مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه

ماژول ۱ کلیپ ۹: سرمایه گذاری در زیرساخت‌ها

  پرسش اصلی اینست که چگونه می‌توانیم تجارت را تشویق کنیم؟ خب ابتدایی‌ترین روش اینست که چگونه باغداران سیب بتوانند محصول خود را به گندمکاران در طرف دیگر رودخانه برسانند؟ ساختن یک پل مناسب کمک خواهد کرد. به طور خلاصه بهترین روش رساندن آنها به همدیگر چیست؟ احداث جاده ارتباطی کمک خواهد کرد. به چیز‌هایی مثل پل و جاده چه می‌گویند؟ آنها زیرساخت‌های ابتدایی هستند که باعث رشد اقتصاد می‌شوند. به یاد دارید وقتی اقتصاد رشد می‌کند من بخشی از آن را از طریق نظام مالیاتی برای خودم برمی‌دارم. قضیه روشن شد. ما باید بخشی از درآمد مالیاتی خود را ... مطالعه بیشتر
شورا

ماژول ۱ کلیپ ۸: فعالیت فکری: سناریوی ۳

  مشاوران اجازه دهید به شما یادآور شوم که من امروز اینجا در مقام نوه بزرگ سرکرده قلدرها در برابر شما ایستاده‌ام. خوشبختانه تاکنون ما بقا و دوام آورده‌ایم. اما متاسفم که بگویم در فاصله‌ای نه خیلی دور از اینجا  سرکرده قلدرهای دیگری حضور دارد که دقیقا همین کاری که ما می‌کنیم انجام می‌دهد. او همین کارهای ما را کرده است و حدس بزنید حرکت بعدی او چیست؟ او هفت پسر دارد و من فقط سه پسر دارم. ما به ایده‌های جدید نیاز داریم. ما نظام مالیاتی را پیاده کردیم، ما حتی حاکمیت قانون را اجرا کردیم، آیا کار دیگری ... مطالعه بیشتر

ماژول ۱ کلیپ ۷: ضمانت اجرای قرارداد

اگر من نرخ مالیات را به ۹۰درصد بالا ببرم، مردم هر کاری بتوانند انجام خواهند داد تا از پرداخت آن پول خودداری کنند حتی تا آن حد که به گرسنگی کشیدن بیفتند. آنها در چنین وضعیتی هیچ چیز کشت نخواهند کرد. نرخ مالیات ۹۰درصد واقعاً خیلی سنگین است. در واقع شما به من گفته بودید که ما پیش از این سعی کردیم نرخ مالیات را بالا ببریم اما درآمدی که نصیب‌مان شد کاهش یافت. بنابراین ما از مردم هر آنقدر که زورمان می‌رسد و می‌توانستیم گرفته‌ایم. بسیار خوب، به این ترتیب ما بنا نداریم به سمت مالیات بیشتر گرفتن برویم. ... مطالعه بیشتر
شورا

ماژول ۱ کلیپ ۶: فعالیت فکری: سناریوی ۲

ای مشاوران! لازم می‌دانم به شما یادآور شوم که من پسر نخستین و بزرگترین قلدر هستم. شما هم پسران و دختران نخستین مشاوران هستید. آنها پندها و نصایح خردمندانه دادند و ما امکان بقا یافتیم و ماندگار شدیم. اما اکنون در فاصله‌ای نه چندان دور از اینجا، قلدر دیگری وجود دارد که دقیقا همان کاری که ما می‌کنیم انجام می‌دهد. او لشکر و سپاهی تدارک دیده است، او مردمانش را تهدید کرده است، او قدرتش را مستحکم کرده است و سپس نظام مالیاتی ایجاد کرده است. او هر کاری که ما انجام دادیم انجام داده است. اما خداوند به وی ... مطالعه بیشتر
اداره مالیات

ماژول ۱ کلیپ ۵: مالیات‌ستانی

آنچه شما در مقام مشاور پیشنهاد کردید این بود که نیازی نیست من شروع به کشتن مردم کنم، بلکه فقط نیاز است از این مساله سردرآورم که آنها دقیقا چقدر محصول برداشت می‌کنند. به بیان دیگر در کنار همه سربازان آماده خدمت، به نوع جدیدی نیرو نیاز دارم که بگردد و همه جا را زیر نظر بگیرد، سرک بکشد تا آنچه را که شما اطلاعات می‌نامید در این باره کسب کند که کشاورزان چه چیز‌هایی و چقدر تولید می‌کنند. بنابراین من در کنار سپاهیان خود که خدمات دفاعی و امنیتی تولید می‌کنند باید شماری نیرو داشته باشم که نامشان را ... مطالعه بیشتر
شورا

ماژول ۱ کلیپ ۴: از بی‌حکومتی به حکومت متمرکز در شش گام

  اعضای شورا! من امروز شما را فراخوانده‌ام چون شما مشاوران من هستید و من نگرانم. خبرچینان خبر آورده‌اند که در فاصله‌ای نه چندان دور از اینجا، قلمرو سیاسی کوچک دیگری دقیقاً همانند قلمرو ما وجود دارد. در واقع آنها شاید اندکی نیرومندتر از ما هم باشند چون سردسته آنها هفت پسر دارد درحالی‌که من فقط سه پسر دارم و به نظر می‌رسد او در حال توطئه‌چینی است و قصد اجرای نیات شومی علیه ما دارد. اگر او تصمیم به اشغال سرزمین ما بگیرد و ما را شکست دهد این فقط من نیستم که سرنوشت بدی پیدا خواهم کرد شما ... مطالعه بیشتر
صرفه‌های مقیاس خشونت

ماژول ۱ کلیپ ۳: صرفه‌های مقیاس در خشونت- بخش ۲

    ما از جهان چهار کشاورز متفاوت در یک دره، به جهان سه دره‌ای وارد شدیم که در هر دره چهار کشاورز و در مجموع ۱۲ کشاورز داریم. در مرحله بعد قصد داریم سری به جهان کناری بزنیم که دقیقاً در آن سوی رشته تپه‌ها قرار دارد، جایی با سه دره دیگر و ۱۲ کشاورز دیگر با ساختاری کاملاً مشابه که در آنجا ساکن هستند. آنها نیز از صرفه‌های مقیاس خشونت بهره‌برداری می‌کنند. این سه آدم خشن نیز از مدتها پیش دست‌شان در یک کاسه بوده است. آنها با سنجیدن همه جوانب دیده‌اند که ارزش دارد با هم همکاری ... مطالعه بیشتر
بی‌حکومتی

ماژول ۱ کلیپ ۲: دو فعالیت اقتصادی اصلی

    ما جهان واقعا ساده‌ای ساخته‌ایم که از این ساده‌‌تر شاید محال باشد. خب، به نظر شما چه اتفاقی می‌افتد؟ به رفتار بازیگران در این جهان دقت می‌کنیم. ابتدا از کشاورز بالا چپ شروع می‌کنیم. او کشاورز ماهر و در عین حال قوی است. پیش‌بینی رفتار وی نباید کار خیلی سختی باشد. اگر او کشاورزی نکند گرسنه می‌ماند، پس انگیزه خیلی قوی دارد که کشاورزی کند. بنابراین او کشاورزی می‌کند. البته چون کشاورز مولدی است می‌تواند محصول زیادی نیز برداشت کند. حال به نقطه کاملاً مقابل کشاورز قبلی یعنی جایی می‌رویم که کشاورز با مهارت کشاورزی افتضاح و توان ... مطالعه بیشتر
حکومت متمرکز

ماژول ۱ کلیپ ۱: مرور کلی

در شروع بحثْ نخستین مفهوم این فصل یعنی ایده حکومت متمرکز معرفی می‌شود. منظور ما از حکومت متمرکز چیست؟ این اصطلاح چیزی شبیه بسیار بزرگ و باشکوه به نظر می‌آید و عده‌ای شاید اتحاد جماهیر شوروی یا چین به ذهنشان بیاید. اما آنچه در اینجا مد نظر است خیلی کم‌ادعاتر از این چیزهاست. حکومت متمرکز یعنی موجودیتی[۱] که یک قلمرو سیاسی را کنترل می‌کند. به عبارت دیگر، موجودیت برخوردار از انحصار خشونت در یک قلمرو. بنابراین در قلمرو حکومت متمرکز فقط یک بازیگر قابلیت اِعمال خشونت بر دیگران را دارد. نقطه مقابل این وضعیت چیست؟ نقطه کاملاً مخالف این وضعیت ... مطالعه بیشتر
دموکراسی در آتن

دموکراسی در آتن در آینه نظریه داگلاس نورث

  نظریه نورث در مورد توسعه نظریه نورث و همکارانش بر دو ایده اساسی استوار است. اول، تمامی دولت‌ها برای دستیابی به توسعه باید مشکل خشونت را حل کنند ولی انواع مختلف دولت‌ها این کار را به شیوه‌هایی متفاوت انجام می‌دهند. آن‌ها دولت طبیعی را به عنوان دولتی با منابع پراکنده خشونت تبیین می‌کنند. در این دولت منابع متعدد خشونت وجود دارد بنابراین دولت انحصاری بر اعمال خشونت مشروع ندارد. دیدگاه اساسی نورث و همکارانش این است که دولت‌های طبیعی مشکل خشونت را با ساخت رانت حل می‌کنند. این ایده بدین قرار است که دولت شرایطی برقرار می‌سازد تا افراد ... مطالعه بیشتر

انجمن‌های حرفه‌ای و اصناف در گیرودار نظام بوروکراتیک

امروزه اصناف بر اساس گروه‌های تشکیل‌دهنده آن‌ها به دو نوع اتحادیه‌های صنفی کارفرمایی و کارگری تقسیم می‌شوند. برخلاف اصناف اروپایی در قرون گذشته که تجار و بازرگانان ایجادکنندگان اصلی آن‌ها بودند، امروزه و در دو قرن اخیر جنبش‌های کارگری و اتحادیه‌های کارگری برآمده از آن‌ها را باید اولین تجارب در زمینه تشکل‌یابی دانست. پس از تشکیل اتحادیه‌های صنفی کارگری و تلاش آن‌ها برای به دست آوردن قدرت در مذاکرات یا ایجاد توافقنامه‌های معامله جمعی، راه برای تشکیل اتحادیه‌های کارفرمایی نیز هموار شد به‌طوری‌که اولین اتحادیه‌های کارفرمایی در نیمه اول قرن نوزدهم در شهرهای بزرگ صنعتی به وجود آمد. روند رشد ... مطالعه بیشتر
مشارکت مدنی

مشارکت مدنی در کشورهای دولت‌سالار و کشورهای جمع‌گرا

در دولت ملت‌های معاصر، انجمن‌های داوطلبانه نهادهای مهمی هستند که بین فرد و محیط اجتماعی گسترده میانجی می‌شوند. محققان علوم سیاسی و جامعه‌شناسان به پیروی از اظهارات اولیه توکویل در مورد سازمان سیاسی متفاوت آمریکا و اروپا، بیان کرده‌اند که به لحاظ مشارکت در فعالیت جمعی در بین مردم کشورها و مناطق مختلف تفاوت‌هایی وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، ایالات‌متحده به‌طور سنتی به‌عنوان «ملتی مشارکت‌کننده» توصیف می‌شود، درحالی‌که به نظر می‌رسد برخی کشورهای اروپایی (به‌عنوان‌مثال فرانسه و ایتالیا) و ژاپن جهت‌گیری مدنی با توسعه کمتری داشته باشند. بسیاری از پژوهشگران این تفاوت در مشارکت مدنی را به سیستم‌های ارزشی متفاوتی نسبت می‌دهند ... مطالعه بیشتر
دولت سازی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

چرا دولت سازی در افغانستان شکست خورد؟

اگرچه روشن است که ایالات‌متحده می‌توانست در مدیریت خروج خود از افغانستان بهتر عمل کند، اما تراژدی که در ماه گذشته رقم خورد، محصول عملکرد بیست‌ساله این کشور است. آمریکا و متحدانش از ابتدای امر یک استراتژی دولت سازی بالا به پایین را اتخاذ کردند (و هیچ‌گاه در این مورد تجدیدنظر نکردند) که محکوم‌به شکست بود. ایالات‌متحده ۲۰ سال پیش به افغانستان تجاوز کرد، با این امید که کشوری که موجب رنج جهانیان و مردم خودش شده بود را بازسازی کند. ژنرال استنلی مک‌کریستال پیش از حمله نیروهای آمریکایی در این مورد توضیح می‌دهد که هدف از این کار این ... مطالعه بیشتر
در جستجوی سعادت عمومی

بازخوانیِ انتقادی مشروط‌سازی قدرت

دستگاه‌های نظری ازجمله استبداد شرقی، استبداد آسیایی، شیوه تولید آسیایی، سلطانیسم، پاتریمونیالیسم و فرم‌های ایرانیزه شده آن‌ها ازجمله «ایران، جامعه کوتاه‌مدت» و «جامعه کلنگی»، با ارجاع به ذات‌انگاری و ایستایی جامعه ایرانی که ویژگی‌هایی نظیر کمبود و پراکندگی منابع آبی، نظام پدرسالارانه، قدرت نامحدود پادشاه، فقدان شاکله طبقاتی و عدم شکل‌گیری فئودالیسم اروپایی در ایران، توضیح ایران ذیل جوامع هیدرولیکی و … در خود داراست، تلاش کرده تا شابلون اروپامحورانه‌ای بر واقعیت تاریخی ایران بگذارد و از پسِ عینک این رهیافت‌های نظری، چرایی وضعیت کنونی و عدم امکان مشروط­سازی قدرت را توضیح دهد. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه، با ایجاد ... مطالعه بیشتر

تقویت ظرفیت‌های حکمرانی مقدم بر اصلاح سیاستی

ناصر و انقلاب از بالا در مصر براندازی نظام پادشاهی در مصر در سال ۱۹۵۲ توسط افسران آزاد برخلاف براندازی نظام کهن در مکزیک، با شورش‌های بزرگ دهقانی همراه نبود. اصلاحات ارضی عظیمی که پس‌ازآن در مصر اتفاق افتاد، در بسیج دهقانان ریشه نداشت ولی به شکلی طراحی شده بود که به چنین بسیجی منتهی شود. جمال عبدالناصر، اصلی‌ترین نیروی حامی براندازی نظام پادشاهی و رئیس جمهور آینده مصر، چشم‌اندازی در مورد یک تحول اجتماعی عظیم در مصر داشت که با نابودی عناصر فئودال در هزاران روستای کنار رود نیل آغاز می‌شد. ناصر ایده روشنی از ابزارهای نهادی مورد نیاز ... مطالعه بیشتر
شبکه‌های اجتماعی

نقش شبکه‌های اجتماعی در شکل‌گیری و قدرت دولت‌ها

  ریچارد لاکمن فارغ‌التحصیل دکترای دانشگاه هاروارد و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه آلبانی است. علایق تحقیقاتی وی بررسی افول قدرت‌های مسلط در اوایل اروپای مدرن و ایالات‌متحده معاصر و سرنوشت دموکراسی‌ها در دوره‌های افول اقتصادی است. وی در کتاب «قدرت دولت‌ها»، توسعه سیاست‌ها و اقتصادهای مختلف و شکل‌گیری سیستم دولتی جهانی را توصیف می‌کند. وی با مقایسه نواحی و شهرهای سراسر اروپا از قرن دوازدهم تا هجدهم میلادی چگونگی تکوین و گسترش روابط اجتماعی جدید و نهادهای سیاسی مدرن اروپا را نشان می‌دهد. ازنظر ریچارد لاکمن تشکیل دولت مدرن و سایر مفاهیمی مانند شهروندی، حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی که در ... مطالعه بیشتر

پیامدهای تحریم انتخابات برای احزاب معترض

تحریم انتخابات به‌ویژه بعد از پایان جنگ به این‌سو، به ابزاری رایج برای احزاب مخالف در دموکراسی‌های نوپا تبدیل شده است. در دموکراسی‌های نوین اروپای شرقی، آمریکای لاتین و آفریقا، انتخابات بردوباختی رو به افزایش است، لذا تصمیم به تحریم آن نیز افزایش یافته است. درحالی‌که در سال ۱۹۸۹ فقط چهار درصد انتخابات‌ها در سراسر جهان تحریم شدند، این رقم در سال ۲۰۰۲ به ۱۵ درصد رسید. در سال‌های ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۴ به‌طور متوسط هرسال ۱۰ انتخابات تحریم شد. هرچند این رقم از سال ۲۰۰۴ به این‌سو، به دلیل روشن شدن ناکامی چنین تلاش‌هایی کاهش‌یافته، اما تحریم به‌عنوان یکی از ... مطالعه بیشتر
عدم تقارن اطلاعات

خودداری از مشارکت سیاسی، عدم تقارن اطلاعات و یادگیری‌های خطرناک جامعه ایران

عدم تقارن اطلاعات در واکسیناسیون و انتخابات: لزوماً همه کودکانی که واکسینه نمی شوند، به بیماری نیز دچار نمیشوند. به همین دلیل والدین نمیتوانند رابطه مشخصی بین واکسیناسیون و سلامت کودکشان برقرار کنند و حتی ممکن است بین واکسیناسیون و اوتیسم رابطه برقرار کنند. یک ایده مهم در پژوهش‌های دوفلو و بنرجی این است که باورها و نظریات ما در مورد جهت‌گیری نظام درمانی نقشی تعیین‌کننده ایفا می‌کند. چطور می‌توانیم دریابیم که دارویی که به ما تجویز شده است، باعث بهبود جوش صورت می‌شود و به جای آن نباید از زالو استفاده کنیم؟ در حقیقت، هیچ کدام از ما تاکنون ... مطالعه بیشتر

جامعه‌ی مدنی و دولت

مفهوم جامعه‌ی مدنی، از میانه‌ی دهه‌ی ۱۳۷۰ به‌تناوب در فضای فکری و دانشگاهی ایران مطرح بوده و مباحثات سیاسی زیادی نیز حول آن شکل‌گرفته است. جامعه‌ی مدنی به این مفهوم به‌عنوان یک از ارکان نوسازی و توسعه‌ی سیاسی پنداشته و تقویت و گسترش آن، در نسبت نزدیک با دموکراسی، مدنظر نیروهای سیاسی رفورمیست بوده است. اما این تلقی از جامعه‌ی مدنی در ساخت سیاسی و زمینه‌ی ایرانی سبب شده که جامعه‌ی مدنی اغلب در تقابل با حکومت یا قهر تاریخی نسبت به آن سنجیده شود. نظریه‌های جامعه‌شناسانی نظیر توکویل و دورکیم نیز که جامعه‌ی مدنی را سازوکاری برای حفاظت از ... مطالعه بیشتر
آمارتیا سن- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

نقد آمارتیا سن به جان رالز؛ دو راهبرد تحول‌خواهی

آمارتیا کومار سن در یکی از کتاب‌های خود به نام اندیشه‌ی عدالت The Idea of Justice) ) که در سال  ۲۰۰۹ منتشر شده به نقد نظریه‌ی جان رالز پرداخته است ۱٫ همواره تصور می‌شد نظریه‌ی جان رالز، فیلسوف سیاسی بزرگ با نوبلیست اقتصاد مکمل یکدیگرند. جان رالز به‌عنوان یکی از فیلسوفان بزرگ سیاسی قرن بیستم و آمارتیا سن به‌عنوان یکی از اقتصاددانان بزرگ معاصر، هر دو در چارچوب نظری واحدی به بسط نظریه‌ی عدالت پرداخته‌اند. جان رالز نشان داد می‌توان در سنت لیبرالیستی از توزیع درآمد و ثروت یا همان عدالت توزیعی دفاع کرد و آمارتیا سن به تبیین رابطه‌ی آزادی با توسعه ... مطالعه بیشتر