حوزه‌های پژوهشی

حوزه‌‌های پژوهشی در مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه:

تعارض منافع؛

شفافیت و مقابله با فساد؛

رفاه و سیاست اجتماعی و

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه است.

در سایر حوزه‌های پژوهشی نیز این مرکز به فعالیت پرداخته است؛ مانند کارآمدسازی نظام حکمرانی، نظریه و روش PDIA، توانمندسازی نهادهای حرفه‌ای و مدنی، حمایت طلبی و حکمرانی آب در ایران.

حوزه‌های پژوهشی چهارگانه‌ای که مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه به ‌آن‌ها پرداخته است نیز خود شامل موضوعات فرعی می‌شوند:

مبانی نظری توانمندسازی حاکمیت و جامعه شامل خشونت و نظم‌های اجتماعی، مشروطه‌سازی قدرت و دولت ضعیف، دولت قوی می‌شود.

زمینهٔ رفاه و سیاست اجتماعی نیز موضوعاتی را در بر می‌گیرد؛ رفاه اجتماعی، کرونا، نیروی کار و حمایت اجتماعی، شفافیت و رفاه اجتماعی و مقابله با فقر و نابرابری.

موضوعات زیرمجموعهٔ تعارض منافع و شفافیت و مقابله با فساد را می‌توانید در سایت مشاهده کنید.

 

شورا

ماژول ۱ کلیپ ۶: فعالیت فکری: سناریوی ۲

ای مشاوران! لازم می‌دانم به شما یادآور شوم که من پسر نخستین و بزرگترین قلدر هستم. شما هم پسران و دختران نخستین مشاوران هستید. آنها پندها و نصایح خردمندانه دادند و ما امکان بقا یافتیم و ماندگار شدیم. اما اکنون در فاصله‌ای نه چندان دور از اینجا، قلدر دیگری وجود دارد که دقیقا همان کاری که ما می‌کنیم انجام می‌دهد. او لشکر و سپاهی تدارک دیده است، او مردمانش را تهدید کرده است، او قدرتش را مستحکم کرده است و سپس نظام مالیاتی ایجاد کرده است. او هر کاری که ما انجام دادیم انجام داده است. اما خداوند به وی ... مطالعه بیشتر
اداره مالیات

ماژول ۱ کلیپ ۵: مالیات‌ستانی

آنچه شما در مقام مشاور پیشنهاد کردید این بود که نیازی نیست من شروع به کشتن مردم کنم، بلکه فقط نیاز است از این مساله سردرآورم که آنها دقیقا چقدر محصول برداشت می‌کنند. به بیان دیگر در کنار همه سربازان آماده خدمت، به نوع جدیدی نیرو نیاز دارم که بگردد و همه جا را زیر نظر بگیرد، سرک بکشد تا آنچه را که شما اطلاعات می‌نامید در این باره کسب کند که کشاورزان چه چیز‌هایی و چقدر تولید می‌کنند. بنابراین من در کنار سپاهیان خود که خدمات دفاعی و امنیتی تولید می‌کنند باید شماری نیرو داشته باشم که نامشان را ... مطالعه بیشتر
شورا

ماژول ۱ کلیپ ۴: از بی‌حکومتی به حکومت متمرکز در شش گام

  اعضای شورا! من امروز شما را فراخوانده‌ام چون شما مشاوران من هستید و من نگرانم. خبرچینان خبر آورده‌اند که در فاصله‌ای نه چندان دور از اینجا، قلمرو سیاسی کوچک دیگری دقیقاً همانند قلمرو ما وجود دارد. در واقع آنها شاید اندکی نیرومندتر از ما هم باشند چون سردسته آنها هفت پسر دارد درحالی‌که من فقط سه پسر دارم و به نظر می‌رسد او در حال توطئه‌چینی است و قصد اجرای نیات شومی علیه ما دارد. اگر او تصمیم به اشغال سرزمین ما بگیرد و ما را شکست دهد این فقط من نیستم که سرنوشت بدی پیدا خواهم کرد شما ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع سازمان بهزیستی

بخشنامه مدیریت تعارض منافع سازمان بهزیستی

مهم‌ترین نقطه قوت  بخشنامه مدیریت تعارض منافع سازمان بهزیستی، مدیریت و حذف موقعیت اشتغال هم‌زمان است. چراکه اشتغال بیرونی بستر ایجاد سایر موقعیت‌های تعارض منافع  مانند «قاعده گذاری برای خود» و «نظارت بر خود» را نیز فراهم می‌کند. لذا در این بخشنامه تمام کارکنان این سازمان که دارای پستی (با مسئولیت نظارت یا سیاست‌گذاری هستند از تأسیس و  فعالیت در مراکز  منع شده‌اند. از دیگر نقاط قوت بخشنامه آن است که کارکنان بهزیستی مخیر شده‌اند تا پست سازمانی‌شان یا اشتغال در مرکز خصوصی را انتخاب کنند. پیامدهای اشتغال بیرونی برای سازمان بهزیستی کمترین پیامد اشتغال هم‌زمان در سازمان بهزیستی عبارت بود ... مطالعه بیشتر
صرفه‌های مقیاس خشونت

ماژول ۱ کلیپ ۳: صرفه‌های مقیاس در خشونت- بخش ۲

    ما از جهان چهار کشاورز متفاوت در یک دره، به جهان سه دره‌ای وارد شدیم که در هر دره چهار کشاورز و در مجموع ۱۲ کشاورز داریم. در مرحله بعد قصد داریم سری به جهان کناری بزنیم که دقیقاً در آن سوی رشته تپه‌ها قرار دارد، جایی با سه دره دیگر و ۱۲ کشاورز دیگر با ساختاری کاملاً مشابه که در آنجا ساکن هستند. آنها نیز از صرفه‌های مقیاس خشونت بهره‌برداری می‌کنند. این سه آدم خشن نیز از مدتها پیش دست‌شان در یک کاسه بوده است. آنها با سنجیدن همه جوانب دیده‌اند که ارزش دارد با هم همکاری ... مطالعه بیشتر
بی‌حکومتی

ماژول ۱ کلیپ ۲: دو فعالیت اقتصادی اصلی

    ما جهان واقعا ساده‌ای ساخته‌ایم که از این ساده‌‌تر شاید محال باشد. خب، به نظر شما چه اتفاقی می‌افتد؟ به رفتار بازیگران در این جهان دقت می‌کنیم. ابتدا از کشاورز بالا چپ شروع می‌کنیم. او کشاورز ماهر و در عین حال قوی است. پیش‌بینی رفتار وی نباید کار خیلی سختی باشد. اگر او کشاورزی نکند گرسنه می‌ماند، پس انگیزه خیلی قوی دارد که کشاورزی کند. بنابراین او کشاورزی می‌کند. البته چون کشاورز مولدی است می‌تواند محصول زیادی نیز برداشت کند. حال به نقطه کاملاً مقابل کشاورز قبلی یعنی جایی می‌رویم که کشاورز با مهارت کشاورزی افتضاح و توان ... مطالعه بیشتر
حکومت متمرکز

ماژول ۱ کلیپ ۱: مرور کلی

در شروع بحثْ نخستین مفهوم این فصل یعنی ایده حکومت متمرکز معرفی می‌شود. منظور ما از حکومت متمرکز چیست؟ این اصطلاح چیزی شبیه بسیار بزرگ و باشکوه به نظر می‌آید و عده‌ای شاید اتحاد جماهیر شوروی یا چین به ذهنشان بیاید. اما آنچه در اینجا مد نظر است خیلی کم‌ادعاتر از این چیزهاست. حکومت متمرکز یعنی موجودیتی[۱] که یک قلمرو سیاسی را کنترل می‌کند. به عبارت دیگر، موجودیت برخوردار از انحصار خشونت در یک قلمرو. بنابراین در قلمرو حکومت متمرکز فقط یک بازیگر قابلیت اِعمال خشونت بر دیگران را دارد. نقطه مقابل این وضعیت چیست؟ نقطه کاملاً مخالف این وضعیت ... مطالعه بیشتر
اصلاحات کارآمد

آیا فرمولی برای طراحی اصلاحات کارآمد و پایدار وجود دارد؟

اندروز در این مقاله با تأکید بر اهمیت نقش دولت‌ها در تولید منافع اجتماعی، تلاش می‌کند توضیح دهد کدام اقدامات و چه نوع تغییراتی هستند که توانمندی حکومت‌ها در ارائه خدمات و کالاهای عمومی را افزایش می‌دهند. او سپس در جریان روایت برخی از نمونه‌های اصلاحات موفق در جهان، تفسیر جدید خود و همکارانش از جایگاه رهبری و عاملیت در این نوع از تحولات را تبیین می‌کند. یکی دیگر از پرسش‌های مهم پیش روی اصلاح‌گران در سراسر جهان، این مسئله است که اصلاحات کارآمد در چه زمانی امکان‌پذیر می‌شوند. اندروز تلاش می‌کند با پاسخ به این پرسش مهم، زمینه‌ها و ... مطالعه بیشتر
وزیر بهداشت

تعارض منافع؛ بهانه یا واقعیت سیاست‌گذاری

انتصابات پردردسر وزیر یکی از انتقاداتی که کاربران همیشه در مورد نظام سلامت و درمان داشته‌اند، حضور یک پزشک به‌عنوان وزیر بهداشت بوده است؛ اما در هفته گذشته این انتقادات فراتر رفته و انتصاب برخی افراد از سوی وزیر بهداشت به‌عنوان مسئولان مختلف این وزارتخانه نیز موردتوجه کاربران قرار گرفت. این انتقادات با سخنان مسعود پزشکیان، نماینده مجلس شروع شد که در مصاحبه‌ای از طرح سؤال از وزیر گفته بود: «قرار بود کسانی که مدیر می‌شوند و حتی همه اعضایی که در دانشگاه کار می‌کنند، فقط در دانشگاه کار کنند، وزیر هم قول داد که این اتفاق بیفتد اما در ... مطالعه بیشتر
شصت‌وششمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شصت‌وششم

  دریافت نسخه الکترونیکی شصت‌وششمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: مجلس شورای اسلامی در روزهای یکشنبه، سه شنبه و چهارشنبه هفته جاری جلسه علنی خواهد داشت که مطابق آنچه اعلام شده بررسی طرح مدیریت تعارض منافع نیز در دستور کار هفته جاری مجلس است. یحیی ابراهیمی، همایون سامه یح و سید مسعود خاتمی، سه عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با اشاره به طرح سوال از وزیر بهداشت، انتصاب شاغلان بخش خصوصی درمان به مناصب مدیریتی در این وزارتخانه را در مسیر تعارض منافع عنوان ... مطالعه بیشتر
حمایت طلبی در نظام سلامت

حمایت طلبی در نظام سلامت

جعبه ابزار «حمایت‌طلبی در عمل» راهنمای مختصر حمایت طلبی در نظام سلامت عمومی و روش‌هایی است که می‌توان با آن‌ها از تعدادی از استراتژی‌ها در زمینه‌های مختلف به‌طور عملی استفاده کرد. این جعبه‌ابزار از طریق بررسی نمونه‌های حمایت‌طلبی عملی و الگوها، راهنمایی‌های لازم را برای شروع به‌عنوان یک حمایت‌طلب ارائه می‌دهد و یا تلاش‌های حمایت‌طلبی (Advocacy) موجود را تقویت می‌کند. باتجربه‌ترین حمایت‌طلب نیز قادر به اصلاح مهارت‌های خود و افزایش نفوذ آن‌ها با استفاده از این جعبه ابزار خواهد بود. چه شما در یک سازمان با یک تیم حمایت‌طلبی اختصاصی باشید و با مسئولیت‌های مختلف حمایت‌طلبی در جایگاه خود کلنجار ... مطالعه بیشتر
معیشت کارگران

افزایش دستمزد یا کنترل تورم؟!

به دنبال اظهارنظری که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اولین روزهای حضورش در مسند وزارت بیان کرد و رفع مشکلات جامعه کارگری را مبتنی بر کاهش نرخ تورم دانست، جامعه کارگری نسبت به این سخنان واکنش نشان داده و تلاش می‌نماید نشان دهد که راه فعلی بهبود وضعیت کارگران افزایش میزان دستمزد آن‌هاست و نمی‌توان این موضوع را موکول به کاهش نرخ تورم کرد. همچنین فعالان کارگری این موضوع را که افزایش دستمزد کارگران به افزایش میزان تورم می‌انجامد، چندان نمی‌پذیرند و معتقدند در شرایط کنونی عوامل بسیاری موجب افزایش میزان تورم می‌شود که در میان آن‌ها افزایش ... مطالعه بیشتر
انتخابات نظام‌مهندسی

ضرورت حذف تعارضات ساختاری در سازمان نظام‌مهندسی

انتخابات نظام‌مهندسی ساختمان استان‌ها از ۲ مهرماه شروع‌شده و تاکنون در اکثر استان برگزار شده و در استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، سمنان باقی‌مانده که تا پایان مهرماه به اتمام خواهد رسید. در این دوره به سبب برگزاری الکترونیکی انتخابات در اکثر استان‌ها، میزان شفافیت در آرا افزایش‌یافته و امکان تخلف به صفر رسیده است. وجه تمایز دیگر این دوره از انتخابات نظام‌مهندسی، تشدید اعمال قانون تعارض منافع است؛ به این صورت که مهندسانی که دارای تعارض منافع هستند یا در استان رد صلاحیت می‌شوند یا وزارت راه و شهرسازی بند «ج» ماده ۲۳ قانون نظام‌مهندسی را در مورد آن‌ها اعمال ... مطالعه بیشتر
فقر در ایران

بضاعت پژوهشی و نظری مطالعات فقر در ایران

کتاب‌شناسی‌ها می‌توانند نقطه آغاز تحول یک حوزه مطالعاتی باشند و حوزه‌ای که فاقد کتاب‌شناسی است هنوز در مراحل تکوین و رشد به سر می‌برند. از دهه بیست تاکنون مسئله فقر در ایران موضـوع پژوهش و تألیف و ترجمه کتاب‌های متعددی بوده است، اما این دستاوردهای پژوهشی و تألیفی در قالب یک کتاب‌شناسی مدون نشده‌اند. تدوین کتاب‌شناسی فقر توانسته بضاعت واقعی پژوهشی و نظری مطالعات فقر در ایران را مشخص کند. در ایران اغلب، روشنفکران به تحلیل‌های کلان و نظری حول فقر پرداخته و با در پیش گرفتن رویکرد انتقادی، از تحلیل انضمامی و مشخص درباره ابعاد مختلف فقر (مانند فقر ... مطالعه بیشتر
تعارض منافع در پزشکی

تعارض منافع در پزشکی

مترجمان کتاب «تعارض منافع در آموزش، پژوهش و اقدامات پزشکی» در اهمیت موضوع تعارض منافع در نظام بهداشت و سلامت کشور بر این امر تأکید دارند که برنامه‌های گوناگون اصلاح نظام سلامت ایران همچون برنامه‌های مربوط به پزشک خانواده، پوشش همگانی بیمه سلامت و پرونده الکترونیک سلامت به این دلیل به اهداف خود و موفقیت دست نیافته‌اند که کژ کارکردی‌های بسیاری در نظام حکمرانی کشور همچون برخی دیگر کشورها وجود دارد. ازاین‌روست که در دیگر کشورها سعی شده است با توسعه ادبیات حکمرانی خوب و تقویت و اصلاح نظام حکمرانی بر این‌گونه مسائل و ناکارآمدی‌ها فائق آمد درحالی‌که در ایران ... مطالعه بیشتر
انحصار

فهم اشتباه کاربران از تعارض منافع

یکی از اشتباهات کاربران در بحث از تعارض منافع یکی گرفتن این مفهوم با مفاهیم نزدیک و مشابه آن است. این امر به‌خصوص در مورد مفاهیمی مانند فساد و تضادهای بین گروهی صادق است که کاربران مصادیق مرتبط با آن‌ها را به تعارض منافع نسبت می‌دهند. از پرتکرارترین این اشتباهات در بحث تعارضات بین گروهی وجود دارد که به‌خصوص در عرصه روابط بین‌الملل خود را نشان می‌دهد. در این حالت کاربران کشمکش‌های بین کشورها و دولت‌های مختلف را تعارض منافع نامیده و با این نگاه به تحلیل وقایع می‌پردازند. البته این مسئله محدود به همین مورد نبوده و کاربران به ... مطالعه بیشتر
شصت و پنجمین خبرنامه مدیریت تعارض منافع

خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع – شماره شصت‌وپنجم

  دریافت نسخه الکترونیکی شصت‌وپنجم خبرنامه هفتگی مدیریت تعارض منافع    گزیدۀ اخبار، تحلیل‌ها و گزارش‌های هفته گذشته در حوزه تعارض منافع به این شرح است: مهدی عسگری، نماینده مردم کرج در مجلس از تقدیم طرح ارتقاء سلامت اداری و پیشگیری از تعارض منافع با امضای ۴۷ نفر از نمایندگان به هیأت رئیسه خبر داد. مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، از طرح سوال تعدادی از نمایندگان از وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دلیل عدم رعایت مدیریت منافع متعارض در انتصابات این وزارتخانه خبر داد. خبرگزاری فارس طی گزارشی مدعی شد ۱۵ نفر از اعضای کنونی ... مطالعه بیشتر
کتابچه راهنمای حمایت طلبی

راهنمای حمایت طلبی با تجارب بنیاد CARE

کتابچه راهنمای حمایت طلبی، یک چرخهٔ برنامه‌ریزی حمایت‌طلبی هشت مرحله‌ای را طرح‌ریزی می‌کند و می‌تواند برای یک برنامه از آغاز تا انتها و یا در هر مرحله به‌صورت مجزا استفاده شود و قابل‌ذکر است که حمایت‌طلبی یک فرآیند خطی نیست بلکه پیچیده است و زمانی که بستر تغییر می‌کند برنامه‌ها نیز باید مطابق با آن تغییر کنند. این کتاب توسط بنیاد «همکاری برای کمک و امداد جهان‌گستر[۱]» (CARE) به‌عنوان جعبه ابزاری از رویکردها، تکنیک‌ها و دیگر منابع برای کارمندان بنیاد برای حمایت‌طلبی تدوین‌شده است. این بنیاد با هدف اصلی مبارزه با فقر، برنامه‌ها و پروژه‌های مختلفی را با ارتباطات قوی ... مطالعه بیشتر
نخبگان

اندیشکده؛ پیوند نخبگان و حاکمیت

پژوهشکدۀ چشم‌انداز و آینده‌پژوهی از همکاری بین مجمع تشخیص مصلحت نظام و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال ۱۳۹۰ تأسیس‌شده و به‌صورت هیئت‌امنایی اداره می‌شود. یکی از فعالیت‌های این پژوهشکده برگزاری دوره‌ها و ترجمه و تألیف کتب است اما در سال‌های اخیر به فضای اندیشگاهی وارد شده‌اند و هدفشان مسئله یابی، کمک به حل مسئله و ارتباط‌گیری با نیروهای درگیر حل مسئله در کشور است. محمدمجید فولادگر؛ مدیر پژوهشکده چشم‌انداز و آینده‌پژوهی و حسین زاهدی؛ مدیرگروه چشم‌انداز و تمدن سازی پژوهشکده در این گفتگو درباره نظام حکمرانی و مسائل آن گفتند که در ادامه می‌خوانید. با توجه ... مطالعه بیشتر
سیاست‌های مدیریت تعارض منافع

در جستجوی اصول سیاست‌گذاری برای مدیریت تعارض منافع

باید توجه داشت که اولین تجربه کشور در تصویب قانون مدیریت تعارض منافع، بسیار حساس و نیازمند دقت و ظرافت است. چرا که لازم است این مفهوم جدید برای نظام اداری ما به‌خوبی و با کارکردی که از تجارب دولت‌های کارآمد و در متون نظری سیاست‌گذاری سراغ داریم جا بیفتد و تبدیل به رویه‌ای شسته‌رفته و کارا برای پیشگیری از فساد و تصمیمات ناکارآمد گردد. غفلت از ظرافت‌ها و مداقه‌های لازم ممکن است به آشفتگی بیشتر در تصمیم‌گیری‌های نظام اداری، سوءاستفاده از این مفهوم در جهت فساد بیشتر و تسویه‌حساب‌های شخصی و گروهی و جناحی و درنهایت ایجاد اجماعی علیه ... مطالعه بیشتر