جهانی، بر ما آشکارشده که برنامه‌های توسعه‌محور فراگیر، آرمانی و از بیرون اقتباس‌شده – چه آن‌ها که تحت عنوان بهترین تجربیات جهانی وارد یک کشور می‌شوند و چه آن‌ها که در قالب برنامه سازمان‌های بین‌المللی، توسعه کشورها را وعده می‌دهند- نه‌تنها توسعه‌یافتگی را برای آنان به ارمغان نمی‌آورند بلکه با ایجاد یاس و ناامیدی نسبت برنامه‌های توسعه، راه را بر سایر تلاش‌های اصلاحی بسته و اعتماد و همراهی اجتماعی نسبت به آن‌ها را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهند. تمرکز نظریه کانون‌های اثربخشی در وهله اول بر همه ... مطالعه بیشتر

فساد در کشورهای شکننده: آنچه شاخص ادراک فساد آشکار نمی‌کند

شاخص ادراک فساد چیست؟ شاخص ادراک فساد شاخص سالانه سازمان شفافیت بین‌الملل برای سنجش فساد بین‌المللی است. این شاخص بر اساس نظرسنجی از دیدگاه کارشناسان تجاری در حدود ۱۸۰ کشور و منطقه است. بر اساس نتایج نظرسنجی‌ها، کشورها و مناطق در مقیاس صفر (فاسد زیاد) تا ۱۰۰ (بسیار تمیز) رتبه‌بندی شده‌اند. شاخص ادراک فساد از زمان انتشار اولیه خود در سال ۱۹۹۵، منبعی حیاتی برای سیاست‌گذاران بوده است. همچنین برای محققان، سرمایه‌گذاران و سازمان‌های غیردولتی بوده است که در مبارزه با فساد سرمایه‌گذاری کرده‌اند. شاخص ادراک فساد برای سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که پیشرفت چندانی در مبارزه با فساد، به‌ویژه ... مطالعه بیشتر

انتشار ۵ کتاب در مورد مدیریت موقعیت‌های تعارض منافع

تعارض منافع به‌عنوان تعارض میان پیشبرد منافع شخصی و منافع عمومی، یا اثرگذاری منافع شخصی یا منافع اشخاص وابسته بر تصمیمات، پیشنهادات و عملکرد اشخاص تعریف شده است. تردیدی نیست که تمامی افراد در هر منصب و موقعیتی که باشند، دارای منافع و وابستگی‌های شخصی هستند که آن‌ها را در موقعیت‌های تعارض منافع قرار می‌دهد و بدین سبب می‌توان گفت که بروز تعارض منافع در عرصه‌های مختلف امری اجتناب‌ناپذیر اما قابل مدیریت است. درصورتی‌که موقعیت‌های تعارض منافع به‌درستی مدیریت نشوند، ممکن است به پیامدهایی چون از بین رفتن منابع، کاهش رفاه اجتماعی، عدم پاسخگویی، عدم اجرای صحیح قوانین، ناکارآمدی نظام ... مطالعه بیشتر
مقابله با فساد اداری

نشست نقد و بررسی سند «پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در دولت سیزدهم»

پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی جز اهداف سیاستی مهم دولت سیزدهم است. در راستای این هدف، مدتی قبل پیش‌نویس نقشه ملی پیشگیری و مقابله با فساد با عنوان «سند پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی در دولت سیزدهم» در نامه شماره ۶۶۹۱۹ مورخ ۲۸/۰۶/۱۴۰۰ معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری به دستگاه‌های دولتی ارسال و خواستار دریافت ارزیابی دستگاه‌ها از پیش‌نویس موردنظر شده است. این سند به دستور رئیس‌جمهور محترم تدوین و کارکرد سیاستی هر دستگاه در این نقشه تعیین‌شده است. با توجه به آنکه برنامه‌ریزی و اجرای راهبردهای ضد فساد دولت سیزدهم بر ... مطالعه بیشتر
حکومت‌های شکننده

چالش‌های پیش‌روی حکومت‌های شکننده

این گزارش بر آن بخش‌هایی از توسعه که مرتبط با تحول اداری است متمرکزشده است و آن مؤلفه توانایی اجرایی حکومت است. اینکه آیا «حکومت» به‌عنوان یک نهاد متمایز قادر است در طیف گسترده‌ای از حوزه‌ها همچون نظم و قانون، زیرساخت‌ها، مقررات اقتصادی و اجرای قرارداد و …، بر روند رخدادها تأثیر بگذارد. یک حکومت شکننده را می‌توان به‌مثابه حکومتی تعریف کرد که اراده و یا توانایی انجام کارکردهای اصلی مرتبط با حکومتی «توسعه‌یافته» را نداشته باشد. حکومت‌های شکننده توانمندی کمی دارند و در یک یا چند بعد از حاکمیت کمتر توسعه‌یافته‌اند. آن‌ها یا از ضعف سیاسی رنج می‌برند و ... مطالعه بیشتر
وضعیت نابرابری

غفلت پژوهشگران از ارزیابی تأثیر سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی بر وضعیت نابرابری

وضعیت نابرابری در ایران در سال‌های اخیر به یکی از نگرانی‌ها و معضل‌های جامعه تبدیل‌شده است. ازاین‌رو برای ارزیابی تأثیر سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی بر وضعیت نابرابری این گزارش آماده‌شده است. در اینجا سعی شده است با مرور پژوهش‌های انجام‌شده در ایران که تأثیر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی-اجتماعی (اعم از کلان یا موردی) بر ابعاد مختلف نابرابری را موردبررسی قرار داده‌اند، به واکاوی فهم پژوهشگران از مسئله نابرابری و پیامد سیاست‌های مختلف پرداخته شود. هدف از این مرور نظام‌مند اتخاذ فرایندی روشمند، منظم و یکپارچه برای مرور و بررسی پژوهش‌های پیشین در ارتباط با تأثیر سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی بر ابعاد و ... مطالعه بیشتر
اصلاحات کارآمد

آیا فرمولی برای طراحی اصلاحات کارآمد و پایدار وجود دارد؟

اندروز در این مقاله با تأکید بر اهمیت نقش دولت‌ها در تولید منافع اجتماعی، تلاش می‌کند توضیح دهد کدام اقدامات و چه نوع تغییراتی هستند که توانمندی حکومت‌ها در ارائه خدمات و کالاهای عمومی را افزایش می‌دهند. او سپس در جریان روایت برخی از نمونه‌های اصلاحات موفق در جهان، تفسیر جدید خود و همکارانش از جایگاه رهبری و عاملیت در این نوع از تحولات را تبیین می‌کند. یکی دیگر از پرسش‌های مهم پیش روی اصلاح‌گران در سراسر جهان، این مسئله است که اصلاحات کارآمد در چه زمانی امکان‌پذیر می‌شوند. اندروز تلاش می‌کند با پاسخ به این پرسش مهم، زمینه‌ها و ... مطالعه بیشتر
حمایت طلبی در نظام سلامت

حمایت طلبی در نظام سلامت

جعبه ابزار «حمایت‌طلبی در عمل» راهنمای مختصر حمایت طلبی در نظام سلامت عمومی و روش‌هایی است که می‌توان با آن‌ها از تعدادی از استراتژی‌ها در زمینه‌های مختلف به‌طور عملی استفاده کرد. این جعبه‌ابزار از طریق بررسی نمونه‌های حمایت‌طلبی عملی و الگوها، راهنمایی‌های لازم را برای شروع به‌عنوان یک حمایت‌طلب ارائه می‌دهد و یا تلاش‌های حمایت‌طلبی (Advocacy) موجود را تقویت می‌کند. باتجربه‌ترین حمایت‌طلب نیز قادر به اصلاح مهارت‌های خود و افزایش نفوذ آن‌ها با استفاده از این جعبه ابزار خواهد بود. چه شما در یک سازمان با یک تیم حمایت‌طلبی اختصاصی باشید و با مسئولیت‌های مختلف حمایت‌طلبی در جایگاه خود کلنجار ... مطالعه بیشتر
فقر در ایران

بضاعت پژوهشی و نظری مطالعات فقر در ایران

کتاب‌شناسی‌ها می‌توانند نقطه آغاز تحول یک حوزه مطالعاتی باشند و حوزه‌ای که فاقد کتاب‌شناسی است هنوز در مراحل تکوین و رشد به سر می‌برند. از دهه بیست تاکنون مسئله فقر در ایران موضـوع پژوهش و تألیف و ترجمه کتاب‌های متعددی بوده است، اما این دستاوردهای پژوهشی و تألیفی در قالب یک کتاب‌شناسی مدون نشده‌اند. تدوین کتاب‌شناسی فقر توانسته بضاعت واقعی پژوهشی و نظری مطالعات فقر در ایران را مشخص کند. در ایران اغلب، روشنفکران به تحلیل‌های کلان و نظری حول فقر پرداخته و با در پیش گرفتن رویکرد انتقادی، از تحلیل انضمامی و مشخص درباره ابعاد مختلف فقر (مانند فقر ... مطالعه بیشتر
کتابچه راهنمای حمایت طلبی

راهنمای حمایت طلبی با تجارب بنیاد CARE

کتابچه راهنمای حمایت طلبی، یک چرخهٔ برنامه‌ریزی حمایت‌طلبی هشت مرحله‌ای را طرح‌ریزی می‌کند و می‌تواند برای یک برنامه از آغاز تا انتها و یا در هر مرحله به‌صورت مجزا استفاده شود و قابل‌ذکر است که حمایت‌طلبی یک فرآیند خطی نیست بلکه پیچیده است و زمانی که بستر تغییر می‌کند برنامه‌ها نیز باید مطابق با آن تغییر کنند. این کتاب توسط بنیاد «همکاری برای کمک و امداد جهان‌گستر[۱]» (CARE) به‌عنوان جعبه ابزاری از رویکردها، تکنیک‌ها و دیگر منابع برای کارمندان بنیاد برای حمایت‌طلبی تدوین‌شده است. این بنیاد با هدف اصلی مبارزه با فقر، برنامه‌ها و پروژه‌های مختلفی را با ارتباطات قوی ... مطالعه بیشتر
تسهیلات با بازپرداخت

گزارش ۲۶| اعطای تسهیلات با بازپرداخت مبتنی بر درآمد

باوجوداینکه ایران، نسبت به کشورهای منطقه، یکی از بالاترین نرخ‌های اشتغال رسمی را دارد، درصد پایینی موفق به برخورداری از مزایای بیکاری می‌شوند. یکی از مطالعات انجام‌شده در معاونت رفاه در حوزه بیمه بیکاری در سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که از حدود ۳ میلیون نفر بیکار، که از میان آن‌ها ۱٫۷۴ میلیون قبلاً شاغل بودند، تنها ۲۶۰ هزار نفر مقرری بیکاری دریافت می‌کردند. طبق این آمار، نسبت مقرری‌بگیران بیمه بیکاری در ایران به‌کل بیکاران کمتر از ۱۰ درصد و نسبت به بیکاران قبلاً شاغل کمتر از ۱۵ درصد بوده است. البته نرخ بیکاران دریافت‌کننده بیمه طبق طرح آمارگیری نیروی کار ... مطالعه بیشتر
بیمه بیکاری

ابعاد اجتماعی مشکلات بیمه بیکاری و بازطراحی آن

نظام فعلی بیمه‌ بیکاری در ایران را می‌توان مشتمل بر چند زیر نظام اصلی دانست: زیر نظام برقراری مقرری: شامل تأمین منابع مالی و تعیین مشمولان زیر نظام قطع مقرری: شامل تشخیص سوءاستفاده‌ها و مقابله با آن‌ها زیر نظام آموزش و کاریابی: شامل مهارت‌آموزی به مقرری‌بگیران و ثبت و ارائه‌ی پیشنهادهای شغلی در زیر نظام اول (مواد ۱ تـا ۷ و ۱۰ قانـون بیمه‌ی بیکاری) مشـمولان بالقوه‌ی این قانون مشخص‌شده، «بیکار» تعریف‌شده، سـازوکار اداری برقـراری مقـرری تعیین‌شده، سـهم حـق بیمـه و مبلـغ مقـرری و طـول دوره‌ی پرداخـت معین‌شده، و شـرایط اسـتحقاق درج‌شده اسـت. زیر نظام دوم (مـاده ۸ قانون) مـوارد ... مطالعه بیشتر

انجمن‌های حرفه‌ای و اصناف در گیرودار نظام بوروکراتیک

امروزه اصناف بر اساس گروه‌های تشکیل‌دهنده آن‌ها به دو نوع اتحادیه‌های صنفی کارفرمایی و کارگری تقسیم می‌شوند. برخلاف اصناف اروپایی در قرون گذشته که تجار و بازرگانان ایجادکنندگان اصلی آن‌ها بودند، امروزه و در دو قرن اخیر جنبش‌های کارگری و اتحادیه‌های کارگری برآمده از آن‌ها را باید اولین تجارب در زمینه تشکل‌یابی دانست. پس از تشکیل اتحادیه‌های صنفی کارگری و تلاش آن‌ها برای به دست آوردن قدرت در مذاکرات یا ایجاد توافقنامه‌های معامله جمعی، راه برای تشکیل اتحادیه‌های کارفرمایی نیز هموار شد به‌طوری‌که اولین اتحادیه‌های کارفرمایی در نیمه اول قرن نوزدهم در شهرهای بزرگ صنعتی به وجود آمد. روند رشد ... مطالعه بیشتر
نقش مدرسه در پیگشیری از تعارض منافع

شبانی: مدرسه، اولین نقطه شروع برای مدیریت تعارض منافع

مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه تلاش می‌کند تا با مصاحبه با کارشناسان حوزه آموزش‌وپرورش مصادیق، الزامات و راهکارهای موفقیت این بخشنامه را بررسی نماید. در مصاحبه پیشِ روی با احد شبانی، کارشناس و دبیر آموزش‌وپرورش به گفتگو نشسته‌ایم. احد شبانی معتقد است معلم‌ها نقش مهم و بسزایی در تربیت انسان‌ها دارند تا کنترل و نظارت درونی در آن‌ها ایجاد کنند اما خودشان از چنین کنترل و نظام درونی برخوردار نیستند. از نظر وی، نقطه‌عزیمت برای مقابله با تعارض منافع باید کنترل بر مدارس باشد. ارزیابی شما از بخشنامه وزیر آموزش‌وپرورش برای مقابله با تعارض منافع از نوع اشتغال هم‌زمان در ... مطالعه بیشتر
دستمزد کارگران

بررسی سیاست های حوزه معیشت و دستمزد کارگران

گزارش نشست بررسی سیاست‌های حوزه معیشت و دستمزد کارگران رفع مشکل معیشت، افزایش یا کاهش تورم؟ نشست بررسی سیاست‌های دستمزد و معیشت کارگران در روز سه‌شنبه ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار شد. در این نشست دکتر زهرا کریمی و علی خدایی به بررسی مسائل و مشکلات کارگران و سیاست‌های برنامه‌های توسعه در خصوص این مسائل و مشکلات پرداختند. سپس حاضران در جلسه به بحث و تبادل‌نظر در مورد مسائل مطرح‌شده در جلسه پرداختند. سخنرانان جلسه مسائلی مانند عدم سرمایه‌گذاری کافی در بخش اشتغال، عدم توجه به تشکل‌های کارگری، عدم افزایش دستمزد و حقوق کارگران، سهم کارگران از هزینه‌های ... مطالعه بیشتر