شفافیت، مقابله با فساد و فقر

سنجش و ارزیابی راهبردهای ضد فساد

قانون اساسی، قوانین حقوقی و مدنی کشور به شدت با پدیده شیوع مفاسد مالی مخالف هستند و در قانون اساسی به مسئله نظارت و بازرسی در مورد مقابله با مفاسد مالی اشاره شده است. در قوانین مجازات نیز ارتکاب به اخاذی و رشوه فساد مالی شناخته شده و مرتکب، مستوجب مجازات است. در سند چشم‌انداز نیز مبارزه با فساد جایگاهی مشخص دارد و همچنین در صحبت‌های مقام معظم رهبری نیز بر شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی بسیار تأکید شده است.  به دلیل اهمیت روزافزون مسئله مبارزه با فساد، در سال ۱۳۹۱ طرح تشکیل سازمان مبارزه با مفاسد اقتصادی مطرح شد تا ... مطالعه بیشتر

ابتکارات حقوقی علیه فساد

کتاب حاضر تلاش سه تن از اعضای دپارتمان حقوقی بانک جهانی برای فهم بهتر رویکردها، سازوکارها، ابزارها و اساساً چارچوب‌های حقوقی- قضایی مختلفی است که کشورهای دنیا به نسبت وضعیت خود برای مقابله با پدیده شوم فساد مالی اعم از اداری و سیاسی به کار بسته‌اند. این کتاب یکی از مهم‌ترین منابع برای مطالعه تطبیقی جنبه‌های حقوقی عملکرد دولت‌ها و ابتکارات بین‌المللی در زمینه مبارزه با فساد است. مطالعه حاضر با بهره‌گیری از نمونه‌های متعدد از سراسر دنیا، از اروپا تا آفریقا، امریکای شمالی تا آسیا به بررسی جامع جنبه‌های حقوقی خاص عملکرد دولت‌ها و ابتکارات بین‌المللی صورت گرفته برای ... مطالعه بیشتر

همایش فساد در دانشگاه امیرکبیر

در مقدمه کتاب آمده است که در فضای بحران زده و نابه سامان بعد از انقلاب اسلامی، جنبش دانشجویی می‌توانست نقش بیدارگری و اصلاح طلبی را ایفا کند اما در فضای آفت زده بر فعالیت‌های دانشجویی به خصوص دانشگاه امیرکبیر، تنها یک تشکل مستقل، اندیشمند، اصولگرا و منتقد می‌توانست فضا فکری دانشگاه را به سمت تبیین اسلام ناب و ارزش‌های انقلاب اسلامی ببرد و آن «کانون اندیشه دانشجوی مسلمان» بود. این کانون دانشجویی در راستای اصول اولیه انقلاب مبنی بر سلامت اقتصادی و ساده زیستی مدیران و معضل روز، فساد مالی و غفلت حاکمیت از آن، تلاش به پیگیری و ... مطالعه بیشتر

نقش سازمان‌ها در مبارزه با فساد

هدف اصلی این کتاب استفاده از روش توصیفی و اکتشافی برای شناسایی نهادها و آکادمی‌های تخصصی و پیشرفته ضد فساد در نقاط مختلف جهان و بررسی مقایسه‌ای نحوهٔ عملکرد و همچنین مطالعه الگوهای آموزشی و عملیاتی و نقش این نهادها در فرایند مقابله با فساد در جوامع خود و در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی است تا الگویی کاربردی برای انجام اقدامات مشابه در اختیار نهادهای ذی‌ربط در جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه سازمان بازرسی کل کشور ترسیم کند. این کتاب مشتمل بر شش فصل است. فصل اول به کلیات، اهمیت و ضرورت موضوع نهادهای ضد فساد و مفاهیم بنیادین (حکمرانی خوب، ... مطالعه بیشتر

راهکارهایی برای سه معضل فراروی انقلاب اسلامی

چگونه می‌توانیم معایب و نواقص را برطرف کنیم، فسادها را بزداییم و به معنای درست کلمه، اصلاح را در کشور به وجود بیاوریم. این سؤال بسیار مهمی است و جا دارد که ذهن‌های همهٔ کسانی که به سرنوشت این کشور و این ملّت علاقه‌مندند، روی این سؤال متمرکز بشود. امروز مسئلهٔ اصلاحات در کشور مطرح است. نویسنده با ارجاع به سخنان مقام معظم رهبری اشاره می‌کند که از مشکلات فراروی انقلاب، مبارزه با سه معضل مهم اجتماعی یعنی فقر، فساد و تبعیض است و مبارزه با آن را اصلاحات واقعی می‌دانند. نویسنده نیز هدف خود را بررسی سه معضل فقر، ... مطالعه بیشتر
فساد در ایران- توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارضات ساختاری و فساد

وجود فساد در حیات اجتماعی انسانها و مبارزه جوامع مختلف با آن، تاریخی طولانی دارد اما سطح موفقیت کشورها برای کنترل فساد با یکدیگر متفاوت بوده است؛ چرا؟ علاقمندی به تبیین این سؤال بین پژوهشگران را می‌توان در دو موج دسته‌بندی کرد. موج اول، پس از استعمارزدایی دهه ۱۹۶۰ میلادی و تلاش برای تبیین شیوع فساد در کشورهای تازه استقلال یافته بوجود آمد اما با قدرت گرفتن تبیین‌های سوسیالیستی که ریشه همه مسائل اجتماعی را در سیستم سرمایه‌داری میدیدند، تلاشهای این دوره ابتر ماند. موج دوم علاقمندی به بررسی تفاوتها در سطح فساد بین کشورها با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ... مطالعه بیشتر

آیا فساد در کشور ما سیستماتیک است؟

بابک زنجانی. کسی که همه ما بارها و بارها نامش را از رسانه های مختلف شنیده ایم. نامی که با یک فساد گسترده گره خورده است. فساد ۳۰۰۰ میلیارد تومانی. اما این پرونده فساد نه اولینش بود و نه آخرینش. در چند سال اخیر، روزی نیست که با یک خبر اختلاس، رشوه، شناسایی یک بدهکار بانکی، فرار مالیاتی و این دست خبرها مواجه نشده باشیم. دیگر ارقام برای ما بی معنی شده است. اختلاس ۱۰۰ میلیاردی و ۱۰۰۰ میلیاردی و ۱۲۰۰۰ میلیاردی برای ما تفاوت چندانی ندارد. دزدیدن دکل نفتی به جوک تبدیل شده است. مردم دستگیری افرادی که به ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۵۰ مقابله با فساد و فقر: آوار کرونا بر سر فرودستان

به تدریج نقشه اپیدمی ویروس کرونا در کشور، کامل و کامل‌تر می‌شود. هنوز سخن گفتن درباره پیک بیماری و شیوع آن زود است. آمار رسمی و غیر رسمی منتشر شده نشان از پیشروی بیماری دارد و هر روز بر تعداد افراد مبتلا و جان باختگان افزوده می‌شود. تقریباً همه استان‌ها درگیر کرونا شده‌اند و اگرچه با تأخیر، دولت تحرکات جدیدی را برای مهار بیماری آغاز کرده است. در علم مدیریت گفته می‌شود خطا، تنها اتخاذ تصمیمات نادرست و غلط نیست بلکه خطای دیگرِ مدیریت، تصمیمات درست و صحیح نگرفتن در وقت مقتضی است. امید داریم دیر یا زود کشور از ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۹ مقابله با فساد و فقر: نابرابری و کرونا

نابرابری و کرونا نابرابری درآمدی یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سلامت افراد است. افراد، رفاه خود را در مقایسه با متوسط رفاه جامعه خود می‌سنجند و زمانی‌که در مقایسه با دیگر افراد دسترسی کمتری به منابع داشته باشند، احساس محرومیت نسبی می‌کنند. این مسئله تأثیر زیادی بر نگرش، رفتارها و فضای روانی افراد می‌گذارد و آن‌ها را در معرض استرس و تنش‌های روانی و رفتارهای پرخطر قرار می‌دهد که سهم زیادی در بروز انواع بیماری‌ها دارد. مطالعات نشان می‌دهد نابرابری درآمد، بر رفتارهای پرخطر از جمله مصرف مواد، جرم و حتی بیماری‌های جسمی اثرات قابل‌توجهی دارد. نتایج مطالعات در ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۸ مقابله با فساد و فقر: کرونای فقرا و اغنیا

کرونای فقرا و اغنیا ویروس کرونا بالاخره از راه رسید و اولین مرگ‌ومیر ناشی از آن گزارش شد. طبیعی است که مسئولان ذی‌ربط تلاش‌هایی را به‌منظور کنترل شیوع ویروس انجام خواهند داد، اما آیا این خدمات به میزان مساوی در دسترس فقرا و اغنیا قرار خواهد گرفت؟ علاوه بر این، آیا فقرا و اغنیا به یک میزان در معرض ابتلا به بیماری خواهند بود؟ رابطه‌ی بین نابرابری و سلامت، یکی از موضوعاتی است که مورد توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه‌ی سلامت و رفاه قرار گرفته است. نابرابری، هزینه‌های زیادی بر جامعه تحمیل می‌کند و از آنجا که سلامت، یکی از ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۷ مقابله با فساد و فقر: امید و فقر

امید و فقر معمولاً در ماه‌ها و هفته‌های پایان سال یا به قول عموم «شبِ عید»، فرودستان به‌خصوص سرپرستان خانوارهای فقیر فشار مضاعفی را متحمل می‌شوند؛ زیرا از یک‌سو هزینه‌های خانوار افزایش می‌یابد، کودکان انتظار دارند نو پوش شوند و زنان انتظار دارند خرجی بیشتر داشته باشند تا وضعیت خانه را کمی سروسامان دهند و از سوی دیگر در این مقطع به‌طور معمول قیمت‌ها افزایش نسبی خواهند داشت و تورم فقرا را فقیرتر می‌کند. در چنین شرایطی، سرپرستان خانوار اعم از زن و مرد با تلاش بیشتر و به امید دسترسی بیشتر به کار در رونق مقطعی بازار، به آب‌وآتش ... مطالعه بیشتر
مفاصاحساب تامین اجتماعی

مارپیچ استعلام کاغذی: مفاصاحساب تامین اجتماعی

  «مفاصاحساب تامین اجتماعی» عبارتی یادآور دردسرهای فراوان بوروکراسی برای کارفرمایان و کارگران و پژوهشگران و … همه کسانی است که درآمدشان را از اقتصاد رسمی کسب می‌کنند. عدم اتصال الکترونیکی شعب تأمین اجتماعی و کاغذی بودن بخشی از فرآیندها از یک سو و وجود ضرایب پیمان ۴ گانۀ تأمین اجتماعی -که نقش صلاحدید کارشناسان این سازمان را برای هزینه‌ای که مردم باید به این سازمان بپردازند پررنگ می‌کند_ از سوی دیگر، فرآیند گرفتن مفاصاحساب تامین اجتماعی را به یکی از پیچیده‌ترین، زمان‌برترین و آزاردهنده‌ترین فرآیندهای اداری کشور تبدیل کرده است. این برنامه نگاهی دارد به این فرآیند و دردسرهای ... مطالعه بیشتر

تجربه انحراف‌های مثبت در مشکلات بودجه‌ای وزارت نفت

یاسر میرزایی، مدیرکل بودجه و تامین منابع وزارت نفت، در چهارمین نشست از سلسله نشست‌ های مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه که در ۱۶ بهمن ۹۸ در ساختمان مرکزی جهاد دانشگاهی تهران برگزار شد به تدوین برخی از تجربیاتش در وزارت نفت، با چارچوب ارائه شده در کتاب «توانمندسازی حکومت؛ شواهد، تحلیل، عمل» پرداخت. برنامۀ توانمندسازی حکومت در مرکز توسعۀ بین‌الملل دانشگاه هاروارد، نتایج تحقیقاتش در زمینۀ توانمندسازی اجرایی دولت‌ را در مجموعه‌ای آموزشی، شامل کتاب مذکور، منتشر کرده و معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با همکاری مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه، این مجموعه را به ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۶ مقابله با فساد و فقر: عدالت و انقلاب

عدالت و انقلاب مسئله فقر و رفع آن به معنای اخص و همچنین برقراری عدالت اجتماعی به معنای اعم آن از اهداف انقلاب اسلامی ایران بود. این مهم بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در قوانین اساسی کشور، در بسیاری از اصول به‌صورت ضمنی و در برخی نیز به‌صورت صریح مورد تأکید قرار گرفت. در اصل ۲۹ قانون اساسی، تأمین خدمات و حمایت‌های مالی برای مردم از طریق درآمدهای عمومی، در اصل ۳۱ برخورداری از مسکن متناسب با نیاز برای تمام افراد با اولویت به روستانشینان و کارگران و در اصل۴۳ ریشه‌کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای مردم مورد ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۵ مقابله با فساد و فقر: فقر و شورش

فقر و شورش برای هر جامعه نظم اجتماعی از اهمیت حیاتی برخوردار است و به همین دلیل همواره دغدغه وضعیت نظم یا بی‌نظمی اجتماعی مورد توجه مدیران نظام‌های سیاسی، محققان و صاحب‌نظران علوم اجتماعی قرار گرفته است. بدون نظم، جامعه دچار نوعی گسیختگی یا آشفتگی اجتماعی می‌گردد. اساس نظم اجتماعی در هر جامعه‌ای مجموعه‌ای از ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی است. پایبندی افراد جامعه به ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی تا حد زیادی تعیین کننده نظم اجتماعی است. اگر در شبکه وسیع روابط اجتماعی، هنجارها رعایت نشوند، زندگی اجتماعی مختل و جامعه عملا فلج می‌شود، زیرا هنجارها، روابط اجتماعی را تنظیم می‌کنند ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۴ مقابله با فساد و فقر: نظم اجتماعی و فقر

نظم اجتماعی و فقر رابطه نظم اجتماعی با شرایط اقتصادی همواره مورد توجه محققین بوده و از اواخر قرن ۱۹ بحث درباره زمینه‌های فردی، اجتماعی و اقتصادی نظم اجتماعی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. تغییرات و دگرگونی‌های اقتصادی- اجتماعی که عمدتاً در اثر توسعه اقتصادی و موقعیت کشورها در نظام اقتصاد و تقسیم‌کار جهانی به وقوع پیوسته، زمینه‌ساز ثبات یا بی‌ثباتی و عاملی مؤثر در وقوع انحرافات، تضادهای سیاسی و آشوب‌های اجتماعی شده است. با کاهش میزان درآمد، بیکاری فزاینده ناشی از رکود و بحران و سستی بنیان اقتصادی، خشونت، جرائم و کشمکش‌های سیاسی، اجتماعی به‌ویژه در ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۳ مقابله با فساد و فقر: نظم و فقر

نظم و فقر در همه جوامع مسئله نظم و امنیت اجتماعی برای دولت، حاکمیت و مردم مسئله مهمی است. روابط انسان‌ها در جامعه بر نظم و قاعده‌های خاصی استوار است و شیوه‌های رسمی و غیررسمی نظارت و کنترل اجتماعی برای حفظ نظم و امنیت اجتماعی، تدارک دیده شده است. نظم از دو منظر می‌تواند مورد توجه قرار گیرد: نظم هابزی و نظم مارکسی. اولی نظم را از طریق قواعد، قراردادها و اعمال زور مشروع برای اجرای آن‌ها دنبال می‌کند و دومی نظم را برپایه مناسبات ساختاری عادلانه در جامعه جستجو می‌کند. از زاویه‌ای دیگر، مفهوم نظم اجتماعی را می‌توان در ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۲ مقابله با فساد و فقر: فقر و انرژی

فقر و انرژی استفاده از انرژی اثرات عمده و غیر قابل انکاری برای دستیابی به بهره‌وری، رفاه و آسایش بیشتر انسان‌ها داشته است. امروزه اقتصاد بدون استفاده از خدمات حامل‌های مختلف انرژی غیر قابل تصور است. انرژی، اثرات دامنه‌داری بر زندگی انسان‌ها دارد و از اشتغال تا توسعه ، از سازمان‌ها تا افراد و از جوامع محلی تا حوزه‌های ملی و جهانی تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. ازاین‌رو، انرژی نیز همچون ده‌ها عامل دیگر اثرات غیرقابل انکاری بر فقر و نابرابری دارد. دسترسی به خدمات انرژی یکی از مؤلفه‌های اصلی کاهش نابرابری و فقر است و نقش بسیار مهمی در توسعه انسانی ... مطالعه بیشتر
شفافیت بودجه شرکت‌های دولتی

شفافیت بودجه شرکت های دولتی یک گام به پیش

بودجه شرکت‌های دولتی سه چهارم بودجه کشور است و بررسی دقیق این بودجه همواره یکی از دغدغه‌های نمایندگان مجلس بوده است. در فصل بررسی بودجه‌های سنواتی هیچ گاه مجلس فرصت کافی برای بررسی این قسمت از بودجه ارسالی دولت را نداشته است اما در قانون بودجه ۱۳۹۸ مجلس دولت را ملزم کرد که بودجه شرکت‌های دولتی در سال ۱۳۹۹ را پیش از ارسال لایحه بودجه ۹۹ به مجلس ارسال کند. دیوان محاسبات کشور از سوی مجلس مأموریت یافت این بودجه را بررسی و گزارش آن را تقدیم مجلس کند. به امید تکرار هر ساله این گزارش و شفافیت هر چه ... مطالعه بیشتر

خبرنامه شماره ۴۱ مقابله با فساد و فقر: جنبش یا ناجنبش تهیدستان

جنبش یا ناجنبش تهیدستان گفته شده جنبش تهیدستان شهری در تقابل با دولت به‌مثابه تولیدکننده و آراینده فضا قرار می‌گیرد. دولت از یک سو عامل تولید فضا بر پایه نابرابری است و از سوی دیگر جنبش تهیدستان در پی آن است تا سهمی از فضای شهری را به دست آورد. برای مثال، حرکت به سوی اشغال خانه‌ها و هتل‌ها در ابتدای انقلاب نشانگر لحظه‌ای از جنبش تهیدستان بود که در پی آن بود تا فضایی را برای سکونت خود تصاحب کند. زورآبادنشینی و خوش‌نشینی نیز تلاش‌های دیگری هستند برای تسخیر فضای زیست توسط تهیدستان که در تقابل با منطق دولت ... مطالعه بیشتر