فساد به مثابه عدم آزادی
«توسعه به مثابه آزادی» عنوان یکی از مهمترین آثار آمارتیاسِن (۱۹۹۹) است که پایههای فلسفی او برای مفهوم توسعه انسانی را تبیین میکند. «سن» توسعه را به مثابه «گسترش آزادی یا قابلیتهای انسانی» برای انتخاب یک زندگی ارزشمند تعریف کرده است. از دیدگاه او، توانایی شخص به معنای آزادی واقعی برای دستیابی به منابع مختلف از قبیل تغذیه مناسب، سلامتی و احترام به خود است.
از این منظر، فساد با ایجاد، گسترش و تضمین عدم شفافیت، میتواند به مثابه «عدم آزادی» محسوب شود. به گفته سِن (۱۹۹۹) تضمین شفافیت مستلزم بازبودن و دسترسی آزاد به اطلاعات است تا به واسطه آن انتظار واکنش آزاد مردم در برابر عدم دسترسی به فرصتها و کسانی که مانع آن هستند، تضمین شود. عدم شفافیت به کاستن اعتماد منجر خواهد شد و نقض جدی اعتماد، زندگی بسیاری از مردم را تحت تأثیر قرار میدهد. لذا فساد نقش بازدارنده در ایجاد شفافیت دارد. «سن» حق بیپردهگویی یا افشا کردن را همراه با آزادیهای سیاسی(دموکراسی)، تسهیلات اقتصادی(درآمد، ثروت، و توزیع)، فرصتهای اجتماعی(آموزش و مراقبتهای بهداشتی) و امنیت اجتماعی، که مستقیماً قابلیتهای مردم را افزایش میدهند، به عنوان «ضمانتهای شفافیت»(باز بودن) مورد تأکید قرار میدهد. آزادی در این پنج مقوله به توانایی عمومی فرد برای زندگی آزادتر کمک میکند. همچنین سِن استدلال میکند که این آزادیهای ابزاری[۱] مکمل یکدیگر بوده و همدیگر را تقویت میکنند. به عنوان مثال، رشد اقتصادی نه تنها میتواند به افزایش درآمد شخصی کمک کند بلکه به دولت اجازه میدهد بیمه اجتماعی و تأمین خدمات عمومی را تأمین مالی کند. به طور مشابه، ایجاد فرصتهای اجتماعی از طریق خدماتی مانند آموزش عمومی، مراقبتهای بهداشتی و توسعه مطبوعات آزاد، میتواند هم به توسعه اقصادی کمک کند و هم به طور معنیداری نرخ مرگومیر را کاهش دهد.
جوامع برای رهایی از فساد (تضمینهای شفافیت) باید آزادیهای ابزاری را تقویت کنند. مقامات فاسد دولتی به پروژههای بزرگ که فرصتهای سوء استفاده بیشتری را در آموزش، مراقبتهای بهداشتی، و حفاظت از محیط زیست فراهم کند، علاقهمند هستند. شرایط آزاد شهروندان میتوانند مانع سوء استفاده در این موارد شوند. اعتماد اجتماعی در حفاظت از محیط زیست بسیار حیاتی است. اگرچه حفاظت محیط زیست یک منفعت بلندمدت برای همه است، با این حال منفعت کوتاهمدت هر شخص نیز از طریق سوءبهرهبرداری از محیط زیست میتواند حداکثر گردد. تنها حضور یک جامعه مدنی فعال میتواند مانع این گونه سوءاستفادهها شود. مطالعات تجربی اخیر نشان دادهاند که فساد به طور کلی برای توسعه اجتماعی و اقتصادی نیز مضر است. شواهدی وجود دارند که فساد، هزینههای آموزشی را کاهش میدهد. سطوح بالای فساد دارای پیامدهای سوء برای کودکان یک کشور و نرخ مرگومیر کودکان، درصد نوزادان کموزن متولد شده در کل تولدها، میزان سواد بزرگسالان و ترک تحصیل در مدارس ابتدائی است. به طور کلی، آزادی از فساد و شاخص جامع توسعه انسانی با یکدیگر همبستگی بالایی دارند. برای حفاظت از بهبود توسعه انسانی، محیط زیست سالم و اقتصاد پویا در برابر فساد، راهی جز شفافیت از طریق گسترش آزادیها و افزایش قابلیتهای جامعه وجود ندارد.
***
در هفته ای که گذشت، اخبار زیر جلب توجه میکند:
- مدیر تالار معاملات شهرداری تهران از راهاندازی تالار معاملات شهرداری تهران خبر داد. شمس گفت: دیگر در شهرداری پیمانکار ناشناخته یا محلی و بومی نخواهیم داشت و رقابت بین همه پیمانکارانی خواهد بود که تأیید صلاحیت میشوند.
- جمشید اوشال نوشت: تقریباً همه اطلاعات آنچه به اذعان رئیس سازمان خصوصی سازی طی دوازده سال گذشته واگذار شده، در سایت سازمان خصوصی سازی دیده میشود اما چیزی در مورد نحوه و کیفیت واگذاریها وجود ندارد.
- به نقل از اعتماد، برآورد شده که شرکتهای هواپیمایی داخلی ملزم به پرداخت ۳/۸۴ میلیارد تومان جرایم تأخیر پروازی به مسافران بودهاند؛ اما مشخص نیست این رقم پرداخت شده یا خیر و اگر پرداخت شده به مسافران رسیده است یا نه؟
- به گزارش خبرگزاری دانشجو، عملکرد صندوقهای بازنشستگی نفت با دارایی نزدیک به ۶۸ هزار میلیارد تومانی خود و با سرمایهگذاری در سهام ۱۸۱ شرکت، چندان شفاف نیست.
- سید فرید موسوی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس از دستور رئیسجمهوری برای اعلام شفاف حقوق مدیران تا ۲ ماه آینده خبر داد.
- به تازگی گزارشی از پیشبینی صندوق بینالمللی پول، یکی از سه پایه اجماع واشنگتن درباره اقتصاد ایران در رسانهها منتشر شده که در صورت استمرار روندهای کنونی اقتصادی، چشمانداز تیرهای را برای سالهای آینده نشان میدهد.
- از ۴۰ نفر اول کنکور سراسری سال ۹۸، ۶۶ درصد دانشآموز مدارس غیردولتی و نمونه دولتی و ۳۳ درصد دانشآموز مدارس تیزهوشان بودهاند. در این میان دانش آموزان مدارس دولتی هیچ سهمی نداشتهاند.
- بر اساس آخرین آمارها، بیش از ۸۴ هزار واحد در کشور مشغول فعالیت صنعتی و تولیدی هستند و سالهاست کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، بسیاری از آنها را با مشکلات متعدد مواجه کرده است. جدیدترین آمار کشوری درباره بنگاههای مشکلدار حاکی از وجود ۱۲۶۲ واحد با ۱۴۱ هزار و ۷۰ کارگر در معرض خطر تعطیلی است.
- رییس انجمن صنفی کارگران ساختمانی با بیان اینکه ۵۰ درصد حوادث کار و ۶۵ درصد از مرگهای ناشی از حوادث کار مربوط به کارگران ساختمانی است، گفت: هر سال به صورت متوسط هزار کارگر ساختمانی فوت میکنند.
- در سال ۱۹۹۰، تعداد افراد شدیداً فقیر، یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون نفر بود. این رقم ۳۶ درصد جمعیت جهان را شکل میداد اما این رقم در سال ۲۰۱۸ به عدد ۶۵۰ میلیون نفر رسید که ۶/۸ درصد جمعیت جهان است.
- دادههای آماری نشان میدهد ۳/۷۷ درصد جمعیت فعال مهاجر کشور در سال گذشته، افراد شاغل بودهاند که ۸/۲۲ درصد آن ها برای یافتن کار جدید مهاجرت کردهاند و هدف ۴/۱۵ درصد از آنها برای مهاجرت، یافتن کاری بهتر از شغل قبلی بوده است.
پانوشت:
- [۱]. instrumental freedoms
بخش اول: «شفافیت و مقابله با فساد»
فصل اول: اخبار برگزیده هفته
گردش مالی VPNها، ۲۵۰ میلیارد تومان در ماه!
دسته بندی: شفافیت در حوزه اطلاعات و فضای مجازی
روزنامه آفتاب یزد-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
راهاندازی تالار معاملات شهرداری تهران
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
خبرگزاری ایسنا-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
امیرحسین شمس، مدیر تالار معاملات شهرداری تهران
صدمیلیارد دلار سهام توسط سازمان خصوصیسازی به چه اشخاصی واگذار شده؟
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
خبرآنلاین-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
سید جمشید اوشال، پژوهشگر
ابهام ۸۵۰ میلیارد ریالی در سازمان هواپیمایی
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
روزنامه اعتماد-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
ابهام در عملکرد صندوقهای بازنشستگی وزارت نفت
دسته بندی: شفافیت در حوزه صندوقهای بازنشستگی
خبرگزاری دانشجو-۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
تشکیل ۳۹۲ پرونده قمار با گردش مالی ۹۶ میلیارد تومان
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
روزنامه جام جم- ۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
وحید مجید، رئیس پلیس سایبری کشور
ابهام در سالِ استخدام کارکنان شهرداری تهران
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
اقتصادآنلاین-۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران
دستور روحانی برای اعلام حقوق مدیران تا ۲ ماه آینده
دسته بندی: شفافیت در سلامت اداری و بوروکراتیک
روزنامه دنیای اقتصاد-۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
سید فرید موسوی، نماینده مجلس شورای اسلامی
روزانه یک میلیون لیتر بنزین قاچاق میشود
دسته بندی: شفافیت در حوزه نفت و پتروشیمی
تابناک-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
هدایتالله خادمی، نماینده مجلس شورای اسلامی
فصل دوم: سایر اخبار هفته
نقض قوانین در صندوق توسعه ملی
دسته بندی: شفافیت در حوزه دولت
روزنامه شرق-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
چهار میلیون مودی و هفت میلیون دستگاه کارت خوان
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
اقتصادآنلاین-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
راهاندازی سامانه ثبت اموال و داراییهای مسئولان ظرف دو هفته آینده
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
خبرگزاری ایرنا-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
حمید شهریاری، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه
تجمیع ۳۶ مؤسسه معاونت هنری به ۲ مؤسسه
دسته بندی: شفافیت در حوزه رسانه، فرهنگ و هنر
خبرگزاری ایسنا- ۲۵ مردادماهِ ۱۳۹۸
همایون امیرزاده، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
مجازات اصناف در صورت درج نکردن قیمت کالا
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
خبرگزاری ایرنا-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
پیمان زندی، رئیس مرکز اصناف و بازرگانان
۵۲۵ بُرجباغ تهران را بلعیدند
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
روزنامه همشهری-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
محمود مولایی، خبرنگار
جلوگیری از پژوهشهای تکراری با راهاندازی سامانه پژوهشیار
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
خبرگزاری تسنیم-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
بهاره آروین، عضو شورای شهر تهران
درودگر: فدراسیون فوتبال بهدنبال شفافیت در تعرفههای تبلیغاتی است
دسته بندی: شفافیت در حوزه ورزش
خبرگزاری ایرنا- ۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
صادق درودگر، رییس سازمان اقتصادی فدراسیون فوتبال
ردپای «دلارهای غریبه» در فیلم رسولاف
دسته بندی: شفافیت در حوزه رسانه، فرهنگ و هنر
خبرگزاری مهر- ۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
مقاومت شورای شهر گرگان در برابر شفافسازی پاداش مدیران شهرداری
دسته بندی: شفافیت در حوزه مدیریت شهری
خبرگزاری ایرنا-۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
تهران؛ پایتخت چکهای برگشتی
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
روزنامه همشهری-۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
آیا انتشار مشروح مذاکرات کمیسیونهای مجلس منع قانونی دارد؟
دسته بندی: شفافیت در حوزه مجلس و نمایندگان
خبرگزاری دانشجو-۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
براساس اصل ۶۹ قانون اساسی، «مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد و گزارش کامل آن از طریق رادیو و روزنامه رسمی برای اطلاع عموم منتشر شود. در شرایط اضطراری، در صورتی که رعایت امنیت کشور ایجاب کند، به تقاضای رئیس جمهور یا …، جلسه غیر علنی تشکیل میشود. گزارش و مصوبات این جلسات باید پس از برطرف شدن شرایط اضطراری برای اطلاع عموم منتشر گردد.» همانطور که در متن قانون تصریح شده است، مذاکرات مجلس شورای اسلامی باید علنی باشد. اما متأسفانه مشروح مذاکرات کمیسیونهای مجلس شورای اسلامی منتشر نمیشود.
شناسایی۳۰۰ پرونده با تراکنش بانکی بالای پنج میلیارد تومان در هرمزگان
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
خبرگزاری ایسنا- ۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
شاکر رضا مریدی، مدیرکل امور مالیاتی استان هرمزگان
بارگذاری صورتهای مالی بر روی پرتال بانک سرمایه
دسته بندی: شفافیت در حوزه نظام پولی، مالی و بانکی
خبرگزاری فارس-۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
طرح تعارض منافع بهزودی از سوی نمایندگان بررسی میشود
دسته بندی: شفافیت در حوزه سلامت اداری و بوروکراتیک
روزنامه شرق-۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
متولی نظارت بر کارتهای بازرگانی کدام نهاد است؟
دسته بندی: شفافیت در حوزه بازرگانی و امور مالیاتی
اقتصادآنلاین-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
چرا اتصال کارت سوخت به کارت بانکی اجرایی نشد؟
دسته بندی: شفافیت در حوزه نفت و پتروشیمی
روزنامه دنیای اقتصاد- ۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
بخش دوم: «مبارزه با فقر، تبعیض و نابرابری»
فصل اول: اخبار برگزیده هفته
گزارش صندوق بینالمللی پول: اقتصاد ایران در ابهام
روزنامه شرق-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
فریبرز مسعودی، روزنامهنگار
پرداخت ۸۹۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به خانه اولیها
روزنامه آفتاب یزد-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
ابوالقاسم رحیمی، مدیر عامل بانک مسکن
دانشآموزان مدارس دولتی هر سال محرومتر میشوند
روزنامه همشهری-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
فهیمه طباطبایی، خبرنگار
هرمزگان جزء چهار استان اول فقیر کشور قرار دارد
خبرگزاری ایرنا-۲۵ مردادماهِ ۱۳۹۸
محمد عبادی، نماینده ولی فقیه در هرمزگان و امام جمعه بندرعباس
۹۴۷۰ کارگر در معرض بیکاری
روزنامه همشهری-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
نسا خلخالی، سیدمرتضی احمدپور و پوپک قاسمی، خبرنگار
ساماندهی ۱۲ هزار خانوار حاشیهنشین چابهار
خبرگزاری مهر- ۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
رحمدل بامری، فرماندار چابهار
سالانه ۱۰۰۰ کارگر ساختمانی حین کار فوت میکنند
روزنامه اعتماد-۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
اکبر شوکت، رییس انجمن صنفی کارگران ساختمانی
سازمان تخصصی زنان سرپرست خانوار تشکیل شود
خبرگزاری مهر-۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
محمد شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی
جمعیت زیر خط فقر در جهان در ۳۰ سال گذشته نصف شد
خبرگزاری ایلنا-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
جستجوی کار، مهمترین عامل مهاجرت
روزنامه همشهری-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
احمد میرخدایی، روزنامهنگار
فصل دوم: سایر اخبار هفته
۳۸ هزار خانوار اردبیلی، مستمری بگیر کمیته امداد
خبرگزاری مهر-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
حسین دشتی، مدیرکل کمیته امداد استان اردبیل
تخصیص۲۳۷ میلیارد تومان به نوسازی مدارس سیستان و بلوچستان
خبرگزاری ایرنا-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
رضا سرحدینیا، سرپرست اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس سیستان و بلوچستان
تلاش برای مقابله با فقر بین نسلی ضروری است
خبرگزاری مهر-۲۴ مردادماهِ ۱۳۹۸
علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
کاهش شکاف میان روستا و شهر از مسیر میانبر بیمههای اجتماعی
خبرگزاری ایلنا-۲۵ مردادماهِ ۱۳۹۸
علی شیرکانی، سرپرست صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر
موج گرانی مسکن در شهرهای اطراف تهران
روزنامه آفتاب یزد-۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
۳۲۸ شغل در مناطق حاشیهای شهر کرمان ایجاد شد
خبرگزاری مهر- ۲۶ مردادماهِ ۱۳۹۸
زهرا موسیپور، مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کرمان
شناسایی ۸۹۷ کودک بازمانده از تحصیل در قزوین
خبرگزاری ایرنا-۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
خیرالله رحمانی، مدیرکل آموزش و پرورش قزوین
طرح حمایت از شاغلان کم درآمد به کجا رسید؟
خبرگزاری ایرنا-۲۷ مردادماهِ ۱۳۹۸
افت ارزش دستمزد کارگران
کسبوکار نیوز-۲۸ مردادماهِ ۱۳۹۸
درصد افزایش اجارهنشینها
روزنامه همشهری-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
شناسایی ۱۸۵ کودک کار در زنجان
خبرگزاری مهر-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
محمد محمدی قیداری، مدیرکل بهزیستی استان زنجان
کرمان؛ استان سیام کشور در نرخ فقر
خبرگزاری ایسنا-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
محمدجواد فدایی، استاندار کرمان
بهبود شرایط اقتصادی کشور تا پایان سال
روزنامه مردمسالاری-۳۰ مردادماهِ ۱۳۹۸
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی
بدون دیدگاه