حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

پرستاران

تعارض منافع؛ علت یا توجیهی برای اقدامات

آیا برملا شدن دستکاری بودجه واقعاً ناشی از رفع تعارض منافع بوده است؟ یکی از موضوعاتی که در هفته‌های پیش در صدر اخبار قرار گرفته بود، مسئله تغییر در جداول بودجه سال ۱۴۰۰ بود. تغییر ارقام جداول بودجه ۱۴۰۰، آن هم پس از تصویب در صحن علنی موضوعی است که اگرچه اوایل اردیبهشت زمزمه‌های آن مطرح بود اما با توییت یک نماینده مجلس علنی شد؛ توییتی که واکنش‌هایی به‌دنبال داشت اما در نهایت به نامه بیش از ۱۰۰ نماینده انجامید که در آن از محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، خواسته بودند در این زمینه شفاف‌سازی کند. در ادامه‌ واکنش‌ها به این ... مطالعه بیشتر
قانون مدیریت تعارض منافع- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

شفافیت برای دیگران، پنهان‌کاری برای خود

قانون مدیریت تعارض منافع در ایران زیر سایه‌ای از موقعیت تعارض منافع قرار گرفته است که بسیار سخت به نظر می‌رسد که بتواند مسائل و مشکلات واقعی کشور را حل کند. نمایش دادن و تقلید ناهمسان برای کسب مشروعیت، معضل نظام حکمرانی و فضای نخبگانی بسیاری از کشورهایی است که با مسئله‌ی توانمندی و ظرفیت اجرایی پایین مواجه هستند. افراد و نهادهای مختلف درون و بیرون نظام حکمرانی، ترجیح می‌دهند به جای حل واقعی مسائل و مشکلات، با اقداماتی نظیر ایجاد نهاد و سازمان جدید، سندنویسی، طراحی سامانه، پژوهش‌سازی و دیگر اقدامات پرطمطراق و فریبنده، کسری مشروعیت ناشی از ناکارآمدی ... مطالعه بیشتر
اتحادیه‌های صنفی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

اتحادیه‌های صنفی پلی میان دو ضلع بازار

در یک تعریف کلی اتحادیه‌های صنفی (از هر دو نوع کارگری و کارفرمایی)، به دنبال یک هدف مشخص یعنی حفظ دستاوردهای مشترک اعضا یا احیای منافع از دست رفته آن‌ها هستند. . اتحادیه ­ها توسعه برنامه‌ها و تداوم طرح‌هایی را تسهیل می‌کنند که برای بهبود وضع رفاهی و حقوقی اعضایشان طراحی شده است. اتحادیه‌ها برای اعضای خود مقررات و آیین‌نامه رفتاری وضع می‌کنند و تداوم رشد حرفه خود را از طریق آموزش منظم و جذب اعضای جدید که از مهارت بالایی برخوردارند تضمین می‌کنند. اتحادیه صنفی از افرادی تشکیل شده که طبیعت فعالیت آن‌ها از یک نوع است. در اینجا ... مطالعه بیشتر
دیوانسالاری و سیاست- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

دیوانسالاری و سیاست

مراد ثقفی در مقاله دیوانسالاری و سیاست معتقد است تلاش‌های ائتلافی در مقولاتی نظیر مبارزه با فساد تاکنون بی‌نتیجه مانده و همین امر سبب شده مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه تلاش خود را بر اصلاح نهادهای اجتماعی متمرکز کند؛ راه‌حلی صرفاً فنی و مهندسی و تهی از سیاست که قرار است تبعات سیاسی داشته باشد.  مطابق روایت ثقفی، راه‌حل‌های این مرکز برای توانمندسازی جامعه، شبکه‌سازی و تعامل با دولت است. این در حالی است که تجربه سازمان‌های مردم‌نهاد نشان می‌دهد، جمع شدن آن‌ها ذیل ساختار شبکه‌ای به ضعف آن‌ها می‌انجامد و تا زمانی که دولت مسئول اعطای مجوز و نظارت ... مطالعه بیشتر
کووید_19

بهره‌بردن از فن‌آوری در هنگامه‌ی همه‌گیری کرونا

هفته‌ی گذشته، دولت‌های فرانسه و آلمان اعلام کردند که کشورهای‌شان وارد مرحله‌ی دیگری از تعطیلی گسترده خواهند شد، چرا که موارد جدید ابتلا به کووید_۱۹، مجدداً با شیب تندی رو به افزایش‌اند. در حالی که اروپا با موج دوم کووید_۱۹ دست به گریبان است، انتظار می‌رود که به زودی سایر حکومت‌ها در سراسر جهان نیز اعلامیه‌های مشابهی را منتشر کنند. اگرچه مدت‌ها بود که متخصصان اپیدمولوژی انتظار موج دوم کووید_۱۹ را داشتند، اما این اعلامیه بسیاری از شرکت‌های کوچک و متوسط را غافل‌گیر کرد. وزیر دارایی آلمان، اولاف شولتس، برای کمک به کاهش تأثیر موج دوم ابتلا، در مشاغلی که ... مطالعه بیشتر
نظام بهداشت و سلامت

غوغای تعارض منافع در نظام سلامت و بهداشت

 مانند هفته‌های گذشته کاربران موضوعات مختلفی را مطرح کرده‌اند و بر تعارض منافع در حوزه‌های گوناگون مانند آموزش عمومی، بازار بورس و شوراهای شهر دست گذاشته‌اند؛ اما یکی از مطرح‌ترین حوزه‌ها وضعیت تعارض منافع در نظام بهداشت و سلامت ایران بوده است که کاربران موارد مختلفی را گوشزد کرده‌اند. از صدر تا ذیل نظام سلامت درگیر تعارض منافع: در هفته گذشته یکی از موضوعاتی که به‌وفور موردتوجه و نقد کاربران در فضای مجازی قرار گرفت وزارت بهداشت و سازوکار نظام سلامت در ایران بوده است. با توجه به وضعیت فعلی بهداشت و سلامت در ایران، کاربران فضای مجازی بر نقاط ... مطالعه بیشتر
چهلمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره چهل و یکم

دریافت نسخه الکترونیکی چهل و یکمین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع      گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار،گزارشی با عنوان «بررسی مفهوم و مصادیق تضاد منافع در بازار سرمایه و پیشنهاد مقررات لازم» منتشر کرده و در این گزارش پیشنهادهایی برای مقابله با تعارض منافع در بورس و کارگزاری‌های آن ارائه کرده است. جمعیت مردم‌نهاد هم‌اندیشان دادخواه طی بیانیه‌ای به نقد و بررسی لایحه مشارکت عمومی و خصوصی پرداخته و ضرورت پیش‌بینی سازوکارها و ضوابط مدیریت تعارض منافع در ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع بین نهادی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

تعارض منافع بین نهادی

در ادبیات رایج از تعارض منافع، موقعیت‌ها و اشکال فرد محور بیشتر مدنظر قرارگرفته است؛ بدین معنی که فرد در موقعیت بین انتخاب منافع شخصی‌اش و منافع عمومی قرار بگیرد. حال اگر در این تعریف ساده به‌جای فرد، نهادها و سازمان‌ها را قرار دهیم که می‌خواهند برای انجام کاری بین منافع سازمانی خود یا منافع عموم مردم تصمیم بگیرند، داستان تعارض منافع بین نهادی بر سر اختراع چرخ معنا پیدا می‌کند. در این وضعیت به‌قدری نهادها و سازمان‌ها به دنبال منافع خودشان هستند که غایت و هدف اصلی کار را فراموش می‌کنند و منافع عمومی برای استفاده و بهره‌ها و ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در صنعت خودرو

تعارض منافع در صنعت خودرو

  مشکلات صنعت خودروسازی کشور سال‌هاست ادامه دارد. ناکارآمدی و عدم توسعه این صنعت چه دلایلی می تواند داشته باشد؟ صنعت خودروسازی دولتی است یا خصوصی؟ خصوصی ‌سازی در صنعت خودروسازی به چه چیزی منجر شد؟ صنعت خودروسازی کشور درگیر چه موقعیت‌های تعارض منافعی است؟ در این کلیپ کوتاه سعی کردیم تا تعارض منافع در خودروسازی کشور و پیامدهای آن را مختصر شرح دهیم. مطالب مرتبط: تعارض منافع در نظام سلامت تعارض منافع و توسعه‌یافتگی کشاکش منافع| قسمت چهارم: تعارض منافع در صنعت خودرو تعارض منافع در وزارت نیرو تعارض منافع در آموزش و پرورش- ۱ تعارض منافع در آموزش ... مطالعه بیشتر
وضعیت فقر انرژی

فقر و تعارض منافع در حوزه انرژی

«فقر انرژی» یکی از ابعاد بسیار مهم فقر در جامعه کنونی ما محسوب می‌شود. تعارض منافع و ناهماهنگی‌های بین سازمانی می‌تواند منجر به مشکلاتی در خصوص وضعیت فقر انرژی شود. در اقتصاد، فقر به صورت محرومیت از رفاه تعریف شده است. رفاه بر حسب مطلوبیت مشخص می‌شود و تابع مطلوبیت بر اساس مصرف کالاها و خدمات تعریف می‌شود. به عبارت دیگر، تابع مطلوبیت، ترجیحات افراد را نسبت به سبدهای مختلف کالاها و خدمات مشخص می‌کند. با توجه به تعریف محرومیت، دو جنبه مطلق و نسبی در شناسایی افراد فقیر مطرح می‌شود و مرزی میان فقرا و سایر افراد جامعه ترسیم ... مطالعه بیشتر
طبقاتی شدن مدارس- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

طیبه موسوی: تعارض منافع و طبقاتی شدن مدارس

موقعیت‌های تعارض منافع در دستگاه‌های اجرایی به سبب ایجاد ناکارآمدی و زمینه‌سازی فساد موردتوجه بسیاری از دستگاه‌های دولتی قرارگرفته است. اخیراً وزیر آموزش‌وپرورش بخشنامه مدیریت تعارض منافع در این وزارت را ابلاغ کرده است. ازجمله محورهای موردتاکید در این بخشنامه ممنوعیت تأسیس و اداره مدارس غیردولتی توسط مدیرانی است که در شورای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت مرکزی و نیز شورای نظارت بر مدارس و مراکز غیردولتی استان‌ها، شهرستان‌ها عضویت حقیقی یا حقوقی دارند. مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در این مصاحبه با طیبه موسوی دبیر و کارشناس آموزش‌وپرورش در مورد بسترهای قانونی تأسیس و اداره مدارس خصوصی و پیامدهای آموزش ... مطالعه بیشتر
کیفیت حکمرانی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

نقش شوراها در بهبود کیفیت حکمرانی

در دهه‌ی گذشته، اقتصاددانانی مانند دارون عجم‌ اوغلو، ابجییت بنرجی، ناتان نون و جیمز رابینسون، به‌صورت تجربی، اهمیت نهادهای «خوب» را در دستیابی به نتایج سیاسی و اقتصادی سودمند تأیید کرده‌اند. اگرچه این امر جهشی بزرگ در زمینه‌ی اقتصاد آکادمیک بوده است، بااین‌حال کاربست آن در سیاست قابل‌بحث است. به‌ویژه ازآنجایی‌که تکنیک‌های تجربی مورداستفاده عموماً مؤلفه‌های تفاوت‌های نهادی‌ای که در کوتاه‌مدت تا میان‌مدت تغییر می‌کنند را حذف می‌کنند (به روهینی پنده و کریستوفر اودری رجوع کنید) یافته‌های مربوطه، در این رابطه که چه انتظاری می‌توان از تلاش‌های حساب‌شده برای ایجاد نهادهای «خوب» داشت، چیز زیادی به‌طور بالقوه نمی‌گویند. تحقیقات تجربی ... مطالعه بیشتر
چهلمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره چهلم

دریافت نسخه الکترونیکی چهلمین خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، با اشاره به نقل قول سخنگوی این کمیسیون از رئیس سازمان سنجش کشور، مبنی بر دریافت حق بالاسری حدود هزار میلیارد تومانی وزارت آموزش و پرورش از مؤسسات کنکوری گفت: این مسئله موجب تعارض منافع در مسائلی مانند حذف کنکور می‌شود. در دومین جلسه شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان در سال ۱۴۰۰ «بحث و بررسی و ارائه پیشنهاد درخصوص تعارض منافع» دستور کار جلسه بود. ... مطالعه بیشتر
کانون سهامداران خُرد

نهادهای تقویت‌کننده تعارض منافع

 تشکیل کانون سهامداران خُرد اصلی‌ترین موضوع این هفته بوده است که کاربران آن را نهادی ذاتاً تعارض‌آمیز تشخیص داده و احتمال داده‌اند که اقدامات آتی آن در خدمت منافع مدیران آن و سهامداران عمده خواهد بود. کانون سهامداران خُرد؛ نهادی مقوم تعارض منافع از موارد مهمی که توجه برخی از کاربران فضای مجازی را به خود جلب کرده بود موضوع تعارض منافع در بازار سرمایه و تشکیل کانون سهام‌داران خُرد بود. پیش‌ازاین در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ محمدعلی دهقان دهنوی، سخنگوی شورای عالی بورس، در خبری اعلام کرده بود که اقدامات اولیه برای این امر انجام شده و به‌زودی این نهاد تشکیل ... مطالعه بیشتر
توسعه در ایران

تعارض منافع و نافرجامی توسعه در ایران

تا قبل از سال ۱۹۶۲ در منشور سازمان ملل متحد رشد درآمد همان رشد اقتصادی در نظر گرفته و از آن به عنوان شاخصی برای تعیین میزان توسعه‌یافتگی کشورها استفاده می‌شد اما پس از آن جامعه اقتصادی به این نتیجه رسید که در واقع درآمد نمی‌تواند معیار یا ملاک مناسبی برای توسعه باشد چرا که توسعه تنها شامل رشد درآمد نیست بلکه نحوه توزیع آن نیز بسیار مهم است. در یک تعریف گسترده‌تر توسعه علاوه بر رشد اقتصادی به مسائلی همچون بهبود توزیع درآمد بین افراد جامعه و کاهش فقر، گسترش ظرفیت‌های ساختاری کشور برای افزایش تولید، ارائه خدمات آموزشی، ... مطالعه بیشتر
نظرات کارشناسی- مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه

پذیرش نظرات کارشناسی، حلقه گمشده نظام حکمرانی

دکتر مجتبی مقصودی بنیان‌گذار انجمن‌های علوم سیاسی و انجمن علمی مطالعات صلح ایران و سابقه معاون پژوهشی موسسه مطالعات ملی و مدیر کمیته سیاست خارجی و دفاعی در دفتر مطالعات سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی را در کارنامه خود دارد. انجمن علمی مطالعات صلح ایران در طی سال‌های اخیر در زمینه مطالعه و بررسی صلح، مصالحه و مذاکره به فعالیت می‌پردازد و دارای گروه‌های مختلف پژوهشی مانند آموزش و صلح، روابط بین‌الملل و صلح و رسانه و صلح است که هدف و مأموریت خود را تولید و گسترش ادبیات صلح معرفی می‌کند. مقصودی عدم توجه نظام حکمرانی به نظرات ... مطالعه بیشتر
بدنه آموزش‌وپرورش

کامران رحیمی: مطالبه‌گری بدنه آموزش‌وپرورش، شرط ضروری مدیریت تعارض منافع

مدیریت تعارض منافع در دستگاه‌های دولتی که پیش‌ازاین موردتوجه برخی دستگاه‌های دولتی قرارگرفته بود، با ابلاغ بخشنامه قانون منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی از سوی وزیر آموزش‌وپرورش دوباره موردتوجه کارشناسان و پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است. ازآنجاکه ارتباط مستقیم عموم مردم با آموزش‌وپرورش از طریق مدارس است، در وهله نخست اشتغال هم‌زمان مدیران و کارکنان وزارت آموزش‌وپرورش در مدارس غیرانتفاعی و یا مراکز خصوصی کنکور و یا مالکیت این مرکز به ذهن متبادر می‌شود. در این مصاحبه برای روشن‌تر شدن مصادیق تعارض منافع در این وزارت خانه و مدیران و کارمندان مشمول این بخشنامه با کامران رحیمی ... مطالعه بیشتر
تشکل‌زدایی در عصر پهلوی

تشکل‌زدایی در عصر پهلوی

تقویت و نیرومندسازی جامعه‌ی مدنی‌ ترجیع‌بند گفتار بسیاری از مصلحان اجتماعی و سیاسی در دهه‌های گذشته بوده است. مباحث نظری زیادی حول ضرورت جامعه‌ی مدنی تولید و ارائه شده است؛ اما بخشی از این مباحث جنبه‌ی اقتباس از مباحثات نظری کشورهای توسعه‌یافته را داشته و بخشی نیز در مدار کلیات نظری باقی مانده است. برای تکوین جامعه‌ی مدنی نیازمند توجه به ظرفیت‌ها و امکانات موجود در جامعه‌ی ایران هستیم. اصناف و نظام استاد ـ شاگردی پیشینه‌ای دراز در تاریخ ایران داشته است. در دوران جدید نیز بخشی از توفیق مشروطیت به سبب مشارکت همه‌جانبه‌ی اصناف، انجمن‌های محلی ـ اجتماعی و ... مطالعه بیشتر
نفع‌بری شرکت‌های فعال بورس

دانش تخصصی یا پوششی برای نفع‌بری

در سال جدید کاربران متعددی درباره دانش تخصصی در بازار بورس و حضور کارشناسان در قالب پوششی برای نفع‌بری خودشان نوشته‌اند، درحالی‌که امسال به‌واسطه جو انتخاباتی، این مفهوم جای خودش را در سیاست نیز بازکرده است. ماهیت سیاسی تعارض منافع در تلگرام در تلگرام و توییتر مطالب متفاوتی پیرامون تضاد یا تعارض منافع از اقبال برخوردار شده‌اند و بیش‌ترین توجهات را به خود جلب کرده‌اند. در تلگرام بیش‌ترین تأکید بر تعارض منافع ماهیتی سیاسی داشته و هر دو گروه اصلاح‌طلب و اصول‌گرا تلاش‌هایی را برای ارائه برنامه‌هایی جهت مقابله با تعارض منافع چه در راستای انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ و ... مطالعه بیشتر
سی و نهمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره سی‌ و نهم

دریافت نسخه الکترونیکی خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع -۳۹     گزیدهٔ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، سوءمدیریت و تعارض منافع را از جمله عوامل مشکلات اقتصادی کشور قلمداد کرد. رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات، در تشریح موامع مقابل دولت الکترونیک دولت تصریح کرد: استقرار دولت الکترونیک در ادارات تضاد منافع را به همراه دارد و ساختار سنتی بروکراسی اداری در برابر الکترونیکی شدن کارها و رویه‌ها، از خود مقاومت نشان دهد. آذر منصوری، سخنگوی جبهه اصلاحات ایران، خبر داد با ... مطالعه بیشتر