وقتی جهان توسعه‌یافته را بررسی می‌کنیم، موفقیت‌های بی‌شماری را می‌بینیم و شکست‌های بی‌شمار. بخشی از برنامۀ [ما در این دورۀ آموزشی] آن است که دریابیم چرا موفق شده‌ایم، کجاها موفق شده‌ایم و مهم‌تر از آن، چرا شکست خورده‌ایم و کجاها شکست خورده‌ایم. به اعتقاد ما باید تعیین کنیم که کجا فرایند تقلید می‌تواند مفید باشد و کجا نمی‌تواند؛ اهمیتی ندارد که میزان تقلید چقدر بوده است. به این جدول سادۀ دو در دو نگاه کنید. آیا تقلید وجود دارد و شما صرفا از دیگران تقلید می‌کنید یا کار جدید و نوآورانه‌ای انجام می‌دهید؟ قسمت دیگرِ این جدول، نتایجِ حاصل از تقلید است. آیا با تقلید، به نتایج دلخواه رسیده‌اید؟
یک حالت آن است که بر اساس تقلید، به کنش بپردازید. این حالت را تقلید مؤثر می‌نامیم. و همان‌طور که خواهیم دید، تقلید مؤثر در حوزه‌هایی معمول است که برای موفقیت، نیاز به نوعی توانمندی اجرایی وجود دارد که ما آن را امور لجستیکی و عملیاتی می‌نامیم. به عنوان مثال، برخی از کودکان در دورۀ توسعه و افزایش مدارس ابتدایی از سال ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۰ به مدرسۀ ابتدایی رفته‌اند و آن را به اتمام رسانده‌اند. [امروزه] میانگین سال‌های تحصیل در مدرسه، سه برابر بیشتر از میانگین پیش از سال ۱۹۵۰ است. مدرسه‌سازی در مقیاس انبوه انجام شده و کودکان در این مدارس تحصیل کرده‌اند، نرخ مرگ‌ومیرِ ناشی از بیماری‌های مُسری در بین کودکان شدیداً کاهش یافته و واکسیناسیون به صورت گسترده انجام شده که عمدتاً تقلید از دیگران بود و از واکسن‌هایی استفاده می‌شد که در سایر نقاط جهان ساخته شده بود و به جای جای جهان ارسال می‌گشت.
البته در برخی نقاط نیز افراد توانسته‌اند بدون تقلید به نتایجی برسند. این افراد، نوآوران مؤثر هستند. در برخی مواقع نمی‌توان صرفاً موفقیت دیگران را اقتباس کرد. باید از نو، ابزارهایی بسازید که با موقعیت شما متناسب باشند و به کار شما بیایند.
تلاش‌های زیادی که برای توسعه صورت گرفته -و متأسفانه دستاوردهای کمی داشته- اکثراً در همین حوزه‌ها بوده است. در این حوزه‌ها، شاهد تقلید های ناموفق بوده‌ایم. بخش بزرگی از کل فرایند PDIA معطوف است به کوشش برای حرکت از تقلید ناموفق به سوی نوآوری موثر. زیرا شما محیط‌ها و کنش‌هایی دارید مثل وضع و اجرای قانون، تولید دانش برای مدارس، وضعیت بهداشتی و سلامتی‌ای که پیچیده‌تر از واکسیناسیون است. این حوزه‌ها نیازمند توانمندی بالای اجرایی هستند. این نوع توانمندی را نمی‌توان به راحتی، با تقلید از دیگران به دست آورد. در سرتاسر جهان، نظام‌های آموزشی‌ای می‌بینیم که کودکان در قالب آن‌ها به مدرسه می‌روند اما تقریباً چیزی یاد نمی‌گیرند. علاوه بر این، نظام‌های آموزشی‌ای وجود دارند که کودکان در قالب آن‌ها به مدرسه می‌روند و آموزش‌های خوبی هم می‌بینند، مثل هندوستان، اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که کمتر از نصف کودکان در مدارس دولتی، حتی پس از پایان پایۀ پنجمِ درسی می‌توانند محاسبات عددیِ ساده را انجام دهند. در نتیجه، گرچه در بسط و توسعۀ سیستم، عملکرد خوبی داشته‌ایم، اما در انجام کارهای پیچیدۀ مدّ نظر سیستم، وضع بدین‌گونه نبوده است.
در سرتاسر جهان، این تقلیدها و دشواری‌های رهایی از تقلید های ناموفق و رسیدن به نوآوری‌های موثر را می‌بینیم. البته عدم تقلید، به خودی خود، تضمینی برای موفقیت نیست. انبوهِ تلاش‌ها وجود داشته‌اند که نسخه‌برداری از رویه‌های موفقیت‌آمیز دیگران نبوده‌اند اما ناکام مانده‌اند. در نتیجه، انبوهِ نوآوران ناموفق وجود دارند.
هدف PDIA، پرداختن به نحوۀ تاسیس سازمان و رسیدن به سطحی از توانمندی برای گذر از تقلید ناموفق و ایجادِ نه فقط فضایی بهتر، بلکه فضایی مناسب برای نوآوریِ مؤثر است.
لینک کوتاه https://iran-bssc.ir/?p=3534
بدون دیدگاه